سیدامیرحسین موسوی*: قدرت خرید مردم در وانفسای حال حاضر اقتصاد ایران، ذهن بسیاری از مردم، کارشناسان اقتصادی و مسؤولان کشور را به خود مشغول کرده است. اگر در پیام نوروزی رهبر انقلاب نیز تامل کنیم، ایشان با تاکید ویژه‌ بر قدرت خرید مردم اشاره کردند که حتی اگر تولید افزایش یابد اما تقاضا وجود نداشته باشد، شکست در تولید رخ می‌دهد، بنابراین افزایش قدرت خرید مردم موجب می‌شود تا چرخ تولید در کشور به حرکت درآید.

یکی از راهکارهایی که علاوه بر ایجاد قدرت خرید برای مردم، بار تورمی نیز نخواهد داشت و درآمد نسبتا پایداری برای مردم ایجاد می‌کند، ایجاد اشتغال و درآمد برای مردم است. با توجه به شرایط کرونا و تعطیلی بخش قابل توجهی از کسب‌و‌کارها و بیکار شدن افراد، قدرت خرید بسیاری از مردم کاهش یافته که با تسهیل فضای کسب‌و‌کار می‌توان کمک ویژه‌ای به قدرت خرید مردم در این راستا کرد، البته روند کاهش درآمد سرانه معطوف به شرایط کرونا نبوده است و روند کاهشی آن در دهه 90 کاملا مشهود است. 

برای وضعیت موجود باید شرایط مناسبی فراهم شود تا در متغیر‌های کلان اقتصادی ثبات ایجاد شود، البته نمی‌توان تورم را دستوری کاهش داد بلکه عوامل مرتبط به آن را باید پایین نگه داشت.

 نقدینگی باید کنترل شود، توسعه صادرات غیرنفتی افزایش یابد و همکاری اقتصادی با همسایگان در اولویت قرار گیرد. نباید فراموش کرد اقتصاد ما بیماری زمینه‌ای مانند اقتصاد دولتی، فضای کسب‌و‌کار نامطلوب، رشد نقدینگی فزاینده و تعدد قوانین و مقررات داشته است که همگی این موارد به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر قدرت خرید مردم اثر می‌گذارد. باید اشاره کرد موتور خلق تورم با اخذ مالیات نامرئی که فقط اقشار متوسط و فقیر را هدف می‌گیرد و با صاحبان ثروت و رانت کاری ندارد، طبق روال معمول 3 دهه اخیر فلاکت‌سازی عامه مردم و تامین منافع گروهی خاص و منتخب را به عهده دارد. 

تورم و قدرت خرید رابطه معکوسی با هم دارند به ‌طوری که با کاهش تورم، قدرت خرید مردم افزایش می‌یابد و با افزایش آن از قدرت خرید کاسته می‌شود. 

ارتقای ظرفیت‌های تولید، اشتغال هر چه بیشتر را در پی دارد و به تبع با حصول اشتغال مضاعف، معضل بیکاری و فقر نیز تا حد بسیار زیادی مرتفع خواهد شد. حمایت از تولید داخلی یعنی مبارزه با قاچاق و حصول این امر به معنای توسعه فرصت‌های شغلی و البته رقابتی‌تر شدن فضای تولید برای دستیابی به رضایت مشتری است. در این فرآیند ارتقای کیفی حاصل از آن، صادرات را نیز تقویت خواهد کرد و مجموعه این مؤلفه‌ها به مثابه حلقه‌های یک زنجیر به هم پیوسته اقتصاد را به سمت و سوی پویایی و بالندگی هدایت می‌کند و به صورت همگانی قدرت خرید جامعه را بالاتر می‌‎برد. زمانی می‌توانیم صحبت از اقتصاد پویا داشته باشیم که افزایش قدرت خرید مردم روزافزون شود و نمی‌توان صحبت از بهبود اقتصادی کرد اما همچنان شاهد گرانی مایحتاج اصلی مردم در بازار بود!

 

***

پرواز شماره ۱۴۹۳ اهواز- بندرعباس، خبرسازترین پرواز ۲۳ آذرماه سال ۱۳۷۹ بود. در این پرواز پرهراس، هواپیمای یاک ۴۰ با همدستی 4 هواپیماربا برای دقایقی ربوده شد و ناگهان فضای محدود داخل هواپیما تبدیل به میدان جنگی تمام‌عیار میان هواپیمارباها و گارد امنیت پرواز شد. درگیری اما به‌سرعت تمام شد و نیروهای امنیت پرواز با وجود مصدومیت شدید یکی از نیروها به دلیل اصابت ۲ گلوله و 40 ضربه چاقو دوباره کنترل هواپیما را به ‌دست‌ گرفتند. پس از دستگیری هواپیماربایان، برای 4 متهم اصلی یعنی خالد و رسول حردانی، شهرام و فرهنگ حکم اعدام و برای بعضی دیگر، حکم زندان صادر شد اما چند سال بعد، احکام اعدامی‌ها به زندان‌ طولانی‌مدت تبدیل شد. ۲۰ سال پس از این ماجرا و در حالی ‌که 4 متهم اصلی هنوز در زندان بودند، فروردین‌ماه امسال به مناسبت زادروز حضرت مهدی(عج)، به درخواست ابراهیم حاتمی‌کیا - فیلمساز ایرانی - و موافقت سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس قوه‌ قضائیه حکم آزادی آنان از زندان امضا شد. رسول حردانی، یکی از هواپیمارباها که حالا ۴۰ ساله است در گفت‌وگویی ضمن بیان اظهاراتی گستاخانه از ماجرای هواپیما‌ربایی در سال ۷۹ گفته است: ما دزد نیستیم؛ بلکه hijacker هستیم. دزد، کسی‌ است که از دیوار خانه مردم بالا می‌رود و مال مردم را می‌خورد. هواپیما مال خودمان است، بیت‌المال است، مال ما ایرانی‌هاست! ما هیچ مشکلی با کشور نداشتیم. مشکل ما، مالی بود. برادرم شرکت تجاری داشت و ورشکست شده بود. او می‌خواست به ‌طور غیرقانونی از ایران خارج شود. شاید 20 دقیقه از پرواز گذشته بود که خالد بلند شد و با اسلحه تهدید را شروع کرد. هم‌جرم‌های‌مان، دستان ۲ میهماندار مرد را بستند و خانم میهماندار را هم بین مسافران نشاندند. در این میان ۲ گارد امنیت پرواز وارد درگیری با ما شدند. یکی از ماموران به سمت خالد شلیک کرد که یک تیر به فک‌ و ۲ تیر هم به ۲ دستش اصابت کرد. من به هواخواهی از خالد به سمت یکی از ماموران امنیت پرواز رفتم و او را با چاقو زدم. البته یکی از گلوله‌هایی‌که به سمت خالد شلیک شد، به یکی از سیستم‌های هواپیما اصابت‌ کرد و یکی از موتورهایش را از کار انداخت. شرایط طوری شد که خلبان فرود اضطراری ‌کرد و بعد هم دستگیر شدیم.

شروین طاهری*:  آنچه این روزها در ایرلند شمالی می‌گذرد به نوعی طی 5 قرن اشغال این بخش از جزیره آیر توسط استعمارگران انگلیسی کم‌سابقه یا حتی بی‌سابقه بوده، چرا که با عجز پادشاهی در ادامه حکومت مقتدرانه بر این منطقه، وفاداران به تاج و تخت لندن احساس خطر کرده و شوریده‌اند. شورش گسترده این روزها در خیابان‌های بلفاست و دیگر شهرها، اگر چه باعث دوباره سر باز کردن شکاف کهنه میان نارنجی‌ها (پروتستان‌های حامی پیوستن ایرلند شمالی به پادشاهی بریتانیا) و سبزها (کاتولیک‌ها و ملی‌گرایان حامی یکپارچگی جزیره ایرلند و استقلال از استعمار انگلیس) شده اما به شکلی متفاوت از قبل است. ریشه این شکاف به نبرد خونین «بوین» در ژوئن سال 1690 میلادی بازمی‌گردد که ارتش نارنجی‌پوشان پروتستان به رهبری ویلیام سوم، پادشاه هلند بر ارتش جک اول، پادشاه کاتولیک وقت انگلیس پیروز شد و از آن زمان این تقسیم‌بندی فرقه‌ای در مجمع‌الجزایر بریتانیا به وجود آمد. البته با گراییدن سلطنت انگلیس به سمت کلیسای پروتستان، نارنجی‌های ایرلندی طی قرون اخیر تبدیل به الحاق‌گرایان حامی انگلیس شده‌اند. در روزهای اخیر آنها از سر ناامیدی از ادامه اشغال بخش شمالی جزیره بزرگ واقع در غرب جزیره اصلی بریتانیا سر به شورش برداشته و همزمان با همتایان سبز خود با پلیس و حاکمیت انگلیسی گلاویز شده‌اند. به گزارش گاردین، در تظاهرات روز جمعه جوانان و نوجوانان نارنجی در ساحل خلیج تایگر شهر بلفاست که با پرتاب سنگ و ترقه به سمت نیروهای پلیس و درگیری متقابل همراه بود، دست‌کم 74 نیروی امنیتی مجروح شدند. البته یک شب جلوتر شماری از نوجوانان نارنجی از جاده شانکیل و سبزهای ملی‌گرای جاده اسپرینگفیلد با یکدیگر درگیر شده بودند اما گزارش پلیس حکایت از آن دارد اوج خشونت‌ها زمانی بود که معترضان در این منطقه نارنجی‌نشین، یک خودروی سرقتی را به آتش کشیده و آن را به طرف صف‌های نیروهای پلیس هل دادند. پلیس ایرلند شمالی که در حقیقت زیرشاخه‌ای از پلیس بریتانیاست، این حقیقت را کتمان می‌کند که شورشیان عمدتا وابسته به گروه‌های شبه‌نظامی وفادار به پروتستان‌های الحاق‌گرا هستند. «شورای جوامع وفادار» که متشکل از این گروه‌های شبه‌نظامی حامی انگلیس است نیز همصدا با پلیس این موضوع را انکار کرده است. این نشان‌دهنده اختلاف بزرگی است که میان نارنجی‌‌ها و البته میان خود معترضان که نماینده اکثریت پروتستان ایرلند شمالی هستند به وجود آمده است.