گروه اقتصادی: در آخرین ساعات دوشنبه‌شب اسحاق جهانگیری بمب خبری درباره ارز را ترکاند و اعلام کرد دلار تک‌نرخی شد و دولت هیچ قیمتی به غیر از دلار 4200 تومانی را به رسمیت نمی‌شناسد؛ ساعاتی بعد از این شوک خبری نمایندگان مجلس میزبان رئیس‌کل بانک مرکزی بودند و حتی با وی درگیر شدند!
به گزارش «وطن‌امروز»، نرخ دلار که تا روز دوشنبه فراتر از 6000 تومان رفت با تصمیم هیات‌دولت و به صورت دستوری 4200 تومان شد تا حتی رسانه‌های حامی دولت این اتفاق را تصمیم غیرمنتظره بدانند. جهانگیری مقابل دوربین‌های تلویزیون اعلام کرد خرید و فروش دلار غیر از مبادی رسمی به مثابه قاچاق موادمخدر است و جرم محسوب می‌شود.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: متأسفانه در روزهای اخیر اتفاقاتی در نرخ ارز روی داد که موجب نگرانی مردم و فعالان اقتصادی شد و از طرفی ثبات اقتصادی کشور به عنوان یکی از دستاوردهای اقتصادی دولت مورد تهدید قرار گرفت. وی با اشاره به تلاش دشمنان و مخالفان و بویژه آمریکایی‌ها بعد از توافق برجام و روی کار آمدن ترامپ برای متلاطم نشان دادن فضای اقتصادی کشور با هدف جلوگیری از تشویق دیگران به همکاری اقتصادی با ایران، گفت: خوشبختانه با کار جدی‌ای که در عرصه بین‌المللی انجام گرفت با دولت‌های مختلف میلیاردها دلار توافق کردیم که فاینانس به ایران اختصاص داده شود و بیش از ۳۰ میلیارد دلار حتی ضمانتنامه‌اش در سطح دولت به نام بانک‌های کشور صادر شد.
دکتر جهانگیری افزود: یک حجم وسیعی منابع خارجی در حال حرکت به سمت کشور است و در چنین شرایطی اینگونه تغییرات در نرخ ارز خیلی غیرطبیعی است و به نظر می‌آید عوامل غیراقتصادی، غیرقابل توجیه و پیش‌بینی نشده در این موضوع مؤثر بوده و در چنین شرایطی نمی‌توانیم اجازه دهیم فضای اقتصادی کشور متلاطم شود. وی اظهار داشت: دولت مصمم است به مردم اطمینان دهد که قادر است اقتصاد کشور را باثبات، با اطمینان و قابل پیش‌بینی اداره کند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم نرخ دلار از فردا (سه‌شنبه) برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیازهای قانونی و اداری آنان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نیازهای خدماتی مسافران، دانشجویان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، محققان و دانشمندانی که برای کارهای تحقیقاتی خودشان به ارز نیاز دارند، ۴ هزار و ۲۰۰ تومان باشد و با این عدد و رقم به همه نیازهای کشور از طریق بانک مرکزی و صرافی‌ها و بانک‌های تحت کنترل بانک مرکزی پاسخ داده خواهد شد. وی تصریح کرد: هیچ نرخ ارزی را با قیمت‌های دیگری به رسمیت نمی‌شناسیم و برای ما هر قیمت ارز غیررسمی دیگری در بازار به عنوان قاچاق تلقی خواهد شد، مثل قاچاقی که وقتی می‌گوییم موادمخدر قاچاق است و کسی حق خرید و فروش ندارد و با کسی که خرید و فروش می‌کند، برخورد می‌شود. نرخ دیگری هم اگر در بازار شکل بگیرد دستگاه قضا و نیروهای امنیتی برخورد خواهند کرد و آن را به رسمیت نمی‌شناسیم. معاون اول رئیس‌جمهور افزود: بعد از این حتماً یک مازاد ارزی قابل توجهی برای کشور خواهیم داشت و حتی اگر در مواقعی نیاز باشد که برای بخش‌های دیگر با امکانات بیشتری ارز تأمین کنیم، حتماً تأمین خواهیم کرد و دغدغه مردم برطرف خواهد شد.
وی گفت: ارزش هر کالایی که در بخش‌های مختلف وارد کشور می‌شود با این عددی که اعلام شد تعیین می‌شود و مردم نباید نگران باشند که کالایی افزایش قیمت پیدا کند و با قاطعیتی که دولت و رئیس‌جمهور و قوای سه‌گانه دارند، ثبات اقتصادی کشور استمرار پیدا خواهد کرد و ارز مورد نیاز فعالیت‌های اقتصادی کشور تأمین خواهد شد.
 

ارز قابل نگهداری توسط هر شخص حداکثر ۱۰هزار یورو
بانک مرکزی اعلام کرد: ارز قابل نگهداری توسط هر شخص حداکثر ۱۰هزار یورو است و افرادی که بیش از این مبلغ دارند باید تا پایان ماه جاری نسبت به سپرده‌گذاری ارز در بانک‌ها اقدام کنند. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در راستای اجرای تصمیم ستاد اقتصادی دولت مبنی بر یکسان‌سازی نرخ ارز با بهای 42000 ریال برای هر دلار  آمریکا که به‌منظور تثبیت بازار ارز اتخاذ شد، مطالب زیر برای پاسخگویی به پرسش‌های احتمالی هموطنان و تبیین جزئیات تصمیم یادشده اعلام می‌شود. لازم به ذکر است بانک مرکزی آماده پاسخگویی به سؤالات و ابهامات احتمالی تمام هموطنان است و در صورت لزوم، اطلاعیه‌های تکمیلی توسط این بانک منتشر خواهد شد.

 از تاریخ 21 فروردین 1397 بانک مرکزی نسبت به تأمین ارز برای تمام نیازهای قانونی تجاری و تولیدی در چارچوب قوانین و مقررات صادرات و واردات و مقررات ارزی کشور بر مبنای هر دلار 42000 ریال اقدام می‌کند.

بر اساس بند «خ» ماده 2 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز هر گونه خرید و فروش ارز خارج از سیستم بانکی و صرافی‌های مجاز  قاچاق محسوب شده و نهادهای ذی‌صلاح با مرتکب بر اساس قوانین و مقررات جاری از جمله قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز برخورد می‌کنند.

میزان ارز قابل نگهداری توسط هر شخص بر اساس دستورالعمل صادره توسط بانک مرکزی در تاریخ 21 فروردین 1396 حداکثر 10 هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها بوده و در صورت کشف میزان بیش از آن در اختیار هر شخص، با مرتکب بر اساس قانون برخورد خواهد شد.

تمام اشخاصی که سابقاً اقدام به خرید ارز به‌صورت اسکناس کرده‌اند و در تاریخ صدور این اطلاعیه بیش از 10 هزار یورو یا معادل آن ارز در اختیار دارند، حداکثر تا پایان ماه جاری نسبت به سپرده‌گذاری ارز در بانک‌های مزبور یا فروش آن به بانک‌ها اقدام کنند. بر اساس بخشنامه مورخ 26/12/96 بانک مرکزی، در صورت سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها، سود ارزی بر اساس مقررات بانک مرکزی به سپرده‌های مزبور پرداخت خواهد شد. بازپرداخت اسکناس به سپرده‌گذاران ارزی در صورت مطالبه آنها تضمین می‌شود.

 تأمین ارز تمام واردات به کشور پس از ثبت‌سفارش انجام می‌شود. ثبت‌سفارش صرفاً با پرداخت از طریق مسیر بانکی مجاز است.

 بانک‌ها علاوه بر انجام حواله توسط خود می‌توانند پس از تشکیل پرونده و اخذ تعهد از واردکننده، نسبت به ثبت درخواست ارز به‌صورت حواله در سامانه نیما و همچنین حواله ارز از طریق صرافی‌ها اقدام کنند.

تمام صادرکنندگان موظفند ارز حاصل از صادرات را به‌جز مواردی که صرف واردات توسط خود، بازپرداخت بدهی ارزی یا سپرده‌گذاری می‌کنند، از طریق سامانه نیما به بانک‌ها و صرافی‌های مجاز بفروشند.

ضوابط مربوط به تأمین ارز برای مسافران به خارج از کشور، دانشجویی و درمانی و سایر موارد در مبادی خروجی همزمان با فراهم شدن تمهیدات آن اطلاع‌رسانی خواهد شد.
 

فرشاد گلزاری: نمایان شدن پرچم‌های سیاه داعش در افغانستان موضوعی است که توجه بسیاری از رسانه‌ها و مطبوعات داخلی و خارجی را طی ماه‌های اخیر به خود جلب کرده است. حدود 2 سال پیش بود که اخبار ضد و نقیضی مبنی بر یارگیری توسط این گروه تکفیری- تروریستی در شمال و شرق افغانستان منتشر شد و به یکباره شاهد روی کار آمدن «ولایت خراسان» در کشور همسایه خود یعنی افغانستان بودیم. در طول این مدت تحلیل‌های متعددی از پایه‌گذاری داعش در افغانستان که گاه درست یا نادرست بود، در فضای رسانه‌ای کشور منتشر شد و ستون فقرات این مطالب را باید درگیری طالبان و داعش دانست. این موضوع اگرچه مهم به نظر می‌آید اما نمی‌توان آن را اصل ماجرا به حساب آورد، چرا که انتقال عناصر داعش از غرب‌ آسیا به افغانستان تنها به همین یک موضوع خلاصه نمی‌شود، بلکه هدف اصلی بهم ریختن جغرافیای «آسیای مرکزی» و خلق بحران جدید توسط واشنگتن است. در این بین، هم‌مرز بودن روسیه با همسایگان افغانستان که امروز از آنها به عنوان جمهوری‌های جدا شده از شوروی سابق نام برده می‌شود، یکی از موضوعاتی است که تهدید داعش برای مسکو و امنیت ملی آن را مهم جلوه می‌دهد. به علاوه راهبرد آمریکا و ورود اروپا به مذاکرات صلح افغانستان تا امروز کارآمد نبوده و شاهد ادامه ناامنی و بهم‌ریختگی امنیتی در این کشور هستیم. این موضوع نه‌تنها در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند امنیت منطقه آسیای مرکزی و همسایگان افغانستان را تهدید کند، بلکه در آستانه برگزاری جام‌جهانی 2018 می‌تواند برای روسیه هم مشکل‌ساز شود. برای درک بهتر اوضاع سیاسی ـ امنیتی افغانستان و پاسخ به برخی سوالات که برآمده از حضور داعش و همچنین راهبرد آمریکا در افغانستان است، با «لوان جاگاریان» سفیر فدراسیون روسیه در تهران به گفت‌وگو پرداختیم.        
***
   هفته گذشته شاهد برگزاری همایش بین‌المللی افغانستان با موضوع «تامین امنیت منطقه‌ای آسیای مرکزی» در تاشکند، پایتخت ازبکستان بودیم که صلح با طالبان و وضعیت افغانستان محور اصلی آن بود. در این همایش «فدریکا موگرینی» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی هم حضور داشت و به نوعی شاهد پررنگ شدن حضور اروپایی‌ها در مساله صلح افغانستان هستیم؛ نقش کشورهای قاره سبز در این پرونده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موضوع اصلی در مساله افغانستان رفتار و راهبردهای مخرب ایالات متحده است؛ اگر اروپا خواستار بازسازی و تامین امنیت در افغانستان است باید بتواند آمریکا را متقاعد کند از اتخاذ سیاست‌های دوگانه در این کشور بپرهیزد، چرا که تحرکات واشنگتن در افغانستان بویژه از زمانی که داعش در این کشور با عنوان «ولایت خراسان» ظهور یافته و شروع به کار کرده، بسیار مشکوک‌تر شده است. از این جهت روسیه بر اساس راهبرد امنیت ملی خود این اقدامات را لحظه به لحظه زیر ذره‌بین دارد و آنها را به دقت رصد می‌کند.
 آمریکا مدعی است اقدامات گسترده‌ای علیه تروریست‌ها در افغانستان انجام می‌دهد و حتی در راهبردی که سال گذشته میلادی از سوی ترامپ درباره افغانستان اعلام شد به صورت شکلی به این موضوع اشاره شده است اما روسیه اسنادی دارد که نشان می‌دهد آمریکا و برخی همپیمانان اروپایی آن که در افغانستان در قالب ناتو یا هر ائتلاف دیگر حضور دارند با هلی‌کوپترهای ناشناس، تروریست‌ها اعم از داعش و القاعده را از مرکز و جنوب افغانستان به شمال این کشور انتقال می‌دهند؛ این روند دقیقاً تهدید امنیت ملی روسیه و مرزهای کشورمان به حساب می‌آید. چند روز پیش «سرگئی لاوروف» (وزیر خارجه روسیه) رسماً اعلام کرد مسکو بشدت نگران اوضاع شمال افغانستان و حضور داعش در ولایت‌های بدخشان، تخار، جوزجان و فراه است و حتی مسؤولان امنیتی فدراسیون روسیه اعلام کردند تحولات شمال افغانستان را به صورت جدی رصد و پیگیری می‌کنند، لذا روسیه معتقد است سناریوی آمریکا در افغانستان در ادامه سوریه قرار دارد، چرا که دقیقاً مشخص است عناصر خارجی داعش از سوریه توسط معبرهایی وارد افغانستان می‌شوند که آمریکایی‌ها در آنجا ایستگاه اطلاعاتی یا پایگاه نظامی دارند. به این جهت است که روسیه بارها درباره وضعیت امنیتی شمال افغانستان و نحوه فعالیت داعش در این کشور هشدار داده است و این هشدار تنها مربوط به افغانستان نمی‌شود، بلکه کشورهای همسایه مانند ایران، پاکستان، تاجیکستان و جمهوری‌های جدا شده از شوروی را نیز در بر می‌گیرد.
  نگاه روسیه به طالبان چگونه است؟ در ادبیات سیاسی- امنیتی مسکو چه تفاوتی میان طالبان و داعش وجود دارد؟
معتقدیم دولت وحدت ملی افغانستان باید با جریان طالبان وارد مذاکره شود. روسیه به هیچ‌وجه مانند آمریکا درصدد دیکته کردن سیاست‌های خود به کابل نبوده است اما بهترین راه برای خاتمه دادن به وضعیت فعلی افغانستان مذاکره با طالبان است. باید توجه داشته باشیم ایدئولوژی و استراتژی طالبان دقیقاً برخلاف اقدامات ایالات متحده است؛ به گونه‌ای که آنها به هیچ‌وجه تمایل ندارند نیروهای خارجی در کشورشان حضور داشته باشند اما ایالات متحده این موضوع را نادیده می‌گیرد.
برای اثبات این موضوع به تجربه خودم در افغانستان اشاره می‌کنم؛ بنده حدود 6 سال در زمان شوروی سابق در افغانستان مشغول خدمت بودم، به گونه‌ای که مدتی در سفارت شوروی واقع در کابل حضور داشتم و مابقی آن را در کنسولگری شوروی در مزارشریف بودم و دقیقاً این موضوعات را به چشم دیده‌ام. شوروی مرتکب اشتباهات زیادی در افغانستان شد و همین موضوع باعث شد از این کشور خارج شود. به عنوان مثال ارتش شوروی با اندیشه‌های سوسیالیستی وارد خاک افغانستان شد و در مراسم‌ها سرود انترناسیونال نواخته می‌شد، در حالی که جامعه افغانستان دقیقاً یک جامعه اسلامی بود و این اندیشه‌ها را قبول نداشت و نمی‌توانست با آن کنار بیاید.
  اشتباهات شوروی در افغانستان تنها در این موضوع خلاصه می‌شود یا مباحث دیگری هم وجود دارد؟
خیر! مسائل دیگری هم دخیل بودند؛ به عنوان مثال قصد داشتیم در افغانستان اصلاحات ارضی انجام بدهیم که باز هم با شکست رو‌به‌رو شدیم و در آنجا بود که مشاوران حزب کمونیست اعتراف کردند نتوانستیم ارزش‌های خود را در افغانستان به صورت علنی به کار ببندیم و این نشان خطای محاسباتی در تبیین راهبردهای شوروی در افغانستان است. همین موضوع در وضعیت فعلی و درباره آمریکا و ناتو اتفاق افتاده است؛ آنها هیچگاه از اشتباهات شوروی در افغانستان درس نگرفتند و نمی‌خواهند قبول کنند جامعه اسلامی افغانستان راهبرد و خط ایدئولوژیک و سیاسی آنها را قبول نمی‌کند. در حالت فعلی هم درک این موضوع از سوی واشنگتن و ناتو بسیار دیر شده است. از این جهت اوضاع افغانستان را نامناسب ارزیابی می‌کنم و متاسفانه آینده روشنی برای این کشور وجود ندارد، چرا که سیاست ایالات متحده در افغانستان که 17 سال است در آنجا حضور دارد همچنان بر اساس آزمون و خطا پیش می‌رود و راهبرد مشخصی ندارد و همین موضوع دلیل اصلی ناامنی و بلاتکلیفی سیاسی و امنیتی در این کشور است.
  راهبرد روسیه برای تحقق صلح در افغانستان چیست؟ آیا در آینده شاهد کنشگری پررنگ مسکو در این عرصه خواهیم بود؟
روسیه بارها تمایل خود برای حل و فصل مشکلات سیاسی و امنیتی افغانستان را اعلام کرده اما نیات و عکس‌العمل آمریکا به صورت دیگر نمایان شده است؛ به عبارت دیگر آنها خواهان حل و فصل این موضوع نیستند و برای تامین منافع خود، نه‌تنها افغانستان، بلکه حاضرند آسیای‌میانه را زیر آتش ببرند. مشکل اینجاست که آمریکا نمی‌خواهد یک راهبرد مشخص در کابل اتخاذ کند و همین موضوع موجب شده پرونده صلح افغانستان در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد. روسیه بارها اعلام کرده کشورهایی مانند تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و سایر همسایه‌های افغانستان در آسیای میانه باید در این مذاکرات شرکت کنند اما ایالات متحده به هیچ‌وجه زیر بار نمی‌رود.
 

  آیا تمام موانع صلح به دلیل راهبردهای بلاتکلیف آمریکا در افغانستان است یا اینکه مشکلات دیگری هم وجود دارد؟
خیر! آمریکا مانع اصلی مذاکرات صلح افغانستان است. روسیه با تمام کشورهای همسایه افغانستان و حتی با دولت وحدت ملی افغانستان رابطه خوبی دارد و می‌تواند در مذاکره با طالبان نقش موثری را ایفا کند. ما در تاجیکستان حضور نظامی داریم و پایگاه 201 ما در آنجا فعال است؛ در سایر کشورهای حوزه آسیای میانه و قفقاز هم کنشگری سیاسی و امنیتی مثبت داریم اما متاسفانه مانع‌تراشی‌ها در پرونده افغانستان از سوی آمریکا همچنان ادامه دارد و شاهد ادامه ناامنی و ناپایداری سیاسی و امنیتی در این کشور هستیم.
  فعال شدن سیاست کشورهای اروپایی در افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟     
اروپایی‌ها در افغانستان دنباله‌رو سیاست‌های ایالات متحده خواهند بود و فکر نمی‌کنم بتوانند نقش موثری را در این پرونده ایفا کنند.
  آقای سفیر! در آستانه برگزاری جام‌جهانی 2018 روسیه هستیم؛ در ماه‌های اخیر شاهد تهدیدهای داعش نسبت به امنیت جام‌جهانی بوده‌ایم که بیشترین تهدید از ناحیه هسته‌های تروریستی حاضر در قفقاز و آسیای میانه متصور است؛ مسکو برای مقابله با این تهدیدات و تامین امنیت جام‌جهانی چه برنامه‌ای دارد؟   
درباره مسائل امنیتی و مباحث سیاسی همکاری‌های نزدیکی با کشورهای مستقل و جمهوری‌های شوروی سابق داریم و نهادهای مختلف میان 2 طرف در قالب کمیسیون‌ها و کمیته‌های گوناگون اقدام به تبادل اطلاعات و همکاری می‌کنند. این همکاری‌ها در چارچوب کشورهای مشترک‌المنافع و «سازمان همکاری‌ شانگهای» و همچنین در چارچوب پیمان دسته‌جمعی که چند کشور عضو آن هستند پیگیری می‌شود؛ از این جهت بخوبی روی تحرکات در آسیای میانه و قفقاز اشراف داریم.
درباره تامین امنیت جام‌جهانی با تمام سرویس‌های اطلاعاتی کشورهایی که تیم‌های ملی فوتبال آنها در جام‌جهانی حضور خواهند داشت، کمیته مشترک تبادل اطلاعات تشکیل داده‌ایم که جمهوری اسلامی ایران هم یکی از آنهاست. از این جهت 3 بازی تیم‌ملی ایران در شهرهای سن‌پترزبورگ، سارانسک و قازان، زیر چتر اطلاعاتی و امنیتی کامل قرار خواهد داشت و نمایندگان وزارت کشور روسیه با ایران و مابقی کشورها در ارتباط خواهند بود که تجربیات پیشین هم در این باره به کار بسته خواهد شد. سال گذشته تجربیات خوبی درباره برگزاری جام کنفدراسیون‌ها به دست آوردیم و درباره تامین امنیت جام‌جهانی هیچ مشکل و خطری وجود ندارد.
  در ماه‌های اخیر شاهد فعال شدن فرانسه در سوریه و پرونده‌های خاورمیانه‌ای هستیم؛ آیا شاهد ظهور مجدد پلیس بد در منطقه خواهیم بود؟
روسیه خواهان آن است تا بداند سیاست فرانسه در سوریه چیست؛ پاریس اعلام کرده بود بشار اسد در قدرت بماند اما کمی بعد، موضع خود را تغییر دادند و جایگاهی برای رئیس جمهوری سوریه در آینده دمشق در نظر نگرفتند و کلاً مواضع آنها برعکس شد؛ حتی بشار اسد را مقصر اصلی معرفی می‌کنند. اینجاست که ما نمی‌توانیم نظر پاریس را تایید کنیم اما این باعث نمی‌شود گفت‌وگو با فرانسه را به کلی تعطیل کنیم، بلکه باید در سطوح مختلف با یکدیگر به مذاکره بپردازیم. همین اواخر فرستاده روسیه در پاریس با «فرانک ژوله» نماینده ویژه دولت فرانسه در امور سوریه مذاکره کرد اما اختلاف نظر ما با فرانسه آن هم درباره سوریه بسیار عمیق است ولی به هر حال نباید ناامید شد و به مذاکره ادامه خواهیم داد.
  به عنوان آخرین سوال؛ سیاست اروپایی‌ها در غرب‌آسیا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امیدوارم اروپا بتواند در برخی مسائل کلیدی سیاست مستقل داشته باشد و اگر اینگونه نباشد و کشورهایی مانند آلمان و فرانسه نتوانند تصمیم درستی بگیرند، ورود آمریکا به سوریه دقیقاً همانند ورود دروغین آنها به عراق در سال 2003 خواهد شد.
در آن زمان «تونی بلر» نخست‌وزیر بریتانیا بود و با آمریکا در حمله به عراق مشارکت کرد که به وضوح دیدیم ادعای وجود سلاح‌های کشتار جمعی دروغ از آب درآمد و وضعیت عراق را به این روز انداختند. در آن موقع هیچ فرمان و دستوری از سوی شورای امنیت صادر نشده بود و آمریکا یکجانبه عراق را هدف قرار داد که تمام این روند دروغ بزرگ بود. درست است که تونی بلر عذرخواهی کرد اما واقعاً چه کسی جوابگوی خون‌های ریخته شده در عراق است؟ این روند را در سوریه بویژه در پرونده خان شیخون و غوطه‌شرقی به وضوح مشاهده کردیم. در آنجا هم ادعای استفاده از سلاح شیمیایی مطرح شد و دقیقاً ادعای آنها همانند عراق دروغ است، لذا اگر اروپا نتواند به صورت مستقل و هوشمندانه تصمیم بگیرد بدون تردید می‌تواند همانند بریتانیا در زمان تونی بلر، شریک جرم ایالات متحده در سوریه به دنیا معرفی شود.

مهدی محمدی: اردیبهشت و خرداد، 2 ماه مین‌گذاری شده در سال 97 است. برجام، ارز، منطقه (با تمرکز بر سوریه) و تحریم، 4 حوزه‌ای است که تلاش خواهد شد در آنها بحران ایجاد شود. تبدیل مساله به بحران، غیرقابل حل نشان دادن موضوعات، ایجاد تبعات امنیت ملی برای موضوعات و در نهایت روی میز گذاشتن راه‌حل‌هایی از جنس سازش، مهم‌ترین پدیده‌هایی است که با آنها مواجه خواهیم بود. در همه این موارد مساله اصلی از دید کسانی که بیرون از ایران درصدد تجمیع بحران‌ها در ماه‌های اولیه سال هستند، گروگان گرفتن افکار عمومی ایران و ایجاد حس بن‌بست، تهدید و فروپاشی است. جنگی که در هفته‌های آینده با آن مواجه خواهیم بود جنگ روایت‌هاست، به این معنا که خود مسائل، به میزان روایتی که از آنها خواهد شد مهم نیستند. به تعبیر دیگر، منازعه ذهنی و ادراکی که در راه است، بسیار مهم‌تر از منازعه راهبردی، اقتصادی یا سیاسی خواهد بود.
اگر بخواهیم موضوع را کمی روشن‌تر کنیم می‌توان مورد به مورد بحث کرد که چگونه یک نبرد ادراکی جدید در حال آغاز شدن است. درباره برجام و تحریم‌ها مساله اصلی این نیست که ترامپ تصمیم گرفته از طریق عدم تعلیق تحریم‌های برجامی یا اعمال تحریم‌های جدید (یا هر دو) از برجام خارج شود، بلکه مساله اصلی این است که ترامپ قصد دارد ایران و به طور مشخص تامین‌کنندگان امنیت را به عنوان مقصر به هم خوردن برجام معرفی کند. در مساله ارز هم باز منازعه اصلی بر سر این است که نزاع دولت و مخالفان آن به عنوان ریشه اصلی بحران معرفی شود. درباره منطقه هم روشن است که آمریکایی‌ها به طرز ناشیانه‌ای تصور می‌کنند می‌توانند پیروزی‌های منطقه‌ای ایران را به موضوع مجادله و اختلاف در داخل ایران تبدیل کنند و به این ترتیب حداقل از سرعت برنامه منطقه‌ای ایران بکاهند. ملاحظه می‌کنید که در تمام موارد آنچه در اصل هدف گرفته شده، افکار عمومی جامعه ایرانی است و آمریکا تلاش می‌کند از طریق وارد کردن افکار عمومی ایران در دوقطبی‌های جدید، تهدیدهایی مانند پیشروی‌های منطقه‌ای ایران را به فرصتی تازه برای خود بدل کند.
2 عامل هست که بسادگی می‌توان ادعا کرد طرف خارجی بشدت روی آن حساب کرده است؛ عامل اول ناکارآمدی، کارنابلدی و سردرگمی دولت در مدیریت بحران‌هاست. نگاه سیاسی به بحران‌ها و با ابزارهای دستوری و امنیتی درصدد حل آنها بودن و چسبیدن به یک سلسله راه‌حل‌های قدیمی، نپخته و مبتنی بر ایدئولوژی لیبرال، به همراه جدی نگرفتن هشدارها و خیرخواهی‌ها، دولت را بشدت در مقابل بحران‌سازی‌های دشمن بویژه در حوزه تحریم‌ها و اقتصاد آسیب‌پذیر کرده است. دولت آقای روحانی باید درک کند که اکنون نیاز به تجمیع همه ظرفیت‌های کشور برای مقابله با بحران‌ها دارد و این مسلما از طریق صحنه‌سازی و اتهام‌زنی حاصل نخواهد شد. کنترل کسانی درون دولت که همچنان تصور می‌کنند دولت‌داری مساوی عملیات روانی است، نخستین گامی است که دولت باید برای بهبود اوضاع خود بردارد. دوره این هم که تصور کنند با هیولاسازی از رقیب و فرافکنی مشکلات همچنان می‌توانند از پذیرش مسؤولیت وضع موجود فرار کنند، گذشته است. حتی اگر رقیب آسیب‌پذیر باشد، افکار عمومی هوشمندانه به هر کس سهمی را که سزاوار آن است خواهد داد و آسیب‌پذیری رقبا را به عنوان توجیه کارنابلدی دولت در نظر نخواهد گرفت. اکنون البته زمان گروکشی هم نیست و ضرورت ندارد سر این بحث باز شود که بسیاری از این بحران‌ها و تهدیدها با جزئیات در ماه‌های گذشته پیش‌بینی و به دولت اطلاع‌رسانی شده بود و دولت یکسره به همه آنها بی‌اعتنایی کرد اما این هم پذیرفته نیست که دولت بی‌محابا شروع به متهم کردن کسانی کند که همه هشدارهای لازم را خیرخواهانه به آن داده بودند. کاملا روشن است که آمریکایی‌ها روی ناکارآمدی داخلی دولت حساب کرده‌اند و به میزانی که دولت از راه‌حل‌های واقعی و ابتکاری دوری کند و به سیاسی کردن مسائل علاقه نشان دهد، انگیزه دشمن برای فشار نیز تقویت خواهد شد.

عامل دومی که آمریکایی‌ها روی آن حساب کرده‌اند، شبکه همکار غرب در ایران و مشخصا اصلاح‌طلبان رادیکالی هستند که اخیرا همه مرزها میان خود و نتانیاهو، بن‌سلمان و ترامپ را برداشته‌اند و همان حرف‌های آمریکا را عینا در داخل تکرار می‌کنند. آمریکا بشدت به این شبکه همکار نیاز دارد تا فشار خارجی را به مطالبه سازش و تسلیم در داخل ترجمه کند. بخشی از این شبکه در میان مرتبطان دولت و مشخصا افراد فعال در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری و بخشی هم در بیرون دولت، سازمان پیدا کرده است. تجربه پرونده هسته‌ای هم بخوبی نشان می‌دهد فشارها از زمانی «اثر» کرد که یک جریان داخلی شروع به خلق همان دوقطبی‌هایی در داخل کرد که آمریکا می‌خواست. اکنون آمریکا نیاز به کسانی دارد که خطر کنند و برنامه موشکی و منطقه‌ای ایران را زیر سوال ببرند و از آن مهم‌تر در برنامه موشکی و منطقه‌ای به جای ایران حق را به ترامپ و نتانیاهو بدهند. با تاسف باید گفت کسانی در ایران پیدا شده‌اند که این نقش را بازی کنند و تا زمانی که به این خیانت آشکار پایان داده نشود، جلوی برنامه آمریکا در ایران را نمی‌توان گرفت. تحریم و فشار اکنون جاده صاف‌کن‌هایی در داخل ایران دارد که اگر لازم باشد حاضرند در تانک آمریکایی بنشینند و وارد تهران شوند. اجماع ملی در طرد این خائنان و قاطعیت در مقابله با آنها عنصر ضروری هرگونه برنامه‌ریزی برای کنترل بحران در آینده است.  مرور مولفه‌های این فضا تردیدی باقی نمی‌گذارد که دولت آقای روحانی اگر واقعا خواهان مدیریت بحران‌هاست باید تغییر پارادایم دهد. پارادایم‌های پیشین که به موضوعات امنیت ملی به عنوان ابزار چانه‌زنی سیاسی نگاه می‌کرد و همه شرکا را در غرب و همه فرمول‌ها را در برجام خلاصه می‌کرد به بن بست رسیده است. اگر دولت یک بار دیگر گزینه‌های خود را مرور کند خواهد دید امید به گرفتن نتیجه از فشار، مهم‌ترین عامل بحران‌های جدیدی است که آمریکا در تدارک آن است و اگر این امید کنترل یا زایل شود، زیرساخت تئوری جدید فشار فروخواهد پاشید. دولت اکنون باید قبل از هر کار در شرکای داخلی و خارجی خود تجدید نظر کند و پارادایم‌های غیربرجامی در طرح سیاست خارجی خود را جدی بگیرد. آن زمان است که خواهد دید مسائل چندان هم غامض نیست. و در نهایت اینکه اکنون زمان اجماع ملی است و اجماع ملی رخ نخواهد داد مگر اینکه مرزها با دشمن شفاف شود و مدعیان وحدت ملی دست از نمایندگی سخنان آمریکا درون کشور بردارند. اگر آمریکا از ایجاد شکاف در ایران ناامید شود، گزینه‌های فشار و تحریم دچار بحران راهبردی خواهد شد.

فرشاد گلزاری: نمایان شدن پرچم‌های سیاه داعش در افغانستان موضوعی است که توجه بسیاری از رسانه‌ها و مطبوعات داخلی و خارجی را طی ماه‌های اخیر به خود جلب کرده است. حدود 2 سال پیش بود که اخبار ضد و نقیضی مبنی بر یارگیری توسط این گروه تکفیری- تروریستی در شمال و شرق افغانستان منتشر شد و به یکباره شاهد روی کار آمدن «ولایت خراسان» در کشور همسایه خود یعنی افغانستان بودیم. در طول این مدت تحلیل‌های متعددی از پایه‌گذاری داعش در افغانستان که گاه درست یا نادرست بود، در فضای رسانه‌ای کشور منتشر شد و ستون فقرات این مطالب را باید درگیری طالبان و داعش دانست. این موضوع اگرچه مهم به نظر می‌آید اما نمی‌توان آن را اصل ماجرا به حساب آورد، چرا که انتقال عناصر داعش از غرب‌ آسیا به افغانستان تنها به همین یک موضوع خلاصه نمی‌شود، بلکه هدف اصلی بهم ریختن جغرافیای «آسیای مرکزی» و خلق بحران جدید توسط واشنگتن است. در این بین، هم‌مرز بودن روسیه با همسایگان افغانستان که امروز از آنها به عنوان جمهوری‌های جدا شده از شوروی سابق نام برده می‌شود، یکی از موضوعاتی است که تهدید داعش برای مسکو و امنیت ملی آن را مهم جلوه می‌دهد. به علاوه راهبرد آمریکا و ورود اروپا به مذاکرات صلح افغانستان تا امروز کارآمد نبوده و شاهد ادامه ناامنی و بهم‌ریختگی امنیتی در این کشور هستیم. این موضوع نه‌تنها در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند امنیت منطقه آسیای مرکزی و همسایگان افغانستان را تهدید کند، بلکه در آستانه برگزاری جام‌جهانی 2018 می‌تواند برای روسیه هم مشکل‌ساز شود. برای درک بهتر اوضاع سیاسی ـ امنیتی افغانستان و پاسخ به برخی سوالات که برآمده از حضور داعش و همچنین راهبرد آمریکا در افغانستان است، با «لوان جاگاریان» سفیر فدراسیون روسیه در تهران به گفت‌وگو پرداختیم.        
***
   هفته گذشته شاهد برگزاری همایش بین‌المللی افغانستان با موضوع «تامین امنیت منطقه‌ای آسیای مرکزی» در تاشکند، پایتخت ازبکستان بودیم که صلح با طالبان و وضعیت افغانستان محور اصلی آن بود. در این همایش «فدریکا موگرینی» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی هم حضور داشت و به نوعی شاهد پررنگ شدن حضور اروپایی‌ها در مساله صلح افغانستان هستیم؛ نقش کشورهای قاره سبز در این پرونده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موضوع اصلی در مساله افغانستان رفتار و راهبردهای مخرب ایالات متحده است؛ اگر اروپا خواستار بازسازی و تامین امنیت در افغانستان است باید بتواند آمریکا را متقاعد کند از اتخاذ سیاست‌های دوگانه در این کشور بپرهیزد، چرا که تحرکات واشنگتن در افغانستان بویژه از زمانی که داعش در این کشور با عنوان «ولایت خراسان» ظهور یافته و شروع به کار کرده، بسیار مشکوک‌تر شده است. از این جهت روسیه بر اساس راهبرد امنیت ملی خود این اقدامات را لحظه به لحظه زیر ذره‌بین دارد و آنها را به دقت رصد می‌کند.
 آمریکا مدعی است اقدامات گسترده‌ای علیه تروریست‌ها در افغانستان انجام می‌دهد و حتی در راهبردی که سال گذشته میلادی از سوی ترامپ درباره افغانستان اعلام شد به صورت شکلی به این موضوع اشاره شده است اما روسیه اسنادی دارد که نشان می‌دهد آمریکا و برخی همپیمانان اروپایی آن که در افغانستان در قالب ناتو یا هر ائتلاف دیگر حضور دارند با هلی‌کوپترهای ناشناس، تروریست‌ها اعم از داعش و القاعده را از مرکز و جنوب افغانستان به شمال این کشور انتقال می‌دهند؛ این روند دقیقاً تهدید امنیت ملی روسیه و مرزهای کشورمان به حساب می‌آید. چند روز پیش «سرگئی لاوروف» (وزیر خارجه روسیه) رسماً اعلام کرد مسکو بشدت نگران اوضاع شمال افغانستان و حضور داعش در ولایت‌های بدخشان، تخار، جوزجان و فراه است و حتی مسؤولان امنیتی فدراسیون روسیه اعلام کردند تحولات شمال افغانستان را به صورت جدی رصد و پیگیری می‌کنند، لذا روسیه معتقد است سناریوی آمریکا در افغانستان در ادامه سوریه قرار دارد، چرا که دقیقاً مشخص است عناصر خارجی داعش از سوریه توسط معبرهایی وارد افغانستان می‌شوند که آمریکایی‌ها در آنجا ایستگاه اطلاعاتی یا پایگاه نظامی دارند. به این جهت است که روسیه بارها درباره وضعیت امنیتی شمال افغانستان و نحوه فعالیت داعش در این کشور هشدار داده است و این هشدار تنها مربوط به افغانستان نمی‌شود، بلکه کشورهای همسایه مانند ایران، پاکستان، تاجیکستان و جمهوری‌های جدا شده از شوروی را نیز در بر می‌گیرد.
  نگاه روسیه به طالبان چگونه است؟ در ادبیات سیاسی- امنیتی مسکو چه تفاوتی میان طالبان و داعش وجود دارد؟
معتقدیم دولت وحدت ملی افغانستان باید با جریان طالبان وارد مذاکره شود. روسیه به هیچ‌وجه مانند آمریکا درصدد دیکته کردن سیاست‌های خود به کابل نبوده است اما بهترین راه برای خاتمه دادن به وضعیت فعلی افغانستان مذاکره با طالبان است. باید توجه داشته باشیم ایدئولوژی و استراتژی طالبان دقیقاً برخلاف اقدامات ایالات متحده است؛ به گونه‌ای که آنها به هیچ‌وجه تمایل ندارند نیروهای خارجی در کشورشان حضور داشته باشند اما ایالات متحده این موضوع را نادیده می‌گیرد.
برای اثبات این موضوع به تجربه خودم در افغانستان اشاره می‌کنم؛ بنده حدود 6 سال در زمان شوروی سابق در افغانستان مشغول خدمت بودم، به گونه‌ای که مدتی در سفارت شوروی واقع در کابل حضور داشتم و مابقی آن را در کنسولگری شوروی در مزارشریف بودم و دقیقاً این موضوعات را به چشم دیده‌ام. شوروی مرتکب اشتباهات زیادی در افغانستان شد و همین موضوع باعث شد از این کشور خارج شود. به عنوان مثال ارتش شوروی با اندیشه‌های سوسیالیستی وارد خاک افغانستان شد و در مراسم‌ها سرود انترناسیونال نواخته می‌شد، در حالی که جامعه افغانستان دقیقاً یک جامعه اسلامی بود و این اندیشه‌ها را قبول نداشت و نمی‌توانست با آن کنار بیاید.
  اشتباهات شوروی در افغانستان تنها در این موضوع خلاصه می‌شود یا مباحث دیگری هم وجود دارد؟
خیر! مسائل دیگری هم دخیل بودند؛ به عنوان مثال قصد داشتیم در افغانستان اصلاحات ارضی انجام بدهیم که باز هم با شکست رو‌به‌رو شدیم و در آنجا بود که مشاوران حزب کمونیست اعتراف کردند نتوانستیم ارزش‌های خود را در افغانستان به صورت علنی به کار ببندیم و این نشان خطای محاسباتی در تبیین راهبردهای شوروی در افغانستان است. همین موضوع در وضعیت فعلی و درباره آمریکا و ناتو اتفاق افتاده است؛ آنها هیچگاه از اشتباهات شوروی در افغانستان درس نگرفتند و نمی‌خواهند قبول کنند جامعه اسلامی افغانستان راهبرد و خط ایدئولوژیک و سیاسی آنها را قبول نمی‌کند. در حالت فعلی هم درک این موضوع از سوی واشنگتن و ناتو بسیار دیر شده است. از این جهت اوضاع افغانستان را نامناسب ارزیابی می‌کنم و متاسفانه آینده روشنی برای این کشور وجود ندارد، چرا که سیاست ایالات متحده در افغانستان که 17 سال است در آنجا حضور دارد همچنان بر اساس آزمون و خطا پیش می‌رود و راهبرد مشخصی ندارد و همین موضوع دلیل اصلی ناامنی و بلاتکلیفی سیاسی و امنیتی در این کشور است.
  راهبرد روسیه برای تحقق صلح در افغانستان چیست؟ آیا در آینده شاهد کنشگری پررنگ مسکو در این عرصه خواهیم بود؟
روسیه بارها تمایل خود برای حل و فصل مشکلات سیاسی و امنیتی افغانستان را اعلام کرده اما نیات و عکس‌العمل آمریکا به صورت دیگر نمایان شده است؛ به عبارت دیگر آنها خواهان حل و فصل این موضوع نیستند و برای تامین منافع خود، نه‌تنها افغانستان، بلکه حاضرند آسیای‌میانه را زیر آتش ببرند. مشکل اینجاست که آمریکا نمی‌خواهد یک راهبرد مشخص در کابل اتخاذ کند و همین موضوع موجب شده پرونده صلح افغانستان در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد. روسیه بارها اعلام کرده کشورهایی مانند تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و سایر همسایه‌های افغانستان در آسیای میانه باید در این مذاکرات شرکت کنند اما ایالات متحده به هیچ‌وجه زیر بار نمی‌رود.
 

  آیا تمام موانع صلح به دلیل راهبردهای بلاتکلیف آمریکا در افغانستان است یا اینکه مشکلات دیگری هم وجود دارد؟
خیر! آمریکا مانع اصلی مذاکرات صلح افغانستان است. روسیه با تمام کشورهای همسایه افغانستان و حتی با دولت وحدت ملی افغانستان رابطه خوبی دارد و می‌تواند در مذاکره با طالبان نقش موثری را ایفا کند. ما در تاجیکستان حضور نظامی داریم و پایگاه 201 ما در آنجا فعال است؛ در سایر کشورهای حوزه آسیای میانه و قفقاز هم کنشگری سیاسی و امنیتی مثبت داریم اما متاسفانه مانع‌تراشی‌ها در پرونده افغانستان از سوی آمریکا همچنان ادامه دارد و شاهد ادامه ناامنی و ناپایداری سیاسی و امنیتی در این کشور هستیم.
  فعال شدن سیاست کشورهای اروپایی در افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟     
اروپایی‌ها در افغانستان دنباله‌رو سیاست‌های ایالات متحده خواهند بود و فکر نمی‌کنم بتوانند نقش موثری را در این پرونده ایفا کنند.
  آقای سفیر! در آستانه برگزاری جام‌جهانی 2018 روسیه هستیم؛ در ماه‌های اخیر شاهد تهدیدهای داعش نسبت به امنیت جام‌جهانی بوده‌ایم که بیشترین تهدید از ناحیه هسته‌های تروریستی حاضر در قفقاز و آسیای میانه متصور است؛ مسکو برای مقابله با این تهدیدات و تامین امنیت جام‌جهانی چه برنامه‌ای دارد؟   
درباره مسائل امنیتی و مباحث سیاسی همکاری‌های نزدیکی با کشورهای مستقل و جمهوری‌های شوروی سابق داریم و نهادهای مختلف میان 2 طرف در قالب کمیسیون‌ها و کمیته‌های گوناگون اقدام به تبادل اطلاعات و همکاری می‌کنند. این همکاری‌ها در چارچوب کشورهای مشترک‌المنافع و «سازمان همکاری‌ شانگهای» و همچنین در چارچوب پیمان دسته‌جمعی که چند کشور عضو آن هستند پیگیری می‌شود؛ از این جهت بخوبی روی تحرکات در آسیای میانه و قفقاز اشراف داریم.
درباره تامین امنیت جام‌جهانی با تمام سرویس‌های اطلاعاتی کشورهایی که تیم‌های ملی فوتبال آنها در جام‌جهانی حضور خواهند داشت، کمیته مشترک تبادل اطلاعات تشکیل داده‌ایم که جمهوری اسلامی ایران هم یکی از آنهاست. از این جهت 3 بازی تیم‌ملی ایران در شهرهای سن‌پترزبورگ، سارانسک و قازان، زیر چتر اطلاعاتی و امنیتی کامل قرار خواهد داشت و نمایندگان وزارت کشور روسیه با ایران و مابقی کشورها در ارتباط خواهند بود که تجربیات پیشین هم در این باره به کار بسته خواهد شد. سال گذشته تجربیات خوبی درباره برگزاری جام کنفدراسیون‌ها به دست آوردیم و درباره تامین امنیت جام‌جهانی هیچ مشکل و خطری وجود ندارد.
  در ماه‌های اخیر شاهد فعال شدن فرانسه در سوریه و پرونده‌های خاورمیانه‌ای هستیم؛ آیا شاهد ظهور مجدد پلیس بد در منطقه خواهیم بود؟
روسیه خواهان آن است تا بداند سیاست فرانسه در سوریه چیست؛ پاریس اعلام کرده بود بشار اسد در قدرت بماند اما کمی بعد، موضع خود را تغییر دادند و جایگاهی برای رئیس جمهوری سوریه در آینده دمشق در نظر نگرفتند و کلاً مواضع آنها برعکس شد؛ حتی بشار اسد را مقصر اصلی معرفی می‌کنند. اینجاست که ما نمی‌توانیم نظر پاریس را تایید کنیم اما این باعث نمی‌شود گفت‌وگو با فرانسه را به کلی تعطیل کنیم، بلکه باید در سطوح مختلف با یکدیگر به مذاکره بپردازیم. همین اواخر فرستاده روسیه در پاریس با «فرانک ژوله» نماینده ویژه دولت فرانسه در امور سوریه مذاکره کرد اما اختلاف نظر ما با فرانسه آن هم درباره سوریه بسیار عمیق است ولی به هر حال نباید ناامید شد و به مذاکره ادامه خواهیم داد.
  به عنوان آخرین سوال؛ سیاست اروپایی‌ها در غرب‌آسیا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امیدوارم اروپا بتواند در برخی مسائل کلیدی سیاست مستقل داشته باشد و اگر اینگونه نباشد و کشورهایی مانند آلمان و فرانسه نتوانند تصمیم درستی بگیرند، ورود آمریکا به سوریه دقیقاً همانند ورود دروغین آنها به عراق در سال 2003 خواهد شد.
در آن زمان «تونی بلر» نخست‌وزیر بریتانیا بود و با آمریکا در حمله به عراق مشارکت کرد که به وضوح دیدیم ادعای وجود سلاح‌های کشتار جمعی دروغ از آب درآمد و وضعیت عراق را به این روز انداختند. در آن موقع هیچ فرمان و دستوری از سوی شورای امنیت صادر نشده بود و آمریکا یکجانبه عراق را هدف قرار داد که تمام این روند دروغ بزرگ بود. درست است که تونی بلر عذرخواهی کرد اما واقعاً چه کسی جوابگوی خون‌های ریخته شده در عراق است؟ این روند را در سوریه بویژه در پرونده خان شیخون و غوطه‌شرقی به وضوح مشاهده کردیم. در آنجا هم ادعای استفاده از سلاح شیمیایی مطرح شد و دقیقاً ادعای آنها همانند عراق دروغ است، لذا اگر اروپا نتواند به صورت مستقل و هوشمندانه تصمیم بگیرد بدون تردید می‌تواند همانند بریتانیا در زمان تونی بلر، شریک جرم ایالات متحده در سوریه به دنیا معرفی شود.

گروه اجتماعی: پنجاه‌وسومین جلسه شورای شهر تهران برای بررسی استعفای دوم نجفی روز گذشته برگزار شد و در نهایت اعضای شورا با 15 رأی موافق، 5 رأی مخالف و یک رأی سفید با استعفای شهردار تهران موافقت کردند. استعفای شهردار تهران که از روزهای پایانی اسفندماه سال گذشته مطرح شد و دلیل آن هم بیماری وی بود، در جلسه 19 فروردین‌ماه شورای شهر تهران بررسی شده و مورد قبول اعضای شورا قرار نگرفت و شورایی‌ها دوباره به نجفی رأی مثبت دادند اما ساعاتی نگذشت که نجفی استعفای دوم خود را تقدیم هیأت‌رئیسه شورا کرد و اعضای شورای شهر جلسه روز گذشته شورا را به بررسی استعفای دوم نجفی اختصاص دادند. اعضای شورای شهر تهران به عنوان نخستین دستور جلسه، بررسی استعفای شهردار تهران را در دستور کار قرار دادند و از آنجایی که اعضای شورای شهر تهران نظرات موافق و مخالف خود را درباره استعفا در جلسه پیشین ارائه کردند اعضای شورا با 15 رای موافق و 5 رای مخالف به رفتن نجفی رأی مثبت دادند.
انتخاب سرپرست برای شهرداری
اعضای شورای شهر تهران پس از آنکه به استعفای نجفی رأی مثبت دادند، انتخاب سرپرست در دستور کار اعضای شورای شهر قرار گرفت و محسن هاشمی از اعضا خواست گزینه‌های سرپرستی را به هیات‌رئیسه  ارائه دهند. پس از وصول پیشنهادات، محسن هاشمی گفت: تنها 2 نفر از اعضای شورای شهر، حقانی را به عنوان سرپرست پیشنهاد داده و مابقی سمیع‌الله حسینی‌مکارم معاون امور مالی شهردار را به عنوان سرپرست پیشنهاد داده‌اند که بر همین اساس اعضای شورای شهر بین حسینی‌مکارم و حقانی رأی خود را بدهند. بنابراین گزارش، در نهایت شورایی‌ها با 14 رأی موافق به حسینی‌مکارم رأی مثبت دادند. جالب اینجاست که بلافاصله پس از انتخاب حسینی‌مکارم به عنوان سرپرست شهرداری تهران توسط اعضای شورای شهر، موضوع اشاره به نامش در لیست املاک شهرداری نقل  شبکه‌‌های اجتماعی شد که حجت نظری، عضو شورای شهر گفت: «برائت ایشان در آن پرونده مشخص شد». این همان پرونده‌ای است که ماه‌ها توسط دوستان آقای نجفی تحت عنوان «املاک نجومی» برای کوبیدن قالیباف سر خط اخبار بود اما حالا فردی از همان فهرست با رای اعضای شورای شهر جدید سرپرست شهرداری تهران می‌شود!
حاشیه‌‌های آقای شهردار
این در حالی است که پایان فعالیت نجفی در شهرداری تهران می‌تواند پایانی بر یک عمر حضور وی در عرصه‌‌های مدیریتی و اجرایی کشور باشد؛ شخصی که در چند سال گذشته در هر پستی حضور یافته نتوانسته ثبات مدیریتی  برقرار کند و خداحافظی زودهنگامی داشته است. خبرگزاری فارس در این‌باره نوشته است: «وی با شعار «تهران؛ شهر امید و مشارکت و شکوفایی» برنامه‌‌های خود را به شورای شهر تهران ارائه داد و با کنار زدن گزینه‌‌‌هایی چون حسین مرعشی، الهه کولایی و محسن مهرعلیزاده با 21 رای اعضای شورای شهر تهران توانست جایگزین محمدباقر قالیباف، رکورددار حضور در شهرداری با 144 ماه شود». نجفی در جلسه معرفی خود در شورای شهر تهران گفته بود: «از شهرداری به فکر رفتن به دولت نیستم و این 4 سال خدمت پایان دوره مدیریتی من خواهد بود».
رها شدن کارهای ناتمام
4 سالی که محقق نشد و نجفی دوباره کار را ناتمام رها کرد. با این حال مروری بر عملکرد محمدعلی نجفی در شهرداری تهران در ماه‌های پیش از ابتلا به بیماری جدید بیانگر چیزی جز عقبگرد در حوزه‌‌های مختلف عمرانی، فرهنگی، اجتماعی و خدمات‌رسانی نبود. سازوکاری که در دوره نجفی بر شهر حاکم شد، رکود و سکون را در توسعه پروژه‌‌های شهری به همراه داشت. دستور توقف فعالیت خط 7 مترو در آبان‌ماه صادر شد؛ خطی که در خردادماه افتتاح شده بود ولی به‌زعم مدیریت جدید ایمنی لازم را برای فعالیت ندارد. انتخاب معاونان جدید بویژه چند بازنشسته نشان داد که نجفی برخلاف اظهاراتش مبنی بر به‌کارگیری جوانان و بانوان در بخش‌‌های مدیریتی کلان عمل کرده است.
کارنامه پرحاشیه
در این میان، حساس‌‌‌‌‌ترین و پرحاشیه‌‌‌‌‌ترین نقاط کارنامه محمدعلی نجفی مربوط به زلزله آذرماه و برف اوایل بهمن‌ماه بود. وی نتوانست در قامت یک مدیر اجرایی قوی و حاضر در صحنه حوادث ظاهر شود و حتی عملکرد وی باعث انتقادات تندی از سوی برخی اصلاح‌‌‌‌‌‌طلبان چون محمدرضا عارف شد. با وجود این حاشیه‌ها، استعفای محمدعلی نجفی در 23 اسفندماه مهم‌ترین خبر حوزه شهری در دوره تصدی‌گری‌اش بود؛ استعفایی که قابل پیش‌بینی بود و چند باری نیز درباره آن گمانه‌زنی‌‌‌هایی در رسانه‌ها صورت گرفته بود.
تأکید چندباره بر بیماری
وی دلیل این استعفا را در نامه‌ای به شورا یک بیماری جدید اعلام کرد اما بر خلاف این رویه، حامیان و مشاوران وی در اظهاراتی فشارهای بیرونی را دلیل اصلی استعفا می‌دانستند؛ موضوعی که هرگز توسط شهردار تایید نشد و در نامه دوم استعفا نیز بار دیگر بر بیماری تاکید کرد. او حتی در جلسه 19 فروردین‌ماه بررسی استعفای خود به صراحت اعلام کرد موضوعات سیاسی در این کناره‌‌‌گیری دخیل نبوده و عمده‌‌‌‌‌ترین دلیل بیماری‌‌‌‌اش است. به هر حال نجفی با 15 رای شورای شهر در جلسه دوم بررسی استعفا از شهرداری تهران خداحافظی کرد و گفته می‌شود از ابتدای اردیبهشت‌ماه برای شروع درمانش راهی خارج کشور  می‌شود. سرنوشت شهرداری تهران در این دوره کوتاه‌مدت دستاوردی قابل توجه در برنداشت و نجفی بار دیگر ثابت کرد پدر استعفا در عرصه سیاسی کشور است.
نخستین استعفا بعد از رفتن نجفی
همچنین ساعاتی پس از پذیرفتن استعفای نجفی از شهرداری تهران، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «مهدی حجت» معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران هم از سمت خود استعفا کرده است. مهدی حجت در این‌باره گفته است: دوشنبه استعفا را به آقای نجفی تحویل دادم اما هنوز جوابی نیامده است و در انتظار تاییدش هستم.
 

بامداد دوشنبه هواپیماهای رژیم صهیونیستی با تجاوز به حریم هوایی لبنان، اقدام به شلیک موشک به سوی فرودگاه نظامی ‏‏T4 در خاک سوریه کردند. در جریان این تجاوز صهیونیست‌ها 7 مستشار ایرانی به شهادت رسیدند. روز سه‌شنبه پیکر پاک این شهدای ایرانی وارد کشور شد.
بر اساس این گزارش، در نخستین ساعات روز دوشنبه 20 فروردین ماه 97 مصادف با 9 آوریل چندین موشک به فرودگاه نظامی T4 در استان حمص سوریه شلیک شد که سامانه پدافند هوایی سوریه بیشتر آنها را منهدم کرد. در مجموع 8 موشک به پایگاه هوایی T4 شلیک شد که پدافند هوایی سوریه موفق به انهدام 5 موشک شد اما 3 موشک به پایگاه هوایی T4 اصابت کرد. در پی این عملیات رژیم صهیونیستی تعدادی شهید و زخمی شدند. در این حمله هوایی 7 تن از مستشاران ایرانی به شهادت رسیدند.
فرودگاه نظامی T4 که نام دیگر آن فرودگاه نظامی «التیاس» است، یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین پایگاه‌های نظامی سوریه به شمار می‌رود و حدود 50 کیلومتر از شرق شهر تدمر در حمص فاصله دارد. فرودگاه نظامی  T4 اصلی‌ترین پایگاه  نیروهای سوری و همپیمانانش به شمار می‌رود که نقش پشتیبانی و حمایت و تسلیح نیروهای سوری را که در استان‌های دیرالزور، حومه حماه و حلب علیه تروریست‌های تکفیری می‌جنگند، ایفا می‌کند. صبح روز سه‌شنبه 21 فروردین ماه 97 پیکرهای مطهر شهدای حمله هوایی رژیم صهیونیستی به پایگاه هوایی T4 سوریه وارد معراج شهدای تهران شد.
اسامی این شهدا عبارت است از: اکبر زوارجنتی از تبریز، مهدی لطفی‌نیاسر از قم، سیدعمار موسوی از اهواز، مرتضی بصیری‌پور از بیرجند، مهدی دهقان از کاشان و حامد رضایی از تهران. دیروز مراسم وداع با شهیدان مهدی لطفی‌نیاسر و حامد رضایی ساعت 16 در ستاد معراج شهدای تهران با حضور خانواده این شهدا برگزار شد. به گزارش «وطن‌امروز»، در این مراسم پدر شهید مهدی لطفی‌نیاسر که در کسوت روحانیت است، بر سر پیکر فرزند شهیدش گفت: پسرم 2 آرزو داشت؛ یک اینکه اگر می‌کشد،  صهیونیست‌ها را بکشد و اگر کشته می‌شود، به دست صهیونیست‌ها کشته شود. حتی فرزندم نمی‌خواست به دست وهابیون کشته شود. وی افزود: مادر شهید مرتب برای شهادتش آرزو می‌کرد و فقط یک چیز می‌گفت. او می‌گفت ان‌شاء‌الله فرزندم یک عمر خدمت کند و بعد شهید شود. حالا اما وسط خدمت شهید شد ولی شاید همین بهتر باشد. هر چه خدا صلاح بداند.
گفتنی است، پیکر مطهر شهدای دیگر نیز جهت برگزاری مراسم استقبال و وداع به شهرهای زادگاه‌شان منتقل شد.

گروه فرهنگ و هنر: همزمان با سالروز شهادت شهید سیدمرتضی آوینی و روز هنر انقلاب، برای نخستین‌بار اکران مردمی فیلم سینمایی «به وقت شام» با حضور عوامل این فیلم در تهران برگزار شد. ابراهیم حاتمی‌کیا که آثار اولیه‌‌‌‌‌اش، مبدأ تحولات نظری شهید آوینی پیرامون سینما بود و در جرگه فیلمسازان مورد علاقه این شهید قرار داشت، در حالی به همراه هادی حجازی‌فر، یکی از 2 بازیگر اصلی تازه‌ترین اثرش برای تماشای «به وقت شام» در کنار مردم در سینما شکوفه تهران حضور پیدا کرد که استقبال چشمگیری از سوی مخاطبان برای حضور در این اکران مردمی صورت گرفت. سینما شکوفه که یکی شلوغ‌ترین روزهای خود را طی چند سال گذشته پشت‌سر می‌گذاشت در شرایطی پذیرای دوستداران «ابراهیم سینمای ایران» بود که همه بلیت‌‌های این فیلم هر 4 نوبت اکران مردمی این فیلم در آن روز چند ساعت قبل از آغاز نمایش فیلم‌ و به شکل اینترنتی به فروش رفت! به شکلی که بسیاری از افرادی که به امید بلیت گیشه به سینما آمده بودند، ناچار شدند در راهروهای سالن به تماشای فیلم بنشینند. حضور برخی مداحان معروف نظیر حاج علی قربانی در این اکران مردمی و تشویق‌‌های کم‌نظیر تماشاگران نیز از دیگر نکات قابل توجه این اکران بود. اکران مردمی «به وقت شام» با حضور عوامل و کارگردان در روزهای آتی ادامه خواهد داشت و به نظر می‌رسد حاتمی‌کیا پس از حضور در شهرستان‌ها، تهران را به عنوان مقصد آخر خود انتخاب کرده باشد.
اگر امروز آوینی بود چه می‌کرد؟
صحبت‌های ابراهیم حاتمی‌کیا در حاشیه برگزاری این اکران مردمی یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن بود. کارگردان فیلم سینمایی «به وقت شام» در ابتدای صحبت‌هایش با یادی از سیدمرتضی آوینی که روزی خود فیلمبردار سیدشهیدان اهل قلم بود، بیان داشت: امروز روز شهادت استاد من، آقامرتضی آوینی  است. من در مکتب عملی ایشان درس گذراندم و در روایت فتح فیلمبردار او بودم. خیلی دلم می‌خواست که شهید آوینی در چنین فضایی فیلم به وقت شام را می‌دید. وی افزود: جای کسانی مثل شهید آوینی بسیار خالی است که بتوانند در حوزه نظری سینما از ما دفاع کنند. ما سربازانی هستیم که به خط می‌رویم جلو و دل‌مان می‌خواست عزیزانی مثل آقا مرتضی باشند و ما را راهنمایی کنند و اگر جایی خطا می‌رویم به ما گوشزد کنند. دوست داشتم آقا مرتضی فیلم من را می‌دید و نظرش را جویا می‌شدم. واقعا دلم می‌خواست بدانم که اگر امروز شهید مرتضی آوینی در میان ما بود، چه می‌کرد؟ آیا اینجا میان ما بود؟ در سوریه میان مدافعان حرم بود؟ واقعا یکی از سوال‌هایم همین موضوع است.  وی در ادامه با کنایه به کسانی که در زمان حیات شهید آوینی ایشان را مورد هجمه قرار می‌دادند، اظهار کرد: البته در دورانی هم که ایشان زیست می‌کرد به حد کفایت تنبیه می‌شد اما خب، استاد کجا و ما کجا! زمانی که بودند ما پیشش می‌رفتیم و خودمان را آرام می‌کردیم. آن اواخر که پیش‌شان می‌رفتم می‌دیدم که مستأصل هستند و فشارها روی‌شان به نوع دیگری بود، البته آن زمان رسانه به شکل دیگری بود و حالا نوع آن تغییر کرده است.
 توهین‌‌های سلبریتی و غیرت وزیر
حاتمی‌کیا در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به توهین‌های صورت گرفته از جانب برخی سلبریتی‌ها به مدافعان حرم، اظهار داشت: حالا عزیزی از بازیگران جسارتی به مدافع حرم می‌کند، جسارتی به خانواده‌اش می‌کند و حرفی زده نمی‌شود و هیچ‌کس واکنشی نشان نمی‌دهد! غیرتی از طرف وزیر ارشاد نمی‌بینم که واکنش نشان دهد. ما در دوره‌ای بودیم که آقای حیدریان در دهه ۶۰ داخل تشکیلات بود و قدرتی داشت اما الان می‌بینم که هیچ واکنشی نشان داده نمی‌شود. در این شرایط دل‌مان می‌گیرد. برای همه هنرمندان احترام قائلم و سر تعظیم مقابل‌شان فرود می‌آورم. یاد آقامرتضی کردم و بحثم به این طرف کشیده شد، واقعا قصدی نداشتم در این‌باره حرف بزنم. خودم را شاگرد کوچک آقامرتضی می‌دانم.
درددل‌‌های حاتمی‌کیا از مشکلات معیشت مردم
وی با اشاره به شرایط نابسامان اقتصادی کشور افزود: کشور در شرایط مساعدی نیست؛ الان بلیت سینما ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان است. این مبلغ برای ما رقم کمی نیست که مردم از سبد زندگی‌شان بزنند و به سینما بیایند. این برای ما افتخار است که چشم‌های‌مان به آنچه در کشور رخ می‌دهد، بسته نیست. دل‌مان می‌خواهد از این شرایط بگوییم، دل‌مان می‌خواهد از آن طعنه‌هایی که گفته می‌شود بگوییم. حاتمی‌کیا در پایان افزود: یادم نمی‌رود زمانی که از جنگ بازگشتیم یقه ما را گرفتند که چرا کشور را ۸ سال دچار چنین مسأله‌ای کردیم و اقتصاد را شکست دادیم؟! از منی سؤال شد که سرباز بودم و می‌جنگیدم و چیزی برای خودم به دست نمی‌آوردم. حالا همین حرف‌ها به نوع دیگری به اینگونه بچه‌‌ها گفته می‌شود و این یک غصه است برای کشور.
مدیون یونس‌‌های گمنام مدافع حرمم
هادی حجازی‌فر که یکی از بازیگران اصلی  به وقت شام محسوب می‌شود و تجربه‌‌های موفقی چون ماجرای نیمروز، ایستاده در غبار و لاتاری را پشت‌سر گذاشته است با حضور در سینما شکوفه و تقدیر از تماشاگران فیلم به وقت شام اظهار داشت: خوشحالم که اینجا هستم، واقعیت این است که این لحظه یکی از رؤیاهای من بوده که کنار ابراهیم حاتمی‌کیا بایستم، امیدوارم رؤیاهای خوب همه ما برآورده شود. حجازی‌فر با اشاره به سختی کار و  فشار کاری این فیلم در زمان تولید گفت: این فیلم شرایط تولیدی سختی داشت و بشدت تحت فشار بودیم، اما اگر قصوری از ما سر زده، ببخشید. حجازی‌فر که یکی از پرکارترین بازیگران سال 96 سینمای ایران محسوب می‌شود با اشاره به افتخار ایفای نقش «یونس» در این فیلم، خود را مدیون شهدای مظلوم مدافع حرم دانست و عنوان کرد: به‌رغم اینکه در فضای اخیر از این اظهارنظرها نشنیده‌ام اما نکته‌ای را می‌خواهم بگویم و آن هم این است که مفتخرم در نقش «یونس» بازی کردم و خودم را مدیون یونس‌ها و «علی‌»هایی می‌دانم که گمنام در سوریه شهید و بی‌سر و صدا تشییع شدند، امیدوارم خانواده‌های شهدا از ما راضی باشند.

نامزد پیشین ریاست‌جمهوری ایالات متحده، نومحافظه‌کاران آمریکایی را پشت‌سر حمله شیمیایی اخیر در غوطه شرقی سوریه می‌داند نه بشار اسد. دکتر «ران پال» سیاستمدار، تحلیلگر سیاسی و اقتصاددان 82 ساله آمریکایی با سابقه 3 دهه نمایندگی در کنگره، روز دوشنبه در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد آنچه غربی‌ها حمله شیمیایی دولت دمشق به دوما می‌خوانند مزخرف است و احتمالا چیزی نیست جز توطئه نومحافظه‌کاران جنگ‌طلب آمریکایی به رهبری چهره‌هایی چون سناتور جان مک‌کین که به دنبال جنگ‌افروزی دائمی در خاورمیانه هستند. پال این حرف‌ها را تنها یک روز پس از انتشار مقاله‌اش در روزنامه «یواس‌ای تودی» مطرح کرد که در آن ضمن تشریح سیاست‌های غلط و مداخله‌جویانه واشنگتن در خاورمیانه نوشته بود: «ناامید شدم وقتی شنیدم رئیس‌جمهور ترامپ موضع خود را برای بازگرداندن نیروهای آمریکایی از سوریه، تغییر داده است. ما قصد داریم به کشور خودمان بازگردیم، جایی که به آن تعلق داریم.» او همچنین نوشت: گروه‌های تروریستی به واسطه حضور نیرو‌های آمریکایی در سوریه رشد می‌کنند. او که تا کنون 3 بار نامزد مقدماتی جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده بوده است سپس در گفت‌وگویی زنده با شبکه آرتی در پاسخ به این سوال که چه کسی را پشت‌پرده حمله شیمیایی مورد ادعای تروریست‌های جیش‌الاسلام (وابسته به سعودی) در حومه شرقی دمشق می‌داند پاسخ داد که بشار اسد  آخرین گزینه‌ای است که به ذهن او می‌رسد. ران پال گفت: «هر دفعه چنین چیزی رخ می‌دهد آنها می‌گویند اسد مردم خودش را مورد حمله شیمیایی قرار داده است و هر بار هم پس از یک یا 2 ماه ثابت می‌شود که اشتباه می‌کرده‌اند. بنابراین من دلیلی نمی‌بینم که اسد یا روس‌ها بخواهند چنین کاری کنند. کسی می‌خواهد  مشکل‌آفرینی کند  و آدم‌هایی هستند که می‌خواهند ما (آمریکا) آنجا بمانیم. وی ادامه داد:« بگذارید بگوییم دست‌هایی در کارند. استخوانی لای زخم گذاشته شده است. ما بنا به حرف ترامپ داشتیم سوریه را ترک می‌کردیم. خب! چون دلیلی برای ماندن نداشتیم. ما نمی‌توانیم بگذاریم چنین چیزی رخ دهد. این همان مشکل است. آدم‌های مک‌کین می‌گویند ما خیلی زود عراق را ترک کردیم و بعد داعش آمد البته شواهد کاملا قوی وجود دارند که ما خیلی با داعش دوستانه رفتار کردیم. ما داعش را واداشتیم برای ما بجنگد. برای همین یکی می‌خواست ما آنجا (سوریه) بمانیم. به نظرم سیاست‌گذاران ما نمی‌خواهند آنجا را ترک کنیم و یکی برای آنها یک کاری کرده است. فکر می‌کنم کل این ایده که اسد مردم خودش را مورد حمله شیمیایی قرار داده، مزخرف است.» پدر سناتور جمهوری‌خواه «رند پال» و بنیانگذار موسسه «صلح و خوشبختی» در گفت‌وگو با آرتی در پاسخ به این سوال که چرا رسانه‌های آمریکایی در حال ایجاد هراس درباره روسیه و سوریه هستند، گفت: «به نظرم به دنبال هدفی نهایی هستند که مدت‌ها با رو در رو کردن عربستان سعودی با ایران آن را دنبال کرده‌اند. این هدف اول آنهاست که به شکل تقابل شیعه با سنی مطرح می‌شود و بعد نومحافظه‌کاران در این کشور (آمریکا) هستند که برنامه خودشان به منظور جنگ دائمی برای منفعت دائمی از صنایع نظامی را دارند که کافی است بوی نفت به مشام‌شان بخورد تا سر و کله‌شان پیدا شود. این موضوعی دوجانبه است و برخلاف ادعاها همه می‌دانید که چقدر زیاد از این منافع دوجانبه در واشنگتن وجود دارد که به اتفاق هم از این سیاست خارجه حمایت می‌کنند و این فاجعه است».
 

 دادگاه لاهه سرانجام پس از چند سال به پرونده قرارداد گازی کرسنت رسیدگی و حکم خود را در این‌باره علیه ایران صادر کرد. این احکام که به‌خاطر محدودیت‌‌های اعمال‌شده علیه رسانه‌ها، امکان پرداختن به آن وجود ندارد و رسانه‌ها امکان لازم برای باز کردن ابعاد و گوشه‌های بزرگ‌ترین فساد گازی در دولت اصلاحات را ندارند، در رسانه‌ها منتشر نشده است اما باید دید بالاخره این احکام سنگین علیه کشورمان اجرایی شده یا قرار است در آینده اجرا شود. در این‌باره هیچ یک از مقامات فعلی وزارت نفت که فساد گازی در دوره مدیریت آنها اتفاق افتاد، اظهارنظر نمی‌کنند.
به گزارش «وطن‌امروز»، هرچند به‌نظر می‌رسد مقامات وزارت نفت ترجیح می‌دهند در این زمینه کمتر اطلاع‌رسانی کنند اما گمانه‌زنی‌‌‌هایی درباره نحوه پرداخت غرامت قرارداد گازی به شرکت اماراتی کرسنت مطرح شده است. یک گمانه‌زنی در این‌باره مطرح است و آن اینکه ایران در ازای پرداخت جریمه، به امارات گاز مجانی صادر می‌کند؛ مشابه آنچه در ماجرای قرارداد گازی با ترکیه اتفاق افتاد و ایران 2 میلیارد دلار گاز رایگان به این کشور صادر کرد.
اظهارات مقامات نفتی نیز درباره احیای قرارداد با شرکت اماراتی و صادرات گاز بدون هیچ اشاره‌ای به جزئیات آن، این گمانه را تقویت می‌کند. اما آیا ایران می‌خواهد به امارات نیز گاز رایگان بدهد؟ این سوالی است که تاکنون به آن پاسخی داده نشده است. اما اگر این گمانه‌ها صحت داشته باشد، ایران تا سال‌ها گاز رایگان به شرکت اماراتی می‌دهد. پیش‌تر مقامات دولت روحانی گفته بودند میزان جریمه ایران در قرارداد کرسنت، 18 میلیارد دلار است.
براساس این گزارش، قرارداد موسوم به «کرسنت»، قرارداد گازی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت اماراتی کرسنت پترولیوم دوبی بود که سال 2001 میلادی (1381) منعقد شد. براساس مذاکرات انجام شده بین طرفین، ایران متعهد ‌شد گاز ترش (فرآوری‌نشده) تولیدی میدان گازی سلمان را به‌ مدت 25 سال از آغاز سال 2005 میلادی به امارات عربی متحده صادر کند. حجم صادرات هم قرار بود از 500 میلیون مترمکعب گاز آغاز شود و بتدریج به 800 میلیون مترمکعب در روز برسد. پس از دولت اصلاحات، با پیگیری دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی و سازمان بازرسی کل کشور، اجرای قرارداد کرسنت تعلیق شد. استدلال حقوقی مقامات ایرانی برای بطلان قرارداد، فساد در حین انعقاد قرارداد و فساد در زمان صدور الحاقیه‌های قرارداد بود. در جریان این قرارداد رقم‌‌های هنگفتی در قالب رشوه به برخی واسطه‌‌ها و آقازاده‌‌های ایرانی پرداخت شده بود. رقم فروش گاز ایران به کرسنت نیز به طرز باورنکردنی پایین بود و به عبارتی آن را می‌توان مفت‌فروشی گاز نامید. پرداخت رشوه به برخی افراد در ایران و نیز رقم پایین فروش گاز باعث شد پس از دولت اصلاحات اجرای این قرارداد متوقف شود. تعلیق این قرارداد باعث شد طرف اماراتی از ایران به دادگاه شکایت کند. دادگاه در جریان رسیدگی به این پرونده با توجه به مستندات فساد در انعقاد این قرارداد، 2 بار به نفع ایران حکم داد اما روی کار آمدن دولت روحانی و رای اعتماد مجلس به بیژن زنگنه؛ فردی که در دوره او فساد کرنست رقم خورده بود و انتصاب برخی افراد توسط زنگنه که فساد کرسنت در دوره مدیریت آنها رخ داده بود، باعث شد دادگاه با این ادعا که طبیعتا اگر در این پرونده فسادی رخ داده، نباید عوامل آن بدون هیچ مشکل و پرونده قضایی بار دیگر در سمت‌هایی بالاتر از قبل به خدمت گرفته شوند، ایران را محکوم کرد. آنگونه که محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت دولت اول روحانی گفته، ایران در این پرونده محکوم به پرداخت 18 میلیارد دلار شده است. نعمت‌زاده سال 93 در مراسم تودیع و معارفه رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در این باره گفت: «به‌رغم اینکه بارها از طریق برخی کانال‌ها، برگزاری دادگاه کرسنت را که به ضرر ایران تمام می‌شد، عقب انداختم اما بالاخره دادگاه ایران را به پرداخت 18 میلیارد دلار جریمه محکوم کرد. برهمین اساس، نه‌تنها ایران عایدی از فروش گازش نداشت، بلکه محکوم به پرداخت 18 میلیارد دلار جریمه هم شد».  اما تبعات کرسنت برای ایران تنها به این محدود نشد. برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس در کمیسیون اصل 90 هم پیش از این گفته بودند در کنار این جریمه، ایران به‌خاطر فساد در قرارداد کرسنت، نزدیک به 50 میلیارد دلار خسارت خواهد دید. علاوه بر این موضوع، این قرارداد از سوی سایر کشورهای خریدار گاز ایران به عنوان مبنای قرارداد گازی قرار گرفت و باعث شد ترکیه که در همان زمان با ایران قرارداد گازی به قیمت بالا‌‌‌‌‌‌تر از قیمت فروش گاز در کرنست به امضا رسانده بود، نسبت به گرانی گاز ایران شکایت کند. دادگاه بین‌المللی نیز پس از بررسی این شکایت، ایران را محکوم به پرداخت 2 میلیارد دلار به ترکیه کرد. ایران نیز برای پرداخت این میزان بدهی خود، به میزان 2 میلیارد دلار گاز رایگان به ترکیه صادر کرد. در همان زمان که قرار شد ایران به ترکیه گاز رایگان صادر کند، یکی از نمایندگان مجلس با اشاره به اینکه این جریمه بخشی از تبعات کرسنت برای کشور است، نسبت به صدور گاز رایگان به امارات به موجب قرارداد کرسنت نیز ابراز نگرانی کرد. سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی با اشاره به صادرات گاز رایگان به ترکیه گفت: تازه این اول داستان است، ما در پرونده کرسنت با مشکلات جدی‌تر و بیشتری روبه‌رو خواهیم شد و مجبور خواهیم شد گاز مجانی به امارات هم بدهیم.
اما جدای از این اظهارنظر یکی از نمایندگان مجلس، اظهارات مقامات نفتی نیز نشان از تمایل آنان برای احیای قرارداد کرسنت و صادرات گاز به امارات دارد. سال گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت از اعلام رسمی ایران به شرکت کرسنت پترولیوم برای ازسرگیری مجدد صادرات خبر داد.
به گفته وی، ایران به طور رسمی اعلام کرده آماده صادرات است و تمام فرآیندهای فنی و مهندسی این کار نیز طی شده است. اگر این شرکت طبق قرارداد برداشت نکند، باید ایران از این به بعد از آنها مطابق بند Take Or Pay آمده در قرارداد غرامت دریافت کند. برای اینکه خسارت به ایران اضافه نشود، طبق رأی داوری ایران ماه‌هاست اعلام آمادگی کرده است، در این راستا جلسات مختلف گذاشته‌اند و بازرسی فنی کرده‌اند. پیش از زنگنه، این علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بود که این موضوع را تایید کرد. او در حاشیه نشست خبری خود در جمع خبرنگاران، از اعلام آمادگی رسمی ایران برای تحویل گاز از اول بهمن 95 گفته و تاکید کرده بود: به شرکت الهلال امارات (کرسنت) درخواست رسمی داده شد و اعلام کردیم آماده تحویل گاز به آنها هستیم و این شرکت در حال بررسی این مساله است. اظهارات زنگنه و کاردر درباره صادرات گاز به امارات، بدون هیچ اشاره‌ای به جزئیات آن و اینکه ایران با چه فرمول مالی این گاز را صادر خواهد کرد، ابهامات درباره مدل ترکیه‌ای و صادرات رایگان به امارات را تقویت
کرده است.
 

نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس: صادرات گاز مجانی به امارات خیانت بزرگی است
خسارت ایران از کرسنت و عدم رسیدگی به این پرونده اما انتقاداتی را به همراه داشته است. هدایت‌الله خادمی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس که پیش از این مدیرعامل شرکت حفاری شمال بوده و در جریان پرونده فساد کرسنت است، می‌گوید تنها راه جلوگیری از ضرر ایران در کرسنت، اجرای احکام قضایی متهمان این پرونده است. هدایت‌الله خادمی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با اشاره به پرونده فساد اقتصادی کرسنت گفت: عدم اجرای احکام قضایی کرسنت پس از سال‌ها یک حاشیه امن برای آقایان رانت‌خوار و اختلاسگر ایجاد کرده و ضربه‌ای اساسی به کشور زده است.  وی با بیان اینکه 5 سال پیش آقای زنگنه در جلسه رای اعتماد مجلس گفته بود ظرف 3 ماه موضوع کرسنت را به نفع ایران حل می‌کنم، افزود: کسانی که کرسنتی‌ها را به وزارت نفت بازگرداندند باید پاسخگو باشند. این افراد بازنشسته شده بودند و به خاطر نقش‌آفرینی در فساد کرسنت و اخذ رشوه، علیه‌شان حکم قضایی صادر شده بود ولی با این حال به کار بازگردانده شدند و همین باعث شد پرونده کرسنت به سمت و سویی برود که به ضرر ایران شود.  نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: اگر صادرات گاز رایگان به امارات به موجب فساد کرسنت آغاز شود، واقعا خیانت بزرگی است. خدا نکند این اتفاق بیفتد که منافع مملکت از بین می‌رود.  خادمی درباره جلسه کمیسیون انرژی با حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای درباره فساد کرسنت نیز گفت: اولین سوال من از ایشان همین بود که چرا با وجود گذشت چندین سال از صدور احکام صادره قضایی برای کرسنتی‌ها، احکام اجرا نشده است؟ آقای اژه‌ای گفتند احکام صادر شده اما گروهی مانع شدند. او گفت شورای ‌عالی امنیت ملی مانع اجرای حکم شد. چرا شورای‌ عالی امنیت ملی به پرونده‌ای که داشت به نفع ایران تمام می‌شد، ورود کرد؟ وی با بیان اینکه مجلس نهم باعث شد اعضای کرسنت دوباره مشغول به کار شوند، تصریح کرد: مگر 5 سال پیش وزیر نفت نگفت 3 ماهه کرسنت را به نفع ایران تمام می‌کنم؟ من در جریان کامل پرونده هستم. در دوران رسیدگی به این پرونده، مدیرعامل حفاری شمال بودم و مشاور حقوقی من در این پرونده نظارت داشت و به دادگاه رفت. در نتیجه این شکایت، پرونده به نفع ما تمام شد اما کرسنتی‌ها متاسفانه به کار بازگشتند و همه چیز خراب شد. خادمی درباره اینکه برخی عدم ورود مجلس به این پرونده را به دلیل لابی‌‌های گسترده می‌دانند نیز، گفت: مجلس کار نظارتی خود را انجام نمی‌دهد. در موضوع IPC دیدید که برخی دوستان همکاری نکردند. در این موضوعات هم همکاری نمی‌کنند. این بازمی‌گردد به همان موضوعاتی که در کشور وجود دارد و کسی علاقه‌مند نیست کشور توسعه پیدا بکند و الگو شود. خادمی تنها راه ممکن برای احقاق حقوق ملی در پرونده کرسنت را اجرای احکام متخلفان آن دانست و گفت: آقایان در این زمینه متهمند و علیه‌شان حکم صادر شده است. این حکم نشان می‌دهد آنها رشوه گرفته‌اند. آقای دکتر موری به عنوان رئیس امور حقوقی بنده در آن زمان که همزمان برای پرونده فساد کرسنت به دادگاه لاهه می‌رفت، دفاع خوبی کرده بود و تقریبا دادگاه در حال صدور حکم به نفع ایران بود، زیرا دادگاه‌های بین‌المللی می‌گویند در هر معامله‌ای رشوه باشد، آن معامله باطل است اما با اشتغال به کار و ترفیع آقایان در وزارت نفت، دادگاه گفت اگر فساد داشتند چطور تایید شدند و معاون وزیر شدند؟  الان اگر احکام قضایی علیه متهمان کرنست اجرا شود و آقایان زندانی شوند، می‌توانیم راهی بیندیشیم. باید سریع‌تر احکام این متهمان اجرایی شود ولی متاسفانه لابی به قدری قوی است که نمی‌گذارند این اتفاق بیفتد.

ارائه تماس صوتی و خدمات بانکی مزیت پیام‌رسان‌های بومی بر تلگرام
معاون فناوری رئیس‌جمهور با بیان اینکه ۶ پیام‌رسان داخلی که فعال شده‌اند، استارت‌آپ هستند، گفت: ارائه خدمات تماس صوتی و بانکی مزیت این پیام‌رسان‌ها نسبت به نمونه خارجی است.
سورنا ستاری در گفت‌وگو با مهر، درباره ضرورت حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی در کشور، با تاکید بر اینکه حدود ۶ پیام‌رسان اصلی که در کشور هم اکنون فعال شده‌اند، از سیستم حمایتی معاونت علمی بیرون آمده‌اند، اظهار داشت: این پیام‌رسان‌ها استارت‌آپ هستند و ما در جهت حمایت در حال همکاری با آنها هستیم. معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور با اشاره به مزایای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی نسبت به نمونه‌های خارجی تاکید کرد: پیام‌رسان‌های داخلی، توانمندی‌های خوبی دارند و علاوه بر این توانمندی‌ها، امکان ارائه خدماتی را دارند که شبکه‌های خارجی ندارند.
وی افزود: برای مثال امکان ارائه خدمات بانکی و صوتی در سیستم پیام‌رسان‌های داخلی وجود دارد و این درحالی است که در تلگرام و سایر پیام‌رسان‌های خارجی، این سرویس در ایران قابل استفاده نیست. ستاری با اشاره به اینکه برای مثال پیام‌رسان «بله» امکان دریافت خدمات بانکی را برای کاربر فراهم می‌کند، ادامه داد: در همین حال پیام‌رسان «سروش» نیز خدمات تماس صوتی دارد. وی درباره آخرین تصمیم برای فیلتر تلگرام نیز گفت: آخرین تصمیمات در این زمینه باید از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی مطرح شود و هر آنچه ایشان تاکنون مطرح کرده صحیح است.