گروه سیاسی: «ترامپ با قوانینی که وضع کرد همه چیز را خراب کرد». این را علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درباره آخرین وضعیت پروژه ساخت بیمارستان تخصصی جامع هسته‌ای گفت. بیمارستانی که مردادماه سال گذشته درست چند روز پس از توافق وین، صالحی خبر آن را داده بود و گفته بود «بزودی خبر خوش بیمارستان هسته‌ای را خواهیم شنید» این روزها حال خوشی ندارد.
به گزارش «وطن‌امروز» نخستین رایزنی‌ها برای ساخت بیمارستان هسته‌ای با اعتباری بالغ بر هزار میلیارد تومان سال گذشته صورت گرفت و براساس آن قرار بود نخستین‌بار در غرب آسیا، دستگاه‌های درمانی هسته‌ای به ایران آورده شود تا توسط این دستگاه‌ها بسیاری از بیماری‌های صعب‌العلاج درمان شود. بر همین اساس نیز آبان‌ماه 94، تفاهمنامه‌ای میان شهرداری تهران، وزارت بهداشت و سازمان انرژی اتمی به امضا رسید تا این بیمارستان مجهز در بوستان ولایت تهران ساخته شود اما اکنون که یک سال و اندی از مراسم کلنگ‌زنی این پروژه مهم می‌گذرد و افکار عمومی منتظر اعلام خبر افتتاح این مرکز درمانی هستند، علی‌اکبر صالحی از خراب شدن همه چیز پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ سخن گفته است. رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با فارس گفت: کارهای ساخت بیمارستان هسته‌ای در حال انجام است. وی افزود: متاسفانه در شرف بستن قرارداد برای آوردن تجهیزات ساخت بیمارستان به داخل کشور بودیم که متاسفانه ترامپ با قوانینی که وضع کرد همه چیز را خراب کرد. صالحی گفت: البته همچنان تلاش خود را می‌کنیم تا ساخت بیمارستان با سرعت انجام شود.
این اظهارات صالحی نشان می‌دهد دولت جدید آمریکا در همین روزهای ابتدایی شروع به کار، با برنامه‌ریزی قبلی اقدام به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران کرده است. تحریم‌های پزشکی اخیر وزارت خزانه‌داری آمریکا و 25 فرد و نهادی که ترامپ آنها را به لیست تحریم‌های جدید علیه ایران اضافه کرده، گویا تبعات زیادی به همراه دارد که اکنون علی‌اکبر صالحی به یکی از این موارد اشاره کرده است.
ادامه فشار بر ایران
در کنار این تحریم‌ها «نمایش دونالد ترامپ» برای فشار بر ایران در حوزه برجام ادامه دارد. رئیس‌جمهور جدید آمریکا که پیش از این بارها گفته بود برجام بدترین توافق تاریخ است و بر همین اساس باید در آن بازنگری شود تا مدل تکمیل شده این توافق ادامه پیدا کند، رفته‌رفته طرح جایگزین خود را برای برجام رونمایی می‌کند. به گزارش «وطن‌امروز» برنامه جدید ترامپ برای برجام که اصلی‌ترین مؤلفه در طراحی آن «فشار بیشتر بر ایران» است، بر پایه دسترسی بیشتر به برنامه هسته‌ای بویژه سرک کشیدن به سایت‌های نظامی ایران و همچنین حذف «تاریخ انقضا»ی برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران پس از یک بازه 10 ساله استوار است. در آمریکا تحلیلگران می‌گویند این برنامه ترامپ، به معنای اعمال سختگیری‌های جدید در اجرای برجام است. جزئیات طرح ترامپ برای توافق هسته‌ای با ایران را خبرگزاری رویترز منتشر کرده است. این خبرگزاری، به طرح دولت جدید آمریکا برای اصلاح برخی مفاد توافق هسته‌ای یا سختگیرانه‌تر کردن روند اجرایی آن اشاره کرد و نوشت: «دولت ترامپ به جای پاره کردن توافق هسته‌ای، در حال بررسی است که چگونه می‌توان اجرای آن را سخت و تشدید کرد و درباره شرایط کلیدی آن دوباره مذاکره کرد».
رویترز به نقل از 2 مقام ارشد آمریکایی که خواستند نام‌شان فاش نشود، افزود: دولت ترامپ مصرانه از آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای خواهد خواست نظارت شدیدتری بر اجرای برجام توسط ایران داشته باشد. ترامپ همچنین خواستار دسترسی و نظارت بر سایت‌های نظامی ایران است.
یکی از این منابع به رویترز گفت: ایده اصلی این است که آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، باید اجازه دسترسی به این اماکن را داشته باشد. وی در عین حال اذعان داشته جلب حمایت 34 کشور دیگر عضو آژانس از ایده نظارت بر سایت‌های نظامی ایران، کار دشواری برای دولت آمریکا خواهد بود.
 این دو منبع همچنین گفته‌اند آمریکا به دنبال حذف «تاریخ انقضا»ی قبلی برای برجام است که اجازه می‌داد برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران پس از 10 سال شروع به حذف شدن کنند.
مقامات آمریکایی گفته‌اند تاریخ انقضای توافق یکی از مواردی بوده که منتقدان آن را بزرگ‌ترین نقص برجام می‌دانند.
یکی دیگر از منابع آگاه مورد استناد رویترز هم گفته است دولت ترامپ همچنین تلاش خواهد کرد آژانس را به انتشار گزارش‌هایی با جزئیات بیشتر وادار کند. منتقدان آژانس مدعی‌اند در دوران پس از برجام، مدیرکل بخشی از اطلاعات از جمله جزئیات ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را منتشر نمی‌کند. سختگیرانه‌تر کردن قواعد و رفتار کانال خرید پیش‌بینی شده در برجام از دیگر موارد مد نظر ترامپ است. در توافق هسته‌ای، ایران برای خرید برخی اقلام با کاربری دوگانه، باید مجوز کمیته مشترک را دریافت کند. ترامپ به دنبال سخت‌تر کردن این روند است.
یک منبع 1+5 درباره شانس درگیر کردن این گروه به دور جدیدی از مذاکرات جهت سختگیرانه‌تر کردن توافق هسته‌ای گفت: به نظر می‌رسد این هدفی بعید و دور از دسترس باشد. دولت ترامپ به دنبال ایجاد «برجام 2» است.
«وبگاه» مجله آمریکایی «فورچون» نوشت: تیمی که ترامپ برای هدایت سیاست خارجی دولتش انتخاب خواهد کرد بهترین سرنخ‌ها را درباره رویکرد احتمالی‌اش در قبال برجام آشکار می‌کند. به نوشته این وبگاه، انتخاب ژنرال «مایکل فلین» به عنوان مشاور امنیت ملی و «مایکل پامپئو» به عنوان رئیس سازمان سیا که هر دو رویکردهای بشدت ضدایرانی و ضدبرجام دارند حاکی از آن است که ترامپ قصد تغییر در «برجام» را دارد. به نوشته «فورچون»، بسیاری از مسائل ساختاری مربوط به برجام و عوامل جغرافیای سیاسی، به احتمال زیاد ترامپ را به تلاش برای تغییر مفاد آن، قبل از هرگونه اقدام به قمار دیپلماتیک وادار خواهد کرد. وبگاه مجله آمریکایی تأکید کرده ترامپ با اعمال فشار کافی بر ایران ممکن است از برخی امتیازها مانند بازرسی‌های اضافی یا طولانی‌تر شدن زمان غروب این توافق برخوردار شود.   
افزایش فشار روانی بر ایران
دولت ترامپ در کنار طرح برجام 2، به دنبال افزایش فشار روانی علیه ایران است. رئیس‌جمهور جدید آمریکا در این چند هفته چند اظهارنظر و توئیت جنجالی درباره ایران با هدف ایجاد فضای روانی علیه تهران داشته است. پس از توئیت و اظهارات دونالد ترامپ درباره ایران، اکنون وزیر دفاع آمریکا نیز در اظهارنظری تلاش کرده با طرح «افزایش شمار نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه»، زمینه‌های تداوم سناریوی جنگ روانی و افزایش فشار بر ایران را ادامه دهد. به گزارش فارس، «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا روز شنبه اعلام کرد قصد ندارد در حال حاضر به منظور رویارویی با آنچه سوءرفتار ایران در منطقه خواند، موضوع افزایش شمار نیروهای آمریکایی در خاورمیانه را بررسی کند.
متیس اعلام کرد تحت نظر قرار دادن ایران با توجه به رفتارهای این کشور ارزشمند است و مدعی شد «تا جایی که به ایران مربوط می‌شود، این کشور بزرگ‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان است و من فکر می‌کنم عاقلانه باشد که این مساله را روشن کنیم که ایران بفهمد اقداماتش در معرض توجه تعداد زیادی از افراد است».
وی درباره افزایش نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه گفت: «من در حال حاضر، نیازی به افزایش شمار نیروهای نظامی در خاورمیانه نمی‌بینم. فعلاً این مساله در برنامه‌ها قرار ندارد. ما همیشه قابلیت‌ انجام چنین کاری را داریم اما در حال حاضر فکر نمی‌کنم ضرورتی داشته باشد».
متیس تصریح کرد نادیده گرفتن رفتار ایران کارساز نیست و ادامه داد: «نادیده گرفتن کار خوبی نیست». در همین راستا «سباستین گورکا» که اخیرا به‌عنوان معاون مشاور «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا منصوب شده است در یک گفت‌وگوی رادیویی مدعی شد ایران بعد از توافق هسته‌ای با گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین به‌علاوه آلمان) همچنان به «فعالیت‌های خشونت‌بار» در جهان ادامه می‌دهد.
به گزارش فارس به نقل از شبکه «سی‌بی‌اس»، وی تصریح کرد: «من می‌توانم بر اساس آنچه ژنرال فلین به وضوح بیان کرد بگویم نقاط ضعف بسیار زیادی در توافق با کشوری وجود دارد که استانداردهای بین‌المللی یا هنجارهای رفتار دیپلماتیک را دنبال نمی‌کند و خود دولت ما آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین حامی تروریسم برچسب زده است». وی ادامه داد: «داشتن معاهده برجام که از هر آنچه ایران در منطقه انجام می‌دهد، مجزاست، هیچ معنا و مفهومی ندارد. بله! ایران هسته‌ای یک مشکل بزرگ است اما این توافق باید با در نظر گرفتن هر اقدام دیگری باشد که ایران در منطقه انجام می‌دهد».
وارثان هیتلر علیه موشک‌های ایران
یکشنبه هفته گذشته ایران یک موشک بالستیک را آزمایش کرد. پس از آزمایش این موشک، آمریکا آن را ناقض قطعنامه 2231 خواند و خواستار برگزاری نشست شورای امنیت شد؛ نشستی که بدون هیچ نتیجه خاصی پایان یافت و پس از آن بود که جنگ روانی آمریکایی‌ها برای جلوه دادن ایران به عنوان یک تهدید بالا گرفت.
هر چند بسیاری از کشورهای اروپایی آزمایش موشکی ایرانی را ناقض قطعنامه ندانستند اما وزیر خارجه آلمان که چندی پیش به دلیل تعیین پیش‌شرط برای حضور در ایران، حاشیه‌ساز شده بود، همراستا با آمریکا در اظهارنظری قابل تامل، آزمایش موشکی ایران را ناقض برجام خواند. به گزارش فارس، زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان، آزمایش موشکی اخیر ایران را نقض آشکار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل توصیف کرد. گابریل در بیانیه‌ای اعلام کرد: نگرانی آمریکا از آزمایش موشکی ایران را درک می‌کنیم.
اجرای «سختگیرانه» در برجام نداریم
در شرایطی که آمریکا با ایجاد مانع برای اجرای برجام در تلاش است با روش‌های سختگیرانه، به تعهدات خود عمل نکند و در کنار آن با طرح برجام 2 به‌دنبال دسترسی به سایت‌های نظامی ایران است، مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه گفته در برجام واژه و مقوله‌ای تحت عنوان اجرای «سختگیرانه» نداریم و بالعکس اجرای توأم با حسن‌نیت و سازنده وجود دارد. او در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این پرسش که بین اجرا شدن یا اجرا نشدن برجام، موضوع اجرای «سختگیرانه» برجام احتمالا از سوی دولت ترامپ دنبال خواهد شد، کما اینکه تا الان نشانه‌های آن به بهانه‌های حقوق‌بشر، تروریسم و فعالیت‌های موشکی بخوبی دیده می‌شود؛ در این شرایط واکنش ایران چه خواهد بود؟ گفت: واژه و مقوله‌ای تحت عنوان اجرای «سختگیرانه» در برجام نداریم و بالعکس اجرای توأم با حسن‌نیت و سازنده وجود دارد. در عین حال از الان سخت است بگوییم اگر چنین اتفاقی رخ دهد چه پیش می‌آید و واکنش ایران چه خواهد بود. همان‌طور که در بحث قانون آیسا برخورد شد در زمان خود واکنش‌ها بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود. در هر حال اگر با اقداماتی مواجه شویم که نقض برجام باشد در حد و ظرفیت خودش برخورد می‌کنیم.
 

دکتر زهرا طباخی: حادثه «پلاسکو» را با بدرقه آتش‌نشانان ایثارگر عزیزمان و تلاش برای اجرای قوانین و ایمن‌سازی ساختمان‌های فرسوده و اولویت‌دهی به ساماندهی اماکن پرخطر، بسان تجربه‌ای تلخ اما عبرت‌آموز به پایان رساندیم اما حیف است درس‌های پلاسکو را تنها در اصلاح حوزه ساخت‌وساز شهری خلاصه کنیم و از پیگیری آنچه در فضای شبکه‌های اجتماعی در روزهای اخیر گذشت، غفلت ورزیم. ملت ایران پس از بروز فاجعه، علاوه بر بهت و نگرانی ناشی، از مواجهه با حادثه‌ای با ابعاد خسارت‌بار نامعلوم با سیلی از شایعات جهت‌دار و تحریکات و تهدیدات روانی در حوزه خبر مواجه شد که اضطراب و استرس دوره بحران را چندین برابر کرد.
  توجیهات جهان سومی!
در بحث‌های اولیه برخی چنین وانمود می‌کردند که شکل جدید خبرسازی «بدون مسؤولیت» و «اعتبارسنجی» و توزیع گسترده آن در شبکه‌های اجتماعی، مساله‌ای کاملا عادی و جهانی است و برای مقابله با آن صرفا باید دوره آموزش «سواد رسانه‌ای» به راه انداخت تا مردم تحت تاثیر شایعات قرار نگیرند! حتی بخشی از روانشناسان غربگرا نیز کوشیدند در دفاع از پدیده «شهروند خبرنگار» اوضاع را عادی و مرتبط با «پیشرفت فناوری» جلوه دهند و البته فرض جهان سومی ترویجی غربگرایان هم این است که «تکنولوژی را نباید محدود کرد چون نمی‌شود!»
آیا حقیقتا در کشورهای پیشرفته ضوابط و قوانین انتشار اخبار و مسؤولیت خبررسانی پس از ایجاد نخستین شبکه اجتماعی در سال 2004 برچیده شده و هر شهروندی بنا بر قانون «آزادی بیان» می‌تواند هر شنیده‌ای را بازنشر کند؟
گمانه‌های مذکور مثل موضوع کذب «ایران تنها کشور با فیلترینگ»، اختصاصا برای جامعه ایرانی تهیه و توزیع می‌شود و هیچ حاکمیت مستقل و قدرتمندی در جهان وجود ندارد که در آن «آزادی بیان» به مفهوم «انتشار آزاد شایعات» و «اخبار کذب» و تشویش اذهان عمومی با ایجاد اضطراب اجتماعی تعبیر شده باشد. البته با توجه به سن کم شبکه‌های اجتماعی و موقعیت و ساختار سیاسی کشورهای مختلف، واکنش‌ها و قوانین متفاوت است.
   کنترل مبدأ یا مقصد؟
با توجه به ابداع شبکه‌های اجتماعی در آمریکا، از ابتدا نیز دانشمندان تغذیه‌کننده نیازهای سیاسی هیات حاکمه ایالات متحده، امکاناتی برای تبدیل ابزارهای مترقی مبتنی بر اینترنت به «جنگ‌افزارهای اجتماعی» تهیه و تدارک دیدند. به همین دلیل کشورهای مستقل فعالیت شبکه‌های اجتماعی غیربومی را به پذیرش «قوانین ملی» منوط کرده‌اند و در صورت عدم پذیرش استانداردها، بومی‌سازی و فیلترینگ آن سرویس را در دستور کار قرار داده‌اند.
اما کشورهای همپیمان آمریکا اغلب از مذاکره و چانه‌زنی سیاسی برای اعمال قانون به صورت غیرمستقیم بهره برده‌اند و از روابط همراستای سیاسی و بعضا اقتصادی خود با آمریکا به عنوان سدی برابر «دشمنی» و «جنگ سایبری» بهره برده‌اند.  به عنوان نمونه در کشورهایی همچون چین و روسیه بومی‌سازی و قانون‌گذاری ملی سایبری نمود بیشتری یافته و در آلمان و انگلیس، تمرکز بر ملزم کردن مدیران توئیتر و فیسبوک بر رعایت مصالح ملی آنها در اولویت بوده است. هر چند این مرزبندی فرضی بوده و درگیری‌ها در مواقع خاص بسیار جدی شده است.
  عاقبت شایعه‌سازی در آلمان
به عنوان نمونه «هایکو ماس» – وزیر دادگستری آلمان – 2 ماه پیش در مصاحبه‌ای گفت قضات و دادستان‌های محلی باید با انتشار اخبار کذب در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک برخورد کنند، چرا که بارها به این شرکت برای رعایت قوانین انتشار اخبار در آلمان – که از قوانین آمریکا سختگیرانه‌تر است – اخطار داده‌ایم اما در اجرا اخلال کرده‌اند. وزیر آلمانی در این مصاحبه تاکید می‌کند باید میان «آزادی بیان» و انتشار اخبار کذب تفاوت قائل شد، چرا که انتشار افترا و شایعات مخرب را نمی‌توان جزئی از آزادی بیان به حساب آورد و مقامات دادگستری باید با این مساله در فضای مجازی مقابله کنند. هر فردی که بخواهد با دروغ بر فضای سیاسی تاثیر بگذارد باید از عواقب آن نیز آگاه باشد. شایعه‌پراکنی در آلمان جرم است و بیش از 5 سال حبس در پی دارد.
مقامات دولت آلمان اعلام کرده‌اند از احتمال تاثیر انتشار اخبار غیرحقیقی بر بستر شبکه‌های اجتماعی بر انتخابات سال آینده نگرانند.
   قلدری سایبری در انگلیس
در انگلیس نیز قانونگذاری برای «کنترل شبکه‌های اجتماعی» از 2 مسیر پارلمان و دولت در سال 2014 انجام گرفته است. بر این اساس انتشار شایعات، اخبار کذب و مفاهیم مجرمانه‌ای که در جامعه اضطراب و استرس ایجاد می‌کند تحت عنوان «قلدری سایبری» جرم‌انگاری شده و مجازات‌هایی از جمله حبس و محرومیت از خدمات اجتماعی نیز برای آن در نظر گرفته شده است. آموزش به نوجوانان و سایر شهروندان نیز متناظر بر همین قوانین و ساختارهای پیگیری‌کننده تعریف‌شده ذیل آن، صورت می‌گیرد و صرفا شامل یاد دادن روش‌هایی برای باور نکردن شایعات نیست!
  احیای مرجعیت نخبگان در آمریکا
در آمریکا نیز پس از روی کار آمدن «دونالد ترامپ» که بخشی از متخصصان افکار عمومی موفقیت وی را همچون مورد موفق «رفراندوم جدایی انگلیس از اتحادیه اروپایی» ناشی از تبلیغات آنارشیستی حاکم بر شبکه‌های اجتماعی در ترغیب جامعه به مخالفت با نظم و رویه فعلی حاکم بر جوامع برمی‌شمارند، سروصدای صاحبان قدرت را برای کنترل بیش از پیش اخبار و شایعات در گردش در شبکه‌های اجتماعی بلند کرده است.
«ساندار پیچای» مدیرعامل گوگل اخیرا اعتراف کرده انتشار شایعات در گوگل در روی کارآمدن ترامپ بی‌تاثیر نبوده و از تغییر قوانین این شرکت برای ممنوعیت انتشار اخبار کذب خبر داده است. پیش‌تر نیز «مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیسبوک در واکنش به تاثیر این شبکه اجتماعی روی نتیجه انتخابات گفته بود: ۹۹ درصد آنچه مردم در این شبکه می‌بینند معتبر است حال آنکه در اعتبار و موثق بودن یک درصد باقیمانده تردیدهایی وجود دارد.
بر همین اساس بناست سامانه‌ای برای «تشخیص صحت اخبار» در شبکه‌های اجتماعی فعال در آمریکا ابداع شود. علاوه بر آن «گزارش شایعات توسط مردم»، «دریافت تاییدیه شرکت‌های مرتبط با اخبار»، «ارائه هشدار در مورد اطلاعات تصدیق نشده»، «معرفی اخبار از خبرگزاری‌های رسمی»، «جلوگیری از فعالیت ناشران اخبار کذب» و «کسب نظر از متخصصان و روزنامه‌نگاران به عنوان نخبگان مرجع» از دیگر پیشنهادات در مسیر مبارزه با شایعات و شایعه‌سازان است که در ایالات متحده مطرح شده است.
    اقتدار به سبک چین
این راهی است که چینی‌ها با توجه به حملات گسترده به زیرساخت‌های قدرت ملی آنها در شبکه‌های اجتماعی زودتر آغاز کرده بودند. مقامات چین تاکنون از کشف و دستگیری چندین باند سازمان‌یافته از شایعه‌سازان وابسته به بودجه خارجی در کشورشان خبر داده‌اند، چرا که چینی‌ها نیز همچون روس‌ها، نیاز جامعه خود به ارتباطات آنلاین را با ایجاد شبکه‌های بومی مشابه فیسبوک و توئیتر و تلگرام و اینستاگرام از پیش تامین کرده بودند. علاوه بر آن دسترسی به شبکه‌های بومی چین از خارج از مرزهای این کشور مقدور نیست. تیم‌های دستگیر شده متشکل از برخی فعالان اجتماعی حقوق‌بگیر از خارج بوده‌اند که اکانت‌های آنها در مجموع 220 میلیون کاربر چینی را تحت تاثیر قرار می‌داده است.
سازمان تنظیم مقررات چین برای مقابله با انتشار شایعات، در مرحله نخست بازنشر اخبار شبکه‌های اجتماعی در رسانه‌های رسمی را بدون اعتبارسنجی و تعیین اصالت خبر ممنوع کرد. در مرحله دوم همه سرویس‌دهندگان بومی را مجبور کرد بخشی تحت عنوان «شایعات رایج» به مخاطب به صورت روزانه ارائه دهند تا جامعه در تشخیص حقایق از اکاذیب کمک حرفه‌ای دریافت کند. به این ترتیب با همکاری 6 سرویس‌دهنده چینی، دولت موفق شد در مدت کوتاهی 100 هزار توضیح کوتاه درباره شایعات آنلاین و وب‌سایت‌های فیشینگ ارائه دهد.
روس‌ها نیز با تشکیل «دیده‌بان آنلاین کرملین» یا Roskomnadzor سرویس‌دهنده بومی را قانونمند کرده و خارجی‌هایی همچون ویکی‌پدیا را نیز با اعمال قدرت و ایجاد محدودیت در دسترسی ناگزیر از پذیرش قوانین خود کرده‌اند.
  سود مضاعف شایعه‌سازان
در یک تحقیق انجام شده در دانشگاه اوهایو در سال 2009 که در مجله «ارتباطات رایانه‌ای» منتشر شده، آمده است: شبکه‌های اجتماعی از توزیع شایعات در هنگام کاهش خوراک خبری برای افزایش محتوای تولیدی کاربران و در نتیجه به عنوان مسیری برای درآمدزایی استفاده می‌کنند.
به نظر می‌رسد این همان خصوصیتی است که کانال‌های تلگرامی معاند را به استفاده گسترده از شایعات ترغیب کرده است. در حقیقت شایعه‌سازی و انتشار گسترده اخبار کذب در حاشیه بروز حوادث طبیعی یا غیرطبیعی علاوه بر جذب مخاطب عام، از قدرت تخریب حاکمیتی قابل توجهی نیز برخوردار است، چرا که حتی «تکذیب شایعه» نیز حاشیه‌هایی به دنبال دارد و اصولا آنجا که «قانون» حکمفرما نباشد توجیه شایعه و دروغ نیز با تمسک به دروغ‌هایی بزرگ‌تر میسر است.
اکنون که زمان بحرانی رسیدگی به حادثه «پلاسکو» به پایان رسیده وقت خوبی است تا وزارتخانه‌های ارتباطات، ارشاد و اطلاعات، قوه‌قضائیه، دادستانی، شورایعالی فضای مجازی و سایر نهادهای مسؤول به مردم توضیح دهند شایعه‌سازان چه کسانی بودند و برای برخورد با آنها و ضربه زدن به باندهای احتمالی فعال در این حوزه چه اقداماتی صورت گرفته است؟ دقیقا چه تمهیداتی برای مسدود‌سازی کانال‌های تلگرامی شایعه‌ساز و جلوگیری از بازنشر اکاذیب در فضای جامعه اندیشیده شده است؟

حسین قدیانی: از سر کرامت و بزرگواری که در حزب‌الله مسبوق به سابقه است «دولت اعتدال» را از جمله مصادیق «خوبان» فرض می‌کنیم و ناظر بر «هزار وعده خوبان، یکی وفا نکند» به حضرات پیشنهاد می‌دهیم لااقل به قول خود مبنی بر آموزش درس برجام در 2 سطح مقدماتی، برای دانش‌آموزان و پیشرفته، برای دانشجویان جامه عمل بپوشانند، ولو آنکه برجام، بیش از آنکه «درس» باشد، فی‌الواقع «عبرت» است! آری! برجام را باید در مدارس و دانشگاه‌ها تدریس کرد تا همه بفهمند وقتی رهبر حکیم انقلاب می‌فرمایند: «من به مذاکره با‌ آمریکایی‌ها خوشبین نیستم»، نه سخنی از سر کینه، که حرف حسابی از روی حکمت است! تا همه بفهمند وقتی حضرت آقا، این همه اشاره به دشمن و دشمنی او می‌کنند، نه موضعی صرفا آرمانی، که ابراز نظری از قضا منطبق بر واقعیت محض و حقیقت آشکار است! تا همه بفهمند حتی ریختن کوهی از سیمان هم بر سر اصل مسلم خودکفایی، دل اجنبی جلاد را نرم نمی‌کند! تا همه بفهمند دست شستن از آرمان‌ها، به هیچ وجه راه مطمئنی برای رسیدن به ملک ری نیست! تا همه بفهمند «عمرسعد» تنها و تنها یک قصه برای روضه محرم نیست! تا همه بفهمند عجله برای پر کردن قلب رآکتور اراک با خاک، هرگز برای دشمن قسم خورده، دلیل بر «لغو همه تحریم‌ها در همان روز اجرای توافق» نمی‌شود! تا همه بفهمند «مرگ بر آمریکا» فقط شعاری از سر احساس نیست! تا همه بفهمند خنده این مردمان دیپلمات به دشمن، اندازه یک ارزن هم در کم کردن دشمنی او موثر نیست! تا همه بفهمند عقب‌نشینی در برابر دشمن به بهانه مذاکره، او را ترغیب به پیشروی بیشتر می‌کند، نه اینکه احیانا بخواهد متنبه شود یا آدم شود! تا همه بفهمند اصرار مکرر سران کاخ سفید برای نشاندن مقاماتی از دولت ایران پای میز مذاکره، عاقبت کدامین اهداف شوم را نشانه گرفته است! تا همه بفهمند به قول فرمایش سال‌ها پیش امام خامنه‌ای، دشمن آمریکایی، مذاکره را برای چه می‌خواهد! تا همه بفهمند پشت تک و توک خنده شیطان بزرگ، چه دریایی از دشمنی با ملت ایران موج می‌زند! تا همه بفهمند هر چقدر بی‌اثر کردن تحریم‌ها با اتکا به درون میسر و ممکن است، امید به لغو همه تحریم‌ها با تکیه صرف بر مذاکرات، دور و بعید به نظر می‌رسد! تا همه بفهمند چرا شهریاری، احمدی‌روشن، رضایی‌نژاد و... توانستند و این مردمان دیپلمات، نتوانستند! تا همه بفهمند خوداتکایی و ایمان به اراده جوان ایرانی، بسی‌بیش از گدایی نزد کدخدا جواب می‌دهد! تا همه بفهمند فرجام برجامی با شعار «هر توافقی، ولو توافق بد، بهتر از عدم توافق است» دقیقا چیست! تا همه بفهمند آخر و عاقبت این سخن آقای ظریف که «هیچ توافقی بدتر از عدم توافق نیست» مشخصا چیست! تا همه بفهمند راه برجام چگونه طی شد که به اعتراف خود دولتمردان اعتدال منجر به «تقریبا هیچ» شد!
تا همه بفهمند این مسیر چگونه پیموده شد که بنا به فرموده بزرگان، بدل به «خسارت محض» شد! تا همه بفهمند راه آمدن بی‌مبنا با دشمن چگونه عایدی ملت را از توافق، نزدیک‌ترین عدد به «صفر» می‌کند!
تا همه بفهمند راز آنکه خمینی بت‌شکن، آمریکا را «شیطان بزرگ» می‌نامیدند، چه بود! تا بفهمند راز اینکه جانشین شایسته روح‌الله، این همه بر دشمن‌شناسی تاکید موکد دارند، چیست! تا همه بفهمند اعتماد به دشمن اما تمسخر اصحاب نقد، به کجا منتهی می‌شود! تا همه بفهمند رابطه با آمریکا و اسرائیل، محکم‌تر و بنیادی‌تر از آن است که با یک توافق نامتوازن و گیرم حتی متوازن، گمان بریم آمریکا، اسرائیل را به نفع غش کردن طرف ایران، ول می‌کند! تا همه بفهمند واکنش درگوشی به بدعهدی دشمن، چقدر می‌تواند دشمن را به ادامه فزون‌خواهی جری‌تر کند! تا همه بفهمند فرستادن 2 تا ایمیل به جان کری، اصلا و ابدا واکنش درست و درمانی به دزدی 2 میلیارد دلاری آمریکایی‌ها در سرگردنه پسابرجام محسوب نمی‌شود! تا همه بفهمند عدم واکنش درست به بدعهدی‌های مکرر و لاینقطع دشمن، چگونه قادر است برجام را توسط خود این مردمان دستگاه دیپلماسی پاره کند! و تا همه بفهمند چرا این همه در «اسلام انقلابی» و «انقلاب اسلامی» به مقوله مهم «برائت از شیطان» تاکید فراوان شده!
ببین آقای روحانی! برای یک بار هم که شده الوعده وفا! برجام با این همه درس، حیف است در مدارس و دانشگاه‌های ما «تدریس نشود»!

گروه اقتصادی: 2 هفته پیش به شرکت کرسنت درخواست رسمی دادیم که آماده تحویل گاز به آنها هستیم و آنها در حال بررسی این مساله هستند. علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره قرارداد کرسنت اظهار داشت: 2 هفته پیش به شرکت الهلال امارات (کرسنت) درخواست رسمی دادیم که آماده تحویل گاز به آنها هستیم و آنها در حال بررسی این مساله هستند. کاردر تصریح کرد: این مساله در قالب روح کلی همان قرارداد قبلی پیگیری می‌شود و قرارداد جدیدی امضا نشده است. به گزارش فارس، قرارداد مناقشه‌برانگیز کرسنت بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت واسطه‌ای کرسنت پترولیوم امارات برای صادرات گاز ایران به شیخ‌نشین شارجه امارات در حالی امضا شده و از سوی شرکت ملی نفت اجرای آن پیگیری می‌شود که اسناد زیادی از فساد در جریان انعقاد این قرارداد و همچنین قیمت‌گذاری غیر عادلانه گاز در این قرارداد و دیگر اشکالات مترتب بر آن از سوی 3 نهاد نظارتی وابسته به قوای سه‌گانه کشور ارائه شده است. این گزارش حاکی است در داوری بین‌المللی پرونده کرسنت بین ایران و شرکت اماراتی، پس از ارائه اسناد به دست آمده از سوی سازمان مبارزه با جرائم بزرگ اقتصادی انگلستان موسوم به FSO،‌ داوری، وقوع فساد در این قرارداد را پذیرفت و سیر داوری به طور کامل به نفع ایران تغییر کرد اما پس از معرفی بیژن زنگنه به عنوان وزیر نفت و اظهار نظر برخی مقامات سابق در دفاع از این قرارداد، داوری، بررسی مساله فساد را متوقف کرد و ایران با یک باخت بسیار سنگین در این پرونده بزرگ مواجه شد به‌گونه‌ای که 2 تن از وزرای دولت یازدهم از جریمه‌های چندین میلیارد دلاری علیه ایران خبر دادند. بر این اساس، کارشناسان حقوقی می‌گویند جز سوء جریانات مربوط به انعقاد این قرارداد که به یک فاجعه بی‌سابقه در قیمت‌گذاری گاز و همچنین امتیازات بسیار ویژه و منحصر به فرد به شرکت واسطه‌ای کرسنت منجر شد، در دوره فعلی وزارت زنگنه در فرآیند دفاع از حقوق ایران نیز سوء عملکردهای بی‌سابقه‌ای اتفاق افتاده است. بر اساس این اعلام، الهام امین‌زاده، معاون سابق حقوقی رئیس‌جمهور درباره اینکه چرا دولت در سال‌های اخیر نسبت به پرونده‌های بین‌المللی مانند پرونده کرسنت هیچ پیگیری محکمی انجام نمی‌دهد و حتی 2 ماه مانده به تاریخ صدور حکم، وکیل ایرانی این پرونده تغییر می‌کند که در نهایت منجر به شکست ایران و محکوم شدن به پرداخت چندین میلیارد دلار به طرف مقابل شده است، گفت: موضوع پرونده کرسنت به معاونت حقوقی ریاست جمهوری مربوط نمی‌شد. وی با اشاره به این پرونده بین‌المللی تصریح کرد: تمام دفاعیه‌های صورت گرفته در دادگاه توسط معاونت حقوقی وزارت نفت صورت گرفته است و آنها باید در این زمینه پاسخگو باشند. بر اساس این گزارش، به نظر می‌رسد وزارت نفت بدون حل و فصل مشکلات این قرارداد و بدون توجه به محکومیت ایران قصد دارد این قرارداد را با همان شرایط غیرقابل پذیرش قبلی اجرایی کند و کشور را در عمل انجام شده قرار دهد.
کاردر همچنین از طلب 5/4 میلیارد دلاری ایران از فروش نفت خبر داد و گفت: در حالی که یک‌سال از اجرای برجام می‌گذرد 4 و نیم میلیارد دلار از طلب نفتی ایران وصول نشده که از این میزان 2 میلیارد دلار طلب نفتی از هند است، البته مذاکرات با هندی‌ها ادامه دارد و آنها به پرداخت این مبلغ اذعان دارند اما درباره شکل و نحوه پرداخت داریم مذاکره می‌کنیم. وی اضافه کرد: 5/2 میلیارد دلار دیگر از طلب نفتی مبالغ کمتر و از کشورهایی مانند یونان و مراکش و مبلغ آن برای هر کشور حدود 100 میلیون دلار و کمتر است. وی با تاکید بر اینکه حجم ذخایر جدید اکتشاف شده گازی ایران حدود ۶۶ تریلیون فوت مکعب ذخایر اثبات شده است، تصریح کرد: بر این اساس حجم قابل برداشت این ذخایر حدود ۳۷ تریلیون فوت مکعب برآورد می‌شود. وی از افزایش تولید روزانه نفت به 4 میلیون بشکه در سال ٩٥ خبر داد و گفت: صادرات نفت خام و میعانات گازی نیز امسال به 3 میلیون بشکه در روز ‎می‌رسد.
هم فروش گاز هم پرداخت جریمه
ارسال درخواست فروش گاز به شرکت الهلال در حالی از سوی ایران صورت گرفته است که  هنوز موضوع رای دادگاه درباره جریمه کرسنت پابرجاست و میزان خسارتی که در صورت اجرای این قرارداد، صنعت نفت و گاز ایران متحمل می‌شود، بر گرده خزانه کشور سنگینی می‌کند. بر اساس اظهارات برخی مقامات دولتی، رای دادگاه بین‌المللی درباره شکایت فساد گازی کرسنت، محکومیت ایران به پرداخت جریمه  18 میلیارد دلاری بوده است. این را محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است. علی جنتی، وزیر سابق ارشاد نیز در جلسه علنی مجلس گفته بود: جمهوری اسلامی ایران تاکنون در پرونده کرسنت ۱۳ میلیارد و ۸۵۰ میلیون دلار جریمه شده است. غیر از موضوع جریمه، ماجرای خسارت این قرارداد فسادآمیز نیز باعث نگرانی مسؤولان شده است. در شرایطی که همچنان موضوع فساد کرسنت و سرنوشت رای دادگاه در این‌باره یکی از محدودیت‌های رسانه‌ای در کشور به حساب می‌آید، برخی منابع نفتی از جریمه سنگین ایران در این پرونده خبر داده‌اند. در همین راستا برخی رسانه‌ها به نقل از منابع نفتی گزارش داده‌اند جریمه 18 میلیارد دلاری ایران در پرونده کرسنت می‌تواند یک ضربه مهلک به مجموعه وزارت نفت باشد. این منابع درباره لایحه درخواست تجدیدنظر ایران در رای دیوان داوری بین‌المللی ابراز نگرانی کرده‌اند. البته همانگونه که گفته شد این جریمه جدا از میزان خسارتی است که ایران از اجرای دوباره قرارداد کرسنت متحمل خواهد شد. در کنار این خسارت‌های هنگفت، قرارداد کرسنت در یک مورد دیگر نیز خسارات بسیار هنگفتی به ایران وارد کرد. این شاهکار مدیریتی در حوزه نفت و گاز در دوران وزارت بیژن زنگنه در دولت اصلاحات رخ داد. گفتنی است دیوان عدالت اداری نیز دخالت مدیران نفتی زنگنه در فساد کرسنت را تایید کرده است. براساس رای دیوان، علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و دیگر اعضای هیات‌مدیره این شرکت در دوره اول وزارت بیژن زنگنه (دوره وقوع فساد کرسنت) محکوم شدند.

فشارهای قضایی علیه دونالد ترامپ سرانجام به لغو موقتی جنجالی‌ترین فرمان او طی 2 هفته نخست ریاست‌جمهوری‌اش انجامید. دادگاهی در سیاتل، مرکز ایالت واشنگتن آمریکا موقتا دستور اجرایی رئیس‌جمهور دایر بر ممنوعیت ورود مسافران از 7 کشور ایران، عراق، سوریه، یمن، سودان، سومالی و لیبی را در سراسر ایالات متحده معلق کرد. به گزارش رویترز، در پی این حکم قضایی، اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده گفته است کسانی که از هفته گذشته تحت تاثیر فرمان مهاجرت دونالد ترامپ قرارگرفته و امکان سفر به آمریکا را نداشتند، حال می‌توانند وارد این کشور شوند. این اداره همچنین به خطوط هوایی اعلام کرده است که مسافران 7 کشور ایران، سوریه، یمن، سودان، سومالی، عراق، لیبی را به مقصد آمریکا سوار کنند. عصر روز جمعه، قاضی یک دادگاه فدرال شهر صنعتی سیاتل در شمال غربی آمریکا، «جیمز روبارت» علیه ادعای وکلای دولت رای داد که می‌گفتند ایالت‌ها جایگاه حقوقی لازم برای به چالش کشیدن دولت فدرال در این زمینه را ندارند. البته وکلای دولت در پایتخت واشنگتن هنوز می‌توانند علیه حکم قاضی ایالت واشنگتن درخواست تجدیدنظر کرده و حکم اولیه را دوباره به اجرا درآورند. اما با نقض حکم ترامپ تنها یک هفته پس از صدور آن، اعتبار رئیس‌جمهور جدید آمریکا خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شود به چالش کشیده شده است. این می‌تواند مقدمه‌ای بر زنجیره‌ای وسیع از اقدامات حقوقی و قضایی علیه فرمان‌های کاخ سفید در آمریکا باشد که شاید برای نخستین‌بار از نیمه قرن نوزدهم میلادی، تمرکز قدرت سیاسی در واشنگتن را به چالش خواهد کشید. چالشی که میلیون‌ها معترض ضدترامپ از آن حمایت خواهند کرد. رای دادگاه فدرال مزبور در ایالت واشنگتن علیه حکم رئیس قوه مجریه در شهر واشنگتن‌دی‌سی، یکی از 6 رای دادگاه‌های ایالتی برای ملغی کردن تمام یا بخشی از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های ناشی از فرمان ترامپ محسوب می‌شود که فعلا سد مقاومت دولتی در برابر احکام مشابهی از این دست را شکسته است. قاضی روبارت در این‌باره  گفت: «ایالت واشنگتن نشان داده است که این دستور آسیب‌های فوری و غیرقابل جبران به بار می‌آورد». جیمز روبارت در توجیه رای خود علیه فرمان دولت، گفته است که ترامپ حملات 11 سپتامبر 2011 را مبنایی برای صدور فرمان اخیر  دانسته است و رئیس‌جمهور را متهم کرده که به جای حقایق به داستان متوسل شده است. رای قاضی روبارت با استقبال گسترده حقوقدان‌ها و گروه‌های حقوق‌بشری مواجه شده است. نیکولاس اسپیریتو، کارمند دادستانی مرکز حقوقی مهاجرت ملی گفته است که صدور حکم قضایی مزبور نشان می‌دهد قضات فدرال مشکلات قانونی جدی با فرمان ترامپ دارند. اریک فررو، سخنگوی عفو بین‌المللی در آمریکا نیز از لغو موقتی قانون صادره از سوی کاخ سفید استقبال کرده و خواهان آن شده که کنگره قدم پیش بگذارد و این ممنوعیت غیرقانونی را به طور کلی لغو کند. این در حالی است که وکلای دولت فدرال استدلال کرده‌اند که کنگره حق تصمیم‌گیری درباره مسائل امنیت ملی و کنترل مهاجرت را به رئیس‌جمهور داده است. اما واکنش ترامپ به رای این قاضی شاید به اندازه خود فرمان ضدمهاجرتی او جنجالی بود. او دیروز با انتشار توئیت‌هایی به قاضی روبارت و روزنامه نیویورک‌تایمز که پیش‌تر آن را معجزه رسانه‌ای آمریکا خوانده بود حمله کرد. ترامپ در توئیت نخست نوشت: «اینکه نمی‌توانیم درباره ورود و خروج افراد تصمیم بگیریم، معضل بزرگی است. جالب است که کشورهای خاصی در خاورمیانه با ممنوعیت سفر شهروندان 7 کشور اسلامی موافق هستند.» رئیس‌جمهور آمریکا در ادامه  افزود: «حکم خنده‌دار این به‌اصطلاح قاضی لغو خواهد شد.» او دست آخر نوشت: «نیویورک‌تایمز دروغ‌پرداز پس از آنکه مجبور شد بابت پوشش نامناسب اخبار پیروزی من در انتخابات عذرخواهی کند، همچنان به بیراهه می‌رود». سخنگوی کاخ سفید جمعه‌شب در بیانیه‌ای به رای قاضی دادگاه سیاتل واکنش نشان داد: «وزارت دادگستری در اولین فرصت قصد دارد توقف اضطراری این حکم دادگاهی را درخواست کند و از دستور اجرایی رئیس‌جمهور دفاع خواهد کرد که به عقیده ما دستوری قانونی و مناسب بوده. دستور رئیس‌جمهور برای حفاظت از کشور صادر شده و او اختیار قانونی و مسؤولیت حفاظت از مردم آمریکا را دارد». از طرف دیگر وزارت خارجه آمریکا در همکاری با سازمان امنیت ملی و تیم‌های حقوقی دولت مشغول بررسی این مساله هستند که حکم تازه دادگاه چگونه بر عملکرد آنها اثر می‌گذارد. یک وکیل دولتی در دادگاهی در ویرجینیا گفته است که در نتیجه دستور  ترامپ تاکنون ۱۰۰ هزار ویزا باطل شده است اما وزارت خارجه توضیح داد که با کنار گذاشتن ویزاهای دیپلماتیک و منقضی در مجموع ۶۰ هزار ویزا باطل شده است. واشنگتن اولین ایالتی بود که شکایتی را علیه فرمان مهاجرتی ترامپ تسلیم دادگاه کرد چرا که به گفته باب فرگوسن، دادستان فدرال این قانون تبعیض‌آمیز باعث زیان قابل توجه ساکنان این ایالت می‌شود. سپس ایالت مینه‌سوتا هم به این شکایت پیوست. حال این دو ایالت و سایر ایالات در صورت پیوستن به این شکایات موقتا می‌توانند از اجرای دستور مهاجرتی ترامپ خودداری کنند تا زمانی که دادگاه شکایت رسمی آنها در این‌باره را بررسی کند. در شکایت ایالات واشنگتن و مینه‌سوتا، ترامپ به خاطر شعارهای دوران انتخاباتی‌اش مبنی بر منع ورود مسلمانان به نقض قانون اساسی آمریکا متهم شده است. این چالشی عمده برای دولت ترامپ است و به این معنی است که شهروندان
7 کشور مسلمان شامل ممنوعیت مسافرت به آمریکا اکنون- روی کاغذ- می‌توانند برای ویزای آمریکا درخواست بدهند. به گزارش بی‌بی‌سی، دادگاه‌هایی در 6 ایالت ویرجینیا، نیویورک، ماساچوست، میشیگان، واشنگتن و کالیفرنیا مشغول بررسی شکایت‌ها علیه این دستور بوده‌اند. علاوه بر اینها 7 دادستان ایالتی دیگر نیز در حال بررسی شکایات مشابهی هستند.
هفته گذشته نیز یک دادگاه فدرال در لس‌آنجلس دستور ترامپ درباره کسانی که ویزای مهاجرت دارند را معلق کرده بود. دادگاه دیگری در ایالت ماساچوست نیز از تمدید دستوری مشابه برای توقف اجرای دستور دونالد ترامپ که شنبه پیش صادر شده بود خودداری کرده است.

گروه فرهنگ و هنر: 35 سال از از ترورهای سازمان مجاهدین خلق(منافقین) در خیابان‌های تهران می‌گذرد. چندهزار نفر از مردم طی فاشیستی‌ترین عملیات مسلحانه تاریخ معاصر در کوچه پس‌کوچه‌های شهر به خاطر جرائمی چون «ریش داشتن» و «چسباندن عکس امام بر در و دیوار محل کارشان» ترور می‌شوند. سازمان ادعا می‌کند برای مقابله با جمهوری اسلامی به عملیات مسلحانه روی آورده است اما مردم را به وحشیانه‌ترین شکل ممکن قربانی می‌کند. 35 سال از این ماجرا می‌گذشت اما یک سکانس سینمایی درباره این وقایع ساخته نشده بود. در سینمای دنیا هرکدام از این اتفاقات سینمایی‌ترین سوژه‌ها برای پرداختن و تاثیرگذاشتن بر افکار عمومی هستند اما «سکوت سینمای ایران درباره تاریخ معاصر» تلخ و گزنده است. نکته‌ای که کارگردان «ماجرای نیمروز» از آن به کوتاهی سینما درباره تاریخ معاصر تعبیر می‌کند. سینما سال‌ها با ادعاهایی چون «کار تاریخی مخاطب ندارد» وضعیتی منفعل در حوزه تاریخ معاصر داشته است. آنقدر که برخی‌ها هنوز باور نمی‌کنند سینمای سیاسی و تاریخی می‌تواند مخاطب را به سالن‌های سینما بکشاند. تشویق‌های ممتد تماشاگران از طیف‌های مختلف فکری در سالن برج میلاد در شب اکران «ماجرای نیمروز» که شلوغ‌ترین شب جشنواره بود، شاهدی بر این مدعاست. «ماجرای نیمروز» که «ماجرای نفوذ» و ضربه‌هایی است که از این ناحیه به کشور وارد شده است، قصه‌ای پرکشش، پرتنش و مستند است که شخصیت‌های آن همه شکل گرفته‌اند. حتی نقش‌هایی که دقایقی کوتاه در فیلم حضور دارند، «شخصیت» یافته‌اند و بخوبی می‌توانند به جای شخصیت‌های اصلی بنشینند. رحیم، کمال، صادق و دیگران بخوبی در ذهن مخاطب می‌نشینند و مخاطب با آنها همزاد‌پنداری می‌کند. یکی از تعلیق‌های مستمر در این فیلم خبرهایی است که از ترور‌ها به گوش می‌رسد. تابستان 60 یکی از پرتنش‌ترین تابستان‌های تاریخ معاصر انقلاب است که در آن جمع زیادی از مسؤولان کشور در رده‌های بالای مملکتی و تا مردم در فرودست‌ترین اقشار توسط منافقین ترور می‌شوند. بنی‌صدر و مسعود رجوی در آن تابستان از کشور فرار می‌کنند.  سازمان اطلاعات سپاه مسؤولیت مقابله با این ترورها را برعهده دارد اما حجم «نفوذ» بالاست. تا آنجا که عامل شنود اطلاعات سپاه هم «نفوذی» است. یکی از نزدیک‌ترین دوستان رئیس‌جمهور رجایی «نفوذی» است. عامل فرار بنی‌صدر «نفوذی» است و «نفوذی‌ها» همه‌جا از برج مراقبت فرودگاه مهرآباد تا «کمیته» هستند. «نفوذ» پرتکرار‌ترین کلمه‌ای است که در دیالوگ‌ها ردوبدل می‌شود. روایت مستند- درام محمدحسین مهدویان از این «نفوذ» آنقدر پرکشش است که یک لحظه هم نمی‌شود از پرده سینما فاصله گرفت. در شبی که تشویق‌های ممتد برای «ماجرای نیمروز» سالن مرکز همایش‌های برج میلاد را تسخیر کرد، «خوب، بد، جلف» پیمان قاسمخانی، «آذر» محمد حمزه‌ای و «پشت دیوار سکوت» مسعود جعفری‌جوزانی به نمایش درآمدند. «خوب، بد، جلف» که به نظر می‌رسد اکران موفقی داشته باشد و فروش خوبی کند، در سالن جشنواره هم مانند سینماهای مردمی کارکردی جز خنداندن نداشت. «آذر» محمدحمزه‌ای گویا صرفا برای امتداد دادن به «نقش اول ماندن» نیکی کریمی ساخته شده بود و نمایش مردستیزی با رویکردی شبه‌فمینیستی بود. «پشت دیوار سکوت» هم در حد نام و نشان مسعود جعفری‌جوزانی نبود، اگرچه با محوریت موضوعی مهم و درباره «ایدز» ساخته شده بود. نوشته‌هایی درباره فیلم‌های اکران شده در روز ششم جشنواره سی‌وپنجم فجر را در ادامه می‌خوانید.
***
جنگ با ستون پنجم
محسن شهمیرزادی: مهدویان به فرمی تکامل می‌بخشد که خود، آغازگر آن در سینما بوده است. فرمی بدیع که زمینه مناسبی برای روایات تاریخی را فراهم می‌آورد، اگرچه که تا پیش از ماجرای نیم‌روز، مستند-داستانی بودن آثار مهدویان کار او را در پرداخت فیلمنامه آسان می‌کرد، زیرا شخصیت‌ها جان نداشتند و بدون نیاز به هیچ دیالوگی، دوربین از دور فضا را رصد می‌کرد اما داستانی شدن این سبک از فیلم‌سازی ریسک بالایی می‌طلبید، از سویی می‌توانست پایان زودهنگامی برای فرم مهدویان باشد و از سوی دیگر پرداخت به این برهه حساس و تاریک تاریخ انقلاب، راه رفتن بر لبه تیغ بود، زیرا هرگونه اشتباهی ولو کوچک می‌توانست وداع زودهنگام او با سینما در موضوعات تاریخی باشد. اما روند داستان‌سازی این فرم و پرداخت تاریخی آن کم‌نظیر بود. داستان‌های فرعی برای پر کردن فیلم و صیقل دادن داستان اصلی نبود، روایت‌های عاطفی کاملا ذیل هسته مرکزی داستان قرار می‌گرفتند. اگرچه صحنه‌های دراماتیک می‌توانست مانند بسیاری از فیلم‌های دیگر «ضدجنگ» تعبیه شود اما باید پذیرفت که اگر «نزنی میزننت»؛ حتی اگر معشوقه‌ات، خواهرت و حتی دوستت باشد. خوشبین بودن به دشمن، مثله کردن برادرت را در پی دارد و می‌تواند نفوذی‌ترین عوامل را در مهم‌ترین نقطه امنیتی بگنجاند. شخصیت‌ها تیپ‌سازی شده‌اند، هرکدام نماد تفکری خاص و رفتاری منحصربه‌فرد‌ند که البته در عالم واقع انسان‌ها نمی‌توانند تا به این حد تک‌بعدی باشند اما به نظر می‌رسد در روایت‌های تاریخی که مخاطب نسبت به کلیت آن جهل دارد، نیاز است تا هرکدام از شخصیت‌ها معرف بخشی از عقاید موجود در آن دوره باشند، چیزی که در آژانس شیشه‌ای نیز بخوبی گنجانده شده بود. در میان این شخصیت‌ها، شخصیت هادی حجازی‌فر از برجستگی خاصی برخوردار است؛ چریکی که به سختی راضی می‌شود فتح قله‌ها در جنگ را کنار گذاشته و به نبرد شهری در تهران روی آورد. طبیعتا بدون شخصیت حجازی‌فر فیلم هیچ رگه‌ای از طنز نداشت و با تلخی‌مزاج مخاطب را رها می‌کرد اما وی بخوبی از عهده طنازی در کار بر آمده است و بدون شک سیمرغ بهترین بازیگر مکمل تاکنون برازنده او است. او شخصیتی عملیاتی است که مدام به نبرد و کشتار تمایل دارد و هیچ رگه‌ای از تفکر و عقلانیت در وی دیده نمی‌شود، این تیپ «نابخرد دوست داشتنی» اگرچه مخاطب را می‌خنداند ولی در ذیل آن، بیننده به این نتیجه می‌رسد که این تیپ از آدم‌ها (اهالی جنگ) هیچ‌گاه نباید در مصدر تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرند، زیرا روحیه عملیاتی‌شان پیامدهای ناگواری در پی خواهد داشت. مهدویان با خلق تیپ‌هایی دوگانه و متضاد بیان می‌کند جنگ شهری با ستون پنجم فرق بسیاری با نبردهای آزادسازی در قله و بیابان دارد و حرف‌های خودش را تا حدی از زبان شخصیت مسعود بروز می‌دهد؛ گفتمانی که پیش از این در فیلم «چ» و داستان آزادسازی پاوه مشهود بود.  به هر ترتیب مهدویان با خلق این اثر کم‌نظیر انتظارات را از خودش بالا برده و حال بی‌رقیب او، آینده‌ای درخشان می‌طلبد که گوشه‌های تاریک تاریخ را با نور سینما روشن کند، اگرچه این فرم ناب اما محدود او همواره می‌تواند نقطه قوتی در آثارش باشد اما ممکن است روزی بیاید که نگاتیو و دوربین‌های دوره‌های پیشین به اتمام برسند و از همین الان باید فکری به حال آینده کرد. آینده‌ای که نشان می‌دهد مخالف‌ترین انسان‌ها نیز به پای فیلم خوب ایستاده‌اند و ممتد‌ترین تشویق طول جشنواره را به نامش رقم می‌زنند.
 

گروه اجتماعی: افزایش وام 3 میلیونی ‌ازدواج به 10 میلیون تومان از جمله خبرهای‌ شیرین در روزهای ناامیدی زوج‌های‌ جوان بود که با اما و اگرهای اجرای آن، کامشان تلخ شد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، این روزها بسیاری از جوانان پس از فارغ‌التحصیلی و تلاش برای دستیابی به شغل هر چند کم‌درآمد، با شوق و ذوق فراوان برای تشکیل زندگی مشترک و ورود فرد جدید به زندگی‌شان رویابافی می‌کنند. در جامعه امروز، اقدام به ازدواج در ابتدا به شرایط مالی و تحصیلی فرد بستگی دارد تا ترس از نداشتن توانایی در تأمین مخارج زندگی از آنان دور شود و انگیزه ورود به زندگی مشترک افزایش یابد.
دیگر از وقت ازدواجش گذشته و همچنان به دنبال اندک پس‌اندازی برای آینده و تشکیل زندگی مشترک است، خانواده و اطرافیان هر روز گذشتن از زمان ازدواجش را یادآوری می‌کنند اما او به تأمین هزینه‌های اولیه زندگی مشترک و اجاره‌بهای سنگین مسکن  فکر می‌کند.
با خود می‌گوید حتی اگر از پس هزینه‌های زندگی برآید، هیچ‌گاه نمی‌تواند با این حقوق کم، خانه‌ای اجاره کند. روزهایش اینگونه می‌گذرد که در همان گیرودار خبرهای تازه‌ای می‌شنود «وام ازدواج از 3 به 10 میلیون افزایش یافت» خبری شیرین که نور امید را در دلش روشن می‌کند. با تحقیق درباره صحت و سقم تصویب قانون افزایش وام، تصمیم به ازدواج گرفته و پس از متأهل شدن به همراه همسر به دنبال دریافت وام می‌روند که با سایت بسته شده بانک‌ها مواجه می‌شوند.
با پیگیری‌های فراوان و حرف و حدیث‌های بی‌شمار درباره  لغو افزایش وام، روزهای شیرین‌شان دوباره تلخ می‌شود و هر روز خبرها را پیگیری می‌کنند و چشم‌انتظار تصمیم و همت مدیران هستند. با تصویب افزایش وام 3 میلیونی ازدواج به 10 میلیون تومان از سوی مجلس شورای اسلامی در راستای اقتصاد مقاومتی و کمک به تسهیل ازدواج جوانان، مدیران مربوط نظرات متفاوتی در این‌باره دارند. ناصر صبحی، مدیرکل دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان در این‌باره معتقد است: با وجود تأکید مجلس شورای اسلامی به پرداخت وام 10 میلیون تومانی ازدواج به جوانان، زمانی که می‌توانیم به جوانان هدیه بدهیم نیازی نیست که 10 میلیون تومان وام بدهیم، در حالی که شأن جوان ما بیش از پرداخت این مبالغ است. وی می‌گوید: وزارت ورزش و جوانان هیچ مخالفتی با پرداخت این وام‌ها به جوانان در آستانه ازدواج ندارد اما بعید به نظر می‌رسد با این شرایط مالی بانک‌ها بتوانند در پرداخت وام 10 میلیون تومانی  مساعدت کنند. صبحی با اشاره به مشکلات فعلی بانک‌ها در پرداخت وام 3 میلیونی افزود: در حال ‌حاضر که برخی بانک‌ها در پرداخت وام 3 میلیون تومانی دچار مشکلاتی هستند، این موضوع که آیا منابع مالی پرداخت وام 10 میلیون تومانی جدید، فراهم است یا خیر، باید به طور جدی روشن شود، بنابراین در ابتدا باید مشکلات فعلی در پرداخت مد نظر قرار گیرد و متناسب با شرایط واقعی جامعه حرکت کنیم. این در حالی است که میرمحمد صادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی با بیان اینکه پول برای پرداخت وام 10 میلیونی نداریم، می‌گوید: اجرای مصوبه اخیر مجلس برای افزایش وام ازدواج به 10 میلیون تومان مستلزم توجه به چند نکته است. بارها در کمیسیون‌های  گوناگون مجلس عملکرد قرض‌الحسنه را ارائه داده‌ایم و به دفعات گفته‌ایم با کمبود منابع مواجه هستیم.
وی تأکید کرد: در صورت اجرای وام 10 میلیونی ازدواج تا پایان سال، نظام بانکی به 12 هزار و 500 میلیارد تومان منابع نیاز دارد، این در حالی‌ است که کل موجودی هر سال قرض‌الحسنه بانک‌ها 5 هزار میلیارد تومان است.
از سوی دیگر پروانه سلحشور، رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس اظهار داشت: در قانون تسهیل ازدواج، وام 10 میلیونی از جمله قوانین مصوب شده و به اجرا در نیامده است که در حال پیگیری و مذاکره با مدیران اجرایی برای پرداخت این وام به تمام جوانان در صف مانده هستیم. سلحشور ادامه داد: امیدواریم با رایزنی‌ها و صحبت‌های انجام شده با بانک‌ها و دیگر مدیران، برای سال 96 دیگر هیچ زوج جوانی در انتظار دریافت این وام نباشد. رئیس فراکسیون زنان و خانواده گفت: با برگزاری جلسات، در نهایت مقرر شد در ابتدا موانعی که بانک‌ها از آن دم می‌زنند برداشته و با تأمین اعتبارات لازم این قانون به طور کامل اجرا شود.
حال پس از کش و قوس‌های فراوان و چشم‌انتظاری درباره سرانجام وام 10 میلیونی، ناصر صبحی با اعلام این خبر که وام 10 میلیونی از مرداد ماه در تمام بانک‌ها پرداخت می‌شود، بار دیگر اما و اگرهای این موضوع پرحاشیه را رقم زد به طوری که سلمان خدادادی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس دهم شورای اسلامی با اشاره به نامعلوم بودن سرانجام پرداخت وام 10 میلیونی ازدواج می‌گوید: با وجود زوج‌های بی‌شمار در صف دریافت وام
3 میلیونی، پرداخت وام 10 میلیون تومانی از سوی بانک‌ها امری غیرممکن به نظر نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه متأسفانه سیستم بانکی در کشور فلج است، افزود: با وجود تصویب قانونی وام 3 میلیونی، خرید خودرو، خرید کالا و... در دوره‌های گوناگون شاهد قانون‌شکنی بانک‌ها در اجرای کامل قوانین تصویب شده بوده‌ایم، بنابراین با وجود پیشینه موجود درباره عملکرد بانک‌ها، چشم‌مان از اجرا و پرداخت وام 10 میلیون تومانی آب نمی‌خورد. حال پرسش این است که با شرایط پیش آمده، سرانجام وام 10 میلیونی ازدواج چه خواهد شد؟ آیا چشم جوانان در صف مانده به دریافت این وام روشن می‌شود؟

گروه اجتماعی: نماینده آستانه اشرفیه در مجلس با انتقاد از عملکرد ضعیف مسؤولان ستاد بحران در برف و کولاک استان گیلان، گفت: با توجه به پیش‌بینی این کولاک و برف، باید مسؤولان مدیریت بحران پیش‌بینی‌های لازم را برای چگونگی مقابله با آن درنظر می‌گرفتند. محمدحسین قربانی درباره آخرین وضعیت برف و کولاک در استان گیلان، به خانه ملت افزود: بر اثر این برف و کولاک، راه‌های روستایی بسته شد که به دلیل ضعف عملکرد مسؤولان به سختی توانستیم این راه‌ها را باز کنیم. نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به‌رغم اینکه هواشناسی گزارش برف و کولاک را ارائه کرد و مسؤولان مربوط نیز در ستاد مدیریت بحران به فکر راه‌حلی برای باز شدن راه‌های روستایی بودند اما باز هم برای بازگشایی این راه‌ها، عملکرد ضعیفی وجود داشت تا جایی که اگر بارش برف و باران بیش از این ادامه پیدا می‌کرد وضعیت امدادرسانی و باز شدن راه‌ها سخت‌تر می‌شد. قربانی افزود: با توجه به پیش‌بینی این کولاک و برف لازم بود مسؤولان مدیریت بحران پیش‌بینی‌های لازم را برای چگونگی مقابله با این بحران در نظر می‌گرفتند و بر اساس آن ماشین‌های راهداری مهیا می‌شد اما از روز پنجشنبه صبح تا غروب همان روز نتوانستیم کار عملیاتی برای راه‌ها انجام دهیم. وی افزود: البته بعد از پیگیری‌های انجام شده بالاخره توانستیم مسیرهای جاده‌ای در استان گیلان را باز کنیم اما بدون شک نباید از این نکته غافل شد که با توجه به هشدارهای هواشناسی لازم بود در استان‌های شمالی کشور، امکانات برای مقابله با این حوادث مدنظر قرار گیرد.
سقوط بهمن در لواسانات
همچنین مدیرعامل هلال‌احمر استان تهران از سقوط بهمن در منطقه عمومی لواسانات خبر داد و گفت: 4 کوهنورد در زیر برف مانده بودند که خوشبختانه 2 نفر از آنها را پیدا کردیم و جست‌وجوها برای یافتن 2 نفر دیگر همچنان ادامه دارد. کتابدار از سقوط بهمن در منطقه عمومی لواسانات خبر داد و گفت: در منطقه لواسانات در ارتفاعات افجه و دشت هویج شاهد سقوط بهمن بودیم. وی افزود: در این منطقه 4 کوهنورد از استان قزوین در حال کوهنوردی بودند که متاسفانه با بهمن مواجه می‌شوند و زیر بهمن می‌مانند که خوشبختانه 2 نفر از آنان با تلاش امدادگران از زیر برف خارج شدند اما 2 نفر دیگر هنوز زیر برف هستند. مدیرعامل هلال‌احمر استان تهران افزود: ما بالگردهایی از هوانیروز را به منطقه اعزام کردیم و روز گذشته نیز یک تیم 10 نفره از امدادرسانان تهران، شمیرانات و تیم امدادی کوهستانی ما هم که در منطقه آبعلی امدادرسانی می‌کردند، به منطقه اعزام شدند که به دلیل وجود برف سنگین نتوانستند اقدامی انجام دهند اما بلافاصله دوباره به منطقه اعزام شدند و جست‌وجوها برای یافتن 2 نفر دیگر همچنان ادامه دارد و امیدواریم این افراد را زنده پیدا کنیم. کتابدار درباره عملیات امدادرسانی در آبعلی در پی سقوط بهمن نیز گفت: پایان عملیات را با هماهنگی آقای استاندار و دبیرکل جمعیت هلال‌احمر در این منطقه اعلام کردیم و در پی امدادرسانی‌ها 6 خودرو شامل 4 خودروی سبک و 2 خودروی نیمه‌سنگین از زیر بهمن بیرون آورده شدند. وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در پی سقوط بهمن در منطقه آبعلی 3 نفر فوتی داشتیم و یک نفر به‌رغم اینکه بیش از 13 ساعت زیر برف بود، خوشبختانه از زیر بهمن زنده بیرون آمد.
 

کارلوس کی‌روش روز گذشته در نشست خبری با اصحاب رسانه حاضر شد و به مسائل مختلفی  پرداخت. سرمربی تیم‌ملی در پاسخ به این سوال که ممکن است بازیکنان پرسپولیس به تیم‌ملی دعوت نشوند؟ گفت: وقتی برنامه آماده‌سازی خود را به صورت مختصر کاهش می‌دهید، نمی‌توانید از بازیکنان جوان استفاده کنید و فرصت حضور در تیم‌ملی را به آنها بدهید تا خودشان را نشان بدهند و تجربه کسب کنند. در گذشته بازیکنانی مثل سعید عزت‌اللهی، رامین رضاییان، وحید امیری و مهدی ترابی را در همین برنامه‌ها وارد تیم‌ملی کردیم ولی متاسفانه با شرایط جدید، نمی‌توانیم این کار را تکرار کنیم. او ادامه داد: بازیکنان پرسپولیس را به این دلیل نمی‌توانم به تیم‌ملی دعوت کنم چون با 3 کیلو اضافه وزن به تیم‌شان برمی‌گردند. بازیکنانی را که وزن زیادی دارند به تیم‌ملی دعوت نمی‌کنم. اصلا خوب نیست تیم‌ملی مقابل قطر با بازیکنانی بازی کند که 3 کیلوگرم اضافه وزن دارند. از سرمربی پرسپولیس شنیده‌ام که بازیکنان این تیم زیاد غذا و کوکاکولا می‌خورند و ما با این شرایط نمی‌توانیم آنها را به تیم‌ملی دعوت کنیم!
 

سعید حاجی‌پور: تأثیر تولید ملی بر تحقق اقتصاد مقاومتی آنچنان مهم و پراهمیت است که رهبر انقلاب عنوان سال 91 را مزین به آن کردند. در ادبیات اقتصادی آنچه به‌عنوان شاه‌کلید رفع بسیاری از مشکلات و معضلات در کشورها بیان می‌شود همین رشد و حمایت از تولیدات داخلی است. لذا از جمله وظایف مسؤولان و دولتمردان هدایت منابع و سرمایه‌ها به بخش‌های مولد و تولید است که این امر با اعطای تسهیلات، سرمایه‌گذاری‌های مستقیم دولت و جذب سرمایه‌های خارجی محقق می‌شود. لکن آنچه این منابع مالی را به هدر می‌دهد انحراف از مسیر تولید به بخش‌های غیرمولد و غیر تولیدی است. معضلی که اقتصاد کشور ما سال‌ها با آن دست به گریبان است و صدمات و لطمات فراوانی را - بویژه در اوج تحریم‌های اقتصادی ‌ـ بر ما وارد کرده است.
برای ساده‌سازی فهم مساله می‌توان مسیر را اینگونه توضیح داد: مادامی که فعالان اقتصادی در دوگانه میان تولید/ غیرتولید بسادگی غیرتولید را ترجیح دهند، سیاست‌های مشوق تولید و صادرات غیرنفتی و اشتغال راه به جایی نخواهد برد. اگر شیب زمین به سمت سفته‌بازی دارایی‌ها، واسطه‌گری، معاملات ربوی، واردات و قاچاق باشد، چنانچه سیل سرمایه نیز جاری شود، به سوی قطعه‌های پست زمین خواهد غلتید و چیز زیادی نصیب تولید نخواهد شد. اکنون به نحو قاطع می‌توان ادعا کرد هیچ اقتصاد پیشرفته‌ای وجود ندارد که کفه توازن جذابیت در بخش‌های غیرمولد سنگین‌تر از بخش‌های مولد آن باشد. این جوامع در طول زمان نیز در مواجهه با بروز جذابیت‌های کاذب جدید، به تناسب، ابزارهای مالیاتی و غیرمالیاتی نوینی برای کاستن از سودآوری گزینه‌های غیرمولد ابداع می‌کنند و هرگاه در این مقابله مستمر کوتاهی کردند، ثمرات فاجعه‌بار آن را دیده‌اند.
البته آنچه اکنون در اقتصاد کشور در حال روی دادن است فاجعه‌بارتر از آن چیزی است که به‌صورت خلاصه برای‌تان روایت شده است. نهادها و مقامات رسمی، نه‌تنها تلاش قابل توجهی جهت کاهش حضور بیش از حد سرمایه‌ها در بخش‌های غیرمولد ندارند، بلکه با تدابیر و تصمیمات خود، زمینه‌ رانت‌ها، فسادها و سودهای سرشار را فراهم می‌کنند که در نهایت مقوم این بخش‌های مضر هستند.
پرونده‌های اخیر فساد مالی، نشانگر نوع نگرش متصدیان امر در این موضوع است. وام کلان و میلیاردی که به بهانه تولید و با امید اشتغال اعطا می‌شود سر از سفته‌بازی در بازار طلا و ارز در‌می‌آورد- آن هم مشخص می‌شود که واسطه‌گری و رابطه‌های مابین بخشی دولتی و خصوصی منجر به کنار گذاشتن ضابطه‌مندی شده است- و در بهترین حالت این مسیر خرج برج‌سازی‌ها در شمال تهران می‌شود. کالاهای وارداتی خاص و اساسی مورد نیاز مبرم ملت که مجوزهای آن از مسیر رانت‌ها و روابط دولتی اعطا شده است، سر از انبارهای محتکران در ‌می‌آورد. ارزهای با نرخ دولتی خرج واردات کالاهای لوکس و خودرو‌های گران‌قیمت می‌شود. توزیع ارز دولتی در صرافی برخی افراد خاص، واردات حاشیه‌دار، بخشنامه‌های شبهه‌انگیز و مجوزها و حمایت‌های مساله‌دار تنها بخشی از فساد حاکم بر بخش دولتی است که تولید ملی را به ورطه نابودی کشانده است.
البته این قبیل اقدامات و تصمیمات گذشته‌ای به قدمت چند دولت دارد. خصوصی‌سازی پرحاشیه و فسادانگیز دهه 70 را باید سرآغاز این قبیل رانت‌جویی‌های برخی مسؤولان فاسد دولتی دانست. آن‌هنگام که بسیاری از کارخانه‌های تولیدی با بهانه‌های واهی و با قیمت‌هایی بسیار پایین‌تر از قیمت‌ واقعی و بدون برگزاری مزایده‌های رسمی و قانونی به افرادی خاص واگذار می‌شد و در نهایت با تعطیلی کارخانه، با تفکیک زمین و فروش تجهیزات، سود‌های هنگفت به جیب مالکان نامشروع آنان می‌رفت؛ و این روایت و داستان بسیاری از کارخانه‌های واگذار شده در آن دوران است.
اکنون نیز اگر مسؤولان امر، ادعای حمایت از تولید ملی و کارگر ایرانی دارند، باید تمام همت و تلاش خود را معطوف به شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها، مبارزه با فساد و رانت‌جویی و برخورد بدون اغماض با متعرضان به بیت‌المال داشته باشند و با درایت و تدبیر و حمایت‌های قانونی، فعالان اقتصادی را به سمت بخش‌های مولد و تولیدی هدایت کنند اما آنچه شاهد آنیم نتیجه متفاوتی را جلوی چشم ما قرار می‌دهد. به قول احمد توکلی «درهای چرخان» یکی از علل فساد است. در این روش فساد، افراد ژست رفتن می‌گیرند اما در واقع این عمل رخ نمی‌دهد و مثلاً از بخش دولتی به بخش خصوصی و یا به‌عکس می‌روند، مثل آقای نعمت‌زاده که حدود 40 سال در بخش عمومی کار می‌کند و بعد به بخش خصوصی می‌آید و در عرض 3 سال 1000 میلیارد درآمدزایی می‌کند و امروز همسر و دختران او در تعداد زیادی از شرکت‌ها عضو هیات‌مدیره، مدیرعامل یا رئیس هستند!