وزیر جنگ رژیم صهیونیستی با هدف بررسی قرارداد فروش جنگنده‌های «اف۳۵» آمریکایی به امارات، عصر دیروز به واشنگتن رفت. «بنی ‌گانتس» در این سفر یک روزه به واشنگتن با «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا و دیگر مسؤولان پنتاگون دیدار خواهد کرد. قرار است گانتس در این سفر کوتاه پیرامون پرونده‌های سیاست بین‌الملل در قبال ایران، همکاری امنیتی بین اسرائیل و ایالات متحده و قراردادهای خرید تجهیزات دفاعی بین ۲ طرف بحث و تبادل نظر کند.

گروه بین‌الملل: گاف بایدن در اعلام 200 میلیونی تلفات کرونا در آمریکا کافی بود تا ترامپ آن را دستاویزی برای حملات خود به رقیب دموکراتش قرار دهد. 

مهم‌ترین حملات لفظی دونالد ترامپ به جو بایدن در ماه‌های گذشته «خواب‌آلود» و «گیج» خواندن وی بوده است اما گاف تازه بایدن سبب شد ترامپ با قوت بیشتری به وی بتازد. در اردوگاه دموکرات‌ها هم رسانه‌های حامی این حزب مدام از تایید پزشکی آزمایشات بایدن سخن می‌گویند و احتمالا همین موضوع پاشنه آشیل آنها در جلب حمایت مردم در انتخابات آبان ماه شود. حالا ترامپ در آخرین سخنرانی خود در «فایتویل» در کارولینای شمالی به شکلی تمسخر‌آمیز، با اشاره به وضعیت روانی رقیبش تهدید کرد ممکن است با امضای فرمانی اجرایی مانع ادامه کاندیداتوری بایدن در انتخابات شود. در آمریکا قانونی برای امکان ممانعت رئیس‌جمهور از کاندیداتوری یک فرد دیگر به صلاحدید خود وی وجود ندارد و اگر ترامپ بخواهد با ابزار قانون این کار را بکند، عملا نشدنی است. وقتی ترامپ از قدرت خود برای امضای فرمان اجرایی علیه بایدن سخن می‌گوید، مستند به قانون فرمان اجرایی در آمریکاست که همواره با ۲ اصل «فوریت» و «خلأ قانونی» رابطه مستقیمی دارد؛ به این معنا که غالبا موضوعیت صدور این فرامین در اموری مهم، فوری یا اضطراری است که خلأ قانونی درباره آنها وجود دارد و رئیس‌جمهور به عنوان عالی‌ترین مقام سیاسی و اجرایی آمریکا با صدور این فرامین زمینه قانونی لازم را برای دستگاه‌های فدرال فراهم می‌کند تا در موضوعاتی که از نظر او فوریت وجود دارد، اقداماتی را مبذول دارد. حالا اگر ترامپ بر فرض محال شوخی خود علیه بایدن را عملی کند، ممکن است در صورت بالاگرفتن اعتراض دموکرات‌ها کار به دیوان عالی قضایی آمریکا به عنوان مرجع نهایی رسیدگی به اعتراضات بکشد که آنجا هم با  مرگ یک قاضی زن که به طور سنتی حامی دموکرات‌ها بود، دست برتر با ترامپ است. 

 

* تهدید بی‌سابقه ترامپ علیه بایدن

به گزارش «وطن امروز»، گاف جو بایدن در «فیلادلفیا» سبب شد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی خود در فایتویل در کارولینای شمالی تهدید بی‌سابقه‌ای را علیه رقیب دموکراتش مطرح کند. بایدن در سخنرانی انتخاباتی خود گفته بود: تا پایان سخنرانی من تعداد قربانیان در آمریکا بر اثر کرونا به 200 میلیون نفر خواهد رسید. پس از این ترامپ در واکنش به این گاف بایدن در صحبت‌هایش با اشاره مشخص به بایدن عنوان کرد: «ما می‌توانیم لطیفه بگوییم، می‌توانیم بازی کنیم، می‌توانیم خوش بگذرانیم. شما نمی‌توانید این فرد را به عنوان رئیس‌جمهورتان داشته باشید. شاید من فرمان اجرایی امضا کنم برای اینکه شما نتوانید او را به عنوان رئیس‌جمهورتان داشته باشید». ترامپ در این تجمع معاون رئیس‌جمهوری سابق آمریکا را به عنوان «احمق‌ترین تمام نامزدها» و «بدترین نامزد در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری» این کشور توصیف کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا بار دیگر عنوان کرد: بایدن قبل از ایراد سخنرانی‌های انتخاباتی برای بهبود عملکرد ذهنی‌اش موادی مصرف می‌کند. وی ادامه داد: من قرار است با این فرد مناظره داشته باشم. شما هرگز نخواهید دانست. آنها به او یک چیز گنده تزریق می‌کنند و برای 2 ساعت او بهتر از هر زمان عمل می‌کند. مشکل این است که بعد از آن، چه اتفاقی می‌افتد.ترامپ خواستار آن شد او و بایدن قبل از شرکت در مناظرات آتی ریاست‌جمهوری بابت مصرف مواد مخدر تست بدهند. توهین ترامپ به بایدن در حالی مطرح می‌شود که نتایج یک نظرسنجی جدید در 6 ایالت کلیدی آمریکا نشان می‌دهد اکثریت رأی‌دهندگان بالقوه در این کشور درباره متناسب بودن توانمندی‌های ذهنی (روان‌شناختی) هر دو نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا با توانمندی‌های مورد نیاز برای تصدی این سمت تردید دارند. 51 درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی گفته‌اند ترامپ از صلاحیت روانی لازم برای تصدی سمت ریاست‌جمهوری برخوردار نیست. ۵۲ درصد هم همین نظر را درباره بایدن داشته‌اند. 

 

* هشدار سندرز نسبت به دبه کردن ترامپ

انتخابات آمریکا در حالی 43 روز دیگر برگزار خواهد شد که «تقلب» کلیدواژه انتخابات 13 آبان است. اظهارنظرهای هر دو کاندیدای نهایی این انتخابات یعنی بایدن و ترامپ دایر بر نگرانی از وقوع تقلب «سیستماتیک» توسط رقیب است. دموکرات‌ها به واسطه تجربه انتخابات 2016 و شکست هیلاری کلینتون نگران اتفاقات عجیب و غریب و باخت دوباره به ترامپ هستند و در سوی دیگر جمهوری‌خواهان و در راس آنها ترامپ از روند انتخابات پستی و اتفاقاتی که در رای دادن غیرحضوری مردم می‌تواند رخ دهد، به عنوان برگ برنده دموکرات‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. برنی سندرز، سناتور ارشد آمریکایی و کاندیدای سابق دموکرات‌ها برای انتخابات ریاست‌جمهوری با اشاره به ادعاهای دونالد ترامپ در زمینه تقلب در انتخابات گفت: باید برای این واقعیت آماده باشیم که ترامپ هر کاری می‌کند تا قدرت را حفظ کند. وی در حساب توئیتر خود نوشت: «بعد از انتخابات سال 2016 ترامپ گفت که میلیون‌ها نفر به صورت غیرقانونی رأی دادند. همان انتخاباتی که او برنده شد. اگر در انتخابات 2020 ببازد او چه خواهد گفت؟» وی در ادامه افزود: «حتما باید متوجه و آماده این واقعیت باشیم که ترامپ هر کاری می‌کند تا قدرت و ریاست‌جمهوری را حفظ کند». این موضع سندرز در بحبوحه انتخابات آمریکا و تحولات روزهای اخیر در دیوان عالی قضایی این کشور نگرانی دموکرات‌ها را از بروز تقلب در انتخابات دوچندان کرده است. اظهارات چندی پیش ترامپ که دلیل شکست احتمالی‌اش در انتخابات پیش‌رو را تقلب عنوان کرده بود، سبب شده تحلیلگران حتی بروز جنگ داخلی بعد از انتخابات را هم محتمل بدانند. 

 

* شواهدی از خیز ترامپ برای تقلب

جمعه گذشته بود که ترامپ با انتشار توئیتی ضمن انتقاد از رای‌گیری پستی، نتایج انتخابات ۲۰۲۰ را زیر سوال برد. وی با حمله به رای‌گیری پستی، نوشت: نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ هرگز نمی‌تواند دقیق باشد. رئیس‌جمهور آمریکا در این توئیت افزود: خب! حالا دموکرات‌ها از صندوق‌های پستی استفاده می‌کنند که از نظر امنیتی برای رای‌دهندگان فاجعه است. علاوه بر چیزهای دیگر، آنها این امکان را ایجاد می‌کنند که یک نفر چندین بار رای بدهد. ترامپ افزود: «چه کسی آنها (صندوق‌ها) را کنترل می‌کند، در مناطق جمهوری‌خواه یا دموکرات قرار دارند؟ آنها در برابر کووید ضدعفونی نیستند. تقلب بزرگ!» وی همچنین ماه گذشته در جمع هوادارانش درباره احتمال شکست‌اش در انتخابات گفت: «تنها در صورتی که تقلب رخ دهد بازنده انتخابات می‌شوم». حال آنکه وی قبلا در مواجهه با این پرسش که در صورت باخت چه موضعی خواهد داشت، گفته بود اگر پیروز نشود به امور دیگری خواهد پرداخت. نکته قابل تامل اینکه اواسط ماه آگوست امسال هم راجر استون، مشاور سیاسی پیشین ستاد انتخاباتی ترامپ که با فرمان رئیس‌جمهور آمریکا از مجازات حبس تبرئه شد، به وی پیشنهاد کرد در صورت باخت در انتخابات آتی، از پذیرش نتیجه آن خودداری کرده و با اعلان مقررات حکومت نظامی، سیاستمداران و روزنامه‌نگاران برجسته منتقد و مخالف را بازداشت کند. استون افزود: ترامپ باید با احیا و به اجرا گذاشتن قانون مبارزه با شورش، افزون بر مارک زاکربرگ رئیس شبکه اجتماعی فیسبوک، تیم کوک رئیس اپل و هر فرد دیگری را که بتوان مشارکت او را در فعالیت‌های غیرقانونی و غیرمجاز اثبات کرد، دستگیر و زندانی کند. ترامپ چندی قبل هم در اظهاراتی معنادار که حاکی از تمایل شدید وی برای بقا در قدرت بود، با متهم کردن دموکرات‌ها به جاسوسی از ستاد انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶، مدعی شد دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش حساب نیست و او باید ۸ سال دیگر در مسند قدرت بماند! اظهار نظری که از سوی وکیل شخصی سابق او نیز مورد تایید قرار گرفت. مایکل کوهن، وکیل سابق ترامپ با اشاره به این اظهار نظر اعلام کرد او درباره ریاست‌جمهوری مادام‌العمر شوخی نمی‌کند. 

 

* نگرانی دموکرات‌ها از تقلب سازمان‌یافته

دموکرات‌ها که با توجه به سابقه عملکرد 4 ساله ترامپ شدیدا نگران این هستند که رئیس‌جمهور آمریکا با استفاده از نفوذ و قدرت اجرایی خود تقلب گسترده‌ای را در انتخابات 2020 رقم بزند در ماه‌های اخیر بارها نسبت به اقدامات فراقانونی و سوءاستفاده رئیس‌جمهور از قدرت در صورت باخت در انتخابات هشدار داده‌اند.  تابستان امسال گروهی از مقام‌های سابق دولت آمریکا از هر 2 حزب، تحلیلگران سیاسی، وکلا و روزنامه‌نگاران، نشست‌هایی تحلیلی درباره خطراتی که انتخابات ۲۰۲۰ را تهدید می‌کند برگزار کردند که نتایج این نشست‌ها هشداردهنده و نگران‌کننده است. روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی با جمع‌بندی این نشست‌ها نوشت: ما با احتمال بسیار بالایی ارزیابی می‌کنیم که انتخابات نوامبر با چشم‌‌انداز سیاسی و هرج‌و‌مرج حقوقی و قانونی زیادی روبه‌رو خواهد شد. ترامپ احتمالا قصد دارد نتیجه انتخابات را با ابزارهای قانونی و فراتر از قانون به چالش بکشد. بر اساس این گزارش، شرکت‌کنندگان در این پروژه تحقیقاتی و تحلیلی بر این باورند ترامپ در صورتی که با شکست در انتخابات تهدید شود، از تاکتیک‌های مختلفی استفاده خواهد کرد؛ از جمله فدرالیزه کردن گارد ملی برای توقف شمارش آرای پستی. در هر سناریوی احتمالی، تصمیمات مقامات وزارتخانه‌های دادگستری، خارجه و خود نامزدها بسیار اهمیت خواهد داشت. در همین حال با فوت یکی از 9 قاضی دادگاه عالی قضایی آمریکا، جمهوری‌خواهان و شخص ترامپ به دنبال این هستند تا با انتصاب یک قاضی جمهوری‌خواه تا پیش از انتخابات نوامبر عملا وزن این حزب را در جریان اختلافات سیاسی در دستگاه قضایی آمریکا افزایش دهند؛ مساله‌ای که دموکرات‌ها بشدت نگران آن هستند و قویا خواهان این هستند که انتخاب قاضی جانشین به بعد از انتخابات موکول شود. بسیاری از آنها انتخابات ریاست‌جمهوری 2000 میلادی را به یاد می‌آورند؛ هنگامی که ماموران جمهوری‌خواه شمارش فیزیکی آرا را متوقف کردند و دموکرات‌های ناتوان چاره‌ای جز شکایت در دادگاه‌ها نداشتند. 

 

* بازی دموکرات‌ها با کلیدواژه تقلب

پیش از سندرز، «هیلاری کلینتون» وزیر اسبق خارجه آمریکا به «جو بایدن» نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور توصیه کرد در شب سوم نوامبر، صرف‌نظر از هر اتفاقی که در انتخابات می‌افتد، شکست را نپذیرد. کلینتون معتقد است با توجه به اینکه امسال رأی‌گیری‌ به صورت پستی انجام می‌شود، مشخص شدن برنده انتخابات زمان بیشتری خواهد گرفت. هیلاری کلینتون گفت: ممکن است نتیجه روز برگزاری انتخابات حاکی از برتری ترامپ با اندکی اختلاف باشد. کلینتون افزود: در چنین شرایطی «جو بایدن نباید تحت هیچ شرایطی شکست را بپذیرد، چون به نظر من اعلام نتایج طول خواهد کشید». در ماه جولای هم نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا با اشاره به پیامدهای نتایج انتخابات نوامبر 2020 و واکنش ترامپ در صورت باخت به روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» گفت: «دموکرات‌ها باید مراقب پیامدهای شکست ترامپ باشند و خود را برای همه چیز آماده کنند». پلوسی در این مصاحبه گفته بود: بهترین وضع برای برنده شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، به دست آوردن پیروزی با آرای بسیار بالاست که اعتراض به نتایج آن دشوار باشد. پلوسی در عین حال احتمال اینکه دموکرات‌ها با وضعیتی مواجه شوند که رئیس‌جمهوری کنونی حاضر به ترک کاخ سفید نشود را به طور یقین رد نکرد. 

 

***

گروه بین‌الملل: افزایش تنش‌های آمریکا و چین سبب شده تا هر 2 کشور از بیم تنش نظامی، خود را آماده هر سناریویی کنند. یکی از این سناریوها احتمال برخورد نظامی ولو محدود در آینده دور یا نزدیک است. در همین ارتباط دیروز خبرگزاری رویترز مدعی شد ویدئوی منتشر شده توسط نیروی هوایی چین، تمرین عملیات این کشور علیه یک پایگاه نظامی آمریکا در منطقه شرق آسیا را نشان می‌دهد. نیروی هوایی چین بتازگی تصاویری از رزمایش نظامی بمب‌افکن‌های «اچ-۶» را که قادر به حمل بمب‌ اتم هستند، منتشر کرد. خبرگزاری رویترز، مدعی است تاسیساتی که در رزمایش مذکور مورد تمرین و حمله بمب‌افکن‌های چینی قرار گرفته، از روی پایگاه هوایی اندرسون متعلق به ارتش آمریکا در جزیره گوام شبیه‌سازی شده است. این ویدئو در دومین روز رزمایش نظامی چین در نزدیکی تنگه تایوان منتشر شده و خشم پکن از سفر دستیار وزیر خارجه آمریکا به تایپه را منعکس می‌کند. به نوشته رویترز، این کلیپ ۲ دقیقه و 15 ثانیه‌ای که تحت عنوان «اچ-۶، خدای جنگ حمله می‌کند» منتشر شده، بمب‌افکن‌های اتمی چین را نشان می‌دهد که از پایگاهی در صحرا بلند شده و دقایقی بعد یکی از آنها موشکی را به یک باند فرود ساحلی،‌ شبیه پایگاه هوایی آمریکایی در گوام، شلیک می‌کند. نیروی هوایی ارتش چین در شرح مختصری برای این ویدئو نوشته است: ما مدافعان امنیت هوایی سرزمین مادری خود هستیم، ما اعتماد و توانایی لازم را برای اینکه همواره از امنیت آسمان‌های سرزمین مادری خود دفاع کنیم، داریم. وزارت دفاع چین و مرکز فرماندهی نیروهای آمریکا در شرق آسیا هنوز به سوالات درباره این ویدئو و شباهت تاسیسات رزمایش با پایگاه هوایی اندرسون پاسخ نداده‌اند. 

 

* هشداری برای آمریکایی‌ها

هدف از این اقدام چینی‌ها چه بود و آنها دنبال چه چیزی هستند؟ این سوالی است که ذهن خیلی‌ها را به خود مشغول کرده است. در همین ارتباط کالین کو، محقق اندیشکده مطالعات نظامی و استراتژیک سنگاپور درباره این ویدئو به رویترز گفت: این کلیپ هشداری به آمریکایی‌هاست، به این معنی که حتی اگر خاک آمریکا امن باشد اما مواضعی مانند گوام می‌تواند در زمان وقوع درگیری‌های منطقه‌ای، مورد تهدید قرار بگیرد. 

 

* دلگرمی‌های تایوان به حمایت آمریکا

تایوانی‌ها که این روزها به پشتگرمی حمایت‌های آمریکا علیه چین اقدامات تحریک‌آمیزی انجام می‌دهند، دیروز در هشداری واضح به چین اعلام کردند نیروهای مسلح این کشور حق دفاع از خود و حمله متقابل در صورت تداوم ارعاب و تهدید از سوی چین را دارند. تنش‌ها بین چین و تایوان در ماه‌های گذشته بالا گرفته است. روزهای جمعه و شنبه چندین جنگنده چینی بر فراز تنگه تایوان و حریم دفاع هوایی تایوان به پرواز درآمده و تایوان را مجبور کرد جنگنده‌هایی را برای رهگیری اعزام کند؛ تسای اینگ ون، رئیس‌جمهوری تایوان نیز چین را تهدیدی علیه منطقه خواند. وزارت دفاع تایوان در بیانیه‌ای اعلام کرد روش‌های واضح و مشخص را برای نخستین واکنش کشور در میان تهدیدها و ارعاب بیشمار از سوی ناوهای جنگی و هواپیماهای دشمن در سال جاری مشخص کرده است. در ادامه این بیانیه همچنین آمده است، تایوان حق دفاع از خود و حمله متقابل را دارد. 

 

* انتقام‌گیری فیلتر وی‌چت و تیک‌تاک از آمریکا

چین با هدف مقابله به مثل با انسداد برخی اپلیکیشن‌های چینی مانند تیک‌تاک و وی‌چت از اعمال تحریم‌هایی علیه برخی شرکت‌های خارجی خبر داد. چین هنوز ماهیت تصمیم خود علیه شرکت‌های خارجی و اسامی مؤسسات و نهادهای مورد تحریم را فاش نکرده اما قرار است علیه آنها مجازات‌هایی مانند جرایم نقدی، محرومیت از انجام فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در چین وضع شود. چین قصد دارد در آینده نزدیک فهرستی از شرکت‌های غیرقابل اعتماد تهیه کند و با مجازات آنها اقدامات خصمانه علیه شرکت‌های خود را که در آمریکا فعالیت می‌کنند تلافی کند. دولت آمریکا علاوه بر تیک‌تاک و وی‌چت، هوآوی را نیز بشدت مورد تحریم قرار داده است. وزارت بازرگانی چین که این خبر را اعلام کرده، تنها تصریح کرده شرکت‌هایی را تحریم می‌کند که به حاکمیت ملی چین، امنیت و منافع آن لطمه بزنند یا قوانین تجاری و اقتصادی چین را نقض کنند. بر همین اساس علاوه بر شرکت‌های خارجی، ممکن است برخی افراد هم تحریم شوند اما اسامی آنها هنوز اعلام نشده است.

سیدبهزاد اخلاقی*: موج سوم کرونا در جهان قربانیان تازه‌ای می‌گیرد و کشورهای مختلف با نظام‌های سیاسی بعضا متضاد، با چالش‌های یکسانی درباره بحران ناشی از شیوع این بیماری رو به رو هستند اما در فضای بین‌الملل که ۶هفته تا انتخابات آمریکا باقی مانده و انفعال اروپایی حتی قادر نیست درباره مقابله با ویروس کرونا به جمع‌بندی یکسانی برسد، بیش از 30 روز اعتراضات متمرکز خیابانی در بلاروس در نهایت منجر به دیدار ولادیمیر پوتین و آلکساندر لوکاشنکو، روسای‌جمهوری روسیه و بلاروس شد. البته تکراری بودن سناریوهای غربی در مقابل تحولات در اروپای شرقی و دولت‌هایی که مواضع یکسانی با آمریکا اتخاذ نمی‌کنند، همواره سوال‌برانگیز بوده است، چرا که با گذشت بیش از یک دهه از چالش انقلاب‌های رنگی در فضای پساشوروی، عملا بار دیگر شاهد تکرار داستان دوقطبی انتخابات و حمایت غرب از یک معلم زبان انگلیسی 38 ساله هستیم که بیشتر اوقات خود را در ایرلند گذرانده و حالا می‌خواهد بلاروس را هدایت کند، البته با کمک‌های غرب. به نظر می‌رسد چالش ضعف شخصیت‌های سیاسی در فضای پساشوروی در اروپا مساله‌ای باشد که در آینده نیز با آن مواجه خواهیم بود؛ این مهم از ۲ مساله نشأت می‌گیرد، نکته نخست آنکه مردم کشورهای اروپای شرقی دیگر به سیاستمداران سنتی رغبتی ندارند و از سوی دیگر نسل جدیدی از سیاستمداران هنوز پا به عرصه فضای سیاسی در این کشورها نگذاشته‌اند که ریشه آن را باید در نبود احزاب و تشکل‌های جدید جست‌وجو کرد. البته پیروزی زلنسکی در اوکراین و حالا کاندیدا شدن سویاتلنا تیخانوسکایا در بلاروس موضوعی است که در فضای پساشوروی و آشفتگی به جا مانده از سرمایه‌گذاری غرب برای تخریب نهاد‌های مدنی به جا مانده از دوران شوروی باید آن را جست‌وجو کرد. اما درباره بلاروس و «برادری اسلاو‌ها» بحث‌های متنوعی مطرح است که یکی از آنها الحاق خاک بلاروس به روسیه، مانند آنچه در کریمه رخ داد است تا نوعی همکاری مشترک مانند آبخازیا و اوستیا. به هر ترتیب غرب از گسترش نفوذ روسیه و استقرار نظامیان روس خرسند نیست و هر جا بتواند یکی از حامیان کرملین را سرنگون کند یا حتی حضورش در قدرت را تضعیف کند توانسته است بر رقیب دیرینه خود پیروز شود. اما لوکاشنکو شاید مانند معمر قذافی قصد داشت دل غرب را به دست آورد تا شاید حمایت‌های بیشتری از او در مقابل مسکو بکنند به همین خاطر پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری 9 آگوست خط و نشان‌های مختلفی را برای روسیه کشیده بود و به نظر می‌رسد لوکاشنکو قصد دارد مسیرش را از مسکو جدا کند. از منظر اقتصادی این مهم چندان در آینده نزدیک قابل دسترسی نبود، چرا که حتی با شکست ایده اتحادیه گمرکی هم بلاروس کماکان مناسبات اقتصادی ویژه‌ای با مسکو دارد. اتحادیه گمرکی اوراسیایی که کشورهای روسیه، قزاقستان و بلاروس در آن عضو بودند و با به هم ریختن اوضاع در اوکراین شاکله خود را از دست داد و پس از آن به اتحادیه اوراسیایی شهرت یافت که ایران هم عضویتی نیم‌بند با تعرفه‌های ترجیحی در آن دارد اما در مجموع سیاست‌هایی که لوکاشنکو در قبال «برادر بزرگ‌تر» پیش گرفت، چندان مورد پسند مقامات کرملین واقع نشد و رفتارهای اروپایی‌ها بویژه آلمان، فرانسه و انگلیس نشان داد آنها از لوکاشنکو با آغوش باز در مقابل فاصله گرفتنش از مسکو استقبال نمی‌کنند؛ همین واقعیت و اعتراضات خیابانی، لوکاشنکو را بر آن داشت تا مناسباتش با مسکو را تقویت کند و بالاخره به دیدار پوتین شتافت. اما در وضعیت کنونی، روسیه برای حفاظت از جایگاه خود در بلاروس بعید است بخواهد روی شخص لوکاشنکو سرمایه‌گذاری بیش از یک دوره بکند و مسکو احتمالا به دنبال راه‌حل‌هایی چون انتقال تدریجی قدرت به یک قوای مطمئن اما متفاوت است که بتواند سیاست‌های لوکاشنکو را در کوتاه‌مدت نقد و روابط با ثباتی را با مسکو در میان‌مدت و بلند‌مدت طراحی کند. با توجه به ضعف اتحادیه اروپایی و جایگاه بلاتکلیف ناتو در مواجهه با تحولات جهان غرب بویژه آمریکا، روسیه باید برای حفظ بلاروس 2 سناریو را به طور همزمان در پیش بگیرد که مقابله با نهاد‌گرایی اتحادیه اروپایی و تبلیغ این نهاد یکی از مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود، از سوی دیگر مسکو باید جایگزینی مطمئن برای لوکاشنکو بیابد تا بتواند مسیر حرکت به سوی آینده را مطمئن‌تر پیش ببرد. در حال حاضر آشفتگی سیاسی در اوکراین و تغییرات احتمالی در لیتوانی، روسیه را در پیشبرد اهدافش مصمم‌تر کرده است. قطعا روسیه از تغییرات سریع در بلاروس حمایت نمی‌کند اما اینکه لوکاشنکو مقامی تشریفاتی در آینده بلاروس داشته باشد و جایگاه و موقعیتش حفظ شود، امری است که به نظر می‌رسد روسیه آن را دنبال می‌کند. بلاروس در یک دوره ۲ ساله تا 2022 قادر است روند آماده‌سازی را برای تغییرات در راس حرم قدرتش شاهد باشد که البته بدون چراغ سبز روسیه این مهم قابل دستیابی نیست.

* کارشناس مسائل بین‌الملل

دیروز جنبش حماس از تعیین ضرب‌الاجل 2 ماهه به اشغالگران قدس برای پایان دادن به محاصره غزه خبر داد. در همین ارتباط خلیل الحیه، عضو دفتر سیاسی حماس اعلام کرد این جنبش به رژیم صهیونیستی 2 ماه فرصت داده تا به محاصره غزه پایان دهد. وی به رادیو صوت الاقصی گفت: غزه کمبود تجهیزات پزشکی برای مقابله با کرونا را نمی‌پذیرد و مقاومت قادر است تمام صهیونیست‌های اشغالگر را به پناهگاه بفرستد. الحیه تأکید کرد: نمی‌پذیریم در کنار محاصره، مرگ جدیدی برای ملت ما رقم بخورد. حماس اخیرا با نیکلای ملاینوف، هماهنگ‌کننده ویژه سازمان ملل در روند صلح درباره محاصره غزه و رنج اسرای فلسطینی در زندان‌های رژیم صهیونیستی رایزنی کرد و خواستار رسیدگی به این امور شد.