کارشناس اقتصاد در تشریح وضعیت بازار سرمایه گفت: سال 99 بازار سرمایه نزدیک به 300 درصد رشد کرده است و این رشد با متغیرهای پولی ما منطبق نیست و کمیت‌های پولی نظیر پایه پولی و نقدینگی نمی‌تواند این رشد را توضیح بدهد. افزایش پایه پولی و نقدینگی برای یک دوره تورمی و کمبود شدید ارز طبیعی است و اینطور نیست که جنس این نقدینگی از جنسی باشد که چند درصد آن منجر به حمله به بازار بورس یا اتفاق خاصی شود. این نقدینگی لازم است برای آنکه در شرایط تورم مبادلات بتواند انجام شود. با وجود انتظارات تورمی بالایی که در کشور وجود دارد، رشد شاخص بورس از آن انتظارات هم فراتر رفته است و قابل توجیه نیست. این روند تحت تاثیر گذشته نزدیک است و همزمان بر آینده نیز تاثیر می‌گذارد. هنگامی که افراد به یک ماه قبل نگاه می‌کنند و بازدهی‌های بسیار زیاد در بورس را می‌بینند، این تصور در ذهن افراد به وجود می‌آید که این بازدهی می‌تواند تداوم داشته باشد و همین تصور واقعیت‌ساز است و به این انتظارات جامه عمل می‌پوشاند.حسین دوردیان همچنین اظهار داشت: بنده اثر مثبتی در افزایش اخیر بورس نمی‌بینم و شاید تنها فایده آن همین افزایش سرمایه یا عرضه اولیه شرکت‌ها باشد که راحت‌تر انجام می‌شود اما در مجموع باعث می‌شود یک بازار با بازدهی بالا و نامتعارف به وجود آید که تولید را با چالش جدی مواجه کند، زیرا بخش تولید، بازدهی خود را با این بازار می‌سنجد. سایر بازارها نیز از این رشد تاثیر می‌پذیرند، زیرا هنگامی که بازار سرمایه یک بازدهی 300 درصدی را ثبت می‌کند، سایر بازارها صرفا تماشا‌کننده نیستند و سعی می‌کنند بازدهی خود را به بازدهی بازار سرمایه نزدیک کنند. به طور مثال هنگامی که قیمت‌ها در بازار ارز با توجه به قیمت‌ها در بازار سهام رشد می‌کند، سریعا بر بخش‌های مختلف اقتصاد تاثیر می‌گذارد و باعث رشد سطح عمومی قیمت‌ها می‌شود. این روند ضدتولید است و می‌تواند تولید را منکوب کند. عمده آثار این روند منفی است و درصورتی که می‌خواستیم شاهد این آثار منفی نباشیم، باید اقداماتی را انجام می‌دادیم که روند رشد شاخص کند‌تر و با رشد کلی اقتصاد همگرا می‌شد. افزایش زیاد قیمت سهام در بورس موجب به وجود آمدن انتظارات تورمی می‌شود و دیگر سود‌های 30 الی 40 درصدی، سودهای پایین محسوب می‌شود.

***

کارشناس اقتصاد در رابطه با نقش بازار سرمایه در اقتصاد اظهار داشت: بازار سرمایه یکی از ابزارهای مناسب اقتصاد است و در صورتی که از آن درست استفاده شود، مواهب گسترده‌ای برای بازار سرمایه خواهد داشت. بازار سرمایه معمولا در کشورهای پیشرفته محل انتقال وجوه مازاد به بخش واقعی اقتصاد یا همان تولید است اما در کشور ما به دلیل نبود امکان افزایش سرمایه از محل صرف سهام، ارتباط بازار ثانویه با بازار اولیه برقرار نیست. علت این امر هم سختگیری‌های سازمان بورس است که از افزایش سرمایه شرکت‌ها جلوگیری می‌کند. بازار سرمایه در سایر کشورها موجب افزایش سرمایه‌گذاری، ارتقای رشد اقتصادی و رفاه خانوار می‌شود اما متاسفانه این بازار در کشور ما چنین کارکردهایی را ندارد. علی سعدوندی با اشاره به موقت بودن مهار تورم توسط بورس بیان کرد: در سال‌های اخیر تا اواسط سال 97 به دلیل سیاست‌های رکودزای پیشین، ارزش بازار سرمایه پایین‌تر از ارزش ذاتی آن بود اما از آن به بعد، با هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه، نرخ رشد ارز و تورم موقتا مهار شد. با توجه به اینکه بازار سرمایه فرصتی 2 ساله به مسؤولان داد، باید در این ۲ سال فکری به حال معضل نقدینگی می‌کردند تا از بروز تورم‌های بالا جلوگیری شود. 

وی افزود: یکی از راهکارهایی که دولت می‌توانست از آن استفاده کند، انتشار اوراق و گسترش این بازار بود تا بخشی از نقدینگی در بازار اوراق جریان پیدا کند اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد. به دلیل سیاست‌های کاملا نادرست مثل دامنه نوسان و حجم مبنا که در بازار سرمایه اعمال شد، این تلقی در جامعه ایجاد شد که بازار سرمایه بدون ریسک است، در حالی که همواره مسؤولان بازار سرمایه باید به فعالان این بازار اعلام کنند بازار سرمایه محلی برای فعالیت افرادی است که توانایی پذیرش ریسک‌های بالا را دارند. 

سعدوندی ادامه داد: از بهمن‌ماه 98 رشد بازار سرمایه شدت گرفت و همزمان با این اتفاق عرضه سهام توسط دولت و سایر نهادهای عمومی به صورت بسیار محدود انجام شد. از سوی دیگر مسؤولان بازار سرمایه از طریق دامنه نوسان و تزریق منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار موجب به وجود آمدن این برداشت عمومی شدند که بازار سرمایه همواره صعودی خواهد بود. در نتیجه شاخص کل بورس که در بهمن‌ماه 98 کمتر از 500 هزار واحد بود ۴ برابر شد و به 2 میلیون واحد در مرداد‌ماه رسید. این کارشناس سرمایه‌گذاری ضمن بررسی تاثیر بازار سرمایه بر سایر بخش‌های اقتصاد گفت: اگر یکی از بخش‌های اقتصاد رشد شدید و ناگهانی داشته باشد، موجب ریسک سیستمی در سایر بخش‌های اقتصاد می‌شود. متاسفانه این اتفاق در بازار سرمایه کشور ما افتاده است و در حال حاضر کل اقتصاد کشور را به صورت سیستمی تهدید می‌کند. تاکنون هم راهکار مشخصی برای کنترل این بحران اندیشیده نشده است. 

وی در تشریح تاثیر تصمیمات اقتصادی دولت بر بازار سرمایه بیان کرد: افزایش بیش از اندازه قیمت سهام در بازار سرمایه، صرفا به دلیل مدیریت ضعیف مدیریت سابق این بازار نبوده است، بلکه علت به وجود آمدن برخی از این مشکلات به دلیل کاهش نرخ سود سپرده بانکی و سیاست‌های انبساطی گسترده‌ای بود که بانک مرکزی در پیش گرفت. این اقدام موجب شد نرخ رشد نقدینگی و رشد پایه پولی ما رکوردهای جدیدی را ثبت کند که در تاریخ  اقتصادی ایران کم‌نظیر بوده است. متاسفانه همه این عوامل باعث شده است به شرایط خطرناکی برسیم. سعدوندی افزود: یکی از مشکلات بازار سرمایه انحصار است. مجوزها در بازار سرمایه تنها به افراد آشنا و ژن‌های خوب داده می‌شود و جز این افراد هیچ کس یارای گرفتن مجوز را ندارد. البته این بحران برای کل کشور است، به طور مثال بانک مرکزی از کل مجوز‌هایی که می‌تواند در طول سال صادر کند، برای فعالیت‌های مختلف اقتصادی جمعا به تعداد انگشتان دست مجوز صادر می‌کند و این موجب سرکوب بازارها می‌شود. 

وی در پایان تاکید کرد: در بازار سرمایه و بانک مرکزی، خفقان اقتصادی جریان دارد. ما باید فساد و تبعیض را از بازارهای بانک و سرمایه حذف کنیم، زیرا این عوامل باعث صدمه خوردن کل اقتصاد می‌شود. دلیل حمایت دولت از بازار سرمایه نگرانی از ریزش آن است که تاکنون هم موثر بوده و باعث ورود تعداد زیادی از مردم به بورس شده است. به علت سیاست‌های حمایتی نادرست دولت، قیمت برخی سهم‌ها به چند صد برابر ارزش ذاتی خود رسیده است.