گروه فرهنگ و هنر: ما از همسایه جنوبی بی‌خبریم، با اینکه سالانه کلی حاجی به مکه و مدینه می‌فرستیم اما اطلاعات‌مان از رژیم سعودی ناچیز است. چرا می‌گوییم ناچیز! به این خاطر که آن اندازه که امروز این رژیم نوپای 80 و چندساله برای کشور ما نقشه می‌کشد و این اندازه که در مناسبات بین‌المللی با پول نفت نقش ایفا می‌کند، برای ما شناخته‌شده نیست. ضمن اینکه از داخل عربستان هم جز مکه و مدینه، آنچنان که باید خبر نداریم. در سال‌های اخیر با توسعه شبکه‌های اجتماعی، راه برای گفتن از هزارتوی مخوف خاندان پادشاهی رژیم عربستان و اداره خانوادگی و هزار فامیل این کشور که به نام سعودی خورده، باز شده است. کتاب‌هایی در این سال‌ها منتشر شده است که عناوین‌شان بسیار جذاب است. یعنی روی جلد با عنوانی مواجه می‌شوید که گویی هیچ ناگفته‌ای از عربستان باقی نخواهد گذاشت. واقعیتش هر کدام از این کتاب‌ها چیزی دارند درباره رژیم سعودی ولی شاید هیچ کدام به اندازه متن تاریخ و مستند تاریخی و روایت شفاهی آدم‌ها و اتفاق‌ها جذاب نباشند. مثلا کتاب «صلحی که همه صلح‌ها را برباد داد» نوشته دیوید فرامکین ترجمه حسن افشار یکی از مرجع‌ترین کتاب‌ها برای پی بردن به راز تاسیس رژیم سعودی بعد از فروپاشی عثمانی است. در کنار این کتاب‌ها، برخی خاطرات و نوشته‌هایی هم که درباره عربستان منتشر شده نیز خواندنی است، خواندنی برای اینکه دریابیم بیش از یک‌ جغرافیا و یک حکومت، با موجود و مولودی عجیب‌الخلقه طرفیم. این روزها شبکه مستند، با پخش مستند «پسران سعود» تلاش می‌کند کمی اطلاعات عمومی ما درباره عربستان سعودی را به روز کند. تاسیس رژیم سعودی، استفاده از تفکرات وهابیت در حاکمیت سعودی و مناسبات قدرت در خاندان سعود بخش‌های اصلی این مستند ۴ قسمتی است. به همین بهانه با وحید فرجی، سازنده مستند «پسران سعود» به گفت‌وگو نشستیم.

***

* آقای فرجی! این روزها مجموعه مستند «پسران سعود» از شبکه مستند سیما در حال پخش است؛ درباره جزئیات پخش این مجموعه توضیح می‌دهید؟

این مستند 4 قسمتی درباره فرازهای مهمی از کشور عربستان سعودی است و به 4 موضوع اصلی می‌پردازد؛ به عنوان مثال قسمت اول این مجموعه که بتازگی روی آنتن شبکه مستند رفته است، درباره چگونگی پیدایش عربستان سعودی است. داستان از جنگ اول جهانی شروع شده و کش و قوس قدرت‌های بزرگ و فروپاشی امپراتوری عثمانی را به تصویر می‌کشد. همچنین نگاهی به نقش کشورهای فرانسه و انگلیس در شکل‌دهی کشورهای عربی بعد از جنگ اول جهانی دارد که یکی از این کشورها عربستان سعودی است. 

 

* آیا هر 4 قسمت مستند به یک موضوع خاص درباره عربستان سعودی پرداخته است؟

در مجموع همان‌طور که از عنوان برنامه «پسران سعود» بر می‌آید، هر 4 قسمت این مجموعه مستند به بررسی احوالات خاندان آل‌سعود پرداخته است به طوری که در قسمت دوم به این موضوع پرداخته شده است که خاندان سعود چگونه با استفاده از تفکرات وهابیت منتسب به محمد بن‌عبدالوهاب و گروه‌های ذیل‌ همین تفکر (اخوان) مسیری را منتهی به القاعده و داعش ایجاد کردند. این موضوع را از جنبه تاریخی و مذهبی بررسی کرده‌ایم، در مجموع باید گفت در این قسمت سعی کرده‌ایم روند تاریخی شکل‌گیری و گسترش این تفکرات را مورد بررسی قرار دهیم. 

 

* همان‌طور که پیش از این اعلام شده، در قسمت سوم مستند به چگونگی به قدرت رسیدن آل‌سعود در عربستان پرداخته‌اید؛ درباره جزئیات این قسمت توضیح می‌دهید؟

البته از آنجا که هنوز قسمت نخست مجموعه مستند روی آنتن رفته است، اجازه بدهید درباره قسمت‌های دوم، سوم و چهارم مجموعه جزئیات زیادی مطرح نکنم اما به طور کلی باید گفت، قسمت سوم مجموعه مستند درباره شاکله هرم قدرت در عربستان است و برای تبیین آن پرونده بندر بن‌سلطان، نوه عبدالعزیز را به عنوان نمونه‌ای از هرم قدرت در عربستان باز کرده‌ایم؛ اینکه پدر او چه جایگاهی در خاندان سعود دارد و چگونه توانسته به چنین قدرتی برسد. البته داستان‌های فرعی دیگری نیز در کنار آن وجود دارد که از آن جمله می‌توان به ارتباط این مدل از حکومت با غرب بویژه آمریکا و انگلیس اشاره کرد. 

همچنین ذکر این نکته خالی از لطف نیست از آنجا که اخبار و رویدادهای کشور همسایه عربستان برای مخاطبان ایرانی از جذابیت خاصی برخوردار است، قسمت چهارم این مستند به جذاب‌ترین قسمت آن بدل خواهد شد، زیرا قسمت چهارم مستند «پسران سعود» به تاریخ روابط عربستان سعودی با ایران از زمان پیدایش آن در دوران پهلوی تا به امروز می‌پردازد که نگاه متفاوت به این مساله به جذابیت‌های آن افزوده است. 

 

* اگر بخواهید به ویژگی بارز این مستند اشاره کنید، آن چه خواهد بود؟

به نظرم یکی از ویژگی‌های پررنگ مجموعه مستند «پسران سعود» به پخش تصاویر آرشیوی دیده ‌نشده بازمی‌گردد که پخش این تصاویر توجه مخاطبان ایرانی را به خود جلب می‌کند.

 

* اجازه بدهید یک سؤال را خیلی شفاف و صریح بپرسم و آن اینکه خیلی از جوانان مستندساز از عدم دسترس آسان به آرشیوها گلایه می‌کنند؛ آیا شما برای برای دسترسی به آرشیو غنی‌ای که اشاره کردید از لابی خاصی استفاده کردید؟

در وهله اول درباره گلایه برخی مستندسازان باید بگویم این گلایه‌ها کاملا بحق است، زیرا یکی از موضوعاتی که در حوزه مستندسازی کشورمان وجود دارد، این است که مستندهای تاریخی آرشیومحور کمتر ساخته می‌شود و آن هم یک دلیل بیشتر ندارد و تا زمانی که دسترسی به آرشیوها برای مستندسازان سخت و دشوار باشد، شاهد ادامه همین روال خواهیم بود. البته در خیلی از موضوعات، آرشیو کمی وجود دارد و اگر آرشیوی هم وجود داشته باشد، نهادهای مختلف برای ارائه آن به مستندساز به‌سختی همکاری می‌کنند. 

در مجموع این اتفاقات است که شاهد هستیم بسیاری از دست‌اندرکاران مستندهای اینچنینی را خیلی جدی نمی‌گیرند و فیلم‌هایی از این دست به‌رغم تمام اهمیتی که دارند به جایگاه واقعی خود نمی‌رسند. این موضوع در حالی است که در 3-2 سال اخیر فیلم‌های آرشیوی زیادی در خارج از ایران ساخته می‌شود و برای مخاطبان ایرانی هم جذابیت‌های زیادی دارد اما متاسفانه در اینجا، عمدتا کمترین برآوردهای مالی را به مستند آرشیوی می‌دهند، چرا که وقتی گفته می‌شود فیلمی آرشیوی است همه تصور می‌کنند خیلی ساده ساخته می‌شود. به نظرم این رویکرد غلط باید هر چه سریع‌تر تغییر کند. 

 

* خب! این مسأله شاید از نداشتن اطلاعات کافی از روند تولید اینگونه مستندها نشأت می‌گیرد.

دقیقا همین‌طور است، متاسفانه برخی‌ها فقط خروجی کار را تماشا می‌کنند و از روند طولانی و سخت تولید هیچ اطلاعاتی ندارند و در نتیجه قضاوت اشتباهی درباره این آثار انجام می‌دهند. به عنوان مثال برای تولید همین مجموعه مستند «پسران سعود» یک تیم کامل حدود 2 سال سختی‌های بسیاری را متحمل شدند تا یک مجموعه مستند 4 قسمتی برای مخاطبان ساخته شود. 

 در مجموع روند تحقیق و پژوهش این مستند 4 قسمتی تا پایان تدوین قسمت آخر مجموعه ادامه داشت و از زمان آغاز تحقیق برای ساخت این مستند تا پایان تصویربرداری و تدوین آن بیش از 2 سال زمان برد. 

 

* شما قبل از ساخت مستند «پسران سعود»، یک مستند با همین حال‌و‌هوا درباره آمریکا هم ساخته بودید؛ تجربه تولید آن اثر چقدر در ارتقای سطح کیفی «پسران سعود» مثمرثمر واقع شد؟

همان‌طور که اشاره کردید مستند «پسران سعود»، دومین تجربه کاری‌ام است که به صورت آرشیومحور تولید شده است و قبل از آن مجموعه «روزهای آزادی» با محوریت آمریکا را با همین رویکرد ساخته بودم و همانجا با سختی‌های اثر آرشیو‌محور آشنا شدم؛ سختی‌هایی که هر کدام نفس تیم تولید‌کننده را می‌گرفت، زیرا دسترسی به آرشیوها بسیار کار پیچیده‌ای است و شما باید برای پیدا کردن یک دقیقه تصاویر آرشیوی مرتبط با محتوا روزها در سایت‌ها، شبکه‌ها و حتی وبلاگ‌های خارجی جست‌وجو کنید تا اینکه تصاویری باکیفیت و مرتبط پیدا کنید. از سوی دیگر برخی مواقع باید برای دسترسی به آرشیو خارجی‌ها هزینه کرد و ما در مستند «پسران سعود» همین کار را کردیم و بخش قابل توجهی از هزینه مستند را خرج خرید آثار خارجی کرده‌ایم. 

ذکر این نکته هم ضروری است که در تدوین اینگونه مستندها، کارگردان باید یک روایت قصه‌گونه از تصاویر آرشیوی ارائه دهد تا از یکنواختی مستند کاسته شود. در نهایت تیم تولید «پسران سعود» در تولید این مستند تمام تلاش خود را کردند که با رعایت نکات ذکر‌شده، مستندی تولید شود که با پخش آن از شبکه مستند، تصاویر آرشیوی دیده‌نشده‌ای با یک روایت جذاب برای مخاطبان نمایش داده شود تا به جذابیت مستند کمک کند. 

 

* در پایان درباره زمان پخش این مجموع مستند توضیح دهید.

مجموعه مستند «پسران سعود» از ۱۳ شهریور در جدول پخش شبکه مستند قرار گرفته و پنجشنبه‌ها ساعت ۲۲ روی آنتن می‌رود، همچنین تکرار این مستند هم روز بعد ساعت ۱۰ خواهد بود. 

***

«از آنجا که از اوضاع جامعه سعودی و داخل کشور عربستان اخبار خیلی کمی بیرون می‌آید و حتی خبرگزاری‌های بزرگ دنیا هم آنجا کم‌کار هستند، دیدن یک کتاب درباره شرایط داخلی عربستان می‌تواند بسیار جذاب به نظر برسد. این کتاب که حاصل تحقیقات یک پژوهشگر آمریکایی است، می‌تواند بسیار مفید و قابل استفاده باشد. اگر چه «هزارتوی سعودی» زمستان ۹۶ توسط نشر اسم ترجمه و چاپ شده اما این کتاب سال ۲۰۱۲ نوشته و منتشر شده است. کتاب البته همچنان کتاب مهمی است، چرا که خیلی از ساختارها و اصول اساسی از سال 2012 تاکنون، با تغییر خاصی مواجه نبوده و جامعه عربستان در واقع همان جامعه است. 

***

«اینکه چطور آمریکایی‌ها می‌توانند با عباراتی نظیر «گاو شیرده» درباره یک حکومت مانند «رژیم سعودی» صحبت کنند یا اینکه سران رژیم سعودی نمی‌توانند پاسخ‌‌های شرافتمندانه‌ای به توهین‌‌های اینچنینی بدهند، به خودی خود مسأله مهمی برای پژوهش است. برای یافتن پاسخ این سوال باید سفری به درازای تاریخ داشت. «سفری از دل عشیره به قلب نفت جهان»؛ عبارتی که زیر عنوان کتاب زندگینامه خودنوشت وزیر سابق نفت عربستان آمده است. زندگینامه «علی النعیمی» با عنوان «برآمده از صحرا» سال ۹۷ توسط نشر رود منتشر شد.

پوستر جایزه «نشان رسول» همزمان با سالروز تولد رسول ملاقلی‌پور، فیلمساز شاخص سینمای دفاع‌مقدس رونمایی شد. 

به گزارش «وطن امروز» هفدهم شهریورماه مصادف است با شصت‌و‌پنجمین سالروز تولد زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور، یکی از چهره‌های شاخص و تاثیرگذار سینمای دفاع مقدس، به همین مناسبت پوستر جایزه «نشان رسول» که امسال در حاشیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «مقاومت» برگزار می‌شود، رونمایی شد. پرویز فارسیجانی، دبیر جایزه «نشان رسول» در این باره گفت: «نشان رسول» ادای احترام به سینماگری است که خلاقیت، جسارت و نوآوری از ویژگی‌های کارنامه اوست. در آیین افتتاحیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «مقاومت» که سی‌و‌یکم شهریور برگزار می‌شود، این نشان به یک سینماگر اهدا خواهد شد. امروز و در سالروز تولد این کارگردان پوستر «نشان رسول» رونمایی شد، طراح این پوستر محمدرضا رسولی است. 

وی ادامه داد: امیدوارم «نشان رسول» به یک رویداد و جایزه تاثیرگذار در سینمای ایران تبدیل شود، جایزه‌ای که به سینماگران جوان و نوجوان در حوزه سینمای دفاع‌مقدس و انقلاب اسلامی انگیزه حرکت بدهد. شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «مقاومت» در ۲ زمان ۳۱ شهریور تا ۶ مهر همزمان با هفته دفاع‌مقدس در بخش‌های «مدافعان سلامت»، «جشنواره جشنواره‌ها» و انتخاب استانی بخش «فیلمسازان بسیجی» و «نشان رسول» یکم تا هفتم آذر همزمان با هفته بسیج برگزار می‌شود.

بهروز شعیبی در برنامه «کتاب باز» عنوان کرد که قصد ساخت مستند سینمایی «امام موسی صدر» را دارد.

به گزارش «وطن امروز»، بهروز شعیبی کارگردان، فیلمنامه‌نویس و بازیگر سینما و تلویزیون در برنامه کتاب باز در بخش معرفی کتاب، از ساخت مستند سینمایی درباره امام موسی صدر خبر داد. این کارگردان سینما با معرفی کتاب «هفت روایت خصوصی» به نویسندگی حبیبه جعفریان که به زندگی امام موسی صدر می‌پردازد، گفت: قصد دارم بزودی مستند سینمایی درباره امام موسی صدر بسازم. 

وی در گفت‌وگو با سروش صحت در برنامه کتاب باز عنوان کرد: امام موسی صدر یک عالم بزرگ ایرانی است که نقطه مهمی در تاریخ لبنان به وجود آورده و به عنوان شخص ایرانی بسیار برای‌مان قابل افتخار است. شعیبی در ادامه با اشاره به ساخت مستند سینمایی «امام موسی صدر» عنوان کرد: کار تحقیقات خود را درباره این شخصیت مهم تاریخی آغاز کردم و امیدوارم بتوانم بزودی مستند سینمایی خود را با موضوع امام موسی صدر شروع کنم. 

بهروز شعیبی فیلم سینمایی «روز بلوا» را در آستانه اکران در سینماها دارد. 

گفتنی است، امام موسی صدر ۹ شهریور ۱۳۵۷، طی سفری رسمی به لیبی به دعوت معمر قذافی، ربوده شد و از آن زمان تاکنون به‌رغم انتشار اخبار ضد و نقیض، همچنان خبر دقیقی درباره سرنوشت ایشان منتشر نشده است.

فیلم سینمایی «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی بعد از حضور در جشنواره فیلم ونیز مورد توجه و تحسین منتقدان قرار گرفته است. 

به گزارش تسنیم، فیلم سینمایی جدید مجیدی بعد از حضور در جشنواره فیلم ونیز توجه منتقدان و صاحب‌نظران سینمایی را به خود جلب کرده است. آنطور که نویسندگان سینمایی نوشته‌اند فیلم مجیدی بعد از سال‌ها فاصله از دنیای اجتماعی کودکان و مشکلات آنان، اثری بی‌نقص‌تر از دیگر فیلم‌های او است که نگاه تماشاگر را به خود جلب می‌کند.

پیتر دبروگ منتقد ارشد ورایتی در یادداشتی که درباره فیلم نوشته، تلاش کرده است فیلم را با نمونه‌های غربی و آمریکایی خود مقایسه کند و ارزش هنری و مفهومی آن را در این قیاس نشان بدهد. وی نقطه قوت فیلم مجیدی را سادگی آن دانسته و نوشته است: «فضا و شخصیت‌های فیلم تا حدی یادآور فراموش‌شدگان لوئیس بونوئل و زندگی کودکان مکزیکوسیتی در آن فیلم است؛ اثری اخلاقی و صادقانه با فرمی نئورئالیستی که مجیدی در کارنامه‌اش از این جنس فیلم زیاد دارد. اما «خورشید» بی‌نقص‌تر از کارهای قبلی کارگردانش به نظر می‌رسد. قدرت کارگردانی مجیدی در کار با کودکان تأثیر کاملا مستقیمی روی کارگردانانی مثل حیفا المنصور کارگردان وجده، فیلمساز سعودی و نادین لبکی کارگردان فرناحوم فیلمساز لبنانی گذاشته است. اینجا کودکان فیلم مجیدی دقیقا به اندازه دختران کوچک فیلم پروژه فلوریدا بار درام را به دوش کشیده و ما را سرگرم می‌کنند».

منتقد دیگری از ایندی وایر مانند منتقد ورایتی، فیلم را از سویی اثری در سبک سرقت و دارای تعلیق و از سوی دیگر درامی اجتماعی و نئورئالیستی توصیف کرده است که تنه به تنه برخی فیلم‌های دهه 80 آمریکا می‌زند و گفته است: «فیلم مجیدی ترکیبی از یک فیلم سرقتی و یک فیلم رئالیسم اجتماعی است که با درام اثرگذاری درباره یک معلم مهربان، چیزی شبیه آثار دهه 80 سینمای آمریکا ترکیب شده است؛ فیلمی که اگر ساخته می‌شد نقش معلم را در آن رابین ویلیامز بازی می‌کرد. اما اینجا وقتی بچه‌ها به دستور یک گانگستر (با بازی ترسناک اما باوقار علی نصیریان) به مدرسه می‌آیند ابتدا با مخالفت ناظم روبه‌رو می‌شوند اما معاون خوش‌تیپ و شریفی که شبیه ستاره‌های سینما است یعنی آقای رفیعی (جواد عزتی)، بعد از دیدن شوق آنها تصمیم می‌گیرد که به آنها فرصتی بدهد. هر چند بهترین بازی فیلم متعلق به خواهر یکی از بچه‌هاست که مهاجر افغان‌اند و در صورت به دردسر افتادن به کمپ فرستاده می‌شوند اما شمیلا شیرزاد در نقش خواهر باهوش و یک‌دنده این پسر مهاجر، در صحنه‌هایی که در خورشید حضور دارد؛ صحنه را از آن خود می‌کند و به جرأت بهترین بازی فیلم است».

همچنین منتقد هالیوودریپورتر «دبورا یانگ» که فیلم‌های ایرانی را با توجه به حضورش در جشنواره جهانی فیلم فجر می‌شناسد و فیلم‌ها را در جشنواره‌های خارجی نیز دنبال می‌کند، در این باره نوشته است: مجید مجیدی چند تا از فیلم‌های بصری جذاب و عاطفی شورانگیز را درباره گرفتاری‌ها، استثمار و سوءاستفاده از بچه‌های محروم در دنیای سینما ساخته است و حالا «خورشید» یکی از بهترین‌های اوست.

سومین دوره پویش ملی «مشق احسان» از تمام گروه‌های خیریه‌ و جهادی سراسر کشور دعوت کرد برای کمک‌رسانی به دانش‌آموزان مناطق محروم و کم‌برخوردار ایران به این پویش بپیوندند. به گزارش «وطن امروز»، سومین پویش ملی «مشق احسان» که به همت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) و با هدف تامین نوشت‌افزار دانش‌آموزان مناطق محروم و کم‌برخوردار در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید کارش را آغاز کرده است، جهت هم‌افزایی هر چه بیشتر فعالیت گروه‌های جهادی و خیریه در کمک‌رسانی به این دانش‌آموزان، اعلام کرد این تشکل‌ها در سراسر کشور با پیوستن به این پویش می‌توانند معادل 2 برابر هزینه پرداختی خود بسته‌های نوشت‌افزار تهیه شده توسط این پویش را دریافت و به دانش‌آموزان اهدا کنند. پویش «مشق احسان» آماده همکاری با همه گروه‌های جهادی، هیئات، موسسات فرهنگی مردمی و تشکل‌های خیریه سراسر کشور است. گروه‌های جهادی و خیریه‌ها جهت کسب اطلاعات بیشتر و پیوستن به این پویش ملی می‌توانند به سایت بنیاد احسان به آدرس ehsan.ir مراجعه کنند. 

اولین دوره آیین تجلیل از افتخارآفرینان سینمای ایران در عرصه بین‌الملل به عنوان بخشی از برنامه‌های جشنواره جهانی فیلم فجر برگزار می‌شود. به گزارش «وطن امروز»، این جشنواره به مناسبت 120 سالگی سینمای ایران، با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد با همراهی خانه سینما، نخستین دوره آیین تجلیل از افتخارآفرینان سینمای ایران در عرصه بین‌المللی را برگزار می‌کند. نخستین دوره از مراسم تجلیل از افتخارآفرینان سینمای ایران در عرصه بین‌الملل روز جمعه 21 شهریورماه برگزار می‌شود. در این برنامه از سینماگرانی که در سال 2019 موفق به دریافت جایزه بین‌المللی (بر اساس آیین‌نامه سازمان سینمایی) شده‌اند و همچنین کسانی که به عنوان داور در جشنواره‌های مهم بین‌المللی حضور داشته‌اند، تجلیل خواهد شد. این مراسم قرار بود در حین برگزاری سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر برگزار شود اما به دلیل شیوع کرونا و تعویق جشنواره، همزمان با روز ملی سینما در سال 1399 برگزار می‌شود. 

با حکم معاون سیما، مهرداد عظیمی به سمت دبیر و عضو شورای سیاست‌گذاری ششمین جشنواره تلویزیونی جام جم منصوب شد. به گزارش «وطن امروز»، در بخشی از حکم مرتضی میرباقری آمده است: «سیاست‌گذاری، هدایت، تصویب دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها و نظارت بر حسن اجرای بخش‌های مختلف جشنواره از اهم وظایف اصلی شورای سیاست‌گذاری ششمین جشنواره تلویزیونی جام جم بوده و بر ایجاد جذابیت و انتخاب آثار بر اساس آرای مردمی تاکید شده است». معاون سیما همچنین حسین کرمی، رضا پورحسین، مجید زین‌العابدین، محمدرضا جعفری‌جلوه، مسعود احمدی‌افزادی، محمدرحیم لیوانی، سیدجواد مرادی، محمدمهدی یادگاری و جواد رمضان‌نژاد را به عنوان اعضای شورای سیاست‌گذاری ششمین جشنواره تلویزیونی جام جم منصوب کرد. 

کتاب صوتی «جمعه سیاه» نوشته حسین نیری همزمان با سالروز قیام خونین مردم تهران در روز ۱۷ شهریور سال ۵۷ از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شد. به گزارش تسنیم، تاکنون آثار مختلفی در این رابطه منتشر شده اما کمتر اثری است که در آن این واقعه برای کودکان و نوجوانان روایت شود. کتاب «جمعه سیاه» نوشته حسین نیری، شانزدهمین جلد از مجموعه «روزهای انقلاب» است که تلاش دارد با زبانی ساده، این واقعه مهم تاریخی را برای مخاطب نوجوان خود شرح دهد. نویسنده برای نگارش این کتاب از منابع مختلف از جمله منابع اسناد و همچنین افرادی که در این روز حاضر و شاهد ماجرا بودند، بهره برده است. انتشارات سوره مهر که پیش از این نسخه الکترونیک کتاب را در دسترس علاقه‌مندان قرار داده بود، همزمان با سالروز این قیام کتاب صوتی آن را نیز منتشر کرده است. «جمعه سیاه» با گویندگی مهبد قناعت‌پیشه در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. 

یرژی منتسل، کارگردان سرشناس جمهوری چک که به عنوان شاعر سینما و یک بشردوست شناخته می‌شد و جایزه اسکار را در کارنامه داشت، در ۸۲ سالگی درگذشت. به گزارش مهر به نقل از ورایتی، یرژی منتسل، کارگردان، نویسنده و بازیگر شنبه پس از یک دوره طولانی بیماری از دنیا رفت. منتسل جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان اسکار را برای فیلمی که سال ۱۹۶۶ با عنوان «قطارهای تحت نظر» ساخته بود، دریافت کرد. این فیلم درباره نازی‌ها بود و از این کارگردان چهره‌ای ساخت که به عنوان یکی از رهبران موج نو چک شناخته شد و نامش در کنار چهره‌هایی چون میلوش فورمن و ورا چیتیلووا جا گرفت. وی یک بار دیگر نیز نامزد اسکار فیلم خارجی‌زبان در سال ۱۹۸۶ برای کمدی سیاه «دهکده عزیز کوچولوی من» شده بود. او در عین حال به عنوان بازیگر نیز فعالیت می‌کرد و در حدود ۸۰ فیلم سینمایی و تلویزیونی بازی کرده بود.