نزدیک به یک هفته پس از نمایش آغاز به کار محدود سازوکار مالی اروپا (اینستکس)، حسن روحانی در اظهاراتی صریح و انتقادآمیز از اروپا، اقدامات تروئیکای اروپایی حاضر در برجام را به خاطر عدم تمایل و نبود اراده برای اجرای تعهدات‌شان در برجام شماتت کرد.
به گزارش «وطن‌‌امروز»، حسن روحانی وضعیت فعلی اینستکس را نمایشی دانست و تصریح کرد این سازوکار توخالی است و به هیچ دردی نمی‌خورد. او در ادامه اعلام کرد 16 تیرماه ایران گام دوم کاهش تعهدات خود در برجام را برخواهد داشت. بر اساس اظهارات روحانی، ایران روز 16 تیرماه سطح غنی‌سازی خود را از 67/3 درصد افزایش خواهد داد. ایران همچنین 16 تیرماه فرآیند بازگشت وضعیت رآکتور اراک به وضعیت قبل از برجام را آغاز خواهد کرد. اظهارات حسن روحانی نشان می‌دهد بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در شورای عالی امنیت ملی، دولت ایران در حال اجرای راهبرد اقدام متقابل نسبت به بدعهدی‌های آمریکا و اروپا و افزایش هزینه‌های دشمنی آنهاست. ادبیات روحانی در جلسه دیروز هیات دولت نشان می‌دهد او به‌عنوان مسؤول نخست وضعیت فعلی کشور، انتقادات پرسوزی از رفتار آمریکا و اروپا در قبال برجام دارد. رئیس‌جمهور دیروز در جلسه هیأت دولت گفت: آمریکایی‌ها آتش‌بازی در منطقه را یک‌سال است که آغاز کرده‌اند و در حالی که دنبال آتش‌افروزی هستند، می‌گویند بازی با آتش خطرناک است! روحانی تاکید کرد: خاموش کردن این آتش تنها بازگشت به تعهدات و مصوبات سازمان ملل است و اگر نخواهند به این تعهدات بازگردند، جمهوری اسلامی ایران همان‌طور که پیش از این اعلام کرده، رأس 60 روز اقدامات بعدی را انجام خواهد داد. روحانی با بیان اینکه این روزها به نکات جالبی از سوی آمریکایی‌ها رسیده‌ایم، گفت: آنها تا به امروز برجام را توافقی بد می‌دانستند و در این شرایط اگر ایران بخواهد از این توافق فاصله بگیرد، آنها باید خوشحال باشند اما امروز که جمهوری اسلامی ایران مقداری از این توافق فاصله گرفته است، ناراحت بوده و داد و فریادشان در جهان بلند شده است. روحانی با اشاره به اینکه طرف‌های ایران در برجام پیوسته در حال توصیه به ایران برای ماندن در برجام هستند، ادامه داد: اگر این توافق خوب است، چرا اروپا و آمریکا به تعهدات و وظایف خود در این توافق عمل نمی‌کنند و اگر این توافق بد است، چرا وقتی ایران می‌خواهد بر اساس توافق به بخشی از تعهدات خود عمل نکند، در دنیا سروصدا می‌کنند؟ وی تأکید کرد: بسیار باعث تعجب است اروپا در حالی که می‌بیند ملتی 82 میلیونی برای تأمین نیازهای ضروری خود با مشکل مواجه است، سکوت کرده و یک‌سال است سخن نمی‌گوید؛ اینهایی که مدعی حقوق بشر و طرفداری از انسان‌های بی‌گناه و زن، مرد، پیرمرد و کودکان هستند، چرا با صراحت این اقدام آمریکا را محکوم نکرده و در راستای جبران آن کاری نمی‌کنند؟ روحانی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با ارسال نامه برای سران 5 کشور طرف مقابل در برجام و انتشار بیانیه رسمی اعلام کرده برای حفظ برجام تعهدات خود را کاهش می‌دهد، گفت: اقدام ایران در کاهش تعهدات برای ضربه زدن به برجام نیست، بلکه در راستای حفظ برجام است؛ چراکه معتقدیم اگر اقدامی انجام ندهیم، برجام از بین خواهد رفت. رئیس‌جمهور افزود: به‌خاطر آنکه طرف‌های مقابل به تعهدات خود عمل نکردند و برای اینکه برجام از بین نرود،  متقابلاً تعهدات خود را کاهش می‌دهیم تا این ساختمان بتواند متعادل بوده و حفظ شود. روحانی با اشاره به اینکه اگر امروز در غنی‌سازی از مرز 300 کیلو عبور کرده‌ایم و ادامه خواهیم داد، تنها برای حفظ برجام است، خاطرنشان کرد: همان‌طور که اعلام کرده‌ایم، اگر طرف‌های مقابل به تعهدات خود بازگردند، بازگشت ایران به شرایط توافق به‌سرعت انجام خواهد شد و اگر تولید بالایی هم انجام دهیم در مدت کوتاهی آن را به کشوری دیگر مانند روسیه فروخته و در قبال آن کیک زرد دریافت می‌کنیم. رئیس‌جمهور همچنین با بیان اینکه ایران اعلام کرده در تولید آب سنگین به 130 تن تعهدی ندارد و ممکن است افزایش داشته باشد، اظهار داشت: اگر شرایط توافق حاصل شود بازگشت به زیر 130 تن هم خیلی سریع می‌تواند انجام شود. روحانی با اشاره به اینکه تمام اقداماتی که ایران به واسطه عدم پایبندی طرف‌های مقابل به تعهدات برجام انجام می‌دهد به‌سرعت قابل بازگشت است، گفت: ایران هرگز قصد لجبازی با دیگران و برهم زدن توافق را ندارد، کما اینکه طرف‌های مقابل به هیچ عنوان نمی‌توانند به اقدامات ایران ایرادی بگیرند، چرا که ایران در پاسخ به درخواست‌های مکرر سران اروپا چندین بار مهلت‌های مقرر را تمدید کرد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه مسؤولان اروپایی حتی به آنچه به ایران در این مدت برای حل مشکلات قول داده و توصیه کرده‌اند، عمل نکرده‌اند، خاطرنشان کرد: ایران در این مدت به هیچ عنوان عجله نکرده است و مردم بدانند که لحظه‌ای در برجام احساسی عمل نکرده و کاملاً بر اساس منطق و عقل اقدام کرده‌ایم. روحانی افزود: صبر جمهوری اسلامی ایران به تعبیر برخی از رهبران دنیا صبری راهبردی بوده است و امروز بعد از یک‌سال کنار گذاشتن برخی تعهدات بازگشت‌پذیر قابل اعتراض نیست. رئیس‌جمهور با بیان اینکه اگر برجام توافقی خوب است همه باید نسبت به آن متعهد باشند، گفت: طرف‌های مذاکره‌کننده در برجام خود به تعهدات‌شان پایبند نیستند، اما نسبت به ایران همواره اعتراض دارند.
به درد نخور!
روحانی در ادامه اظهاراتش در جلسه هیات دولت، پس از انتقاد از رفتار غیردوستانه اروپا، درباره سازوکار مالی اروپا موسوم به اینستکس آن را تاکنون تنها اقدامی نمایشی دانست و افزود: امروز اینستکس تنها سازوکاری بدون پول است و اینستکس توخالی به هیچ دردی نمی‌خورد اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می‌توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد. وی با اشاره به اینکه اگر اقدام عملی از سوی طرف‌های مقابل انجام نشود، ایران از 16 تیر اقدامات بعدی را انجام خواهد داد، گفت: 16 تیرماه سطح غنی‌سازی ایران دیگر 67/3 درصد نخواهد بود و این تعهد را کنار گذاشته و به هر مقداری که ضرورت و نیاز ما باشد، ارتقا خواهیم داد. روحانی افزود: از 16 تیر اگر طرف‌های مقابل به تمام تعهدات خود طبق زمان‌بندی عمل نکنند، رآکتور اراک به شرایط سابق یعنی شرایطی که آنها ادعا می‌کردند خطرناک بوده و می‌تواند پلوتونیوم تولید کند، بازخواهد گشت؛ مگر اینکه درباره رآکتور اراک آنها به تمام تعهدات خود عمل کنند. روحانی تأکید کرد: توصیه ایران به اروپا و آمریکا، بازگشت به منطق، میز مذاکره، تفاهم، احترام به قانون و احترام به مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد است و در این شرایط همه باید به برجام عمل کنند. وی افزود: نمی‌توانستیم در برابر بی‌عملی طرف مقابل ساکت بمانیم و به همین دلیل این اقدامات را به انجام رسانده‌ایم اما طرف‌های مقابل باید بدانند هر ساعتی که به برجام بازگردند، ما هم بازخواهیم گشت؛ ما هنوز در برجام هستیم و تمام اقداماتی که انجام می‌دهیم نیز در راستای حفظ برجام است.

چرا روحانی و ظریف درباره اینستکس اختلاف دارند؟
اظهارات صریح روحانی در جلسه دیروز هیات دولت در انتقاد از اینستکس و نمایشی بودن و بی‌عملی اروپا در حالی است که یک مرور کوتاه بر اظهارات ظریف درباره این سازوکار مالی اروپا نشان می‌دهد یک اختلاف نظر و اختلاف موضع ملموس میان رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه‌اش در این‌باره وجود دارد. روحانی در حالی از اروپا به خاطر عدم اجرای تعهداتش در برجام و نیز عدم مقابله با بدعهدی‌های آمریکا بشدت انتقاد کرده و اینستکس را نمایشی، توخالی و به درد نخور دانسته که محمد جواد ظریف طی روزهای اخیر، این سازوکار مالی اروپا را دارای ارزش «راهبردی و استراتژیک» دانسته و گفته بود اروپا در حال فاصله گرفتن از آمریکا است! ظریف دوشنبه 10 تیرماه در مراسم گرامیداشت روز ملی صنعت و معدن درباره سازوکار مالی اروپا اظهار داشت: «اینستکس اگرچه پاسخی به خواسته‌های جمهوری اسلامی و تعهدات اروپا نیست ولی ارزشی استراتژیک و راهبردی دارد. این موضوع یعنی نزدیک‌ترین‌ها با آمریکا در حال فاصله گرفتن از او هستند». تفاوت مواضع روحانی و ظریف نسبت به اینستکس از مقایسه این اظهارات آنها کاملا پیداست.  اما نکته مهم‌تر این است که این تفاوت و اختلاف نظر میان رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه درباره نحوه مواجهه با اروپا و سازوکار مالی آنها، در حالی است که علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی که حالا نقش پررنگ‌تری در راهبرد مقابله ایران با اروپا دارد، مواضعی مشابه موضع حسن روحانی در این موضوع دارد. شمخانی 5 تیرماه با انتشار یادداشت مهمی نوشت: «با گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام و «صبر» ایران برای فرصت‌دادن به دیپلماسی، کشورهای اروپایی نشان دادند اگرچه در کلام، مواضع متفاوتی نسبت به آمریکا اتخاذ می‌کنند اما در عمل به تقویت بُردارهای فشار واشنگتن علیه ایران یاری رساندند. اروپا تاکنون حاضر نشده هیچ هزینه‌ای برای نجات برجام که دستاوردی تاریخی برای این اتحادیه است پرداخت نماید». از سوی دیگر، اظهارات ظریف در دفاع و تقویت اینستکس در حالی است که بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز در اظهاراتی صریح، از اینستکس انتقاد کرد و شرط پذیرش آن را انتقال پول فروش نفت ایران دانست. «وطن امروز» روز سه‌شنبه گذشته در گزارشی با عنوان «ظریف، خلاف امنیت ملی» در همین صفحه، به ارزیابی تفاوت دیدگاه‌های وزیر امور خارجه با دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر نفت پرداخت. اکنون اما به نظر می‌رسد این اختلاف دامنه وسیع‌تری نیز دارد و حسن روحانی، علی شمخانی و بیژن زنگنه را در یک صف و محمدجواد ظریف به عنوان آشپز برجام و محور مسبب وضعیت فعلی کشور را در صف مقابل دارد.
 

حسین قدیانی: «جمهوری اسلامی» نه فقط نخستین، بلکه مهم‌ترین ثمره «انقلاب اسلامی» است! میوه‌ای برآمده از درختی! نظامی متکی به نهضتی! و بی‌شک اتکای «نظام جمهوری اسلامی» به «نهضت انقلاب اسلامی» ادامه دارد! این نیست که «نهضت» تبدیل به «نظام» شده باشد و رفته باشد پی کارش در موزه‌های تاریخ! نه! «اداره‌های جمهوری اسلامی» و «اراده‌های انقلاب اسلامی» هر دو با هم جلو می‌روند! این درست که گاهی امثال حقیر در عالم مطالبات آرمان‌خواهانه که سر جای خود مطالبه‌ای کاملا درست هم هست، گاهی از کارشکنی فلان اداره نظام علیه بهمان اراده نهضت، سخن می‌گوییم لیکن همه باید مراقب باشیم که به بهانه انقلابی‌گری در زمین ضدانقلاب بازی نکنیم! قبلا هم این را نوشته بودم و مجددا می‌نویسم که مظلوم‌تر از «انقلاب اسلامی» همانا «جمهوری اسلامی» است، چه اینکه علی‌القاعده دفاع از نهضت، آسان‌تر از دفاع از نظام است! ما همه حججی را یا همین سامانه حماسه‌آفرین سوم خرداد را و حتی روز سوم خرداد سال ۶۱ را تنها به «اراده‌های انقلاب اسلامی» ربط می‌دهیم و غافل از این نکته‌ایم که امثال فهمیده و طهرانی‌مقدم و همت و متوسلیان به «اداره‌های جمهوری اسلامی» نیز مرتبط و حتی بعضا از مردان و مدیران نظام بوده‌اند! مگر شهید مهدی باکری، شهردار همین نظام نبود؟! و مگر شهید مصطفی چمران، نماینده مجلس همین نظام نبود؟! و مگر دیالمه‌ها و قندی‌ها و کچویی‌ها و لاجوردی‌ها و شیرودی‌ها و صیادها نبود که در دفاتر همین اداره‌های نظام، میز و صندلی و سمت و پست و مقام داشتند؟! هم‌الان فراوان مدیر و دست‌اندرکار می‌شناسم که هم مشی مردمی و مشرب عدالت‌خواهانه دارند و هم موضع درست سیاسی! اما واحیرتا از این طنز تلخ روزگار که حتی پس از شهادت مطهری هم، قلیلی از فاتحان لانه جاسوسی که صدالبته مدعی‌تر و بعضا زبان‌درازتر بودند، رسما مخالفت کردند با نصب تصویر شهید مطهری روی دیوار که «مطهری انقلابی نیست!» اینها همان‌هایی بودند که از دل اسناد سفارت، حتی دنبال پرونده‌سازی برای بهشتی مظلوم بودند تا مثلا ثابت کنند سیدالشهدای انقلاب اسلامی که برخلاف مطهری هنوز در قید حیات بود، آمریکایی است، متکبر است، اشرافی است، دیکتاتور است، ضدمردم است و چه و چه! بماند که امام؛ آن ابرمرد حکیم بصیر روشن‌ضمیر، زد در دهان جماعت! و این نیز بماند که تشکیک‌کنندگان در حقانیت مطهری و بهشتی که این ۲ بزرگ را انقلابی یا اقلا انقلابی کامل نمی‌دانستند، بعدها گدایان پنجره‌های اتاق بیضی کاخ‌سفید شدند و رونمایی از گونه نادری از غربزدگی کردند که هرگز زنده‌یاد جلال آل‌احمد فرصت زیارت‌شان را پیدا نکرد و الا حتما جلد دوم «غربزدگی» خواندنی‌تر می‌شد! الغرض! بهشتی و مطهری هم در شمار مسؤولان نظام بودند! پرسش بسیار مهم اینجاست؛ آیا ما در راه وزوایی و ورامینی هستیم که هم فاتح لانه جاسوسی بودند و هم فاتح نفس‌شان یا مثل آن بخش کوچک اما پرادعای بالاروندگان از دیوار سفارت که حتی اندازه یک عکس، برای مطهری؛ مطهری بزرگ، ارزش قائل نبودند و ذره‌بین انداخته بودند مگر علیه بهشتی؛ بهشتی بزرگ به سندی برسند؟! لطفا به این جملات دقت کنید! «مسؤولان نظام، اهل بخوربخورند!» یا «فرزندان مسؤولان اکثرا در خارج هستند!» مع‌الاسف، این حرف‌های کیلویی را گاه خود ما... آری! من و شما هم می‌زنیم تا شاهدی باشد بر این ادعا که مظلوم‌تر از بهشتی، نظام جمهوری اسلامی است! شگفتا! حتی از بهشتی هم دفاع می‌شود اما مدافع نظامی که و جمهوری اسلامی‌ای که بهشتی فقط یکی از رجالش بود، کیست جز خدا؟! حواس‌مان به این مهم هست اینکه «ما انقلابی هستیم» هرگز مجوز این نمی‌شود که در نقد نظام از همان تعابیر بهره ببریم که BBC دلش می‌خواهد؟! و بعضا حتی تندتر از رسانه‌های دشمن! یک جاهایی چنان اخلاق‌مدار می‌شویم که حتی به موضع‌گیری کاملا درست و کاملا بدیهی و کاملا حرفه‌ای دوستان‌مان در ورای حادثه‌ای، ماجرایی، قتلی، واکنش تند نشان می‌دهیم اما عین آب خوردن، جوری سخن می‌گوییم و پست می‌گذاریم و توئیت می‌زنیم کأنه همه مسؤولان نظام را و همه فرزندان مسؤولان جمهوری اسلامی را اهل همه‌رقم فسادی می‌دانیم! ما که شهره به نقد این دولتیم اما این شرف و حریت و آزادگی را داریم که بنویسیم؛ «اکثرا بچه‌های‌شان را فرستادند خارج» یا «اکثرشان دزدند» حتی در وصف این دولت و توصیف این خیل عظیم از دولتمردان فعلی صدق نمی‌کند! حرفی اگر داریم، سوار می‌کنیم روی مصداقش، آن هم با سند و بینه، نه اینکه عاری از تقوای الهی، مدعی «فساد سیستماتیک» شویم. اصلش همین که مردم‌داری، عدالت‌طلبی، ساده‌زیستی و رفتن میان توده‌ها و مراوده با مردم کوچه و بازار «ارزش» تلقی می‌شود و جز اینها «ضدارزش» یعنی در جمهوری اسلامی «فساد سیستماتیک» امکان بروز ندارد! اگر فساد، سیستمی بود، هرگز با برادر رئیس‌جمهور مستقر یا آقازاده‌های عالیجناب در زمان حیات مرحوم هاشمی برخورد نمی‌شد! فساد، سیستمی نیست که کشف می‌شود و برخورد می‌شود! فساد سیستماتیک مال رژیم آن شاهک زپرتی بود که یک‌طرفش را خودش می‌چاپید و طرف دیگرش را اشرف! و اصلا معلوم نبود قوه‌قضائیه‌ای در کار بود یا نه! اینجا رئیس دستگاه قضای ما یعنی رئیس قوه‌قضائیه نظام جمهوری اسلامی کنار مردم می‌نشیند و به درددل‌شان گوش می‌کند و زندگی‌اش مثل مردم عادی است. آن دیگری که از السابقون انقلاب اما دارای نگرشی متفاوت با ما است، هنوز سوار پیکان می‌شود! دیگری با پایی مجروح از جبهه و جنگ، افتخار می‌کند که عوض خدم و حشم، پراید دارد! یکی دیگر نماینده رهبر است و از شمار زندان‌رفته‌های زمان شاه و همسرش نیز پزشک باسابقه اما هنوز برای خانه‌اش مبل نخواسته! آن دیگری فرزند رهبر انقلاب است و سوار تیبا می‌شود! و تو وقتی در پارچه قبای پدرش دقیق می‌شوی، می‌فهمی که رهبر توصیه‌کننده به مصرف کالای تولید داخل، برای خود نیز همین را تجویز می‌کند! دهه‌ای قبل، رفتم سراغ همرزمان شهید احمد کاظمی تا خاطرات‌شان را گزارشی کنم برای «کیهان» و جالب اینکه جملگی از دنیاپرهیزی این سردار آسمانی، سخن‌ها گفتند! چرا صیاد که خود بهتر از همه می‌دانست منافقین تا چه حد به خونش تشنه‌اند، محافظ نخواست برای خودش؟! نابغه‌ای چون طهرانی‌مقدم، مگر چند تا صفر داشت فیش حقوقی‌اش؟! شهریاری مگر چگونه زندگی می‌کرد؟! و آیا این همه که تنها مشتی از خروار هستند، مسؤول جمهوری اسلامی نبوده و نیستند؟! گویا غریب گیر آورده‌ایم این عبارت «مسؤول جمهوری اسلامی» را! و بالاتر؛ خود «جمهوری اسلامی» را! بپرهیزیم از نگاه کاریکاتوری به مقوله عدالت! خانه داشتن در شمال شهر، جرم نیست! صیاد در فرمانیه زندگی می‌کرد اما حقیقتا از اولیای الهی بود و تمام زندگی‌اش وقف این مردم بود. امثال بهشتی و مطهری در رژیم قبل هم بالاشهرنشین بودند اما وقف مردم بودند! بله! آن روحانی که اول انقلاب، مستأجر بوده و حالا زندگی آنچنانی دارد، باید توضیح بدهد که این رشد آسانسوری در وضعیت مالی، عادی بوده یا با رانت! اما اجازه دارم از تو هموطن عزیز، سوالی بپرسم؟ خیلی اگر شاکی از بخوربخوری، پس چرا دقیقا به همین جماعت، رأی می‌دهی؟! این حضرات، مسؤول تو و محصول رأی تو هستند، نه مسؤول جمهوری اسلامی! جالب است! اینگونه مواقع که نتیجه رأی بر اساس لج‌بازی خود را می‌بینی، گله می‌کنی که اصلا چرا شورای نگهبان، صلاحیت این جماعت را تأیید می‌کند! حالا پرسش دوم! بینی و بین‌الله اگر شورای نگهبان، صلاحیت همین آقای روحانی را رد می‌کرد، متهمش نمی‌کردی به بستن فضا؟! و احیانا دیکتاتوری؟! ۷ تیر ۶۰ و فقط در یک جنایت، مگر نه آنکه ۷۲ تن از بهترین مسؤولان این نظام به شهادت رسیدند؟! حرفم این است؛ اگر تروری بوده و اگر تحریمی و اگر تهدیدی و حتی اگر جنگی، مسؤول جمهوری اسلامی همپای مردم هزینه داده! و کنار مردم بوده! حتی در خط مقدم جبهه و جنگ! بودند ائمه جمعه‌ای که در اوج پیری، لباس رزم پوشیدند زیر عبای خود! این نظام مظلوم، وزیر نفتی داشت که به دل خطر زد و در اوج جنگ، اسیر شد و در اوج اسارت - که شما حتما بخوانید آزادگی! - به شهادت رسید! آیا تندگویان، مسؤول جمهوری اسلامی نبود، که اینقدر راحت، همه را از بهشتی‌ بگیر بیا پایین، با یک چوب می‌رانیم؟! بخوربخور بهشتی، آن پیکر زخم‌خورده بود که چون پروانه در آتش سوخت اما آخرش هم لب به شکوه نگشود! لیکن «مظلوم‌تر از بهشتی» هم داریم و آن «نظام جمهوری اسلامی» است! نظامی که گویا گناهکار شده به رأی مردم مراجعه دارد! از سویی باید رأی مردم را بخواند و شیخ‌حسن روحانی را تنفیذ کند و از سویی باید پاسخگو و حتی شرمنده از کار و کارنامه منتخب مردم هم باشد! خوب است به حرمت خون بهشتی و به احترام خون‌دل این نظام، کمی پای صندوق آرا، عقل‌مان را بیاوریم جلو، نه سلبریتی‌های‌مان را! امضای سلبریتی‌ها فقط برای یادگاری خوب است؛ اصلا تضمین نیست! و دیدیم که تضمین هیچ چیز نیست! حکایت امضای کری! لذا خیلی اگر شاکی از بخوربخوریم، رأی را بر مدار عقل بدهیم، نه شکم! که نخستین قربانی رأی شکمی، شکم است! این را بنویسم و خلاص! مسؤول جمهوری اسلامی، بهشتی است! و آن روحانی که تو کردی‌اش رئیس‌جمهور، مسؤول رأی توست، نه مسؤول نظام! بپذیر مسؤولیت رأیت را! مسؤول جمهوری اسلامی، دشت به دشت و صحرا به صحرا و وادی به وادی و آبادی به آبادی و خرابه به خرابه و بیابان به بیابان، تمام این منطقه را دنبال داعش گشت تا پای اجنبی، خاک مقدس وطن را آلوده نکند تا صلح و امنیت، مستدام باشد تا مسؤول رأی تو، چنان رونقی به اقتصاد ببخشد که من و شما اصلا به این ۴۵ هزار تومان نیازی نداشته باشیم! این بار دیگر واقعا تمام! خیلی اهل بخوربخوری حاج‌قاسم!
 

گروه سیاسی: حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر حکیم انقلاب اسلامی صبح دیروز در دیدار دست‌اندرکاران و کارگزاران حج، فریضه حج را مجموعه‌ای استثنایی و ممتاز از ارزش‌های مورد تمجید اسلام خواندند و با اشاره به وجود مفاهیم سیاسی ضروری نظیر وحدت، دفاع از مظلومان و برائت از مشرکین در حج، تأکید کردند: هر حاجی ایرانی باید با رفتار و گفتار و متانت خود، به ملیت، هویت و جمهوری اسلامی ایران آبرو ببخشد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، در این دیدار که در آستانه آغاز اعزام زائران بیت‌الله‌الحرام انجام شد، رهبر انقلاب اسلامی، حج را نمونه کوچکی از جامعه اسلامی برتر و مظهر تمدن نوین اسلامی خواندند و افزودند: در حج، عروج اخلاقی و معنوی و روحی، و تضرع و خشوع، در کنار پیشرفت زندگی مادی قرار می‌گیرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به وجوه مختلف حج افزودند: در حج در کنار مظاهر معنوی شاهد مظاهر حیات اجتماعی اسلام همچون «وحدت، برادری و یکرنگی»، «تجمع مردمی در عرفات، مشعرالحرام و منا» و «تحرک و طواف و سعی» هستیم و همزمان با این مظاهر برجسته، تجلی باشکوهی از «اخلاق، برادری و گذشت» به نمایش درمی‌آید. ایشان «ابعاد سیاسی حج» را یکی دیگر از ویژگی‌های این فریضه استثنایی برشمردند و تأکید کردند: اینکه برخی می‌گویند حج را سیاسی نکنید، سخن نادرستی است، زیرا ابعاد سیاسی حج، مطابق با خواسته و دستورات اسلام است. رهبر انقلاب اسلامی افزودند: وحدت، حمایت از مظلومین همچون ملت فلسطین و مردم یمن، یا برائت از مشرکین، همه اموری سیاسی و مطابق تعالیم اسلام هستند، بنابراین ابعاد سیاسی حج، همان تکلیف دینی و عبادت است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: برائت از مشرکین یک فریضه اسلامی و یک کار لازم است و به همین دلیل ما اصرار داریم این موضوع هر سال، به بهترین وجه انجام شود. ایشان تأکید کردند: در کنار حرکات سیاسی دینی، اقدامات سیاسی غیردینی و شیطانی هم وجود دارد، همانند اینکه بگویند در حج به آمریکا اعتراض نکنید یا از مشرکین ابراز برائت نکنید. رهبر انقلاب اسلامی یکی از ویژگی‌های مهم حج را «ایجاد الفت و برادری اسلامی» خواندند و گفتند: به همین دلیل، حجاج ایرانی باید ضمن رفتار عاقلانه و خردمندانه و محترمانه و همراه با وقار و متانت و آبرو بخشیدن به ملیت و هویت ایرانی و جمهوری اسلامی، در نمازهای جماعت در مسجدالحرام و مسجدالنبی در کنار برادران و خواهران مسلمان حضور داشته باشند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه دولت سعودی وظایف سنگینی برای «تأمین امنیت زائران بدون امنیتی کردن محیط و حفظ حرمت و کرامت حجاج» برعهده دارد، افزودند: حجاج باید با بهره‌گیری از فرصت کم‌نظیر و مغتنم حج و توجه به ابعاد اجتماعی، سیاسی و اخلاقی آن، شأن یک مؤمن قدردان حج ابراهیمی را رعایت کنند. رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به دشمنی عمیق آمریکا و دیگر مستکبران با حقایق اسلامی افزودند: تهاجم وحشیانه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی زورگویان جهانی به ملت‌های مسلمان نشان‌دهنده عمق خصومت آنان با معارف اسلامی است. ایشان حقایق و معارف اسلام را ضد منش ظالمانه مستکبران خواندند و افزودند: پایبندی جوامع اسلامی به مبانی و شریعت اسلام و تسلیم نشدن آنها در مقابل زورگویی‌ها، مایه پیروزی و پیشرفت و صلاح و نجات امت اسلامی خواهد بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین زمینه خاطرنشان کردند: در داخل کشور نیز هر جا و در مورد هر مساله‌ای، به مبانی و حدود اسلامی بیشتر پایبند بوده‌ایم، یاری خداوند بیشتر شامل حال ما شده است و هر جا از این مفاهیم غفلت کرده‌ایم، چوب غفلت خود را خورده‌ایم. رهبر انقلاب اسلامی تحقق آینده‌ای توأم با پیشرفت و عزت مسلمین را نیازمند تلاش و مجاهدت و همکاری خواندند و تأکید کردند: به فضل الهی، دشمنان وحشی و درنده ملت ایران و امت اسلامی سرانجام مجبور می‌شوند در مقابل اسلام زانو به زمین بزنند.
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین نواب، نماینده ولی‌فقیه در امور حج و سرپرست زائران ایرانی شعار حج امسال را «حج با محوریت خودسازی، اخوت دینی و تمدن اسلامی» خواند و گزارشی از فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی بیان کرد. همچنین آقای رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت، صیانت از حقوق و عزت و کرامت زائران را مهم‌ترین رویکرد این سازمان در حج خواند و گزارشی از فعالیت‌های اجرایی حج امسال بیان کرد.
 

ماجرا از اینجا شروع می‌شود: «حب الوطن من الایمان»؛ شعار دوست داشتنی دوره کودکی میرمصطفی عالی‌نسب؛ آن هنگام که نخستین کبریت ساخت ایران با نام کبریت توکلی در تبریز به بهره‌برداری می‌رسد و پدر میرمصطفی برای تبلیغ محصول ایرانی و مقابله با واردات کبریت از روسیه، ماکت‌هایی از قوطی کبریت ساخته و فرزندان خود را موظف کرده بود در مسیر رفت و آمد به مدرسه ضمن دست گرفتن آن حتما از بازار عبور کرده و با تکرار جمله‌ای با این مضمون که «همشهری کبریت ایرانی بخر، کبریت روسی نخر»، برای کارخانه توکلی تبلیغ کنند؛ وقتی فقط 6 یا 7 سال بیشتر نداشته است. زندگی عالی‌نسب که سال‌ها بعد به عنوان یک نشان معروف شناخته می‌شود و تا سال‌ها میهمان خانه‌های ایرانی می‌شود، دارای ویژگی‌هایی خاص و کم‌نظیر است. ویژگی‌هایی که به تعبیر شاگردان و نزدیکانش می‌توان آنها را در عشق به 3 چیز خلاصه کرد: اسلام،‌ ایران و تولید ملی!  میرمصطفی عالی‌نسب چهره‌ای بی‌مانند در تاریخ صنعت ایران است که به اندازه
فعالیت‌هایش شناخته نشده است. تاریخ چه فراموشکار است در حق خوبانش که یکی از آنان بی‌تردید میرمصطفی عالی‌نسب است که به عنوان پرچمدار تولید ملی شناخته می‌شود. در این پرونده نگاهی به تلاش‌های این چهره ماندگار تاریخ صنعت ایران انداخته‌ایم.

مصطفی، سال ۱۲۹۸ در خانواده‌ای با اصالت تبریزی در شهر کاظمین به دنیا آمد. پدرش کربلایی سیدحسین و مادرش عالیه خانم 5 دختر و 2 پسر دیگر به نام‌های مرتضی و مجتبی داشتند. ریشه پرقدرت مذهب در خانواده عالی‌نسب، او را غیر از مسائل روز اقتصادی به سمت مطالعات اسلامی کشاند. ارتباط مستمر با عالمان دین در سال‌های جوانی عالی‌نسب جدی‌تر شد. او جلسات منظمی با برخی مراجع تقلید همچون آیت‌الله‌العظمی بروجردی و برخی از دیگر مراجع بزرگ آن دوران داشت و حتی جایگاه مشاور را برای برخی علما پیدا کرده بود. عالی‌نسب همچنین با استاد مرتضی مطهری و سیدمحمد حسینی‌بهشتی نیز جلسات و مباحث مستمری را دنبال می‌کرد. در آن دوران دوستی او با علامه محمدتقی جعفری نیز مشهور بود به طوری که قرار مشترکی میان این دو گذاشته شده بود تا میرمصطفی عالی‌نسب از علامه جعفری در علوم اسلامی بیاموزد و در مقابل به ایشان اقتصاد آموزش دهد. عالی‌نسب بعدها در فعالیت‌های انقلابی و نهضت مقاومت ملی با آیت‌الله طالقانی هم ارتباط خوبی پیدا کرد که به فعالیت‌های اقتصادی نو نیز منجر شد.

 عالی‌نسب از شاگردی مغازه در تبریز کار را آغاز کرده بود، آن هم با تشویق مادر و از همان سال‌های نوجوانی. سال ۱۳۲۰ پس از گذراندن چند دوره آموزشی و کار در شرکت «اتفاق»، در پی اشغال ایران توسط متفقین به تبریز بازگشت و کسب و کار مستقلی به راه انداخت. پس از تسلط حزب دموکرات در شهریور ۱۳۲۴ بر تبریز، میرمصطفی عالی‌نسب بار دیگر به تهران آمد و تا سال ۱۳۲۸ به تجارت «ظروف چینی و بلور» پرداخت. او در تهران پیشرفت کرد. حجره بزرگی که او در تیمچه حاجب‌الدوله بازار تهران داشت یکی از پررفت و آمدترین حجره‌ها بود و قدرت فعالیت اقتصادی او شهرت ویژه‌ای پیدا کرده بود. 30 سالش تمام نشده بود که صاحب تجربه‌های متنوعی در فعالیت‌های اقتصادی شده بود؛ از جمله مدیریت حسابداری شرکت اتفاق در تهران، فروش سهام و کار در شرکت‌ها تا فعالیت مستقل تجارت ظروف چینی در تبریز و تهران. عالی‌نسب همچنین به واسطه قدرت تحلیل و پیش‌بینی که در امور اقتصادی داشت، به خرید و فروش سهام کارخانه‌ها نیز مشغول شد. محدودیت واردات بر اثر جنگ جهانی، باعث رونق کاذب سهام واحدهای صنعتی شد و در حالی که جایگاه اقتصادی شرکت‌ها ارتقا نیافته یا تغییر کیفیتی در محصول شرکت‌ها رخ نداده بود، بازار سهام بشدت افزایش قیمت پیدا کرد. عالی‌نسب به عنوان کارگزار، خریدار و فروشنده سهام در این دوران استعداد خود را نشان داد به طوری که در منطقه فردی شناخته شده محسوب می‌شد.

 عالی‌نسب با همه شهرت و توانمندی که در تجارت پیدا کرده بود، وارد مرحله تازه‌ای از زندگی خود شد. او با تغییر مسیر فعالیت‌های اقتصادی‌اش، دوره‌ای تازه برای اقتصاد ایران را نیز آغاز کرد. روزی در راه رفتن به مراغه با جمعیت فراوانی از افراد بیکار مواجه می‌شود و این موضوع ذهنش را مشغول می‌دارد. تطور عالی‌نسب از تجارت به صنعت متاثر از همین دوران است. او که با تجربه مطالعات سیستمی و منظم اقتصادی به فعالیت می‌پرداخت، از این علم برای صنعت و تولید بهره گرفت. اعتقادات و رویکردهای دینی و ملی باعث شد عالی‌نسب تصمیم تازه‌ای بگیرد. عالی‌نسب به این نتیجه رسید که کمک به استمرار یک رابطه یکسویه با کشورهای پیشرفته و تبدیل شدن به یک واردکننده صرف، نه تنها  با اصول اقتصاد اسلامی و اقتضائات تاریخی اقتصاد ایران سازگاری ندارد، بلکه در درازمدت وابستگی ایجاد می‌کند. «تولید ملی» راهکاری بود که او برای رسیدن به آن گامی جدی برداشت. عالی‌نسب از سال ۱۳۲۸ دیگر کارت بازرگانی‌اش را تمدید نکرد. به فاصله یک سال از این اتفاق صنعت نفت ملی می‌شود. عالی‌نسب با تز تولید ملی حالا مشاور اقتصادی دکتر مصدق نیز هست. بعد از ملی شدن صنعت نفت، ماجرای تحریم انگلیسی‌ها پیش می‌آید. همه به دنبال حداقلی کردن اثر منفی تحریم هستند. یک راهکار، استفاده از بخشی از نفت تولیدی در داخل کشور است. تولید چراغ خوراک‌پزی توسط عالی‌نسب و تبدیل سماور زغالی به سماور نفتی و تولید انبوه این محصول از اقدامات عالی‌نسب در این دوره است.

 عالی‌نسب از صنعتگرانی بود که می‌توانست محصولات نفت‌سوز تولید کند. چراغ‌های نفتی که آن زمان توسط کمپانی والور انگلستان به ایران می‌آمد، با تحریم این کشور دچار مشکل شده بود. شرایط نیز سخت بود. عالی‌نسب در توضیح این شرایط گفته است: «وقتی به مهم‌ترین بنگاه‌های تولیدی کشور مراجعه کردیم، مشخص شد پیشرفته‌ترین دستگاه‌های پرس موجود در کشور دستگاه‌هایی بود که قادر به تولید محصولاتی در حد قوطی واکس شفق بود و این به معنای آن بود که نه سطح دانش فنی موجود در ایران و نه سطح ماشین‌آلات موجود در کشورمان امکان تولید داخلی سماور و اجاق نفتی را فراهم نمی‌کرد، ضمن آنکه ریسک سرمایه‌گذاری در این زمینه هم به اندازه‌ای بالا بود که نمی‌شد از کسی توقع ورود به چنین عرصه‌ای را داشت». هیچ راهی جز ورود با سرمایه شخصی نیست. نشان «عالی‌نسب» به فاصله کوتاهی روی نخستین سماورهای نفتی ایران حک می‌شود. مردم با تولید سماور و چراغ عالی‌نسب شرایط جدیدی را تجربه می‌کنند و دولت، تحریم انگلستان پس از ملی شدن نفت را پشت سر می‌گذارد. «صنایع نفت‌سوز و گازسوز عالی‌نسب» عنوانی بود که شاید پسوند دومش برای برخی سوال برانگیز شده بود؛ دوراندیشی عالی‌نسب اما قله‌هایی را برای این صنعت می‌دید؛ چشم‌اندازی که در آن چراغ‌ها از نفت‌سوز به گازسوز تبدیل می‌شد.
 

 «بعد از کودتا به آینده ایران امیدوار نیستم»؛ این پاسخ را به فضل‌الله زاهدی، نخست‌وزیر دولت کودتا داده بود، وقتی او سوال کرده بود چرا کارخانه را تعطیل کرده‌ای؟! عالی‌نسب آنطور که خود روایت می‌کند، به محض پیروزی کودتاچیان در سال 32 ، فعالیت تولیدی صنایع عالی‌نسب را در اعتراض به کودتا و کودتاچیان متوقف می‌کند. او با این تصمیم مشروعیت کودتاچیان را به چالش کشید. پس از این اتفاق به ژنو رفت و مدتی تحصن کرد. فردی به او می‌گوید تحصن آنچنان فایده‌ای ندارد. باید بسترهای کودتا را از میان برداشت. اقدامات اجتماعی و فرهنگی در این دوران شدت بیشتری می‌گیرد. حمایت از مجموعه الغدیر علامه امینی یکی از این فعالیت‌هاست که موجبات تبلیغ این کتاب شریف را فراهم می‌آورد. روحیات ملی عالی‌نسب که در ماجرای خرید اوراق قرضه نیز در دوران تحریم انگلستان خود را نشان داده بود، این بار به کمک نهضت مقاومت ملی می‌آید. آیت‌الله طالقانی از او برای کمک به نهضت دعوت می‌کند. عالی‌نسب در روایت یکی از جلسات نهضت می‌گوید: «در آن جلسه مرحوم آقای طالقانی به نمایندگی از اعضای نهضت مقاومت سخن می‌گفت و خطاب به من فرمودند از شجاعت و غیرت شما در تعطیل کردن کارخانه در اعتراض به کودتا سپاسگزاریم اما بررسی‌های چند ماهه ما نشان می‌دهد دولت کودتا حال که از این سطح از حمایت‌های بین‌المللی برخوردار است به این زودی‌ها ساقط نخواهد شد، بنابراین مبارزات ملت ایران در دور جدید بر اساس پیش‌بینی و تحلیل‌ها، مبارزاتی درازمدت خواهد بود. این مبارزه درازمدت به ابزارهایی نیاز دارد که یکی از آنها حمایت‌های مالی و دیگری برخوردار بودن از یک محمل خوب برای حمایت از مبارزان و نیز احیاناً تشکیل برخی جلسات در پوشش کارخانه است. شخصاً به نمایندگی از همه آقایان و به نام نهضت مقاومت از شما می‌خواهم دوباره کارخانه را راه‌اندازی و ارتباط خود را با ما حفظ کنید». در واکنش به این تقاضا، دوباره کارخانه سماورسازی توسط عالی‌نسب راه‌اندازی می‌شود.

 در نتیجه ارتباط مستمر با نهضت مقاومت ملی، آیت‌الله طالقانی از او می‌خواهد در صنعت کارتن‌سازی که در انحصار یک فرد اسرائیلی است ورود کند. عالی‌نسب در ابتدا مخالفت می‌کند اما در نهایت قانع می‌شود که در این عرصه ورود کند: «به آنها توضیح دادم که در این چند ساله به یک مدیر صنعتی تمام‌عیار تبدیل شده‌ام که 5 اختراع به نام خود ثبت کرده و کاملاً بر مسائل فنی و مدیریتی رشته خود احاطه دارد و حداقل ۳ اختراع جدید را نیز در دستور کار دارد، بنابراین وارد شدن در یک رشته فعالیت جدید به معنای توقف آن تلاش‌ها و آغاز تلاش برای کسب مهارت و تخصص در یک رشته فعالیت به کلی متفاوت است که موجب می‌شود من مزیت خود را در صنایع نفت‌سوز و تکامل آن در صنایع گازسوز از دست بدهم، بدون آنکه بتوانم به چنین جایگاهی در صنعت جدید دست پیدا کنم. بر این اساس، پیشنهادهای جایگزینی را در میان گذاشتم که هیچ‌کدام از آنها پذیرفته نشد». در این شرایط عالی‌نسب تصمیم گرفت وارد این صنعت شود. کارخانه کارتن‌سازی میهن توسط عالی‌نسب راه‌اندازی شد. عالی‌نسب سال 49 به افزایش سرمایه شرکت پرداخت و تا آبان 51 سرمایه آن به ۸۰ میلیون ریال افزایش یافت اما بر اثر سقوط یک هواپیمای جنگی روی کارخانه، آبان‌ماه سال 51 دچار آتش‌سوزی و تعطیل شد.
 

همان‌طور که آمد، پیش از انقلاب کارخانه کارتن‌سازی میهن بر اثر سقوط یک فانتوم منهدم شد و پرداخت خسارت از طرف دولت منوط و مشروط به تقاضای شخص عالی‌نسب از محمدرضا پهلوی (شاه) شده بود اما عالی‌نسب از این کار امتناع ورزیده و کارخانه کارتن‌سازی متوقف مانده بود. با تغییر دولت در 5 شهریور 1357، نخست‌وزیر وقت، شریف امامی، در چارچوب تلاش برای کنترل اوضاع انقلابی کشور، مدعی «برگرداندن ظلم‌ها» شد. در پی این اعلام رسمی، عالی‌نسب از وکلای کارخانه کارتن‌سازی میهن می‌خواهد موضوع را پیگیری کنند. این فرآیند در سیر قانونی خود منتهی به صدور حکم به نفع عالی‌نسب در اوایل بهمن 1357 می‌شود اما با پیروزی انقلاب اسلامی و روی کار آمدن حکومت جدید، عالی‌نسب شکایت خود را پس گرفته و با امتناع از پیگیری موضوع دریافت خسارت وارده بر کارخانه، در واقع این مبلغ را به دولت و نظام جدید هدیه می‌کند.
 

 در پی فعالیت‌های گذشته و بنا بر ارتباط‌هایی که عالی‌نسب با نیروهای انقلاب داشت و در پی بروز مشکلات سخت و متعدد در کارخانجات کشور پس ‌از انقلاب، (اواخر سال 57 و اوایل 58) به دستور نخست‌وزیر دولت موقت (مهندس بازرگان) شورایی به نام شورای حفاظت از صنایع در اوایل فروردین 58 تشکیل شد. این شورا 7 عضو داشت که شامل یکی از معاونان وزارت صنایع، یک نماینده از وزارت کار، 2 نماینده از وزارت صنایع و عالی‌نسب بود. این شورا موظف بود به امور کارخانجات رسیدگی کند، چرا که در آن شرایط و با از بین رفتن نظم متعارف جامعه، مسابقه‌ای شدید میان کارگران شکل گرفته بود تا امتیازات بیشتری از کارفرما بگیرند. این امر تبدیل به یک مشکل بزرگ در اوان استقرار جمهوری اسلامی شده بود. این امر سبب شده بود جلسات شورای حفاظت از صنایع تقریباً هر روز تشکیل شود و تقریباً مثل یک ستاد جنگ عمل می‌کرد. عالی‌نسب به عنوان فردی صنعتگر، مدیر و مورد علاقه همه در این شورا فعالیت می‌کرده است. (اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، عزت‌الله سحابی)
 

در حوزه سیاست‌گذاری اقتصادی پس از انقلاب اسلامی، از دیگر اقداماتی که عالی‌نسب در آن نقش داشت، تهیه و تدوین گزارشی بود با عنوان «سیاست‌های توسعه و تکامل جمهوری اسلامی ایران». این گزارش که در واقع «چارچوب یک برنامه توسعه» است، اردیبهشت 1359 در نخست‌وزیری تهیه شد. نکته مهم آن است که این سند در طول سال 1358 تهیه شده است؛ سالی که نظام سیاسی برآمده از انقلاب نخستین روزهای استقرار خود را تجربه می‌کرده است. شگفت‌انگیزتر آنکه فرآیند تدوین این سند در فروردین 1358 آغاز شده است؛ روزهایی که جامعه در التهاب و آشفتگی ناشی از استقرار نظام سیاسی جدید بود.
 

 عالی‌نسب پس از انقلاب مشاورت اقتصادی رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر در دولت‌های رجایی، مهدوی‌کنی، باهنر و آیت‌الله خامنه‌ای را برعهده داشت. همچنین عضویت در شورای اقتصاد و شورای پول و اعتبار، ریاست شورای‌عالی صادرات غیرنفتی، عضویت در هیأت مؤسس سازمان صنایع ملی و راه‌اندازی مجتمع مس سرچشمه و مجتمع فولاد اهواز، از جمله مسؤولیت‌های مهمی بود که برعهده گرفت اما شاید نقش او در دوران جنگ تحمیلی به عنوان مشاور دولت برجسته‌تر از سایر مسؤولیت‌ها باشد، چرا که در این دوران، اقتصاد تحریم‌شده ایران با تمام دشواری‌های زمان جنگ به‌گونه‌ای مدیریت شد که مایحتاج اساسی مردم تامین شد و حتی برخی اقدامات توسعه‌ای نظیر ساخت فولاد مبارکه، مس سرچشمه و تولید خودرو پیش رفت. عالی‌نسب آنقدر مورد اعتماد حضرت امام بود که ایشان در این باره می‌فرمایند: «در جلسه اقتصادی‌ای که عالی‌نسب حضور دارد، خیالم از تصمیمی که گرفته می‌شود، راحت است».
 

 ستاد بسیج اقتصادی در بهار 61 طرح توزیع کوپن را آغاز کرد و در کنار آن دفترچه بسیج هم جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد خانوارهای ایرانی یافت. مبدع این کار کسی نبود جز میرمصطفی عالی‌نسب. ۵ روز از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته بود که امام خمینی‌(ره) به توصیه آیت‌الله بهشتی در حکمی ۸‌ نفر را برای اداره اتاق بازرگانی مأمور کرد که نام میرمصطفی عالی‌نسب نیز در میان آنها بود. کمی بعد عالی‌نسب به‌عنوان مشاور اقتصادی دولت موقت به‌کار گرفته شد. یکی از مهم‌ترین کارهایی که او برعهده گرفت، مدیریت ایران‌خودرو بود. او نخستین مدیر ایران‌خودرو پس از انقلاب بود. میرمصطفی عالی‌نسب خود در خاطراتش می‌گوید: به محض شروع جنگ تحمیلی خدمت شهید بهشتی رسیدم و برای ایشان توضیح دادم چگونه در شرایط جنگی از یک‌سو عرضه کل اقتصاد به دلایل متعدد با شوک منفی روبه‌رو می‌شود و از طرف دیگر قسمت تقاضای کل اقتصاد به طرز غیرمتعارفی متورم می‌شود. آنطور که عالی‌نسب نقل کرده، شهید بهشتی پس از شنیدن این سخنان بلافاصله با شهید رجایی که آن موقع نخست‌وزیر بود تماس می‌گیرد و جلسه‌ای طولانی در حضور شهید بهشتی و شهید رجایی در این زمینه برگزار می‌شود که نتیجه آن شکل‌گیری ستاد بسیج اقتصادی از همان نخستین روزهای آغاز جنگ بود.
 

 قدرت تحلیل و پیش‌بینی مسائل اقتصادی امتیاز برجسته و مهمی بود که میرمصطفی عالی‌نسب با مطالعات بین‌رشته‌ای خود به دست آورده بود. بارها در مقاطع زمانی مختلف این ویژگی موجب شگفتی اطرافیان ‌شد. تحلیل شرایط اقتصادی در زمان جنگ دوم جهانی و سال‌های پس از آن و هنگام رخدادهای مهم سیاسی و اقتصادی در ایران نظیر کودتای ۲۸ مرداد و وقایع پس از آن، انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، این موضوع را بخوبی اثبات کرد. خودش گفته است تحلیلگری در زمان جنگ دوم جهانی موجب شد انگیزه بیشتری در مطالعات اقتصادی پیدا کند تا امکان درک بهتری از مسائل اقتصادی ایران برایش فراهم شود: «هنگامی که جنگ دوم شروع شد به روشنی ملاحظه می‌کردم چگونه به قاعده منطق‌های رفتاری تبیین شده در قلمرو علم اقتصاد شرایط جنگی به صورت سلسله مراتب، منشأ جهش‌هایی در قیمت انواع کالاها و خدمات می‌شود و هرچه ضریب اهمیت و درجه حساسیت آن کالا بیشتر بود، شتاب افزایش قیمت‌ها نیز به صورت بزرگ‌تری خود را نمایان می‌کرد». نتیجه این تحلیل‌ها بود که او را به مشاوری کاردان برای دولت در زمان جنگ تحمیلی تبدیل کرد. در زمان جنگ ۸ ساله با عراق هیچ‌کس در ایران به واسطه قحطی جان خود را از دست نداد و کمتر به این شگفتی اشاره شد. نقش عالی‌نسب در راهبردهای اقتصادی دولت وقت به عنوان اصلی‌ترین دلیل توفیق آن روزها یاد می‌شود. نرخ تورم ۷ درصدی در سال ۶۴ که همچنان رکوردی دست‌نیافتنی برای دولت‌های پس از انقلاب محسوب می‌شود، نشانه ویژه‌ای از مدیریت اقتصادی در آن روزهای دشوار جنگ است که نقش عالی‌نسب در آن غیرقابل انکار است.
 

 با اتمام جنگ و روی کار آمدن دولت‌ هاشمی رفسنجانی، عالی‌نسب از گردونه تصمیم‌گیری کنار گذارده شد و از او
نه تنها در مصادر تصمیم‌گیری، بلکه در مصادر تصمیم‌سازی نیز استفاده نشد. چرایی این مطلب را دکتر نمازی - وزیر اقتصاد و دارایی دولت موسوی- چنین توضیح می‌دهد: «دولت آقای هاشمی با هدف پیاده کردن سیاست‌های تعدیل اقتصادی روی کار آمد و همان‌طور که می‌دانید این سیاست‌ها جهت‌گیری‌های خاصی درباره ارز، صادرات، یارانه‌ها، مداخله دولت در اقتصاد و ... دارد. آقای عالی‌نسب با نگرش عمیقی که به مسائل اقتصادی داشتند با این مباحث موافق نبودند و طبیعی بود که ایشان به عنوان کسی که تأثیر عملی بر امور داشته باشد، به کار گرفته نشود». عالی‌نسب ابراز کرده؛ «اگر بدانم که مؤثر واقع خواهد شد، حاضرم خود را از بام ساختمان ریاست جمهوری به پایین پرتاب کنم تا آقایان حداقل به صحبت‌های ما گوش کنند». (گفت‌وگو با دکتر حسین نمازی و دکتر فرشاد مؤمنی)
 

پس از به حاشیه گذاردن عالی‌نسب در سال‌های پس از 1368، وی حضور پررنگ‌تری در کارخانه‌های خود داشت و نقش بیشتری در مدیریت آنها بر عهده گرفت. علاوه بر این وی زمان بیشتری برای تمرکز و پیگیری امور خیریه به دست ‌آورد. در این دوره، عالی‌نسب بر اساس تحلیلی که از اثرگذاری آموزش بویژه در روستاها داشت، اهتمام قابل توجهی بر مدرسه‌سازی روستایی داشت. به تعبیری که از وی نقل شده، وی این دوره را «بازگشت به خرده‌فروشی» می‌خواند و آنچه در سال‌های پیش از آن در سطح کلان انجام می‌داد را امور خیریه کلان می‌دانست و فعالیت‌های خیریه در سطح روستاها و خانواده‌های نیازمند را کار خیر در سطح خرد قلمداد می‌کرد. نکته پندآموز آن است که به‌رغم باور عمیق و اهتمام شدید وی به پیگیری فعالیت‌های خیریه در سطح خرد یا آنچه خرده‌فروشی می‌نامید اما این قبیل فعالیت‌ها را تنها مرهم و مُسکن دانسته و آنها را فاقد راهگشایی فراگیر ارزیابی می‌کرده است. با این همه بر آن بود که «چون نمی‌توان آرام بود و بیشتر از این مقدور نیست» پس فعالیت‌های خیریه خود را با وسواس ادامه می‌داد. (از کتاب میرنامیرا، زندگی و زمانه میرمصطفی عالی‌نسب)
 

بزرگ‌ترین شهرهای سرزمین‌های اشغالی سه‌شنبه شب درگیر شورشی بی‌سابقه علیه نژادپرستی صهیونیست‌ها و پس از آن حکومت نظامی بودند. هزاران مهاجر آفریقایی با همراهی دیگر اقلیت‌ها که از تبعیض نژادی پلیس و دستگاه‌های امنیتی اسرائیل به تنگ آمده‌اند، از شامگاه سه‌شنبه به خیابان‌های بندر حیفا، تل‌آویو و وادی الخلیل ریختند و با فلج کردن فعالیت‌های شهری در چندین نقطه با پلیس درگیر شدند. معترضان که اغلب‌شان را جوانان اتیوپیایی‌تبار تشکیل می‌دادند، همچنین با  تحصن در بزرگراه‌ها، مهم‌ترین محورهای مواصلاتی شمال و مرکزی سرزمین‌های اشغالی را برای ساعاتی قطع کردند. به گزارش شبکه 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی، در این تظاهرات بی‌سابقه حداقل ۲۰۰ معترض و ۱۱۰ نیروی پلیس مجروح و دست‌کم ۱۳۵ نفر از معترضان نیز بازداشت شده‌اند، همچنین چند خودرو به آتش کشیده یا تخریب شده و چندین خیابان اصلی در تل‌آویو و حیفا مسدود شده است. اما انگیزه این تظاهرات گسترده و بی‌سابقه، اعتراض به قتل روز یکشنبه گذشته «شالومون تکاه» نوجوان 18 ساله اتیوپیایی به دست پلیس اسرائیل در بندر حیفا بود. او که تابعیت اسرائیلی داشت در حین منازعه‌ای بی‌خطر با یک جوان سیاهپوست دیگر در حیفا بود که ناگهان توسط یک پلیس اسرائیلی که خارج از ساعات وظیفه آنها را مشاهده کرده بود، خطرآفرین تشخیص داده شده و به گلوله بسته شد. افسر صهیونیست ادعا کرده قصد میانجی‌گری داشته اما هدف پرتاب سنگ قرار گرفته و بعد مجبور شده بین همان‌هایی که می‌خواسته میانجی‌شان باشد تیراندازی کند! نمایی عمومی از نژادپرستی افراطی یهودیان اشکنازی که با شست‌وشوی مغزی خاخام‌ها و آموزه‌های فاشیستی دستگاه صهیونیستی حاکم بر فلسطین اشغالی، خود را انسان برتر و دیگران را در حد برده و حیوان برمی‌شمارند. تازه شاهدان گفته‌اند نه تنها سنگ‌پراکنی در کار نبوده، بلکه پلیس صهیونیست بدون لحظه‌ای اغماض با یک شلیک مرگبار سالومون را از پا در آورده است. اما خشم جامعه آفریقایی‌تبار زمانی فوران کرد که به دنبال مراسم تدفین تکاه  در محاصره ماموران امنیتی، پلیس مزبور پس از بازداشتی کوتاه، آزاد شد. در شورش متعاقب آن ده‌ها خودروی پلیس و شهروندان عادی توسط جوانان خشمگین آفریقایی‌تبار به آتش کشیده و تخریب شد. آنها همچنین شعارهایی درباره عدم توقف این اعتراضات و ادامه آن در روز چهارشنبه سر دادند. بلافاصله بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم از جوانان جامعه 20 هزارنفری اتیوپیایی‌تباران ساکن اراضی اشغالی خواست به اعتراضات خود پایان داده و از برگزاری تظاهرات روز چهارشنبه خودداری کنند. اما به همین اکتفا نشد و «گیلعاد آردان» وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی عملا معترضان را متهم به تروریسم کرد و از گزارش‌هایی درباره تیر‌اندازی به عناصر پلیس در روز چهارشنبه خبر داد. آردان همان شب طی جلسه‌ای با رؤسای پلیس اسرائیل، ضمن صدور دستور برخورد با معترضان با مشت آهنین، اجازه استفاده از نارنجک‌های فلج‌کننده و ماموران اسب‌سوار برای بازگشایی بزرگراه «آیالون» به عنوان جاده اصلی شهر تل‌آویو را صادر کرد. بدین ترتیب بهانه لازم برای هجوم نیروهای نظامی به سوی تظاهرکنندگان و برقراری وضعیتی شبیه حکومت نظامی بویژه در حیفا و تل‌آویو ایجاد شد. این ناآرامی‌ها تصویری مشابه جنگ نژادی در ایالات مختلف آمریکا را از سرزمین‌هایی به جهان مخابره کرد که صهیونیست‌ها با جنگ و جنایت از دست بومیان‌شان درآورده‌اند. همچنین  محملی بود برای افشای عمق نژادپرستی یهودیان اشکنازی و سفاردی اسرائیل که رسما یهودیان آفریقایی و آسیایی‌تبار را  کمترین حقوق و پست‌ترین مشاغل را دارند، تحقیر کرده و غیرخودی  یا نفوذی‌ می‌خوانند. اما صهیونیست‌ها  به همین هم اکتفا نمی‌کنند به طوری که سال گذشته خبرگزاری رویترز فاش کرد رژیم تل‌آویو در اوایل سال ۲۰۱۸ به حدود ۲۰ هزار مهاجر آفریقایی مذکر – که اکثرا اهل سودان، اریتره و اتیوپی هستند – هشدار داده بود یا باید ظرف 2 ماه در ازای دریافت ۳۵۰۰ دلار، فلسطین اشغالی را ترک کرده یا روانه زندان شوند.

اسدالله خسروی: دولت به جای اجرای طرح کالابرگ برای ارائه کالاهای اساسی ارزان‌قیمت سبد مصرفی قشر متوسط و ضعیف جامعه، بازار را به حال خود رها کرده و حتی با افزایش قیمت برخی کالاها چون شیر و فرآورده‌های لبنی، گوشت، قند و شکر و . . .  موافقت می‌کند.  به گزارش «وطن‌‌امروز»، پس از افزایش چند برابری قیمت‌ها در سال گذشته به‌دنبال تغییر نرخ ارز، دولت همچون سال‌های گذشته برای کمک به مردم بویژه دهک‌های پایین درآمدی، مصوبه اختصاص 14 میلیارد دلار به واردات کالاهای اساسی را از مجلس گرفت تا مردم در تامین کالاهای اساسی با توجه به کاهش قدرت خریدشان دچار مشکل نشوند. اوایل سال‌جاری اما دولت در اقدامی عجیب با تغییر نرخ ارز4200 تومانی یارانه‌ای به نرخ ارز نیمایی (بیش از 8 هزار تومان) برای واردات گوشت قرمز، رسما برخی کالاها را که ارز دولتی به آنها تعلق می‌گرفت گران کرد.  این رویکرد دولت مورد انتقاد شدید مردم، کارشناسان و نمایندگان مجلس قرار گرفت؛ انتقادی که تاکنون ره به جایی نبرده است، تا جایی که اکنون قیمت هر کیلو گوشت قرمز با ارزنیمایی به حدود 90 هزار تومان در بازار رسیده است. مطالبات مردم و نمایندگان مجلس از دولت این است که حداقل مابه‌التفاوت نرخ ارز نیمایی با دلار 4200 تومانی را به مردم بدهد. دولت در حالی نسبت به این موضوع بی‌توجه است که بازار مدت‌هاست از کنترل و نظارت دقیقی برخوردار نیست و قیمت‌ها آشکارا بالا می‌رود. در این میان خود دولت (سازمان حمایت تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان) نیز بعضا با درخواست برخی تولید‌کنندگان برای افزایش قیمت کالاها موافقت می‌کند. نمونه آن افزایش قیمت شیر و مواد لبنی، ماکارونی، روغن و قند و شکر است. از سویی نباید نسبت به افزایش هزینه‌های تولید و بالارفتن قیمت مواد اولیه هم بی‌توجه بود؛ در پی افزایش نرخ ارز، تولیدکنندگان متحمل هزینه‌های فراوانی برای تامین مواد اولیه شده‌اند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره بی‌توجهی دولت نسبت به پرداخت مابه‌التفاوت قیمت ارز 4200 تومانی با ارز نیمایی به مردم و نیز عدم ساماندهی بازار، همچنین تعلل دولت در اجرای طرح کالابرگ برای دسترسی آحاد مردم به کالاهای اساسی با قیمت مناسب، به «وطن‌‌امروز» گفت: دولت برای تامین و توزیع کالاهای اساسی ارزان‌قیمت سبد مصرفی خانوار به تکلیف قانونی خود عمل نکرده، آنگونه که گوشت قرمز اکنون با نرخ ارز نیمایی در بازار توزیع می‌شود. حسینعلی حاجی‌دلیگانی با بیان اینکه مابه‌التفاوت نرخ ارز ارزان دولتی (4200 تومان) به ارز نیمایی (بیش از 8 هزار تومان) باید به مردم بویژه کم‌درآمدها داده شود، افزود: تخصیص ارز نیمایی به جای ارز 4200 تومانی دولتی برای توزیع کالاهای اساسی نظیر گوشت قرمز، اجحاف آشکار در حق مردم است. در این میان جای نظارت کمیسیون‌های مختلف مجلس، نهادهای نظارتی و کنترل‌کننده بازار برای ساماندهی کالاهای اساسی خالی است، چرا که هر آنچه منابع از بیت‌المال خارج می‌شود باید همان منابع به نفع مردم هزینه شود. وی اضافه کرد: مطابق قانون، دولت هر آنچه کسب درآمد می‌کند باید در هزینه‌کرد آن نیز شفاف‌سازی کند اما به نظر می‌رسد اعمال نظارت دقیقی در این بخش به چشم نمی‌خورد. به طور مثال دولت و شخص رئیس‌جمهور نسبت به چگونگی نحوه توزیع 14 میلیارد دلار ارز دولتی که باید عادلانه به دست مردم برسد کم‌توجه است. حاجی‌دلیگانی تصریح کرد: اگر مجلس شورای اسلامی سال گذشته دولت را مجاب به قانونگذاری در نحوه هزینه‌کرد منابع ارز یارانه‌ای می‌کرد، بی‌شک توزیع چنین ارزی بدرستی انجام می‌شد، چرا که دولت الان نظر خود را در شیوه پرداخت ارز یارانه‌ای تغییر داده و با وجودی که مجلس خواهان اصلاح ساختار نحوه پرداخت ارز یارانه‌ای به نفع مردم است اما نمایندگان دولت برای پاسخگویی، در جلسات مجلس خیلی کم شرکت می‌کنند. وی افزود: به نظر می‌رسد پاسخگو نبودن وزرا، معاونان و دست‌اندرکاران دولت درباره حل مشکل تامین ارز یارانه‌ای، از ناحیه فشارهای شخص رئیس جمهور آب می‌خورد، چرا که رئیس‌جمهور بنایی برای حل این موضوع ندارد.
هدررفت 200 هزار میلیارد مابه‌التفاوت ارز دولتی
همچنین عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره تصمیم سال گذشته دولت مبنی بر تخصیص ارز 4200 تومانی برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم، گفت: اختصاص ارز دولتی در سال گذشته نه تنها کمکی به معیشت مردم نکرد، بلکه حدود 200 هزار میلیارد تومان مابه‌التفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی و آزاد هدر رفت. رضا انصاری با بیان اینکه اگر این 200 هزار میلیارد تومان بین 80 میلیون ایرانی تقسیم می‌شد، عدد قابل توجهی به هر فرد می‌رسید، افزود: با توجه به اینکه مکانیسم مناسبی برای توزیع و نظارت بر ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور وجود ندارد، به کارگیری این روش نمی‌تواند کمکی به معیشت مردم کند. وی اظهار کرد: می‌توان ارز ۴۲۰۰ تومانی را به صورت نقدی بین بازار هدف توزیع کرد یا از طریق کالابرگ یا کوپن به دست مصرف‌کننده واقعی رساند. وی با بیان اینکه توزیع مجدد ارز ۴۲۰۰ تومانی فساد و رانت‌های ایجاد شده در سال گذشته را تکرار می‌کند، ادامه داد: مسؤولان به جای اینکه سرچشمه رانت و فساد را خشک کنند و با روش‌های علمی به دنبال تامین کالای اساسی مورد نیاز مردم باشند، پس از توزیع ارز 4200 تومانی سراغ نحوه هزینه‌کرد آن و فسادهای به وجود آمده می‌روند، در حالی که این روش کارآمد نیست. وی با بیان اینکه توان اقدامات کارشناسی در بدنه اجرایی کشور کاهش چشمگیری پیدا کرده، تصریح کرد: دولت به دلیل عدم ریسک‌پذیری، از حذف ارز دولتی خودداری می‌کند و به دنبال توزیع کالاهای اساسی از طریق کالابرگ الکترونیکی نیست. انصاری بیان کرد: برای استفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی پیش‌بینی شده در بودجه سال جاری باید با احتیاط رفتار شود، چرا که این احتمال وجود دارد این اعتبار 100 درصد محقق نشود. وی روش سال گذشته برای توزیع ارز 4200 تومانی را شکست خورده برشمرد و تاکید کرد: این روش نمی‌تواند به نفع طبقات محروم و مستضعف جامعه باشد.
ارز دولتی فقط به دلالان و نورچشمی‌ها می‌رسد
در همین حال عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت مخالف حذف ارز 4200 تومانی است، در واقع برخی دلالان متخلف در این وزارتخانه به دنبال این هستند که این ارز حذف نشود. شهاب نادری با اشاره به اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی فروردین‌ ماه سال گذشته و با تغییر سیاست ارزی دولت به جریان اقتصادی وارد شد، گفت: هیچ منطقی پشت توزیع ارز 4200 تومانی نیست و دولت باید راهکارهای دیگری برای تامین کالاهای اساسی بیندیشد، چرا که تاکنون توزیع ارز ارزان، کالای ارزان به دست مصرف‌کننده نرسانده است. وی با اشاره به اینکه ارز دولتی تخصیص یافته به کالاهای اساسی به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد، ادامه داد: با توجه به تجربه یک‌سال اخیر مشخص شده وزارت صنعت، معدن و تجارت نمی‌تواند بازار را کنترل کند اما ترجیح می‌دهد نورچشمی‌هایش از ارز دولتی استفاده کنند که این صحیح نیست. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مجلس به دنبال پیدا کردن راهکارهای جایگزین است تا از این طریق به معیشت مردم کمک کند.

توپخانه رسانه‌ای و فعالان سیاسی و نمایندگان حامی‌ دولت پس از چندین بار نامه‌نگاری و پیغام‌های علنی و غیرعلنی به مسؤولان صداوسیما، در مجلس فعال شده و حالا  شبکه 3 سیما را نشانه رفته‌اند.
اپیزود اول: سریال پرمخاطب «گاندو» از همان قسمت اول، معلوم بود که توسط برخی مدیران و سیاسیون - بویژه دولتی‌ها - تحمل نمی‌شود. اعتراض‌های گاه و بی‌گاه حسام‌الدین آشنا و گلایه‌های بلند و آهسته مسؤولان ارشد دولتی، از همان روزهای اول روانه تلویزیون شد و با جلوتر رفتن سریال و نمایان شدن ابعاد تازه‌ای از افشاگری‌های «گاندو» درباره فساد و جاسوسی در بخش‌هایی از دولت، هر روز بیشتر و بیشتر شد، تا جایی که فشارهای دولت باعث شد بخش‌هایی از دیالوگ‌های سریال حذف یا سانسور شود.
اپیزود دوم: برنامه صبحگاهی «سلام صبح به‌خیر» که با اجرای حسین کلهر و سیدحسین حسینی، این روزها روی آنتن شبکه 3  قرار دارد، تقریبا همیشه با مسائل روز به خانه‌های مردم می‌رود و مخاطبان خاص خود را دارد. پرداختن به موضوعاتی مانند فساد، رانتخواری، آقازاده‌ها، کارتل‌های نفتی و عملکرد وزارت نفت در کنار میان‌برنامه‌های ورزشی، فرهنگی و اجتماعی، موجب شده این برنامه مورد توجه ویژه مخاطبان صبحگاهی قرار گیرد و البته این صراحت و شفافیت برنامه خوشایند برخی نیست.
بحث‌های داغ علیرضا زاکانی، پیام فضلی‌نژاد، فؤاد ایزدی، داریوش سجادی و دیگران در این برنامه همگی بر بالا رفتن حساسیت تیم رسانه‌ای دولت و حامیان اصلاح‌طلبش افزوده است و حتی تریبون یافتن مسوولان دولت برای پاسخ دادن به سؤالات و موارد مطرح شده توسط کارشناسان در همین برنامه آتش خشم برخی را خاموش نمی‌کند.
اپیزود سوم: ماجرای بازخوانی خبر فایننشال‌تایمز درباره چگونگی انتقال یک محموله نفتی به چین  توسط نفتکش سالینا و فروش آن بعد از پایان معافیت‌های آمریکا در برنامه دهم تیرماه «سلام صبح به خیر» بهانه خوبی برای تسویه‌حساب با رسانه ملی بود.
رسانه‌های دولتی یا حامی دولت، یکپارچه به میدان آمدند و با «خلاف منافع ملی» یا «خلاف امنیت ملی» خواندن اقدام شبکه 3 در بازخوانی خبر مذکور، موج جدیدی از حملات را روانه صداوسیما کردند و تا «نفوذی» خواندن مدیر جوان شبکه 3 پیش رفتند!
اما ماجرا چه بود؟ آیا برنامه «سلام صبح به خیر» راه‌های دور زدن تحریم‌ و فروش نفت را لو داده است؟ آیا با پخش تصاویر نفتکش سالینا از شبکه 3 آمریکا فروش نفت ایران را محدودتر می‌کند؟
سیدحسین حسینی، مجری این برنامه فردای آن روز در یازدهم تیر، توضیحات جالبی از ماجرا داد تا مشخص شود عناد دولتی‌ها با صداوسیما نامحدود است.
موضوع صادرات نفت ایران به چین توسط کشتی سالینا، بعد از انتشار توسط منابع خارجی مثل رویترز و فایننشال‌تایمز، از سوی وبگاه رسمی روزنامه ایران و همین‌طور خبرگزاری‌های دولتی ایسنا، برنا و همچنین سایت‌ها و خبرگزاری‌های حامی دولت در 5 تیرماه منتشر و مشخصات کامل نفتکش و محموله و مسیر آن در متن خبرها ذکر شده بود!
به عبارت بهتر 5 روز قبل از برنامه «سلام صبح به‌ خیر» رسانه‌های خود دولت جزئیات دور زدن تحریم‌ را منتشر کرده بودند و اگر این خلاف منافع ملی است، ابتدا باید رسانه‌های دولت مورد شماتت قرار گیرند.
مجری «سلام صبح به خیر» با ابراز تعجب از واکنش بدون مبنای برخی رسانه‌ها و مدیران دولتی، نسبت به تبعیض بین موضع‌گیری شبکه 3 سیما و رسانه‌های دولتی یا حامی دولت انتقاد کرد و گفت اگر قرار باشد کسی تذکر بگیرد، ابتدا باید رسانه‌ها و مطبوعاتی که 5 روز قبل از بازنشر خبر در برنامه «سلام صبح به خیر» اقدام به انتشار خبر کرده بودند، تذکر دریافت کنند.
در بین هجمه‌هایی که به صداوسیما شده بود یک نماینده مجلس خواستار ورود دادستانی به ماجرا شده بود و دیگری خواستار ورود شورای ‌عالی امنیت ملی! مخالفان صداوسیما نمی‌دانستند این خبر را ابتدا رسانه‌های حامی دولت منتشر کرده بودند و شبکه 3، پنج روز بعد به آن پرداخته است.
هجمه‌ها علیه صداوسیما به‌خاطر نگرانی از امنیت ملی و منافع ملی نیست، چون مدعیان فعلی امنیت ملی خود بارها و بارها علیه امنیت ملی اقدام کرده‌اند. پشت پرده این هجمه‌ها و فشار به صداوسیما بویژه شبکه 3 ریشه در استیصال دولت دارد. دولت که تقریبا در همه زمینه‌ها خود را ناتوان نشان داده، برای کاستن از فشارها و انتقادها به چنگ انداختن به دیگران و حاشیه‌سازی رو آورده است. گاف حامیان دولت برای هجمه به صداوسیما نشان داد آنها از هیچ بهانه‌ای برای مقصر جلوه دادن دیگران نمی‌گذرند و حالا حالاها قرار نیست تحولی را در سیاست‌های دولت شاهد باشیم. قطعا دولتی که در رأس آن اختلافات عمیقی وجود دارد، به این حاشیه‌سازی‌ها و هجمه‌ها ادامه خواهد داد و فقط به یکی ـ دو برنامه تلویزیونی محدود نخواهد بود.

بدیعه زکزاکی، دختر شیخ ابراهیم زکزاکی، رهبر شیعیان نیجریه در گفت‌وگو با فارس، امام خمینی را الگوی پدرش معرفی کرد.
وی در این‌باره گفت: در اولین سالگرد پیروزی انقلاب، شیخ و 2 نفر دیگر انتخاب می‌شوند تا برای جشن پیروزی به ایران بیایند. وقتی آمدند با امام ملاقات می‌کنند. شیخ می‌گفت: «بعد از اینکه برگشتم چیزهایی در ایران دیدم و گفتم حالا باید در نیجریه تبلیغ را آغاز کنم. وقتی امام خمینی می‌تواند پیروز شود پس ما هم می‌توانیم».
بدیعه زکزاکی افزود: دومین ملاقات شیخ با امام در بیمارستان قبل از رحلت ایشان بود. تعریف می‌کردند: «یک ضبط کوچک با خودم بردم داخل و هر چه امام فرمودند را ضبط کردم. اولین روزی که برگشتم نیجریه در هر جمعی که حاضر می‌شدم صحبت‌های ایشان را برای مردم توضیح می‌دادم. حتی نزد چند تن از علمای آنجا نیز رفتم و گفتم شما هم باید صحبت کنید و برای اسلام قیام کنید تا دوباره اسلام به کشورمان بازگردد». وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به تاثیرپذیری جوانان از شیخ زکزاکی گفت: در اربعین، ارتش به چند نفر تیراندازی می‌کند و یک نفر در یک هفته چند بار دستگیر می‌شود. آنها را می‌برند پادگان نظامی و شکنجه می‌کنند. یکبار یکی از این ارتشی‌ها که او را شناخته بود می‌گوید: «این شیخ به شما چه می‌دهد؟ پول می‌دهد تا شما مقاومت کنید؟ شکنجه‌تان می‌کنیم اما فردا که آزاد می‌شوید باز برمی‌گردید سر پله اول». وی افزود: شیخ 9 فرزند داشت که 6 پسرش به شهادت رسیدند. 3 تا در راهپیمایی روز قدس سال ۲۰۱۴ و 3 نفر دیگر در ۲۰۱۵ شهید شدند، آن هم در میان حدود ۱۰۰۰ شهید که خیلی‌های‌شان جسدهای‌شان هم مفقود شد. ایشان الان 2 دختر و یک پسر دارند.

با موافقت وزیر راه‌وشهرسازی، فرودگاه بندرعباس به فرودگاه شهدای پرواز ۶۵۵ هما تغییر نام یافت. به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ گزارش فارس، تورج دهقانی‌زنگنه در مراسم گرامیداشت سی‌ویکمین سالگرد یاد و خاطره ۲۹۰ نفر از شهدای حمله ناو آمریکایی به ایرباس مسافری هما اظهار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ داشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌: صنعت حمل‌و‌نقل هوایی کشور از ابتدای پیروزی انقلاب آماج حملات آمریکا بوده است و با جلوگیری از پرواز هواپیمای هما به نیویورک در سال ۵۸ تحریم‌های آمریکا علیه صنعت هوانوردی ایران شروع شد و در ادامه با هدف قرار دادن پرواز ایرباس هما با شماره پرواز ۶۵۵ در ۱۲ تیر ۶۷، آمریکا اوج جنایت و دشمنی خود را با به شهادت رساندن ۲۹۰ انسان بی‌گناه شامل ۲۷۴ مسافر و ۱۶ خدمه پرواز نشان داد. دهقانی‌زنگنه افزود: خدمه این ناو آمریکایی که به ایرباس هما حمله کرد نه تنها به خاطر این حمله وحشیانه محکوم نشدند، بلکه فرمانده ناو مدال شجاعت هم گرفت. دهقانی‌زنگنه ادامه داد: جابه‌جایی سالانه ۳۰ میلیون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مسافر با حدود ۳۰۰ فروند هواپیما، آموزش صدها نیروی متخصص و شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان در این صنعت از دستاوردهای  ایران در عرصه هواپیماهای غیرنظامی است.

مهدی محمدی: راهبرد حدودا 3 ماهه ایران در مقابل آمریکا و کشورهای شریک آن که هدف از آن رسیدن به «موازنه فشار» با آنها بوده، اکنون در حال پشت سر گذاشتن مرحله موازنه و رسیدن به وضعیتی است که می‌تواند نوعی دست برتر برای ایران ایجاد کند.
تا چند ماه قبل ارزیابی آمریکا این بود که اولا ایران تحت فشارهای پی در پی ضعیف شده و اعتماد به‌نفس لازم را برای اقدام علیه آمریکا از دست داده است، ثانیا در ایران، حمایت اجتماعی و اجماع سیاسی لازم برای پاسخ دادن به فشارهای آمریکا وجود ندارد و ثالثا تشدید بی‌امان فشارها ایران را چنان درگیر مساله بقا کرده که به رویارویی با آمریکا هم نمی‌اندیشد چه رسد به اینکه بخواهد تنش‌ها را با آن موازنه کند یا در موضع برتر قرار بگیرد. گذار از صبر به اقدام، از اقدام به موازنه فشار و از موازنه فشار به برتری راهبردی، مسیری است که ایران کمتر از 3 ماه است وارد آن شده و در این زمان کوتاه بخش مهمی از آن را پیموده است. مهم‌ترین نشانه اینکه مسیر فعلی درست است، همین است که اکنون متوقف کردن و خارج کردن ایران از ریلی که در آن قرار گرفته، تبدیل به مهم‌ترین اولویت آمریکا شده است.
اعلام کاهش تعهدات برجامی  که در واقع مهم‌ترین اقدام ایران برای موازنه تنش با آمریکا بود، به سرعت معادلات را تغییر داد. ایجاد تهدید معتبر کاهش تعهدات قبل از هر چیز به دیپلماسی جان داد. اروپایی‌ها که تا قبل از این یک سال تمام را به معطل کردن ایران، ترساندن آن از تبعات ترک تعهدات و تلاش برای نشاندن ایران پای میز مذاکره با آمریکا گذرانده بودند، به سرعت و در زمانی کوتاه سعی کردند به سازوکاری که ادعا می‌کنند هدف از آن کمک به ایران برای بهره‌مندی از عواید اقتصادی برجام است، سر و شکلی داده و آن را به زعم خودشان نهایی کنند. تهدید به کاهش تعهدات برجامی، نگه داشتن ایران در برجام را به مهم‌ترین اولویت غرب تبدیل کرد و بر خلاف نظر کسانی که این اقدام را ماجراجویی و مسدود کردن راه دیپلماسی می‌دانستند، نشان داد اتفاقا تولید فشار، به باز شدن مسیر دیپلماسی و موثر شدن آن می‌انجامد. اگر همان شب که ترامپ از برجام خارج شد، تحلیل‌های گمراه‌کننده راهزنی نمی‌کرد و ایران از همان زمان تعهدات خود را متناسب با کاهش پایبندی تعهدات طرف مقابل کاهش می‌داد، بسیاری از مشکلات و تنگناهایی که اکنون ایجاد شده، اساسا به شکل فعلی ایجاد نمی‌شد و خیلی وقت پیش غربی‌ها مجبور می‌شدند میان از بین رفتن برجام یا اقدامات موثر برای مرزبندی با آمریکا انتخاب کنند.
با این حال اروپا نشان داد به اندازه کافی آماده نیست. مرور تحولات 2 هفته گذشته، درباره اینستکس نشان می‌دهد اروپا هنوز آماده دیپلماسی واقعی که از دید ایران چیزی جز ایستادگی پایدار و واقعی در مقابل آمریکا نیست، نشده است. فرمول فعلی اینستکس که اروپا روی میز گذاشته اولا به معنای مدیریت بخش اعظم درآمد ملی ایران در حساب‌های متعلق به اتحادیه اروپاست که در واقع محقق‌کننده یکی از اهدف اصلی تحریم‌های آمریکا در باب خارج کردن اختیار هزینه‌کرد پول‌های ایران از دست آن و کنترل محل مصرف پولی است که ایران در اختیار دارد. این بی‌معناست که ایران به زحمت درآمد کسب کند و آن را با اجازه اروپا در محلی که اروپا «مشروع» می‌داند مصرف کند، ثانیا این فرمول یک مکانیسم پنهان برای تحمیل استانداردهای FATF به بخش‌های خصوصی و دولتی در ایران ایجاد می‌کند که مستقیما بر خلاف سیاست ملی ایران در این زمینه است، ثالثا مهم‌ترین مساله ایران یعنی خرید کالاهای تحریم شده توسط آمریکا در این مکانیسم هیچ راه‌حلی نیافته و بنابراین ایران مجبور خواهد بود تامین بخش بسیار کوچکی از نیازهای خود در حوزه غذا و دارو را به قیمت بسیار گران از اروپا معادل همه تعهدات گسترده‌ای قرار بدهد که اروپا در برجام داشته و رابعا در حالی که اروپا خرید نفت از ایران را به تبعیت از تحریم‌های آمریکا صفر کرده، اساسا پول یا اعتباری در اینستکس وجود نخواهد داشت که به درخواست‌های وارداتی ایران تخصیص پیدا کند.
اروپا می‌گوید یک خط اعتباری 3 میلیون یورویی برای اینستکس فعال خواهد کرد. اگر دقت کنیم که مثلا در سال 97 ایران چیزی حدود 10 میلیارد دلار صرف واردات 25 قلم کالای اساسی کرده و در این میان فقط بیش از 5 میلیارد دلار به واردات خوراک دام و طیور اختصاص یافته، معلوم می‌شود خط اعتباری 3 میلیون یورویی حتی یک شوخی بی‌مزه هم نیست.
ارائه این نسخه از اینستکس تردیدی برای ایران باقی نگذاشته که هدف واقعی اروپا نه جبران خسارت اقتصادی تحریم‌ها برای ایران، بلکه نگه داشتن ایران در برجام با حداقل امتیاز ممکن و منصرف کردن ایران از تداوم مسیر کاهش تعهدات است. اروپا اگر واقعا خواهان حفظ برجام است، راه بلندی برای رفتن در پیش دارد که باید آن را در زمانی بسیار کوتاه و فشرده طی کند و اینستکس در این مسیر طولانی حتی یک گام کوچک هم محسوب نمی‌شود. با این حال، ایران به اینستکس نه نگفته، بلکه اولا خواهان آن شده این مکانیسم اصلاح شود و ثانیا اعلام کرده این حد از تعهد اروپا مانع کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران نخواهد بود. تا زمانی که اروپا نمی‌تواند به همه تعهدات خود طبق برجام عمل کند، طبعا ایران هم به همه تعهدات خود عمل نخواهد کرد و سطح پایبندی خود را با سطح تعهدات طرف مقابل تنظیم می‌کند.
با این تغییر راهبرد از سوی ایران، نشان‌های تغییر معادلات هم آشکار شده. در حالی که غرب‌گرایان ایرانی تصور می‌کردند به محض اینکه ایران تعهدات برجامی خود را کاهش بدهد اروپا به طور کامل به آمریکا ملحق خواهد شد، می‌بینیم نیاز جایگزین‌ناپذیر اروپا و حتی آمریکا به برجام، بیش از گذشته در حال آشکار شدن است و بتدریج روشن می‌شود هدف آمریکایی‌ها یعنی«توسعه دادن برجام به حوزه‌های موشکی و منطقه‌ای از طریق فشار همه‌جانبه» نه فقط محقق شدنی نیست، بلکه نتیجه عکس داده و غرب مجبور است به جای این رویای محقق نشدنی، به فکر بازگرداندن ایران به تعهدات برجامی‌اش باشد. از مدت‌ها قبل روشن بود دیپلماسی واقعی تنها وقتی آغاز خواهد شد که غرب از بیم تخریب کامل برجام و درگیری نامتقارن منطقه‌ای با ایران، ناچار به محاسبه مجدد درباره تبعات فشار به ایران شود.
واضح است محاسباتی که در زمانی طولانی در ذهن آمریکا شکل گرفته بسادگی تغییر نخواهد کرد اما مسیر چند هفته گذشته، دورنمای تغییر محاسبات آمریکا را ایجاد کرده و این دورنما ارزش ریسک بیشتر را دارد.