گروه اجتماعی: در شرایطی که بخش‌هایی از مناطق سیل‌زده در استان‌های لرستان و گلستان همچنان با مشکلات گوناگونی مواجه هستند، خبرها از جنوب غرب کشور و منطقه خوزستان در 24 ساعت گذشته حکایت از تخلیه چند شهر و روستا در این استان دارد.
این در حالی است که از روز گذشته عملیات امداد‌رسانی توسط گروه‌های خودجوش مردمی، جهادی، دانشجویی و اقشار گوناگون جامعه در کنار سازمان‌های امدادی، خدماتی و نیروهای مسلح شتاب بیشتری گرفته است. وضعیت خوزستان به صورتی است که به دلیل افزایش آورد رودخانه‌های خوزستان تاکنون حکم تخلیه ۲ شهرستان به‌صورت کامل به همراه بخشی از شهرها و روستاهای پایین‌دست رودخانه‌ها صادر شده است. بنا بر اعلام ستاد مدیریت بحران خوزستان شهرستان‌های حمیدیه و دشت‌آزادگان باید به‌ صورت کامل تخلیه شوند و استاندار تنها از جوانان این دو شهرستان خواسته است در شهر بمانند تا در تسهیل امور کمک کنند.
کشته‌‌های سیل به 70 نفر رسید
احمد شجاعی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور با اعلام آخرین آمار تلفات حوادث سیل پایان سال 1397 و نوروز 1398 گفت: جمعا در 13 استان کشور، 70 نفر بر اثر سیل و حوادث مرتبط با آن، جان خود را از دست دادند. احمد شجاعی با اشاره به استان‌‌های دارای بیشترین تلفات گفت: استان فارس با 21، لرستان با 15 و گلستان و همدان با 8 کشته، استان‌‌های با بیشترین تلفات ناشی از سیل و حوادث مرتبط با آن هستند. به گفته وی، استان‌‌های مازندران با 6، خراسان شمالی با 3، قزوین با 2، کهگیلویه‌وبویراحمد با 2 و خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، قم و کرمانشاه با یک کشته، به ترتیب در رتبه‌‌های بعدی استان‌‌های دارای تلفات سیل و حوادث مرتبط با آن قرار می‌گیرند. رئیس سازمان پزشکی قانونی تصریح کرد: آمار تلفات اعلام شده سازمان پزشکی قانونی، مربوط به فوت‌‌های محرز شده است.
تخلیه 4 شهر خوزستان
این در حالی است که از روز گذشته در پی افزایش رهاسازی آب از سد کرخه، دستور تخلیه فوری تمام شهرها و روستاهای حاشیه رودخانه صادر شده است. با شدت گرفتن دبی رودخانه کرخه، استاندار خوزستان دستور تخلیه همه مناطق شهرستان دشت آزادگان شامل 4 شهر سوسنگرد، بستان، ابوحمیظه، کوت سیدنعیم و روستاهای تابعه را صادر کرد. مدیریت بحران شهرستان حمیدیه نیز بعد از ورود سیلاب به مناطقی از شهر، ساعت 2 بامداد شنبه، دستور تخلیه شهر حمیدیه را صادر کرد. همچنین دستور تخلیه شهر گوریه در بخش شعیبیه شوشتر نیز از پنجشنبه‌شب با ورود سیلاب رودخانه دز به آن اعلام شده بود. علاوه بر این دستور تخلیه نیمه غربی شهر الهایی در بخش مرکزی اهواز و منازل ساحلی شهر الوان در بخش شاوور شهرستان شوش اعلام شد. به دلیل اتصال رودخانه کارون به شهر دارخوین در این شهرستان، برای جلوگیری از وقوع حوادث ناگوار، حکم تخلیه شهر و روستاهای حاشیه رودخانه کارون صادر شد. گفتنی است سیلاب رودخانه‌‌های کرخه، دز و کارون در استان خوزستان تاکنون باعث زیرآب رفتن چند منطقه از جمله شهر گوریه و روستاهای بخش شعیبیه شوشتر، روستاهای منطقه بامدژ و دهستان عنافچه اهواز، تعداد زیادی از روستاهای بخش شاوور و بخش فتح‌المبین شهرستان شوش، مناطق روستایی شهرستان‌های کارون، دشت آزادگان، هویزه و مناطقی از شهر حمیدیه و روستاهای مسیر خسرج شده است.
تخلیه ۱۱۰ روستای سیل‌زده
در همین باره سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به تخلیه ۱۱۰ روستای سیل‌زده در خوزستان گفته است: پادگان‌ها، زائرسراها، مدارس، ورزشگاه‌ها و سایت‌های اسکان اضطراری پیش‌بینی شده است تا افراد سیل‌زده در آنجا مستقر شوند. بهنام سعیدی در ارتباط با آخرین وضعیت سیل در استان خوزستان گفت: تعدادی از شهرها و روستاهای پایین‌دست سد کرخه تخلیه شده‌اند. وی ادامه داد: به 110 روستا دستور تخلیه صادر شده که برخی از آنها به طور کامل تخلیه شده‌اند و تعدادی نیز هنوز در حال تخلیه هستند. سعیدی گفت: انتقال افراد سیل‌زده توسط سپاه، ارتش، هلال‌احمر، نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌های امدادرسان در حال انجام است و تلاش شده شرکت‌های مستقر در منطقه نیز در بحث کمک‌رسانی مشارکت کنند. وی تصریح کرد: همچنین تلاش می‌کنیم بازپخش سیلاب را در دشت داشته باشیم. همچنین باز کردن مسیرها، کانال‌ها و هدایت سیلاب به تالاب هورالعظیم برای صیانت از شهر از جمله اقداماتی است که در حال انجام است.
وضعیت شهر اهواز
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه وضعیت شهر اهواز نگران‌کننده نیست، گفت‌: سیلاب بیشتر شهرهای سوسنگرد، حمیدیه، بوستان و کوت سیدنعیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، رفیع و ابوحمیظه را تهدید می‌کند. سعیدی گفت: کارگروه و تیم تخصصی، ورودی و خروجی سدها را رصد می‌کنند تا چنانچه خطری باشد وارد عمل شوند. وی گفت: مدارس شهرها و روستاهای تحت تأثیر سیلاب در استان خوزستان مانند دشت آزادگان، هویزه و حمیدیه تا دوشنبه تعطیل شده و در صورت تمدید، اطلاع‌‌رسانی می‌شود، همچنین دانشگاه‌ها نیز تا 24 فروردین تعطیل شده‌اند. سعیدی گفت: در حال حاضر 25 هزار نفر در این منطقه اسکان اضطراری یافته‌اند. سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در رابطه با آخرین وضعیت سیلاب در منطقه پلدختر نیز گفت: مسیرهای دسترسی بیشتر شده است و امدادرسانی به صورت زمینی و هوایی در حال انجام است. وی گفت: اسکان‌ها در سایت‌های اضطراری انجام شده و توزیع چادر، اقلام ضروری و مواد غذایی در حال انجام است. سعیدی با اشاره به اینکه مواد غذایی به طور کافی در این منطقه توزیع شده، گفت: آب اکثر روستاها وصل شده، همچنین آب شهر پلدختر نیز برقرار است و در رابطه با گازرسانی نیز در جاهایی که خطری نداشته، وصل شده اما در جاهای خطرناک پس از بررسی کارشناسی برقرار می‌شود.
آسیب‌های ناشی از سوءمدیریت‌
اما درباره حادثه سیل در چند استان کشور دادستان کل کشور در اظهارنظری گفته است: حوادث تلخی که در روزهای گذشته رخ  داد برای مسؤولان و مدیران هشداری است که به هیچ‌وجه اجازه ندهند در حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها ساخت و ساز انجام شود. حجت‌الاسلام منتظری با اشاره به نزول برکات الهی از آسمان در طول ایام قبل و پس از نوروز و با ابراز تأسف از برخی گرفتاری‌ها و مشکلات که به دلیل سوءمدیریت‌ها و ضعف‌ها در مدیریت شهری برخی استان‌ها ایجاد شد، برای درگذشتگان حوادث اخیر غفران الهی و برای خانواده‌های جان‌باختگان صبر و شکیبایی را از درگاه خداوند مسألت کرد. دادستان کل کشور با اشاره به خسارات واردشده به برخی مناطق کشور به علت وقوع این سیلاب‌ها گفت: سیلاب‌های اخیر آسیب‌های مالی و جانی فراوانی در پی داشته است که البته موارد مالی آن قابل جبران است و امیدواریم مسؤولان و دست‌اندرکاران در جهت جبران این خسارات گام‌های لازم را بردارند. وی تصریح کرد: اعتقاد ما بر این است که حوادثی همچون سیل و زلزله ناگهانی رخ می‌دهد و جبران خسارت آنها نیازمند زمان است، البته مسؤولان با سعه‌صدر، تأمل و متناسب با امکانات موجود در جهت احقاق حقوق خسارت‌دیدگان تلاش کرده و زحمات زیادی کشیده‌اند.
رعایت نشدن اصول شهرسازی
حجت‌الاسلام منتظری تجاوز به بستر و حریم رودخانه‌ها، لایروبی نکردن رودخانه‌ها و مسیل‌ها و عدم رعایت اصول شهرسازی را از جمله عوامل مؤثر در بروز سیل‌های اخیر دانست. دادستان کل کشور در ادامه با اشاره به وقوع سیلاب در شهر شیراز و علل وقوع آن، یکی از علل اصلی این سیلاب را که منجر به خسارات جانی و مالی زیاد شد، تغییر مسیر رودخانه به جاده و خیابان عنوان کرد و گفت: اگر مدت زیادی در یک منطقه باران نبارید به معنای آن نیست که دیگر نخواهد آمد؛ در روزهای اخیر دیدیم سیل در رودخانه قم جاری شد در حالی که چندین سال بود در این رودخانه سیلی نیامده بود. بنابراین باید هوشیار باشیم و نباید هر مکانی را به فضای سبز تبدیل کنیم. حجت‌الاسلام منتظری افزود: متأسفانه سطح خسارات وارده به مردم و کشور زیاد است و طبیعتاً دولت هم با محدودیت منابعی که دارد بدون کمک مردم نمی‌تواند جبران خسارت کند. البته مردم عزیز هم مانند گذشته به میدان آمدند و در حد توان خود به دولت و سیل‌زدگان کمک کردند.
آخرین وضعیت امدادرسانی
معاون سازمان امداد و نجات هلال‌احمر اقدامات انجام شده پس از سیل و آبگرفتگی در 5 استان لرستان، گلستان، مازندران، خوزستان و ایلام را تشریح کرد و از امدادرسانی به بیش از 173 هزار نفر در این 5 استان خبر داد. شاهین فتحی درباره اقدامات انجام شده توسط سازمان هلال‌احمر در ۱۳روز گذشته پس از سیل و آبگرفتگی در استان لرستان، گفته است: از زمان وقوع سیلاب امدادرسانی در شهرستان‌های استان لرستان از جمله ازنا، پلدختر، الشتر، کوهدشت، نورآباد، الیگودرز، خرم‌آباد، دورود، دوره، چگنی و بروجرد انجام شده که طی آن حدود ۴۶ هزار نفر امدادرسانی شده‌اند. همچنین بیش از ۱۴ هزار نفر از افرادی که درگیر سیل و آبگرفتگی شده بودند به صورت اضطراری اسکان داده شدند و تخلیه آب از ۱۳۰۰ واحد مسکونی انجام شده است. فتحی درباره امداد هوایی انجام شده در این استان نیز گفت: در این بخش با توجه به عدم دسترسی زمینی تیم‌های عملیاتی به مناطق آسیب‌دیده، تعداد 6 فروند بالگرد جمعیت هلال‌احمر در استان مستقر شده و فرآیند انتقال محموله‌های عملیاتی، نیرو و تجهیزات را بر عهده گرفته‌اند. همچنین در همین راستا با همکاری و پشتیبانی ۱۰ فروند بالگرد ارتش و سپاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، انتقال محموله‌‌های امدادی به منطقه انجام می‌شود که تاکنون بیش از ۱۰۰ سورتی پرواز در این منطقه انجام شده است.
اعزام موکب‌های اربعین
ستاد بازسازی عتبات عالیات در پی پیام سردار سرلشکر حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه مبنی بر حضور فرماندهان و پیشکسوتان دفاع‌مقدس و همراهی ستادهای بازسازی عتبات عالیات و اربعین کشور، برای کمک‌رسانی به مناطق سیل‌زده کشور بیانیه‌ای صادر کرد. در بخش‌‌‌هایی از این بیانیه اشاره شده است:  ستاد بازسازی عتبات عالیات با فوریت نسبت به اعزام مواکب برای امداد و خدمات‌رسانی به مردم غیور و سیل‌زده  استان‌های لرستان و خوزستان و سایر نقاط آسیب‌دیده از سیل‌های اخیر اقدام خواهد کرد. بدین منظور از تمام موکب‌داران کشور دعوت به عمل می‌آید با هماهنگی و در قالب موکب‌های اربعین حسینی به ارائه خدمات میدانی به مناطق سیل زده یا در معرض سیل‌های احتمالی آینده اقدام کنند.  از عموم مردم شریف ایران نیز  تقاضا می‌شود کمک‌های نقدی خود به سیل‌زدگان عزیز را از طریق سامانه # 233* (بخش اربعین) واریز و کمک‌های غیرنقدی خود را به ستادهای بازسازی عتبات عالیات سراسر کشور تحویل دهند. جهت اطلاعات بیشتر به سایت ستاد بازسازی عتبات عالیات کشور به نشانی www.atabat.org مراجعه کنید.
هیأت‌های مذهبی کشور پای کار آمدند
مدیرکل تشکل‌های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی گفت: هیأت‌های مذهبی از سراسر کشور برای امدادرسانی به شهروندان پلدختر پای کار آمده‌اند. حجت‌الاسلام مجید باباخانی اظهار کرد: سیل در پلدختر نه در مرحله آب‌گیری، بلکه در مرحله ویرانگری است. وی عنوان کرد: شورای هیئات سراسر کشور از استان‌های مختلف برای کمک‌رسانی به سیل‌زدگان پای کار آمده‌اند. مدیرکل تشکل‌های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی افزود: در لرستان نیز  هیات‌های مذهبی بسیار فعال بوده و برای کار جهادی و خدمات‌رسانی آستین بالا زده‌اند. باباخانی با اشاره به اینکه سیل‌زدگان پلدختر در آزمایش بزرگی قرار گرفته‌اند، ادامه داد: یک قرارگاه تبلیغی جهادی با هدف ایجاد هماهنگی در حوزه فعالیت‌های جهادی و تبلیغی تشکیل شده و فعال است. وی خاطر نشان کرد: با توجه به گستردگی دامنه خسارات، مردم نیز باید هر چه بیشتر پای کار آمده و به منظور امدادرسانی و کمک به سیل‌زدگان به ایفای نقش بپردازند. مدیرکل تشکل‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی تاکید کرد: کمک می‌کنیم موکب‌های اربعین در منطقه مستقر شده و در حوزه‌های مختلف کار کمک‌رسانی به مردم را انجام دهند. باباخانی ابراز امیدواری کرد از نیمه شعبان کار وارد مرحله ساخت و ساز شده و بر اساس برنامه زمان‌بندی، ساخت مسکن برای سیل‌زدگان ادامه یابد.
بارش باران در ۲ روز آینده
بارش‌ها روز آینده در اغلب مناطق کشور غیر از شمال غرب و جنوب شرق ادامه دارد. روز دوشنبه سامانه بارشی کل کشور را فراخواهد گرفت که شدت بارش‌ها در شمال شرق، شرق سواحل دریای خزر و شمال سمنان خواهد بود. بر اساس تحلیل آخرین داده‌ها و نقشه‌های پیش‌یابی هواشناسی، سامانه بارشی در نیمه غربی کشور و بخش‌هایی از مرکز، شرق و شمال شرق کشور فعال است و موجب رگبار باران، گاهی رعد و برق و وزش باد در این مناطق شده است و در ارتفاعات البرز و زاگرس مرکزی بارش‌ها به ‌صورت برف است.

گروه سیاسی: حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر حکیم انقلاب اسلامی عصر دیروز (شنبه) در دیدار آقای عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق و هیأت همراه، با اشاره به آمیختگی اعتقادی، فرهنگی و تاریخی 2 ملت ایران و عراق تأکید کردند: روابط جمهوری اسلامی ایران و عراق فراتر از روابط 2 کشور همسایه است و دولت و ملت ایران، پیشرفت و سعادت عراق را به نفع خود می‌دانند اما آمریکایی‌ها بر خلاف اظهارات لفظی خود، دموکراسی و مجموعه فعالان سیاسی کنونی عراق را به ضرر خود می‌دانند و بر همین اساس دولت عراق باید کاری کند که نظامیان آمریکایی هر چه زودتر از عراق خارج شوند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، رهبر انقلاب اسلامی با قدردانی از مواضع هوشمندانه و حکیمانه آقای عادل عبدالمهدی نسبت به مسائل عراق و منطقه، به ظرفیت‌های انسانی این کشور اشاره کردند و گفتند: از جمله ظرفیت‌های انسانی عراق، جوانان این کشور هستند که در قضیه مقابله با فتنه داعش، امتحان خوب و تحسین‌برانگیزی دادند و آنچه اتفاق افتاد حادثه‌ای تاریخی بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از دانشمندان و فرزانگان عراقی به عنوان یکی دیگر از ظرفیت‌های انسانی این کشور نام بردند و افزودند: آمریکایی‌ها در همان اوایل حضور در عراق، تعداد زیادی از دانشمندان این کشور را به قتل رساندند، زیرا آنها اهمیت این ثروت مهم را می‌دانستند. ایشان با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های انسانی و منابع غنی زیرزمینی عراق، این کشور را به تأثیرگذارترین کشور در جهان عرب تبدیل خواهد کرد، گفتند: آمریکایی‌ها و دنباله‌های آنها در منطقه، با تبدیل شدن عراق با چارچوب دموکراسی فعلی و شخصیت‌ها و جریان کنونی در رأس کار، مخالفند و آن را به ضرر منافع خود می‌دانند. ایشان با تأکید بر اینکه اگر دولت و مسؤولان عراقی دنباله‌رو آمریکا باشند، آنها مشکلی نخواهند داشت، افزودند: دولت و مجلس عراق و مجموعه فعالان سیاسی کنونی در این کشور برای آمریکایی‌ها نامطلوب هستند و بر همین اساس آنها برای خارج کردن این مجموعه از صحنه سیاست عراق، طراحی می‌کنند. رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه اظهارات لفظی آمریکایی‌ها و سعودی‌ها درباره عراق با نیات درونی آنها متفاوت است، خاطرنشان کردند: آنها در مقطعی که داعش، موصل را اشغال کرد، برای آنها پول و سلاح و تجهیزات ارسال می‌کردند و اکنون که عراق بر داعش غلبه پیدا کرده است، اظهار دوستی می‌کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به سخنان نخست‌وزیر عراق مبنی بر حضور بقایای داعش در عراق گفتند: باید کاملاً هوشیار بود، زیرا آنها اگر در دولت و ملت عراق، لحظه‌ای احساس ضعف کنند، بار دیگر جنایات خود را آغاز خواهند کرد. رهبر انقلاب اسلامی حضور نظامیان آمریکایی در کشورهای منطقه را به ضرر کشورها و ملت‌های منطقه دانستند و خطاب به نخست‌وزیر عراق تأکید کردند: باید کاری کنید که آمریکایی‌ها هرچه زودتر نظامیان خود را از عراق خارج کنند، زیرا آنها در هر کشوری که برای مدت طولانی حضور نظامی داشته‌اند، روند بیرون راندن‌شان دچار مشکل شده است. ایشان هدف آمریکا از حضور در عراق را فراتر از حضور نظامی صرف خواندند و گفتند: آنها به دنبال حضور و منافع بلندمدت و تشکیل دولتی همچون دولت‌های نظامی در اوایل اشغال عراق هستند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به موضوع تأثیر پیشرفت علمی بر آبادانی و عمران این کشور نیز اشاره کردند و افزودند: به عنوان یک تجربه، پیشرفت علمی در عراق را زمینه‌ساز مصونیت مستمر در عرصه‌های مختلف می‌دانیم. ایشان همچنین ارتباط بیش از پیش دولت عراق با مرجعیت را بسیار مفید و سودمند خواندند. در این دیدار که آقای روحانی، رئیس‌جمهور نیز حضور داشت، آقای عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق ضمن ابراز خرسندی فراوان از دیدار با رهبر انقلاب اسلامی گفت: نظام جمهوری اسلامی و ملت ایران همواره در شرایط سخت در کنار دولت و ملت عراق بوده است که آخرین مورد آن، غلبه عراق بر داعش، با حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران بوده است. وی با تأکید بر اینکه به‌رغم از بین رفتن تشکیلات داعش اما هنوز عناصر آن در عراق حضور دارند، افزود: با وجود همه این مسائل امروز مردم عراق در شرایط امنیتی و ثبات خوبی به‌سر می‌برند. نخست‌وزیر عراق با اشاره به سفر چندی پیش آقای روحانی به بغداد و دیدارهای دیروز در تهران خاطرنشان کرد: در نتیجه مذاکرات انجام گرفته، توافق‌های خوبی در زمینه‌های احداث راه‌آهن، تأسیس شهرک‌های صنعتی، گسترش روابط تجاری، حمل‌ونقل و لایروبی اروند به دست آمده است. آقای عادل عبدالمهدی در پایان تأکید کرد: روابط عراق با جمهوری اسلامی ایران روابط ویژه‌ای است و ما اعلام کرده‌ایم هیچ‌گاه به تحریم‌های آمریکا ضد ایران نخواهیم پیوست.

گروه سیاسی: 20 اسفندماه 1397 حسن روحانی به عراق رفت و 3 روز در این کشور ماند. توافقات مهم دولت‌های ایران و عراق در جریان این سفر یک چشم‌انداز مهم در توسعه مناسبات اقتصادی، سیاسی و امنیتی میان 2 کشور ایجاد کرد.
به گزارش «وطن‌امروز»، در کنار توافقاتی مانند لغو روادید میان 2 کشور، توسعه حمل‌ونقل ریلی، لایروبی اروند و... موضوع تجارت میان 2 کشور از طریق پول ملی و توسعه مناسبات بانکی میان 2 کشور اتفاقی بود که به اعتقاد کارشناسان اقتصادی و بانکی، یک حفره بزرگ در تحریم‌‌های بانکی آمریکا علیه ایران به حساب می‌آید. برنامه‌‌ریزی طرفین برای توسعه مناسبات اقتصادی تا سقف 20 میلیارد دلار، حذف تعرفه تجاری برخی اقلام و نیز چشم‌انداز رونق تولید در ایران به‌واسطه ایجاد شهرک‌‌های مرزی در حوزه‌‌های مختلف، باعث شد کارشناسان به این نتیجه برسند که ایران می‌تواند از طریق توسعه و تحکیم مناسبات خود با همسایگانی که دارای روابط مستحکم سیاسی و عقیدتی هستند؛ تا حدود زیادی از تبعات و آثار تحریم‌ها کاسته و در نهایت این ابزار فشار را ناکارآمد کند. در این میان البته تغییر رویکرد دولت حسن روحانی از تمرکز بر غرب به توجه به همسایگان نیز باعث شد این گزاره تثبیت شود که جریان مقاومت اسلامی در منطقه حالا در زمانه تشدید تحریم‌ها، به کانال قدرتمندی برای ایران برای پیروزی در جنگ اقتصادی تبدیل شده است. به عبارتی پس از روزهایی که ایران به عنوان محور و تکیه‌گاه جریان مقاومت، در جنگ منطقه‌ای به یاری دوستانش رفت و اقدام به پاکسازی عراق و سوریه از تروریست‌‌های وهابی کرد، حالا در حال چیدن یکی از میوه‌‌های پیروزی در جنگ منطقه‌ای با تروریسم و حامیان آنهاست. موضوعی که نشان می‌دهد اقتدار، بزرگ‌ترین ابزار و اهرم ایران در روزهای فعلی برای عبور از گردنه تحریم‌هاست. موضوعی که حسن روحانی به عنوان رئیس یک دولت غرب‌گرا نیز پس از قریب به 6 سال معاشرت و رایزنی و دیپلماسی با آمریکا و اروپا به آن پی برده و حالا پس از بی‌مهری آمریکا و اروپا و شکست برجام، دست به دامان کانال مقاومت شده است. کانالی که در شروع، توافقات مهمی با عراق به عنوان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مرکز صادراتی ایران به ارمغان آورد و بزودی نیز سوریه، به عنوان دومین مقصد پر سود آن، مورد توجه قرار خواهد گرفت.
جزئیات جدید از توافقات مهم
نزدیک به یک ماه پس از سفر مهم حسن روحانی به عراق، دیروز عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق وارد ایران شد تا فرآیند اجرایی شدن توافقات سفر اسفندماه روحانی به عراق، آغاز شود. سفر عبدالمهدی به ایران 2 روزه است.
بر اساس این گزارش، نخست‌وزیر عراق صبح دیروز در رأس یک هیات عالی‌رتبه وارد تهران شد. او در مجموعه فرهنگی- تاریخی سعدآباد مورد استقبال رسمی حسن روحانی قرار گرفت. در این مراسم پس از نواخته شدن سرود ملی 2 کشور، روحانی و عبدالمهدی از یگان تشریفات سان دیده و سپس هیات‌‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند. روسای دولت‌‌های ایران و عراق پس از مراسم استقبال رسمی مذاکرات دوجانبه را آغاز کردند.
وزرای نفت، دارایی، خارجه، برنامه‌ریزی، تجارت، برق و منابع آبی، مشاور امنیت ملی عراق، رئیس ستاد ارتش، قائم‌مقام وزیر کشور، رئیس گذرگاه‌‌های مرزی و چند نفر از نمایندگان عراق، عبدالمهدی را در سفر به تهران همراهی می‌کنند. در کنار اعضای دولت و پارلمان عراق، یک هیات از بخش خصوصی عراق نیز در این سفر همراه نخست‌وزیر این کشور بودند. این هیات بخش خصوصی شامل رئیس سندیکای مهندسان عراق، رئیس اتحادیه تجار عراق و... بودند.
پس از انجام مذاکرات دوجانبه، روحانی و عبدالمهدی وارد نشست خبری شدند. موضوعی که باعث شد جزئیات جدیدتری از توافقات مهم میان ایران و عراق مطرح شود.
حسن روحانی در این نشست خبری اظهار داشت: یکی از مباحث مهم امروز ما، تاکید بر تسریع در اجرایی شدن همه توافقاتی بود که بین 2 کشور در سفر من به بغداد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حاصل شده بود.
روحانی رایگان شدن ویزای 2 کشور را اولین توافق 2 کشور که اجرایی و عملیاتی شده است، نام برد و گفت:‌ با رایگان شدن ویزای 2 کشور امیدواریم روابط 2 ملت و 2 کشور روز به روز بهتر شود و 2 ملت به یکدیگر نزدیک‌تر شوند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی همچنین توافق برای لایروبی اروندرود را دیگر توافق مهم 2 کشور در سفر اخیر خود به عراق عنوان کرد و گفت: این موضوع امروز هم در گفت‌وگوها مورد تأکید 2 طرف بود و امیدوارم تا پایان ماه مبارک رمضان، مسائل فنی این توافق حل شده و بعد از پایان رمضان شاهد آغاز عملیات لایروبی اروندرود باشیم. وی اتصال راه‌آهن 2 کشور را از دیگر توافقات مهم ایران و عراق برشمرد و اظهار داشت: امیدواریم اتصال راه‌آهن ایران و عراق در آینده در مسیرهای مختلف رخ دهد اما فعلاً اتصال راه‌آهن شلمچه به بصره مورد تأکید 2 طرف است که امیدواریم عملیات فنی و توافق‌های فنی آن انجام شود و بعد از ماه مبارک رمضان شاهد اجرایی شدن آن باشیم.
روحانی همچنین به موضوع صادرات برق و اتصال شبکه برق و گاز ایران به عراق و همچنین اتصال شبکه نفت در آینده اشاره کرد و گفت: ما برای برقراری این اتصالات آماده‌ایم و معتقدیم این موضوع نه‌تنها به 2 کشور بلکه  به سایر کشورهای منطقه در آینده نیز می‌تواند تسری پیدا کند. رئیس‌جمهور افزود: در روابط پولی، مالی و بانکی دو کشور در ماه‌های گذشته قدم‌های خوبی برداشته شده است و امیدواریم در سفر رئیس بانک مرکزی ایران به بغداد شاهد تکمیل این روابط و توسعه روابط بانکی و مالی 2 کشور باشیم. روحانی روابط تجاری ایران و عراق را بسیار خوب توصیف کرد و گفت: برنامه ما برای آینده دستیابی به حجم تجارت 20 میلیارد دلاری بین 2 کشور است که امیدواریم در ماه‌های آینده به این نقطه برسیم. وی همچنین به توافق 2 کشور برای تأسیس شهرک‌های صنعتی مشترک در مرزهای 2 کشور اشاره کرد و گفت:‌ امروز توافق شد ساخت یک شهرک در منطقه جنوب و یک شهرک در منطقه غرب و اقلیم در دستور کار قرار گیرد.
روحانی در ادامه اظهاراتش به توافقات ایران و عراق در زمینه استاندارد برای کالاهای 2 طرف از جمله دارو و تجهیزات پزشکی، رشد روابط علمی و تحقیقاتی ایران و عراق و نیز تقویت امنیت مرزهای 2 کشور، مبارزه با تروریسم، موادمخدر و قاچاق اشاره کرد.
عبدالمهدی: عراق مدیون ایران است
اظهارات عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق در نشست خبری با حسن روحانی در مجموعه سعدآباد بخوبی ماهیت سفر او و نیز مناسبات دولت‌‌های ایران و عراق را نشان می‌دهد. عبدالمهدی در نشست خبری با ابراز خوشحالی از سفر به ایران و قدردانی از دولت و ملت ایران به‌خاطر استقبال از هیأت عراقی گفت: ایران کشور مسلمان، همسایه و دوست ما است که فرهنگ و تمدنی به قدمت تاریخ دارد و فکر نمی‌کنم بتوانیم 2 کشور مانند ایران و عراق با این قدمت تاریخی در جهان پیدا کنیم. نخست‌وزیر عراق با اشاره به سخنان رئیس‌جمهور ایران گفت: جناب آقای روحانی به همه توافقات و مسائلی که در گفت‌وگوهای مشترک به آن پرداختیم اشاره کردند و من هم اعلام می‌کنم با همه مواردی که ایشان اعلام کردند، هم‌نظر هستم و حرف من هم همین است. عبدالمهدی افزود: معتقدم همه توافق‌هایی که بین 2 کشور انجام شده و همکاری‌های نزدیک ایران و عراق به سود 2 کشور، منطقه و جهان خواهد بود. نخست‌وزیر عراق تأکید کرد: ما در گذشته گفته‌ایم و امروز هم تأکید می‌کنم در خوشی و ناخوشی در کنار دولت و ملت ایران هستیم. عبدالمهدی با اشاره به حادثه سیل در برخی شهرهای ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ضمن ابراز همدردی با آسیب‌دیدگان این سیل گفت: ما نیز در عراق با مشکل سیل مواجه بودیم، دو کشور در خشکسالی‌های قبلی نیز درگیر بودند و امروز هم از سیل آسیب دیده‌اند. باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که در مقابل مشکلات و سختی‌ها آسیب نبینیم. نخست‌وزیر عراق با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تروریسم به ما بسیار کمک کرده است، گفت: امروز شاهد صلح و ثبات بیشتر در عراق هستیم. موفقیت‌های زیادی کسب کردیم، از پایتخت‌های مختلف شخصیت‌های گوناگون به عراق سفر می‌کنند و شاهد بروز یک تحول کیفی در عراق هستیم که به نفع کشورهای منطقه است. جایگاه و امنیت امروز را مدیون حمایت‌های ایران هستیم. عبدالمهدی با بیان اینکه ما به دنبال توسعه روابط 2 کشور هستیم، گفت‌: تلاش می‌کنیم روابط ما بیش از پیش گسترش یابد. روابط تهران- بغداد می‌تواند الگویی برای روابط ما با دیگر کشورهای منطقه باشد. نخست‌وزیر عراق خاطرنشان کرد: به دنبال این هستیم در منطقه ما و از جمله یمن صلح، ثبات، امنیت و آرامش حاکم باشد. معتقدیم تنها راه‌حل مشکل یمن، سیاسی است. عبدالمهدی گفت: ما عزم خود را جزم کرده‌‌‌‌‌ایم در مقابل هرگونه تهدیدی که ممکن است از خاک عراق علیه ایران اعمال شود، بایستیم. نخست‌وزیر عراق تصریح کرد: قانون اساسی عراق ممنوع کرده از خاک عراق علیه کشوری تهدید ایجاد شود. همه ما برای برقراری صلح، ثبات و امنیت در 2 کشور و منطقه تلاش می‌کنیم و اگر اختلافی هم وجود داشته باشد، سعی می‌کنیم از راه‌های مسالمت‌آمیز آن را رفع کنیم.
پس از نشست خبری روحانی و عبدالمهدی، نشست مشترک هیأت‌‌های عالی‌رتبه ایران و عراق با حضور روسای 2 دولت برگزار شد. در این نشست طرفین درباره آغاز اجرای توافقات دوجانبه گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.

پارسا خدایاری: رئیس‌جمهوری فرانسه که از خشم و خروش زردپوشان شگفت‌زده شده بود، اینک سعی دارد با روحیه‌ای تازه‌ دست به پیکار متقابل زند و برای خودش و کشور نقطه عطفی را در تاریخ معاصر فرانسه پدید آورد.
تقریبا 2 سال پس از آنکه امانوئل مکرون به عنوان جوان‌‌‌‌‌ترین رئیس‌جمهوری در تاریخ جمهوری پنجم فرانسه وارد کاخ الیزه شد، کشوری که وی وعده داده بود متحد کند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بیش از هر زمان دیگری دچار چنددستگی شده است. مکرون که می‌خواست متفاوت با پیشینیان خود رفتار کند، اینک مانند کسی است که روی یخ بازی می‌کند و احتمال دارد هر آن یخ زیر پایش بشکند. دوستان مکرون او را ققنوس می‌نامند، زیرا قادر است از خاکستر خود برخیزد.  در سال دوم الیزه‌نشینی، رئیس‌جمهوری جوان با چالش‌‌های پیچیده و سختی روبه‌رو است که نحوه مدیریت آنها می‌تواند نقطه عطفی را در تاریخ معاصر فرانسه رقم زند.
در ماه مه 2017 «امانوئل ژان میشل فردریک مکرون» جوانی 39 ساله با استعدادهایی نامتعارف توانست با پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری شاکله سیاسی فرانسه را شگفت‌زده کند. او در محوطه موزه لوور نوید داد که فرانسه را یکپارچه کند و بر تمام اختلاف‌ها  چیره شود و با صدایی رسا گفت بازگو‌کننده حقیقت خواهد بود؛ ایده‌‌‌هایی که در آن زمان دست‌یافتنی به شمار می‌آمدند ولی اینک پس از نزدیک به 2 سال وضعیت کاملا متفاوت است و جادوی انتخابات بی‌اثر شده و حالا باید پیکارجو شود.
سال اول در کاخ الیزه برای مکرون و دوستانش دوران طلایی بود و امانوئل یک سوپراستار سیاسی شده بود که با سخنانی سنجیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، از آینده اروپا و چندجانبه‌گرایی حرف‌ها می‌زد؛ ایده‌‌‌هایی که برای نخبگان دیگر کشور‌‌های جهان نیز خوشایند بود و فرانسه دیگر بار به نگاه ارباب پژوهش خوش می‌آمد. رجلی تازه‌نفس با سیمایی جوان و ژست‌‌های اشرافی، نوید از فرانسه‌ای می‌داد که می‌خواهد دگرباره گهواره دانش و ایده‌پردازی‌‌های نوین شود. شماری از روزنامه‌ها و رسانه‌‌های خوش‌آوازه نزد اهل سیاست و دیپلماسی به تمجید از وی پرداختند و به عنوان نمونه «فارین پالیسی» مکرون را هم‌ردیف شارل دوگل و فرانسوا میتران ارزیابی کرد و اکونومیست هم در خوشامدگویی به مکرون تیتر زد که فرانسه از انتظار‌ها فراتر رفته و توانسته چهره جهانی خود را بازسازی کند.
وقتی زردپوشان جلیقه‌ای در دسامبر گذشته خیابان‌ را به عنوان مکان بهتری برای رساندن شکوه و گلایه‌‌های خود به گوش تصمیم‌گیران برگزیدند و همانند بازیگران ماهر سیاسی درخواست‌ خود دایر بر کناره‌‌‌گیری مکرون و برچیده شدن پارلمان را شرط بازگشت به خانه عنوان کردند، مکرون احساس کرد اینک زمان آن است که وارد گفت‌وگو‌‌های فراگیر شود، لذا برای 2 ماه در گردهمایی‌‌های گوناگون با تمام قشر‌های جامعه به‌طور فشرده وارد صحبت رو در رو شد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. گفتمان، جنگ‌‌‌‌افزار وی و در واقع پادتنی بود برای زهری  که زردپوشان به کام وی ریخته بودند و همچنین راهی برای آرام کردن کسانی بود که از او تنفر داشتند. مکرون با تماس نزدیک و چشم در چشم با دشمنان خود تلاش کرد توانایی خود را محک زند   ولی در میانه ماه مارس 2019 در آستانه آخرین نشست گفتمان فراگیر، آشوب‌ها بار دیگر خیابان‌‌های شهر را درنوردید، آن هم در دامنه‌ای به مراتب گسترده‌‌‌‌‌‌تر از گذشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. چندین دکه روزنامه‌فروشی به آتش کشیده شد و چندین باب فروشگاه هم غارت شد. اگرچه جنبش زرد از زمان آغاز گفتمان فراگیر بخش زیادی از زردی خود را از دست داده و از میزان پشتیبانی‌‌های مردمی به مقدار زیادی کاسته شده ولی آشوب‌ها کماکان پابرجاست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. رای مردم به مکرون بیشتر از آن بابت بود که وی نوید داده بود از گذشته بگسلد. مکرون مصمم به گسل بود تا شاکله حاکمیت را به یکباره کنار زند. وی وعده دگرگونی، کار و مشارکت مردم‌سالار را داده بود ولی مردم خواهان رهبری نبودند که سخن مدیران گوید ولی کرداری شاهانه داشته باشد. نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که بیشتر مردم خواهان دگرگونی وی هستند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. از دید مردم شخصیت او و نه سیاست‌هایش مشکل‌ساز شده است. اینک زمان آن است که بتواند به اشتیاق‌ها و توقع‌‌‌هایی که ایجاد کرده پاسخ گوید و باید بتواند گفتمان فراگیر خود را به نتیجه‌‌های ملموسی مبدل  کند و رویه‌ای بیابد تا شرکت‌کنندگان در این گفتمان‌ها احساس کنند پیشنهادهای‌شان جدی گرفته شده است.
انتخابات پارلمان اروپا نزدیک است و مکرون به‌روشنی گفته است این رویداد آزمونی خواهد بود برای جایگاه ملی او در افکار عمومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. در حال حاضر حزب حاکم (لا رپوبلیک آن مارش یا جمهوری به پیش) در نظرسنجی‌ها پیشتاز است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. حزب راست‌گرای «مارین لوپن» موسوم به «همگرای ملی» در جایگاه دوم قرار دارد و پیروزی حزب حاکم در انتخابات این پیام را خواهد داشت که مکرون توانسته باور مردم را بازسازی کند و این سرمایه‌ای برای وی خواهد بود تا بتواند هدف‌‌های خود را برای دگرسازی فرانسه دنبال کند.
باید در نظر داشت که در شرایط حاضر کاخ سفید «ریست کردن یا صفر کردن»  محیط بین‌المللی را در دستور کار دارد، یعنی دیگر چندجانبه‌گرایی را در راستای منافع آمریکایی ارزیابی نمی‌کند و خروج انگلیس از اتحایه را در راستای شعار نخست آمریکای خود تلقی می‌کند و پیروزی حزب مارین لوپن را مطلوب غایی خود به شمار می‌آورد. به نظر می‌رسد مکرون پیام جلیقه‌زرد‌ها را دریافت کرده و می‌داند که در حقیقت زردپوشان از ناحیه کدام نیروهای پرده‌نشین حمایت می‌شوند.

اسد‌الله خسروی: مقام معظم رهبری در حالی سال 98 را سال «رونق تولید» نامگذاری کرده‌اند که ایران اسلامی از قابلیت‌های بسیار بالا و پتانسیل‌ زیادی در بخش‌های مختلف، نظیر منابع طبیعی، ذخایر ملی، نیروی فراوان کار، تکنیسین‌های فنی و... برخوردار است، بنابراین با تکیه بر توان داخل و خودباوری می‌توان تولید ملی را بخوبی در مسیر رونق پیش برد تا نه‌تنها تهدید‌ها و تحریم‌ها بی‌اثر شود، بلکه اشتغال‌زایی و توسعه همه‌جانبه اقتصادی کشور بیش از پیش نمود عینی به خود گیرد. به گزارش «وطن‌‌امروز»، وسعت قابل توجه جغرافیای ایران زمین که هر استان آن دارای قابلیت‌های خاص محیطی و بعضا منحصر به فرد است بر کسی پوشیده نیست اما ضعف مدیریت در تحرک‌بخشی و بالفعل کردن استعدادهای گوناگون موجب شده به جای رونق تولید ملی و ایجاد ارزش افزوده در کالاهای ساخت داخل، شاهد واردات بی‌رویه کالاهای خارجی باشیم، در واقع مصرف‌کننده تولید دیگر کشورها شده‌ایم. کارشناسان معتقدند فرهنگ غلط استفاده از کالاهای خارجی در کنار کم‌توجهی به داشته‌های خودی و نبود حمایت منطقی از بخش تولید، همراه با باز بودن دروازه ورود کالاهای خارجی و قاچاق موجب شده محصولات ساخت وطن در رقابت با کالاهای خارجی عقب بمانند. اکنون که دشمن با حربه تحریم، اقتصاد کشور را نشانه گرفته است، تهدیدها و تحریم‌ها باید به فرصت تبدیل شود تا با توجه به تولید ملی و تکیه بر توان داخلی نقشه شوم دشمن نقش بر آب شود. رهبر معظم انقلاب سال ۹۸ را «سال فرصت‌ها» خواندند و با تأکید بر اینکه تحقق شعار امسال یعنی «رونق تولید» موجب ایجاد تحول در بخش‌های مختلف، افزایش اشتغال، حل مشکلات معیشتی، اصلاح نظام بانکی، افزایش ارزش پول ملی و توازن بودجه‌ای خواهد شد، فرمودند: «معتقدم سال ۹۸ به توفیق الهی «سال فرصت‌ها» و «سال امکانات و گشایش» برای ملت ایران خواهد بود». ایشان با تأکید بر لزوم بررسی طرح‌های مقابله با تحریم و اجرای آنها، گفتند: «نباید از تحریم‌ها بنالیم و از تحریم‌کننده‌ها یعنی آمریکا و اروپا توقع زیادی داشته باشیم». هر چند بخش تولید در مسیر رونق‌بخشی نیازمند برنامه‌ریزی‌های منسجم و کارشناسی است چرا که برخی تصمیمات آنی و دستورالعمل‌ها مانع از رشد و توسعه آن می‌شود که برای رفع این موانع باید نسخه‌ای کارشناسی پیچیده شود، اما عمل به رهنمود‌های مقام معظم رهبری برای رونق‌بخشی تولید فصل‌الخطابی است تا اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی با خود اتکایی در کشور ایجاد و تحریم‌ها بی‌اثر شود.
نوسان نرخ ارز، تولید را رونق نمی‌بخشد
در همین حال آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «وطن‌‌امروز»، درباره تحقق شعار سال 98 که به‌نام سال «رونق تولید» نامگذاری شده است، گفت: مقام معظم رهبری به این جهت سال جاری را به‌ عنوان سال رونق تولید نامگذاری کرده‌اند که در صورت رونق تولید، اقتصاد کشور نیز در مسیر پیشرفت و توسعه، شکوفا و مترقی می‌شود، چرا که شاخص ارزیابی رشد اقتصادی و اشتغال هر کشور برگرفته از رونق تولید است. وی با بیان اینکه رونق تولید رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و بهبود معیشت مردم را در پی دارد، گفت: البته باید به این نکته توجه شود که چگونه و با چه طرح و برنامه‌ای باید تولید را متحرک و مترقی کرد تا رشد اقتصادی افزایش یابد و اشتغال در کشور ایجاد شود. این استاد دانشگاه با بیان اینکه رونق‌بخشی تولید و اقتصاد کشور نیازمند اقدامات خاص، برنامه‌ریزی‌های منسجم و اتخاذ تصمیمات باثبات است، گفت: به طور مثال با ارز چند نرخی و تصمیمات خلق‌الساعه در تعیین نرخ ارز نمی‌توان به رونق تولید امیدوار بود، چرا که اگر قرار است نرخ ارز بی‌ثبات و دارای نوسان قیمتی باشد سرمایه‌گذاری در بخش تولید سخت خواهد شد و تولید، رونق نمی‌گیرد، زیرا منابع مالی به جای ورود به بخش تولید وارد بازارهای سفته‌بازی، سوداگری و موازی خواهد شد. از طرفی رئیس کل بانک مرکزی نیز نباید بگوید بازار باید نرخ ارز را تعیین کند، چراکه این اظهارات موجب سردرگمی تولید‌کنندگان و سرمایه‌گذاران می‌شود. به گفته این اقتصاددان، بانک‌ها باید برای رونق تولید و تحرک بخشی اقتصاد کشور، نیاز مالی بخش تولید را فراهم کنند اما از آنجایی که نرخ سود تسهیلات بالاست و بانک‌ها نیز در پرداخت منابع مالی، دست‌اندرکاران بخش تولید را اذیت می‌کنند، بنابراین برای تامین سرمایه در گردش مراکز تولید، باید فکری اساسی شود و نرخ سود تسهیلات برای تولید‌کنندگان به‌صورت بهینه تعیین شود، زیرا تولید و رونق اقتصادی با نرخ سود بالا به سرانجام نمی‌رسد. بغزیان با بیان اینکه نظارت بر قیمت‌ها نیز باید بخوبی انجام شود، گفت: اگر نظارت بر قیمت‌ها در بازار ضعیف باشد هم تولید‌کننده و هم مصرف‌کننده با مشکل مواجه می‌شوند.  وی تعیین نرخ سود بانکی را نیز شاخص مهمی در رونق تولید دانست و گفت: نرخ سود بانکی چنانچه منطقی و کارشناسی شده تعیین نشود مردم به جای سپرده‌گذاری در بانک‌ها و سرمایه‌گذاری در بخش تولید آن را در بازار‌های سودده غیررسمی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
فریب کالاهای خارجی و مارک‌دار را نخوریم
کیامرث جهانگیر، استاد دانشگاه تهران نیز در گفت‌وگو با «وطن‌‌امروز» درباره نامگذاری سال 98 تحت عنوان «رونق تولید» از سوی رهبر معظم انقلاب گفت: تاکید مقام معظم رهبری بر توجه به رونق تولید، دارای پیام‌هایی است که تحقق این شعار می‌تواند نویدبخش توسعه اقتصاد کشور شود، چرا که با رونق بخش تولید کل اقتصاد کشور متحرک و شکوفا خواهد شد. وی با بیان اینکه البته بخش تولید مشکلات خود را دارد که باید با مدیریت درست و کارشناسانه حل و موانع سد راه آن برداشته شود، گفت: اگر بخش تولید مورد توجه و حمایت قرار گیرد، علاوه بر اشتغال‌زایی، بنیه اقتصاد کشور نیز تقویت خواهد شد که این موضوع به خوداتکایی و خروج اقتصاد کشور از بن‌بست کمک شایانی می‌کند. جهانگیر با تاکید بر اینکه تولید باید با استانداردهای جهانی همراه، کیفیت آن رضایت‌بخش و قیمت تمام شده آن نیز مناسب باشد، گفت: سازمان استاندارد و سازمان حمایت تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نیز باید نظارت دقیقی بر بخش تولید داشته باشند تا با ورود کالاهای خارجی، کالاهای تولید شده ایرانی به حاشیه نرود. این استاد دانشگاه همچنین بر توجه به تولید داخل و استفاد مردم از کالاهای داخلی تاکید کرد و افزود: نباید فریب تبلیغ کالاهای خارجی از کانال‌های ماهواره‌ای را خورد، چراکه مصرف کالاهای خارجی نه‌تنها فرهنگ بیگانه را به کشور تحمیل می‌کند، بلکه ریشه اقتصاد و تولید را می‌خشکاند. وی اضافه کرد: خرید کالاها با برندهای خارجی نابود‌کننده اشتغال و تولید داخلی است که متاسفانه در حال حاضر استفاده از محصولات برند‌های معروف خارجی، فرهنگ جامعه را در بخش مصرف تضعیف کرده  و این در حالی است که در کشور محصولات و کالاهای داخلی باکیفیت‌تر و قیمت تمام شده کمتر تولید می‌شود، بنابراین نباید بگذاریم فرهنگ بیگانه با فروش کالاهای خارجی به اصطلاح مارک‌دار بر فرهنگ مصرف ما تاثیرگذار شود و از سویی اشتغال و تولید ما را نابود کند. این استاد دانشگاه افزود: توجه به بسترسازی فرهنگی برای استفاده از تولید کالاهای داخلی ضروری است. علاوه بر این، مسؤولان باید برای کالاهای وارداتی مشابه ایرانی تعرفه‌های سنگین اعمال کنند و مانع از واردات بی‌رویه کالاهای خارجی به کشور شوند، زیرا هر کالای خارجی که به کشور وارد می‌شود منجر به پسرفت تولید داخل خواهد شد. وی با بیان اینکه تحریم‌ها اکنون باعث گرانی کالاهای خارجی شده است، گفت: اینکه کالاهای خارجی گران شده فرصت خوبی است تا ما نیز با نخریدن آن و روی‌آوری به خرید کالاهای ساخت داخل به تولید و اقتصاد ملی توجه کنیم.

زهرا شعبان‌شمیرانی: نئولیبرالیسم در وهله نخست نظریه‌ای درباره شیوه‌‌‌هایی در اقتصاد سیاسی است که بر اساس آنها با گشودن راه برای تحقق آزادی‌‌های کارآفرینانه و مهارت‌‌های فردی در چارچوبی نهادی که ویژگی آن حقوق مالکیت خصوصی قدرتمند، بازارهای آزاد و تجارت آزاد است، می‌توان رفاه و بهروزی انسان را افزایش داد اما آیا نئولیبرالیسم در حقیقت رفاه و زندگی بهتر را برای همه اقشار جامعه یا حداقل برای اکثریت اجتماع فراهم می‌کند؟!
 

چیستی وظایف دولت نئولیبرال
نقش دولت، ایجاد و حفظ یک چارچوب نهادی مناسب برای عملکرد شیوه‌های مورد اشاره در اقتصاد سیاسی است. مثلا دولت باید کیفیت و انسجام پول را تضمین کند. به علاوه دولت باید ساختارها و کارکردهای نظامی، دفاعی و قانونی لازم برای تامین حقوق مالکیت خصوصی را ایجاد و در صورت لزوم عملکرد درست بازارها را با توسل به زور تضمین کند. از این گذشته، اگر بازارهایی در حوزه‌‌‌هایی از قبیل زمین، آب، آموزش، مراقبت بهداشتی، تأمین اجتماعی یا آلودگی محیط زیست وجود نداشته باشند، آن‌وقت اگر لازم باشد، دولت باید آنها را ایجاد کند ولی نباید بیش از این در امور مداخله کند.  مداخله‌ دولت در بازارها (وقتی که ایجاد شدند) باید در سطح بسیار محدود نگه ‌داشته شود، زیرا بر اساس این نظریه، اولا برای دولت امکان‌پذیر نیست که درباره پیش‌بینی علائم بازار یعنی قیمت‌ها اطلاعات کافی داشته باشد و ثانیا گروه‌های ذی‌نفع قدرتمند، ناگزیر مداخلات دولت را (بویژه در دموکراسی‌ها) مخدوش و به نفع خود سمت خواهند داد. بنیانگذار این مکتب اویکن است و روستو، اشمولدرز، ارهارد، فون هایک و فریدمن از نمایندگان معروف این مکتب هستند که به آن مکتب شیکاگو نیز گفته می‌شود. آنها خواستار شرایط آزاد هستند و مکانیسم بازار را تأیید می‌کنند و به‌صورت افراطی مخالف مداخله دولت در اقتصاد هستند.
 

نئولیبرالیسم و فتح سنگر به سنگر جوامع
از دهه‌ ۱۹۷۰ به بعد چرخشی آشکار در شیوه‌‌های اقتصادی- سیاسی به سوی نئولیبرالیسم وجود داشته است؛ «مقررات‌زدایی»، «خصوصی‌سازی»، «اولویت‌دهی بر سرمایه‌گذار در برابر نیروی کار در تصمیم‌‌‌گیری‌ها» و «کناره‌‌‌گیری دولت از بسیاری از حوزه‌‌های تأمین اجتماعی» اموری بسیار متداول بوده‌‌‌اند. تقریبا تمام دولت‌ها، از دولت‌‌های جدیدالتأسیس پس از فروپاشی شوروی تا دولت‌های سوسیالیستی به سبک قدیم و دولت‌‌های رفاه نظیر نیوزیلند و سوئد، گاه داوطلبانه و در مواردی در واکنش به فشارهای جبری، گونه‌ای از نظریه نئولیبرالی را پذیرفته و حداقل برخی سیاست‌ها و روش‌‌های خود را طبق این نظریه تنظیم کرده‌‌‌اند. آفریقای‌جنوبی پس از رژیم آپارتاید به سرعت نئولیبرالیسم را پذیرفت و حتی چین امروز، ظاهرا در این مسیر پیش می‌رود. این روند در ایران از دهه 70 شمسی با نام «سیاست‌های تعدیل» و با هدف بازسازی‌های پس از جنگ، اوج گرفت. به علاوه اکنون حامیان روش نئولیبرالی مناصب بسیار مهمی را در حوزه‌ آموزش (در دانشگاه‌ها و در بسیاری از گروه‌های متفکران)، رسانه‌ها، هیأت رئیسه شرکت‌ها، مؤسسات مالی، مؤسسات مهم دولتی (خزانه‌داری‌ها و بانک‌‌های مرکزی) و نیز در مؤسسات بین‌المللی نظیر صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان جهانی تجارت که امور مالی و تجاری جهانی را تنظیم می‌کنند، اشغال کرده‌‌‌اند. در ایران نیز با سرعتی پایین‌تر اما با شتابی بیشتر، نئولیبرالیسم در حال فتح همه سنگرهاست (سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد، آموزش و بویژه فرهنگ).
خلاصه آنکه، نئولیبرالیسم به یک شیوه‌ گفتمان مسلط مبدل شده است. این مکتب تأثیرات مهم و فراگیر بر طرز تفکرهای مختلف دارد به طوری که در شیوه‌ای که در آن بسیاری از ما با عقل سلیم این جهان را تفسیر و آن را درک و در آن زندگی می‌کنیم، ادغام شده است. ولی فرآیند نئولیبرال‌‌سازی مستلزم «ویران‌‌سازی خلاق» زیادی بوده است. این فرآیند نه‌تنها ساختارها و قدرت‌‌های نهادی پیشین (حتی زیر سوال بردن شکل‌‌های سنتی حاکمیت دولت)، بلکه تقسیم کار، روابط اجتماعی، تأمین رفاه، مجموعه‌‌های تکنولوژیکی، شیوه‌‌های زندگی و تفکر، فعالیت‌‌های مربوط به تولید مثل، تعلق به سرزمین و تمایلات قلبی را نیز منهدم کرده است. از آنجا که نئولیبرالیسم برای مبادله‌ مبتنی بر بازار به عنوان یک نظام اخلاقی که به خودی خود می‌تواند راهنمای همه‌ کنش‌‌های انسان باشد و جایگزین تمام باورهای اخلاقی پیشین شود، ارزش قائل است، بر اهمیت روابط قراردادی در بازار تأکید می‌کند.

جهانی شدن و قراردادهای موقت
نئولیبرالیسم معتقد است با به حداکثر رساندن دامنه دستاوردهای ناشی از معاملات مبتنی بر بازار و افزایش تعداد این معاملات، خیر اجتماع به حداکثر خواهد رسید و می‌کوشد تمام کنش‌‌های انسانی را وارد قلمروی بازار کند. این امر مستلزم ایجاد فناوری‌‌های آفرینش اطلاعات و ظرفیت‌‌های انباشته نگهداری، انتقال، تحلیل و استفاده از پایگاه‌‌های داده‌ها برای هدایت تصمیمات در بازار جهانی است. به این دلیل است که «دیوید هاروی» معتقد است نئولیبرالیسم علاقه‌ بسیاری به فناوری‌‌های اطلاعاتی و یافتن آنها دارد (این امر موجب شده است کسانی از پیدایش نوع تازه‌ای از «جامعه‌ اطلاعاتی» سخن برانند).
این فناوری‌ها تراکم رو به افزایش معاملات بازار را هم در مکان و هم در زمان، فشرده کرده و انفجار بویژه شدید تراکم «زمان- مکان» را ایجاد کرده است. هرچه دامنه جغرافیایی وسیع‌‌‌‌‌‌تر (تأکید بر جهانی شدن) و دوره‌ قراردادهای بازار کوتاه‌‌‌‌‌‌تر باشد، بهتر است. این اولویت اخیر، یعنی کوتاه‌‌‌‌‌‌تر شدن قراردادها، شبیه توصیف مشهور لیوتار از شرایط پست‌مدرن است: شرایطی که در آن «قرارداد موقت» جایگزین «قراردادهای دائمی در زمینه‌‌های شغلی، احساسی، جنسی، فرهنگی، خانوادگی، بین‌المللی و نیز امور سیاسی» می‌شود. پیامدهای فرهنگی چنین نظام اخلاقی مبتنی بر بازار، بسیار زیاد است.

فاشیسم، تنها ابزار حفظ آزادی نئولیبرالی
به اعتقاد پولانی گذر به چنین آینده‌ای با «مانع اخلاقی» آرمانگرایی لیبرال سد شده است: «برنامه‌‌ریزی و کنترل در حکم انکار آزادی در معرض حمله قرار گرفته است.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ کسب و کار آزاد و مالکیت خصوصی برای آزادی ضروری اعلام شده‌‌‌ است. می‌گویند هر جامعه‌ای که بر بنیادهای دیگری ساخته شده باشد، سزاوار جامعه‌ای آزاد نامیدن نیست. آن آزادی را که نظم پدید می‌آورد به عنوان غیرآزادی محکوم می‌کنند؛ یعنی عدالت، آزادی و رفاهی را که عرضه می‌کند به عنوان استتار بردگی به باد انتقاد می‌گیرند.  بنابراین آزادی، به حمایت صرف از کسب و کار آزاد تنزل می‌کند، یعنی کمال آزادی برای کسانی که درآمد، فراغت و امنیت‌شان هیچ نیازی به افزایش ندارد و حقوق ناچیزی از آزادی برای مردمی که ممکن است بیهوده تلاش کنند تا از حقوق دموکراتیک خود برای به دست آوردن پناهگاهی از قدرت صاحبان دارایی استفاده کنند. ولی اگر ممکن باشد که در هیچ جامعه‌ای قدرت و زور وجود نداشته باشد - که هرگز اینگونه نیست - و جهانی داشته باشیم که در آن زور هیچ کارکردی نداشته باشد، آنگاه تنها شیوه‌ای که می‌توان دیدگاه آرمانی لیبرال را حفظ کرد از طریق زور، خشونت و استبداد است. از دیدگاه پولانی، آرمانگرایی لیبرالی و نئولیبرالی با استبداد یا حتی فاشیسم صریح، محکوم به سرخوردگی است. نئولیبرالیسم به عنوان پادزهری بالقوه برای خطرات تهدیدکننده‌ نظام اجتماعی سرمایه‌داری و همچون راهی برای حل مشکلات آن، مدت‌ها در محافل سیاست‌گذاری عمومی دنیا نهفته بود.   دکترین نئولیبرالی بشدت مخالف نظریه‌‌های مداخله‌گرانه‌ دولت بود. بسیاری از سیاستگذاران، پس از جنگ دوم جهانی، به نظریه‌ای روی آوردند تا آنها را در تلاش برای کنترل دوره‌ تجاری و کسادی‌ها راهنمایی کند. نئولیبرال‌ها با نظریه‌‌های برنامه‌‌ریزی متمرکز دولتی که بسیار نزدیک به مکتب مارکسیستی بود، مخالفت می‌ورزیدند. آنها استدلال می‌کردند تمایلات سیاسی ناگزیر در تصمیمات دولتی دخالت دارند و میزان این مداخله به قدرت گروه‌های ذی‌نفع و دخیل در تصمیم‌گیری بستگی دارد و تصمیمات دولتی درباره‌ مسائلی نظیر سرمایه‌‌گذاری و انباشت سرمایه مسلما نادرست است، زیرا اطلاعاتی که در اختیار دولت است نمی‌تواند با اطلاعاتی که در علائم بازار وجود دارد رقابت کند. این ساختار نظری (نئولیبرالیسم)، همان‌گونه که برخی مفسران اشاره کرده‌‌‌‌اند، انسجام زیادی ندارد. انضباط علمی اقتصاد نئوکلاسیکی آن چندان با الزام سیاسی آن، به آرمان‌‌های آزادی فردی، همخوانی ندارد؛ و عدم اعتماد فرضی آن به هرگونه قدرت دولتی نیز با ضرورت وجود یک دولت قوی - و در صورت لزوم قهری - برای دفاع از حقوق مالکیت خصوصی، آزادی‌‌های فردی و آزادی‌‌های کارفرمایان جور درنمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید. دیوید هاروی در مقاله‌ای می‌نویسد: ترفند حقوقی تعریف شرکت‌ها در حکم افراد در قانون، معرف گرایش‌ها و سوگیری‌‌های آن است به طوری که اصل عقیدتی «جان دی راکفلر» را که بر روی سنگی در مرکز راکفلر در شهر نیویورک حک شده است، طنزی بیش نمی‌سازد. او ارزش متعالی فرد را بالاتر از هر چیز دیگری می‌داند. در موضع نئولیبرالی به قدری تناقض وجود دارد که شیوه‌‌های نئولیبرالی شکل گرفته (در برابر مسائلی نظیر قدرت انحصاری و ناکامی‌‌های بازار) را در ارتباط با یکپارچگی ظاهری دکترین نئولیبرال غیر قابل شناسایی کنند. بنابراین باید به دقت به تنش میان نظریه‌ نئولیبرالیسم و عمل واقعی نئولیبرال‌‌سازی توجه کنیم.

مالی‌سازی همه چیز
امروز حکایت‌‌های کلی بسیاری از دگرگونی‌‌های جهانی و آثار آنها موجود است ولی آنچه در این میان عمدتا وجود ندارد، داستان خاستگاه نئولیبرالیسم از منظر اقتصاد سیاسی و چگونگی تکثیر گسترده‌ آن در صحنه جهانی است. افزون بر این، پرداختن نقادانه به این داستان دریچه دیگری را برای شناسایی و ایجاد نظام سیاسی و اقتصادی جایگزین می‌گشاید.  به طور خلاصه، نئولیبرال‌‌سازی (بویژه در آمریکا) به معنای مالی‌‌سازی همه چیز بوده است. این مالی‌‌سازی تسلط امور مالی را نه‌تنها بر همه‌ حوزه‌‌های دیگر اقتصاد، بلکه بر دستگاه دولت و بر زندگی روزانه تشدید کرد و بی‌ثباتی پرشتابی را نیز وارد روابط مبادله‌ای جهانی کرد. بدون تردید، یک جا به جایی قدرت از تولید به جهان امور مالی شکل گرفت. سود در بخش تولید دیگر لزوما به معنای افزایش درآمدهای سرانه نبود ولی تمرکز بر خدمات مالی قطعا آن معنا را داشت.  به این علت، حمایت از نهادهای مالی و انسجام نظام مالی دغدغه اصلی همه دولت‌‌های نئولیبرال  شد.  در صورت بروز مناقشه میان مین‌استریت (خیابان اصلی شهری در آمریکا) و وال‌استریت (مرکز مالی مهم ایالات متحده) باید از وال‌استریت [یعنی از منافع مرکز مالی در مقابل منافع سایر نقاط] حمایت می‌شد. از این رو این احتمال پیش می‌‌‌‌‌‌‌‌آید که وقتی کار وال‌استریت سکه است، بقیه‌ ایالات متحده (و نیز بقیه جهان) رونقی ندارند و به مدت چندین سال، بویژه در دهه‌ ۱۹۹۰، این همان چیزی بود که دقیقا اتفاق افتاد. شعاری که‌ اغلب در دهه ۱۹۶۰ مطرح می‌شد این بود: «آنچه برای جنرال موتورز خوب است برای ایالات متحده خوب است» ولی تا دهه‌ ۱۹۹۰ آن شعار به این صورت درآمد: «آنچه برای وال‌استریت خوب است مهم است». تحلیل این دو شعار برای درک تبعات نئولیبرال شدن مناسبات جهان کفایت خواهد کرد!

آزادی،‌ محصول نئولیبرالیسم یا محصور در نئولیبرالیسم؟!
چنانکه هگل نیز گفته است، 2 نوع آزادی وجود دارد: یکی خوب و یکی بد. از میان آزادی‌‌های بد «آزادی استعمار همنوعان خود، با آزادی کسب سود بیش از حد بدون ارائه خدمات متناسب به جامعه، آزادی جلوگیری از به کار گرفتن نوآوری‌‌های فناورانه به نفع عموم، یا آزادی کسب سود از بیچارگی‌‌های عمومی که به منظور منفعت شخصی به طور مخفیانه طراحی شده‌اند». اقتصاد بازار که این آزادی‌‌های بد (منفی) در آن رشد می‌کند، آزادی‌‌‌هایی را نیز فراهم می‌کند که ما برای آنها بسیار ارزش قائلیم؛ آزادی وجدان، آزادی بیان، آزادی اجتماعات، آزادی معاشرت و آزادی انتخاب شغل و..‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. هر چند ما به این آزادی‌ها به خاطر نفس آنها ارج می‌نهیم ولی آنها تا حدود زیادی دستاوردهای جانبی همان اقتصادی است که مسؤول تولید آزادی‌‌های منفی نیز هست. کارل پولانی معتقد است پایان اقتصاد بازار می‌تواند شروع دورانی از آزادی بی‌سابقه باشد. او بر آن است که آزادی حقوقی و قانونی را می‌توان فراگیرتر و عمومی‌‌‌‌‌‌تر از گذشته ساخت. نظم و کنترل می‌تواند آزادی را نه‌تنها برای چندنفر، بلکه برای همه، کسب کند. آزادی در آن وضع، می‌تواند نه به عنوان جزئی از امتیاز آلوده شده در سرچشمه، بلکه به عنوان یک حق تجویزی، فراتر از محدوده‌‌های تنگ حوزه‌ سیاسی، به درون سازمان عمیق خود اجتماع گسترش یابد.

فاشیسم نئولیبرالیسم
تشخیص تنش میان نظریه نئولیبرالیسم و عمل واقعی آن، جایگاه محکمی را فراهم می‌کند که از آن می‌توان فهمید وقتی  «بوش» می‌‍‌گفت «ما (ایالات متحده) به عنوان بزرگ‌ترین قدرت روی زمین تعهد داریم که به گسترش آزادی کمک کنیم» منظورش چیست! این حرف ترجمان «منافع ملی آمریکا به مثابه منافع جهانی» است. نئولیبرال‌ها با داشتن نفوذی بیش از حد در رسانه‌ها و فرآیند سیاسی، هم انگیزه و هم توان دارند ما را متقاعد کنند که در چارچوب آزادی‌‌های رژیم نئولیبرالی حال و روز بهتری داریم... . نئولیبرال‌ها آرمانشهری دارند و کاملا ایدئولوژیک عمل می‌کنند. حفظ منافع طبقاتی خط قرمز آنهاست و برای ثبات چرخه سرمایه‌داری، رسانه‌ها را به تسخیر درآورده‌اند. آنان منافع طبقاتی خود را در حکم منافع همگانی به ما می‌قبولانند و همه آنچه از جنگ نرم و سخت، گرم و سرد در چنته دارند، برای غلبه به کار می‌برند. نئولیبرالیسم به مثابه تزویر مدرن عمل می‌کند. آزادی‌هایی می‌بخشد تا انسان بیرون از طبقه سرمایه‌دار را به ماشین تولید یا مصرف‌کننده صرف تبدیل کند اما به محض آنکه چنین انسانی طلب آزادی به منظور انتخاب سبک زندگی دیگری داشته باشد، به بیان دیگر مادام که انسان یا جامعه‌ای در برابر این تقسیمات قد علم کند، دست‌ چدنی نئولیبرالیسم از دستکش مخملی بیرون می‌زند و فاشیسم بروز می‌کند.

شوک‌درمانی برای فلج کردن جامعه فرودست
اساس پیشنهاد نئولیبرالیسم برای شکوفایی اقتصادی بر «دکترین شوک» استوار است؛ دکترینی که نائومی کلاین آن را «ظهور سرمایه‌داری فاجعه» تعبیر می‌کند. «دکترین شوک» و سوءاستفاده کورپوریشن‌ها
(ابر شرکت‌های چندملیتی) در استفاده از حوادثی چون جنگ، حمله‌های تروریستی، کودتا و حوادث طبیعی که از آن به عنوان شوک اول یاد می‌کند. در مرحله دوم، بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ با استفاده از قدرت سیاسی و سیاستمداران وابسته به خود، با انجام طرحی برنامه‌ریزی شده و با کاشتن بذر ترس، از بهت و پریشانی و سردرگمی مردم در آن لحظات استفاده کرده و شوک دومی را که چیزی جز تغییرات رادیکال اقتصادی و سیاسی نیست به وجود می‌آورند. در این میان افرادی که با موج دوم شوک، به مقابله برمی‌خیزند با شوک سومی که شامل پلیس، ارتش، زندان و بازجویی است روبه‌رو و سرکوب می‌شوند. دکترین شوک در حقیقت به فلج کردن طبقه فرودست نسبت به اعتراض طراحی شده است. این طبقه از ترس و بهت تابع تغییرات می‌شود و به برده‌داری نوین سرمایه‌داران در نئولیبرالیسم تن می‌دهد.
کلاین 3 سال در کشورهایی که تحت شوک‌درمانی نئولیبرالی قرار گرفته بودند مطالعه و رفت و آمد کرد و دست آخر کتابی را از قربانیان نئولیبرالیست با عنوان «دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه» نوشت که به گفته جوزف استیگلیتز، برنده جایزه نوبل در اقتصاد، این کتاب «شرحی غنی از دسیسه‌های سیاسی و تلفات انسانی‌ای به دست می‌دهد که برای اجبار کردن سیاست‌های اقتصادی ناخوشایند بر کشورهای مقاوم ضرورت می‌یافت».  نائومی کلاین در این کتاب بیان می‌کند اجرای برنامه‌های اقتصادی نولیبرالی، از جمله نسخه‌های تجویزی «صندوق بین‌المللی پول» و «بانک جهانی»، نیازمند این بوده ‌است که جامعه از طریق شوک، وادار به اطاعت و پذیرش برنامه‌هایی شود که در شرایط عادی برای توده‌های مردم بسیار نامطلوب است. کلاین بهره بردن پینوشه (دیکتاتور معروف آمریکای جنوبی) از توصیه‌های اقتصادی مستقیم فریدمن و شاگردانش پس از کودتا در شیلی را به عنوان واقعیتی تاریخی، دستمایه این دیدگاه قرار می‌دهد که نظام سرمایه‌داری و مکانیزم اقتصاد بازار تنها توسط سرکوبگران و دیکتاتورها به اجرا در می‌آید.
 

حسن رضایی: به سیل‌های اخیر کشور می‌توان از چند منظر مختلف نگاه کرد. یک منظر همین است که هوای نازنین قشم را در این فصل سال از دست ندهیم و برویم جنوب. بعد چند روز غیبت هم بیاییم پشت تریبون که بله! آن انفجارها را که خبر دارید، خیلی الکی بود و فقط آب را از اینجا برد به آنجا! معاون اولی هم که قبلا گفته قدرت برکناری منشی‌ام را ندارم، اگر به جای ما در این غیبت 5 روزه، استاندار فرنگ‌رفته را برکنار کند، به هیچ جا برنمی‌خورد و خب! دستش هم درد نکند! نگاه دوم هم این است که بگویی موکب‌های اربعین حسینی به مدت یک‌ ماه در لرستان، خوزستان و سایر مناطق سیل‌زده فعال شوند؛ البته که قبل گفتن حاج قاسم هم فعال شده بودند برخی! و سوای موکب‌ها، هزاران بسیجی، سپاهی، ارتشی و نیروی مردمی به کمک سیل‌زدگان و دستگاه‌های دولتی رفته بودند!
حضور آقای جهانگیری در مناطق سیل‌زده البته اقدام خوب و دلگرم‌کننده‌ای بود، به شرط اینکه پرداخت خسارت سیل‌زدگان به سرنوشت قول و قرارهای سال 95 دولت به مردم سیل‌زده خوزستان دچار نشود! تصمیم به گسیل کردن هر وزیر به یک استان سیل‌زده برای هدایت جریان امور هم اگر اجرایی شود، خوب است. حجم خسارت سیل اما بیش از حد تصور است و لزوم کمک‌های مردمی بیش از هر وقت دیگری احساس می‌شود. عملکرد دولت اگر چه شایسته نقد است، ولی باید بدانیم در چنین بحرانی، هیچ دولتی به تنهایی قادر به حل مساله نیست و البته هر دولتی هم که بخواهد کاری کند باید بداند که بحران نیاز به مدیریت بحران و اقدام جهادی دارد و مرد در صحنه می‌خواهد! رئیس دولتی می‌خواهد که از بقیه جلوتر در حل بحران کوشا باشد و اختلافات و حاشیه‌ها را کم کند نه حاشیه‌افکن باشد!
ما مردم هم هر کس ولو شده 5000 تومان باید به سیل‌زدگان کمک کنیم و این کمک را هم بدهیم دست سازمان‌های مسؤول، نه هیچ کس دیگری! هلال‌احمر و کمیته امداد بهترین جایی است که اگر فرصت حضور جهادی در مناطق سیل‌زده نداریم، می‌توانند با پول ولو اندک ما به داد مردم برسند.
خبر مهم‌تر اما این است که آسمان ظاهرا هنوز خیال خفتن ندارد و تا انتهای نیمه اول اردیبهشت همچنان خواهد بارید. بر همین اساس، کارشناسان از تداوم وضعیت فعلی خوزستان تا حداقل 20 روز آینده خبر می‌دهند و این یعنی اینکه آسمان هی ببارد و دبی دز و کرخه هی سیلابی باشد. مساله شاید در لرستان هم به همین منوال پیش برود. نیروهای جهادی حاضر در پلدختر از نگرانی‌شان بابت بارش روزهای آینده می‌گویند و این یعنی آنکه دامنه بحران ممکن است باز هم گسترده‌تر شود. در این شرایط چه باید کرد؟! مساله اول و فوری طبعا همان است که اول گفتم. اینکه هر کسی به جای گیر دادن به آن انفجارهایی که خبر دارید(!) به صف کمک به هموطنان سیل‌زده بپیوندد. ایراد گرفتن از کار دستگاه‌ها و افراد حاضر در وسط میدان، خوب است، ولی از سوی کارشناسان و رسانه‌ها؛ نه از سوی فردی که خودش به سفر کاری(!) و فشرده(!) در جزیره قشم رفته است! نه از سوی کسی که مسؤول اصلی سامان دادن به بحران‌هاست و در بحران‌ها ناپیدا!
مسؤولان باید به جای خیابان کشیدن در پیاده‌رو، مسائل اختلافی در زمینه مدیریت بحران را در جلسات حل کنند نه جلوی دوربین رسانه‌ها. آنگاه ما هم باور خواهیم کرد که دولت مدیریت بحران دارد و نه بحران مدیریت! موضوع دوم؛ نگاه تخصصی به مساله سیل اخیر و خسارات ناشی از آن است. آسیب‌شناسی و ریشه‌یابی نکردن سیلاب می‌تواند از خود آن مخرب‌تر باشد، چرا که خسارت سیل‌های آینده را هم به خسارات فعلی اضافه خواهد کرد و دوباره تمام مناطق بازسازی شده را با خود خواهد برد. دولت باید به سازمان‌های تخصصی مانند سازمان زمین‌شناسی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و... ماموریت فوری داد عوامل دخیل را شناسایی کرده و پیش از شروع جدی بازسازی مناطق سیل‌زده نتایج خود را در هر استان به صورت عمومی منتشر کنند.
در صحنه عمل اما هم‌اکنون تلاش متراکمی در حال انجام است. از حضور چشمگیر نیروهای ارتش، سپاه و بسیج که چهره برخی شهرها را یکدست نظامی کرده است تا حرکت انبوه گروه‌های جهادی به مناطق سیل‌زده. این وسط البته عادل فردوسی‌پور هم کمی در آق‌قلا تراکتورسواری کرد. تهمینه میلانی هم که پس از ناکامی در کپی کردن نقاشی‌های خانم «جنی میلی هو» نمایشگاهش در گالری ایوان تعطیل شده بود، حالا با برش زدن عکس‌های ارسالی یک مستندساز جهادی، حضور بسیجی‌ها را در پلدختر سانسور می‌کند. خلاصه! هر کسی همان کاری را می‌کند که دوست دارد. یکی خدمت، دیگری جنگ روانی، یکی هم شوآف!
 

حسن کاظمی‌قمی*: سفر هیات عالیرتبه دولت عراق به ریاست نخست‌وزیر این کشور آقای دکتر عادل عبدالمهدی به جمهوری اسلامی ایران، در ادامه سفر اخیر رئیس‌جمهور کشورمان به عراق و در راستای تحکیم و گسترش همکاری همه‌جانبه بین 2 کشور و انجام رایزنی‌های منطقه‌ای و اجرایی کردن توافقاتی است که در سفر آقای روحانی به بغداد شکل گرفت. با توجه به اینکه امروز اراده مقامات 2 کشور و منافع 2 کشور در تقویت و گسترش این همکاری‌هاست، طبیعتا انجام این رایزنی‌ها و سفر هیات‌های عالی 2 کشور به تحقق این هدف کمک خواهد کرد.
در سفر آقای روحانی به عراق توافقات بسیار خوب و راهبردی در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و موضوعات مربوط به مرز و در حوزه‌های انرژی و زیرساختی شکل گرفت که برای اجرایی کردن این توافقات لازم است در سطوح عالی 2 کشور، این تبادل هیات‌ها انجام شود. در این راستا سفر آقای دکتر عبدالمهدی به ایران گام دیگری در تقویت همکاری‌ها و عملیاتی کردن توافقات مذکور بویژه در حوزه‌های اقتصادی است.
نکته قابل توجه این است که آمریکایی‌ها چه از طریق اولتیماتوم و تهدید و چه از طریق تطمیع سعی دارند دولتمردان عراق را وادار به همکاری در جهت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی کنند اما آنچه در مواضع دولت عراق به صورت آشکار و رسمی اعلام شد، این بود که روابط بین ایران و عراق بر پایه منافع 2 کشور رقم می‌خورد؛ نه دخالت‌های بیگانگان. از این جهت با توجه به علقه‌های یکسان در حوزه‌های فرهنگی و دینی و مواضع مشترک و تهدیدات مشترک و از سویی اراده مقامات و ظرفیت‌های خوبی که وجود دارد، هیچ اراده خارجی نمی‌تواند در این روابط و همکاری‌های رو به گسترش اثرگذار باشد.
آمریکایی‌ها به شیوه‌های مختلف سعی می‌کنند مانع این روابط شوند اما با توجه به متغیرهایی که در روابط 2 کشور ذکر شد، قطعا فشار آمریکایی‌ها موثر نخواهد بود و برعکس، این قابل پیش‌بینی  است که روابط 2 کشور بویژه در حوزه‌های اقتصادی گسترش پیدا کند، هرچند تحقق این هدف منوط به این است که در کشور ما نقشه راه جامعی تعریف شود، یک فرماندهی برای این کار خصوصا در حوزه‌های اقتصادی اختصاص پیدا کند و همچنین تلاش مضاعفی انجام شود تا با توجه به مزیت‌هایی که اشاره شد، تلاش‌های آمریکا به نتیجه نرسد. در این زمینه لازم است اقدامات متعددی در دستور کار قرار گیرد، از جمله اینکه بخش خصوصی را تشویق کنیم به بازار عراق وارد شود یا اینکه تلاش شود در بازسازی زیرساخت‌های عراق مشارکت فعالی از سوی کشورمان انجام و موانع صادراتی برداشته شود، در همین راستا موارد مندرج در توافقات باید به معنای واقعی کلمه اجرایی شود، مانند رایگان شدن ویزا که البته در مرحله بعد باید نسبت به لغو روادید نیز اقدام شود.
اما درباره ورود عربستان به تحولات عراق، این موضوع از چند منظر قابل توجه است؛ نخست اینکه از زمان شکل‌گیری عراق جدید تا به امروز رویکرد عربستان در جهت تقابل با منافع عراق بود. عربستان‌سعودی هم از لحاظ تولید و هم از لحاظ حمایت از گروه‌های تروریستی، همراه با آمریکا به عراق و منافع مردم این کشور و ثبات و امنیت در این کشور ضربه زد، چرا که عراق را به عنوان کشوری فعال و شکوفا و دولتی مقتدر و برآمده از رای مردم این کشور به نفع خود نمی‌دید اما اتفاقاتی در عراق افتاد که طی آن برخلاف همه اقدامات تروریستی و اشغالگری، این کشور توانست در مقابل این اقدامات ایستادگی کرده و خود را از بحران بی‌ثباتی رها کند، بنابراین امروز عربستان می‌بیند تمام توطئه‌هایش علیه عراق به شکست انجامیده همان‌طور که توطئه‌های این کشور علیه یمن و سوریه هم به شکست منتهی شد. در نتیجه این تحولات، عربستان تاکتیک جدیدی را در دستور کار خود قرار داد و خود را همسو با عراق جلوه داد که این رویکرد اتفاقا خواسته آمریکا هم هست. توصیه آمریکا به عربستان این بوده که اگر می‌خواهند جلوی (به زعم آنها) نفوذ ایران در عراق را بگیرند، باید هرطور شده روابط کشورهای عربی با عراق را جایگزین روابط تهران - بغداد کنند. به همین دلیل است که الان سعودی‌ها تغییر تاکتیک داده‌اند و می‌گویند ما می‌خواهیم در فرآیند بازسازی عراق مشارکت داشته باشیم. البته از نظر ایران هر کشوری بخواهد وارد مشارکت در بازسازی عراق شود به سود عراق است، ضمن اینکه از زمان شکل‌گیری عراق جدید، تقویت همکاری‌ها و روابط با کشورهای همسایه در دستور کار این کشور قرار داشته و سیاست جدیدی نیست. بنابراین حالا که کشورهایی چون عربستان به خاطر شکست سیاست‌های‌شان در منطقه تغییر تاکتیک داده و به خاطر خواست‌ آمریکا نسبت به این کشور همراهی نشان می‌دهند و عراق هم که اولویتش بازسازی است، طبعا از این رویکرد استقبال خواهد کرد، هر چند با توجه به توطئه‌ها و شیطنت‌های عربستان در منطقه و این کشور، بشدت هم به سعودی‌ها بدبین هستند.
*سفیر پیشین ایران در عراق
 

گروه سیاسی: کارشناس مسائل منطقه با اشاره به سفر نخست‌وزیر عراق به ایران گفت: عراق به فشارهای آمریکا و عربستان برای کاهش رابطه با ایران اعتنایی نخواهد کرد.
دکتر حسن هانی‌زاده در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» در این‌باره اظهار داشت: سفر آقای عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق به تهران در چارچوب اجرایی کردن سفر اخیر رئیس‌جمهور ایران به بغداد انجام شد. با توجه به اینکه در جریان سفر آقای روحانی به عراق 20 توافق اقتصادی و امنیتی مشترک بین ایران و عراق به امضا رسید، لذا آقای عبدالمهدی برای اجرایی کردن این توافقات به تهران سفر کرد.
وی افزود: بخشی از این توافقات، مربوط به افزایش حجم مبادلات تجاری میان 2 کشور از 12 میلیارد دلار فعلی تا 20 میلیارد دلار در سال است. همچنین بهره‌برداری از چاه‌‌های مشترک نفتی در مرزها و لایروبی اروندرود نیز که جزو توافقات سفر رئیس‌جمهور به عراق بود، در این سفر در دستورکار قرار می‌گیرد. کارشناس مسائل منطقه در ادامه تصریح کرد: در جریان سفر سال گذشته آقای روحانی به عراق قرار شد یکسری شهرک‌‌های صنعتی مشترک در نزدیکی مرزهای 2 کشور ایجاد شود که این طرح از جمله توافقاتی بود که آقای عبدالمهدی بشدت دنبال اجرایی شدن آن بوده است. هانی‌زاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به فشارهای آمریکا علیه عراق خاطرنشان کرد: الان عراق بشدت توسط آمریکا و عربستان سعودی تحت فشار قرار دارد تا حجم تبادلات تجاری خود با ایران را قطع کند. در همین راستا عربستان سعودی پیشنهاد پرداخت یک میلیارد دلار کمک مالی برای تامین برق مورد نیاز عراق و همچنین احداث یک شهرک ورزشی در عراق را به این کشور داده است. همه اینها در چارچوب تلاش مشترک آمریکا و عربستان برای کاهش روابط بغداد با تهران است اما شرایط عراق به گونه‌ای است که اقبالی نسبت به همکاری مشترک عراق با عربستان نشان داده نمی‌شود؛ به خاطر اینکه سعودی بشدت مورد نفرت مردم عراق قرار دارد، لذا الان شرایط به گونه‌ای نیست که عربستان بتواند روی دولت عراق تاثیر بگذارد.
وی در همین باره افزود: سعی آمریکایی‌ها بر این است که به هر طریقی که شده ارتباط ایران و عراق را قطع کنند اما اراده دولت و ملت عراق بر این است که روابط خودشان را با ایران گسترش دهند. به همین خاطر فشارهای آمریکا موجب نخواهد شد عراق روابط خود با ایران را تا سطح زیادی کاهش دهد.
به گفته کارشناس مسائل منطقه، سفر آقای عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق به تهران همچنین می‌تواند در حل برخی مشکلات و بحران‌‌های منطقه نیز موثر باشد به این اعتبار که در شرایط فعلی عربستان در منطقه بشدت دچار انزوای سیاسی شده و همین امر ظرفیت و جایگاه عراق در حل برخی بحران‌‌های منطقه را افزایش خواهد داد. هانی‌زاده در پایان گفت: ایران صادرات انرژی و همچنین صادرات گاز و برق خود به عراق را ادامه خواهد داد. توافقات طولانی‌مدتی میان ایران و عراق وجود دارد که این توافقات هیچگاه تحت تاثیر فشارهای آمریکا قرار نخواهد گرفت. همچنین دولت عراق نیز تاکنون نشان داده اهمیتی به فشارهای آمریکا نمی‌دهد.

گروه بین‌الملل: با شکست گفت‌وگوها میان آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و ژنرال خلیفه حفتر در شرق لیبی و اصرار این ژنرال مورد حمایت ناتو بر فتح طرابلس، روزهای خونبار و البته آینده‌ای تاریک‌تر از این روزها برای لیبی پیش‌بینی می‌شود. نیروهای حفتر از روز پنجشنبه در عملیاتی تحت عنوان «بازگرداندن کرامت» حمله نظامی به پایتخت را آغاز کرده‌اند. حفتر مدعی است هدف عملیات نظامی کنونی برقراری امنیت و قانون در لیبی و مبارزه با گروه‌های تروریستی است. در این عملیات نیروهای تحت امر حفتر به حدود 30 کیلومتری طرابلس، مقر دولت وفاق ملی رسیدند و این شرایط موجب تشدید نگرانی‌های جامعه بین‌الملل درباره لیبی شده است به طوری‌که شورای امنیت جمعه‌شب نشستی اضطراری برای بررسی تحولات درگیری‌های اخیر میان نیروهای دولت وفاق ملی و نیروهای ژنرال حفتر تشکیل داد که بی‌نتیجه پایان یافت. گزارش رسانه‌های عربی از دست به دست شدن کنترل فرودگاه متروک پایتخت میان نیروهای مهاجم وابسته به حفتر و نیروهای دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج، حکایت دارد که مفهوم آن این است که رقابت چند ساله اخوانی‌ها و مخالفان‌شان حالا به مرزهای طرابلس کشیده شده است. ژنرال حفتر بر فتح پایتخت اصرار دارد و در مقابل، السراج چاره‌ای جز بسیج نیروها و استمداد از جامعه جهانی برای دفع شر این ژنرال بازنشسته ندارد. شواهد حاکی از آن است که گسیل نیروهای نظامی حفتر به طرابلس، شاید بر سیطره کامل او بر پایتخت منتهی نشود ولی حداقل این امکان را برای او فراهم می‌آورد که در هرگونه مذاکرات احتمالی، از موضع بالاتری برخوردار باشد و کفه حضور میدانی خود در فضای سیاسی پیش روی لیبی را به نفع خود سنگین کند ولی واقعیت آن است که در این کشور بحران‌زده، این متحدان دیروز یعنی حفتر و السراج نیستند که با هم وارد جنگ شده‌اند. این دو چهره، با قرار گرفتن در اردوگاه مشترک علیه نظام معمر قذافی مبارزه کردند و توانستند انقلاب لیبی را به پیروزی برسانند ولی متاسفانه دخالت‌های خارجی بی‌دلیل باعث شد اختلافاتی بی‌دلیل میان آنها شکل بگیرد و 2 حکومت در لیبی روی کار بیاید. برخی ناظران معتقدند حملات کنونی حفتر در پی ادامه مداخلات آشکار و پنهان نیروهای خارجی و منطقه‌ای بویژه در پی سفر این ژنرال به عربستان و امارات و چراغ سبز آنها صورت گرفته است. در واقع، طرف‌های خارجی از جمله فرانسه، امارات، مصر و عربستان سعودی هستند که در یک سوی خط آتش قرار گرفته‌اند و در مقابل آمریکا انگلیس، قطر و ترکیه به تعقیب منافع خود مشغول شده‌اند. اما بازیگری چون ایتالیا با ادعای تلاش برای برقراری ثبات در لیبی، برای برخورداری حداکثری از منابع گازی لیبی نقش‌آفرینی می‌کند ولی با اتخاذ سیاست بی‌طرفی! در کنار این بازی سیاسی منفعت‌طلبانه و در حالی ‌که سازمان ملل تاکنون در پرونده بحران لیبی نتیجه خوبی نداشته است، ناتو نیز که در سال 2011 با مداخله نظامی در لیبی، سرنگونی نظام معمر قذافی را رقم زد، بعید است این ‌بار به نفع دولت السراج در این کشور مداخله کند، چرا که ناتو در وهله نخست حامی حفتر است و در صورت مداخله نیز برای تغییر نظام لیبی به نفع حفتر وارد عمل خواهد شد. گذشته از آن، بعید است همسایگان لیبی در این باره میانجیگری کنند؛ مصر در تعقیب منافع خود است و با دخالت غیرمستقیم در لیبی از نیروهای ژنرال حفتر حمایت می‌کند، الجزایر هم که این روزها با مشکلات ناشی از خلأ قدرت دست و پنجه نرم می‌کند، سودان نیز اگرچه در امور لیبی صاحب نفوذ قابل توجهی نیست ولی درگیر بحران سیاسی و امنیتی عمیقی شده است و بالاخره تونس نیز ضعیف‌تر از آن است که در لیبی مداخله کند. از سوی دیگر روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی الجزایر اعتقاد دارند تلاش حفتر برای تحت کنترل گرفتن طرابلس در شرایط کنونی مشکوک است و هدف این تحرکات فراتر از عرصه داخلی لیبی است. الجزایر حدود 982 کیلومتر مرز مشترک با لیبی دارد که در بخش‌های شرقی این کشور واقع شده است. سایت «عربی 21» در این رابطه می‌نویسد که رویکرد مردم الجزایر نسبت به تحرکات حفتر نگاهی منفی است. او سپتامبر سال 2018 تهدید کرده بود دامنه جنگ را به الجزایر خواهد کشاند.
«حسنی عبیدی» مدیر مرکز مطالعات و پژوهش‌های جهان عرب و دریای مدیترانه در شهر ژنو سوییس، عملیات کنونی حفتر در اطراف شهر طرابلس در شرایط موجود را بسیار نگران‌کننده توصیف کرده است. او می‌گوید حفتر رویکردی منفی درباره الجزایر دارد و این حمله در شرایط کنونی بسیار نگران‌کننده است. تعدادی از روزنامه‌نگاران الجزایری اعتقاد دارند حمله ژنرال حفتر به اطراف طرابلس همزمان با هفتمین هفته آغاز تحرکات مردمی مسالمت‌آمیز در راستای اجرای توطئه مشترک با فرانسه
ضد انقلاب مردمی در این کشور با هدف به تزلزل کشاندن ارتش الجزایر است. «احسن زهار» دیگر روزنامه‌نگار الجزایری معتقد است تحرکات حفتر در طرابلس با دستورات صادر شده از سوی امارات و فرانسه انجام می‌شود و سقوط طرابلس به دست حفتر می‌تواند خطری برای الجزایر و خیزش مردمی آن باشد. اوضاع لیبی پس از سقوط قذافی در سال 2011 هیچ‌گاه آرام نشده است و در سایه بی‌عملی نهادهای بین‌المللی و بویژه سازمان ملل، پیش‌بینی می‌شود لیبی از این پس به کانونی اساسی‌تر از پیش برای حضور و تمرکز تروریست‌های سرخورده و رانده شده از دیگر قسمت‌های جهان تبدیل شود، منابع آن همچنان مورد غارت کشورهای غربی قرار گیرد و متعاقب این امر، میدان لیبی به عرصه‌‌ای برای جنگ‌های نیابتی تیدیل شود و به بیانی بهتر، جنگی فرسایشی بدون نتیجه و بدون برنده برای مدت زمانی نامشخص همچنان ملت لیبی را درگیر کند.