محمد‌رضا کردلو: سینمای جاسوسی و پلیسی، ژانر تاریخ‌داری است؛ از فریتز لانگ که نامش با خیلی از اولین‌های سینما، حداقل در اروپا پیوند خورده تا «هیچکاک» که به ژانر جاسوسی حیثیت بخشید. کارگردان‌های سری مجموعه‌های جیمزباند به نوعی به این ژانر پرداختند تا اینکه پس از تجربه سال‌های جنگ دوم جهانی و جنگ سرد، این سال‌ها هالیوود مصاف سیستم اطلاعاتی آمریکا با رقبای چینی و روسی را روی پرده ببرد. اگرچه اطلاعات دست اول و تجربه‌های امنیتی در بیشتر آثار ژانر جاسوسی مورد استفاده کارگردانان و سینماگران قرار گرفته است اما هیچ سند و پرونده‌ای جای تخیل را در این ژانر نمی‌گیرد؛ تخیل و داستان‌پردازی‌های خیالی که همه هیجان این ژانر است. تعقیب و گریزهایی که گاه پیش از آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، طاحی ذهن‌های پلیسی برای خلق یک لحظه سینمایی جذاب است و اساسا پیش‌تر از اینکه به ژانر تعلق داشته باشد، متعلق به سینماست؛ سینمایی که در ایران به اندازه ظرفیت‌های موجود جدی نگرفته شده است. 

استقبال از فیلم‌ها و سریال‌هایی در ژانر جاسوسی البته نشان داده که بستر پرداختن به این ژانر، از موضع مخاطب وجود دارد. استقبالی که سال گذشته از سریال گاندو صورت گرفت و باعث شد این سریال یکی از ۳ سریال پرمخاطب سال 98 باشد، نشان می‌دهد که مخاطبان حساسیت ویژه‌ای به آثار اینچنینی نشان می‌دهند. این استقبال از سریال گاندو در حالی بود که اتفاقا در رسانه‌های دولتی به قصه و سوژه‌های این سریال به طور مستمر حمله می‌شد و تفسیرهای سریال از وقایع امنیتی به مذاق تعدادی از دولتمردان خوش نمی‌آمد اما مردم آن را تماشا کردند. 

سریال «خانه امن» نیز که این روزها درباره آن زیاد گفته و شنیده می‌شود، می‌تواند از استقبال اینچنینی برخوردار باشد. البته در آینده نزدیک نظرسنجی‌هایی در این باره منتشر می‌شود و در این باره بیشتر صحبت خواهد شد. با این همه یکی از دلایلی که به نظر می‌رسد این ژانر در ایران مورد بی‌مهری قرار گرفته، محافظه‌کاری در ژانر است که پیش‌تر درباره ژانر پلیسی به آن اشاره کرده‌ام. در حالی که ملودرام‌هایی با مخاطب زیر 20 درصد، همین اندک آبروی باقیمانده برای جریان سریال‌سازی در تلویزیون را از بین می‌برند اما به طور مرتب ساخته می‌شوند و به ژانر اصلی تلویزیون تبدیل شده‌اند. نه اینکه این ژانر مخاطب نداشته باشد اما اسراف هم خوب نیست! ملودرام شاید برای بخش‌هایی از مخاطبان اتفاقا ژانر اصلی و اول باشد اما نوجوان‌ها و جوان‌ها، طیف‌های شغلی و تحصیلی مختلف را نمی‌شود مدام پای ملودرام‌های تکراری نشاند؛ ملودرام‌هایی که قصه‌هایی ابتدایی و کلیشه‌ای دارند و حتی در ساخت به تکرار افتاده‌اند؛ ملودرام‌هایی که وضعیت مخاطب را در شرایط حداقلی و نهایتا 30 درصدی نگه داشته‌اند. برخی از آنها به‌رغم پروپاگاندای عجیب و غریب و هزینه‌های عجیب و غریب‌تر ساخته می‌شوند اما باز دیده نمی‌شوند. بسیار گفته‌ایم که عقلی لازم است که این روند را سرو سامان دهد.

پرونده‌های امنیتی، موقعیت‌های قابل تاملی برای طرح قصه و درام دارند. پرونده‌های امنیتی در طول 42 سال گذشته هم به جهت تعداد و هم به جهت کیفیت و دامنه تاثیرگذاری چیزی کم از ایده‌های یک خطی که در هالیوود اجرا می‌شوند، ندارند اما به نظر می‌رسد در ایران تعامل لازم برای شکل گرفتن قصه‌های اینچنینی وجود ندارد. در کنار معضل «محافظه‌کاری در ژانر» که باعث شده ژانر جاسوسی مورد توجه قرار نگیرد، مساله «شخصیت‌پردازی» مامور امنیتی و جاسوس نیز چالش مهمی است. شخصیت‌پردازی برای مأمور امنیتی در جمهوری اسلامی طبعا نمی‌تواند از الگوهای هالیوودی پیروی کند، چرا که باید (آنچنان که هست) باورهای معنوی و چالش‌های درونی در یک نیروی امنیتی بدرستی نشان داده شود. توانمندی‌های فیزیکی و اکشن او البته محدودیت‌های وجوه درونی و معنوی را ندارند. گاهی همین شخصیت‌پردازی‌هاست که الگوی ماموران آینده است. حالا این شخصیت‌پردازی دارای چه ملاک‌هایی باید باشد؟! درباره این ملاک‌ها در وقت دیگری به طور مفصل باید صحبت کرد اما آنچه روشن است، این است که حتما میان شخصیت‌های امنیتی ما و شخصیت‌های امنیتی آنها (هالیوود و الگوهای دیگر) تفاوت وجود دارد. نیروی امنیتی جمهوری اسلامی در کنار اقتدار و ابهت و توانمندی‌هایی که یک نیروی امنیتی می‌تواند از خود نشان بدهد و باید نشان دهد، باید به نحوی وجوه روحی و معنوی و گاهی ترحم خود را نیز به نمایش بگذارد. شاید شخصیت جاسوس و خرابکار در سینمای ما با سینمای دنیا تفاوت چندانی نداشته باشد اما طبیعتا یکی از مولفه‌هایی که فیلم‌های ضدجاسوسی را جذاب و تماشایی می‌کند، حرفه‌ای بودن و توانمند بودن جاسوس/ خرابکار است. یکی از موفق‌ترین آثار تلویزیون در نمایش این تصویر «هوش سیاه» بود. «هوش سیاه» توانست خرابکار را که مدام از دست نیروی امنیتی فرار می‌کند به نمایش بگذارد و در عین حال سمپاتیک نباشد. جاسوس/ خرابکار باید کاراکتری باشد که دستیابی و غلبه بر آن دارای اهمیت و البته سخت باشد. خرابکار/جاسوس‌های سطحی که زود به دام می‌افتند زیاد جذاب نیستند و امکان دراماتیک شدن را آنچنان ندارند. یکی از موارد دیگر که به نظر مهم می‌رسد انتخاب بازیگری است که قرار است ایفاگر نقش امنیتی باشد. مثلا در سریال آقازاده که در حال حاضر در شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود، بازیگر نیروی اطلاعاتی- امنیتی کسی است که اقتدارش باور نمی‌شود؛ همین مساله ضربه‌ای جدی به ساختار سریال زده است. با همه اینها و در حالی که هنوز بخش‌های مهمی از قصه «خانه امن» را نمی‌دانیم، می‌توان حدس زد که این سریال یکی از پرمخاطب‌های این فصل باشد، چرا که در بخشی از مولفه‌های ذکر شده حد اعتدال را رعایت کرده است.

سریال حضرت معصومه(س) سال ۱۴۰۰ کلید می‌خورد

کارگردان سریال حضرت معصومه(س) درباره آخرین وضعیت این پروژه تلویزیونی گفت: نگارش سریال به نیمه رسیده و سال ۱۴۰۰ برای پیش‌تولید و تولید سریال آماده می‌شویم. به گزارش تسنیم، جواد افشار، کارگردان و نویسنده سریال حضرت معصومه(س) درباره آخرین روند پروژه حضرت معصومه(س) گفت: در حال حاضر من به همراه حمید رسول‌پور مشغول نگارش قسمت‌های پایانی سریال هستیم و فکر می‌کنم تا پایان سال نگارش فیلمنامه به اتمام برسد و تا سال 1400 برای پیش‌تولید و تولید سریال آماده شویم. همچنین مجتبی امینی، تهیه‌کننده سریال حضرت معصومه(س) از انعقاد قرارداد با مرکز سیمافیلم برای تولید این پروژه در رده الف ویژه خبر داد. سریال حضرت معصومه(س) به کارگردانی جواد افشار، تهیه‌کنندگی مجتبی امینی و نویسندگی مشترک جواد افشار و حمید رسول‌پور، روایتگر زندگی حضرت فاطمه معصومه(س) است که در 30 قسمت در حال نگارش است. 

***

۲۵ درصد سریال «نون‌خ» تصویربرداری شد

تصویربرداری فصل سوم سریال «نون‌خ» به کارگردانی سعید آقاخانی و تهیه‌کنندگی مهدی فرجی در تهران با حفظ شیوه‌نامه‌های بهداشتی ادامه دارد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، تصویربرداری فصل سوم سریال «نون‌خ» از اواسط مهرماه در تهران آغاز شده است و همچنان با حفظ شیوه‌نامه‌های بهداشتی ادامه دارد. هر روز قبل از آغاز تصویربرداری با حضور پزشک و با دستگاه‌های پزشکی تب و میزان اکسیژن خون عوامل و بازیگران بررسی می‌شود و همچنین همه عوامل پشت دوربین باید در هنگام حضور در لوکیشن از ماسک استفاده کنند. تاکنون ۲۵ درصد از سریال تصویر‌برداری شده است. سعید آقاخانی، اکبر عبدی، علی صادقی، شقایق دهقان، سیروس میمنت، سیدعلی صالحی و... بازیگران این سریال هستند. فصل سوم سریال «نون‌خ» در ۱۶ قسمت برای پخش در نوروز ۱۴۰۰ از شبکه اول سیما ساخته می‌شود. 

بر اساس اعلام دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار، مهلت ثبت‌نام در یازدهمین دوره این رویداد سینمایی تا 7 آذرماه تمدید شد. به گزارش «وطن امروز»، بر اساس اعلام دبیرخانه جشنواره مردمی فیلم عمار، مهلت ثبت‌نام در یازدهمین دوره این رویداد سینمایی که پیش‌تر تا 20 آبان اعلام شده بود، تا 7 آذرماه تمدید شد. بنا بر این گزارش، یازدهمین دوره این رویداد سینمایی در ۴ بخش «رقابت اصلی جشنواره»، «معرفی سوژه»، «فراخوان اکران مردمی» و «فراخوان‌های مردمی» برگزار می‌شود. 

در بخش «رقابت اصلی جشنواره»، فیلمسازان می‌توانند آثارشان را در قالب‌های داستانی، مستند، پویانمایی، نماهنگ، برنامه تلویزیونی، فیلم ما، فیلمنامه و نقد، مقاله و پژوهش‌های سینمایی و در موضوعات «رویای ایرانی»، «پایش و پالایش اجتماعی»، «حافظه ملی»، «جنگ اقتصادی»، «جنگ نرم»، «ملت قهرمان»، «نهضت جهانی مستضعفین» و «فتنه ۸۸» با مراجعه به تارنمای اینترنتی جشنواره به نشانی Ammarfilm.ir ثبت کنند. 

همچنین بر اساس اعلام دبیرخانه این جشنواره، فیلمسازان حداکثر ۳ روز پس از اتمام مهلت ثبت‌نام (10آذر) فرصت دارند آثار خود را به دبیرخانه تحویل دهند. گفتنی است یازدهمین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار همانند سال‌های گذشته، دی‌ماه برگزار می‌شود. 

دبیر هفته کتاب و مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در نشست خبری بیست و هشتمین دوره هفته کتاب، برنامه‌ها و رویدادهای این دوره هفته کتاب را تشریح کرد. به گزارش فارس، نشست خبری بیست‌و‌هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با حضور ایوب دهقانکار و اهالی رسانه، دیروز (20 آبان) در سالن زنده‌یاد عاشوری مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد. دبیر هفته کتاب در بخشی از این نشست گفت: شیوع ویروس کرونا برای ما به عنوان مجری برگزاری هفته کتاب نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است.  پیش‌بینی می‌شد این ویروس باعث کاهش میزان مشارکت و استقبال از هفته کتاب شود اما خوشبختانه نه تنها با کاهش رو‌به‌رو نشدیم بلکه میزان مشارکت‌‌ها بسیار قابل‌ توجه است. انجمن‌های صنفی، علمی و اجتماعی و تشکل‌‌ها در حوزه ترویج کتابخوانی، فعالانه در این هفته حضور چشمگیری خواهند داشت و این اتفاق ما را به این نتیجه خواهد رساند که هفته کتاب سیر تکاملی و تحولی خود را می‌گذراند و از قالب یک رویداد دولتی خارج می‌شود یا در حال خارج شدن است.  این منظر که نهاد و تشکل‌ها به صورت خودجوش برنامه‌هایی را تدارک دیده‌اند در انس هر چه بیشتر مردم با کتاب کمک‌کننده خواهد بود. 

دهقانکار با بیان اینکه برنامه‌های این دوره هفته کتاب به صورت مجازی برگزار می‌شود، گفت: برنامه‌های حضوری هم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود.  فراگیرترین برنامه هفته کتاب بیست‌و‌هشتم، برگزاری طرح پاییزه کتاب ۹۹ است. با توجه به برگزاری طرح تابستانه کتاب ۹۹، موج خوبی در کشور ایجاد شد و مردم بخوبی از این طرح استقبال کردند و این تجربه نشان می‌دهد استقبال مردم از طرح پاییزه به نحو چشمگیری افزایش پیدا می‌کند؛ از این جهت که ۱۰۵ کتابفروشی جدید برای نخستین بار به طرح پاییزه کتاب پیوستند. طبق آمار، تاکنون ۸۲۰ کتابفروشی در این طرح مشارکت کرده‌اند.  دهقانکار با تاکید بر اینکه تم اکثر برنامه‌های هفته کتاب بر محور 40 سالگی دفاع‌مقدس بوده و هست، گفت: در جشنواره‌ها، برنامه‌ها و نشست‌های نقد و بررسی و معرفی کتاب به موضوع 40 سالگی دفاع‌مقدس توجه ویژه‌ای شده است. به عنوان مثال بخش ویژه سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد به 40 سالگی دفاع‌مقدس اختصاص پیدا کرده است. به عبارتی روح دفاع‌مقدس در تمام فعالیت‌های ما در این دوره از هفته کتاب و سال‌های آتی وجود دارد. وی درباره افتتاح مرکز اسناد موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: بعد از طی فرآیند ادغام موسسات زیرمجموعه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آرشیو ارزشمندی از ۳ موسسه فراهم شد که در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران یک طبقه را به مرکز اسناد اختصاص دادیم. دبیر هفته کتاب درباره شیوه برگزاری کتابگردی در این دوره از هفته کتاب توضیح داد و گفت: به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به جای کتابگردی، کتابفروشی‌ها را به خانه مردم ببریم. برای این مساله همکاری و مشارکت سه‌جانبه میان موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، معاون فناوری وزارت ارتباطات و شورای اسلامی شهر تهران انجام می‌شود که طبق آن قرار است آدرس کتابفروشی‌های تهران و شهرستان در مسیریاب‌های بلد و نشان اطلاع‌رسانی شود. دهقانکار در پایان گفت: امیدواریم در برنامه مشارکتی با نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، در شهرها و روستاها و مناطقی که کتابفروشی ندارند از ظرفیت کتابخانه‌ها استفاده کنیم و کتاب‌هایی که شامل یارانه ۲۰درصدی در طرح پاییزه کتاب۹۹ می‌شوند، در این کتابخانه‌ها عرضه شوند تا مردم از آنها بهره‌مند شوند. در این نشست، احمد احمدی‌زاده معاون سیاسی- اجتماعی استانداری فارس، صابر سهرابی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، روح‌الله منوچهری مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس و مرتضی جعفری رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز به صورت ویدئو کنفراس حضور داشتند و به تشریح برنامه‌های مربوط به هفته کتاب پرداختند. بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ تا ۳۰ آبان‌ماه ۱۳۹۹ با شعار «دانایی؛ مانایی» برگزار می‌شود. 

چهارمین دوره «جشنواره بین‌المللی فیلم مالزی» به دلیل بالا رفتن آمار ابتلا به کرونا در این کشور، با چند ماه تاخیر برگزار می‌شود. به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی ورایتی، جوآن گو (Joanne Goh)‌ مدیر و بنیان‌گذار جشنواره بین‌المللی فیلم مالزی روز دوشنبه ۱۹ آبان از به تاخیر افتادن تاریخ برگزاری این رویداد سینمایی تا اوایل سال ۲۰۲۱ میلادی خبر داد. وی گفت: بر اساس آخرین دستورالعمل‌های اعلام‌شده از سوی دولت مالزی، انجام فعالیت‌های سینمایی در این دوره از محدودیت‌ رفت و آمد به هیچ‌وجه مجاز نیست. از آنجایی که جشنواره فیلم مالزی به صورت فیزیکی و حضوری در سینماهای محلی برگزار می‌شود، کمیته فستیوال تصمیم گرفت برگزاری دوره حاضر از این رویداد را تا سال ۲۰۲۱ به تاخیر بیندازد. این جشنواره قرار بود از ۵ تا ۱۰ دسامبر (۱۵ تا ۲۰ آذر ۹۹) برگزار شود و حتی فهرست فیلم‌های منتخب خود را نیز اعلام کرده بود. بر اساس اعلام جشنواره، قرار بود فیلم «قربانیان» از لیلا زوچینگ در افتتاحیه و «داستان جزیره جنوبی» ساخته چونگ کیت اون در اختتامیه فستیوال پخش شود اما حالا گو می‌گوید دست‌کم تا دوم ژانویه سال ۲۰۲۱ (۱۳ دی ۹۹) از برگزاری این جشنواره سینمایی خبری نیست. 

مستند بلند «خون و نفت» به کارگردانی مصطفی شوقی و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر در سامانه‌های ویدئویی و پلتفرم‌های اینترنتی به نمایش درآمد. تازه‌ترین محصول خانه مستند انقلاب اسلامی روایت کمک‌های نفتکش‌های ایرانی و ونزوئلایی در برهه‌های حساس روابط ۲ کشور به یکدیگر است. این مستند ۵٠ دقیقه‌ای که دوربین خود را از ایران و خلیج‌فارس با نفتکش‌های ایرانی تا ونزوئلا و دریای کارائیب همراه کرده است، در پلتفرم‌های اینترنتی «فیلیمو»،«عماریار» و «فیلمگردی» اکران شد.

در پاسخ به توهین به ساحت مقدس پیامبر اعظم(ص)، رمان «محمد(ص)» به زبان اسپانیایی در کشور اکوادور منتشر و رونمایی شد. این اثر در کمتر از یک سال در منطقه آمریکای لاتین به چاپ دوم رسید. به گزارش فارس، همزمان با توهین به پیامبر اکرم(ص) در کشور فرانسه، رمان «محمد(ص)» اثر ابراهیم حسن‌بیگی از سوی انتشارات بین‌المللی فانوس دریایی برای دومین‌بار در منطقه آمریکای لاتین منتشر شد. بر اساس این گزارش، این اثر که سال گذشته با ترجمه خانم انخلیکا ماریا روخاس در کشور کلمبیا به انتشار و رونمایی رسیده بود، در کشور اکوادور نیز به چاپ رسید و روز گذشته با حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران در کیتو و با حضور مجازی برخی میهمانان و شخصیت‌های کشور اکوادور رونمایی شد. چاپ نخست رمان «محمد(ص)» در کشور کلمبیا در کمتر از یک سال به اتمام رسید و اکنون نیز در آستانه چاپ دوم قرار گرفته است. مقصد سوم این اثر کشور ونزوئلا است که طی برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده این اثر بزودی در این کشور نیز در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

رمان «محمد(ص)» اثر ابراهیم حسن‌بیگی تاکنون به زبان‌های عربی، انگلیسی، ترکی استانبولی، ازبکی و اسپانیایی منتشر شده و انتشار آن به زبان‌های پرتغالی و فرانسوی نیز در دستور کار انتشارات بین‌المللی فانوس دریایی قرار گرفته است.

سیدضیاء هاشمی، تهیه‌کننده باسابقه سینما ضمن مخالفت با بازگشایی سینماها به هر قیمتی، تأکید کرد در شرایط کرونایی بهترین بستر عرضه فیلم، نمایش در وی‌اودی‌هاست؛ به شرط رفع انحصار!

به گزارش مهر، سیدضیاء هاشمی، تهیه‌کننده سینما درباره وضعیت اکران فیلم‌های خود گفت: متاسفانه شرایط فعلی شرایط مناسبی برای اکران فیلم نیست، برخی دوستان معتقدند نباید سینماها حتی یک روز هم تعطیل شود و باید به هر قیمتی سینماها را باز نگه داشت، من چندان به این طرز فکر اعتقادی ندارم. ما در شرایط ویژه‌ای هستیم و باید به خاطر داشته باشیم که جان مردم عزیزتر از کل سینمای ایران است و نباید جان مردم را به خطر بیندازیم. هاشمی ادامه داد: بسیاری از اهالی سینما بیکار شده‌اند و حتی برخی از آنها برای امرار معاش مسافرکشی می‌کنند! دولت باید فکری برای این شرایط ویژه داشته باشد، البته این دولت برایش کلیت «هنر» بویژه سینما و تئاتر در اولویت قرار ندارد و این نگاه در بین مدیران فعلی نیز دیده می‌شود. این تهیه‌کننده سینما تاکید کرد: متاسفانه وی‌اودی‌ها در معرض انحصار یک عده آدم خاص که احتمالا به دنبال رانت هستند، قرار دارند اما در صورتی که شرایط مناسبی فراهم شود می‌توان از این پلتفرم‌ها استفاده کرد. اگر نتوانستیم از وی‌اودی‌های داخلی استفاده کنیم، می‌توانیم فیلم خود را در سایت‌های خارجی نیز نمایش دهیم. هاشمی در پایان گفت: برای حمایت مردم، حاضر هستیم فیلم‌ها را در وی‌اودی‌ها نمایش دهیم تا جان مردم به خطر نیفتد.