مهدی باقری‌: با توجه به شرایط سخت کنونی کشور و تورم 40 درصدی، نرخ بیکاری 10 درصدی، شرایط سخت تحریمی و کسری بودجه 300 هزار میلیارد تومانی که دولت با آن مواجه است، حمایت از تولید داخل تنها راه نجات از این شرایط است. حمایت از تولید ملی یکی از موضوعاتی است که با توجه به تحریم‌‌های ظالمانه آمریکا در سال‌های اخیر اهمیت بیشتری پیدا کرده و بر همین اساس افزون بر فرهنگسازی‌‌ و وظیفه مردم در حمایت از تولید داخل، قوانینی نیز در زمینه حمایت از تولید داخل تنظیم و تصویب شده است. 

دهه 90، با شروع تحریم‌‌های ظالمانه آمریکا و تشدید سال به سال تحریم‌‌ها علیه ایران، حمایت از تولید ملی اهمیت دوچندانی پیدا کرد. با نگاه به نامگذاری سال‌های اخیر توسط رهبر معظم انقلاب، متوجه ارزش حمایت از تولید ملی می‌‌شویم؛ حمایتی که باعث می‌‌شود در شرایط سخت تحریمی، چرخ اقتصاد بچرخد و اشتغال‌‌ نیز برای جوانان ایجاد و تحریم‌‌های بانکی علیه ایران بی‌‌اثر شود. 

بر همین اساس در سالیان اخیر قوانینی در راستای حمایت از تولید ملی تصویب شده ‌‌است. سال 91 مقام معظم رهبری سیاست‌‌های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی را پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین و به دولت ابلاغ و دولت را مکلف به اجرای این سیاست‌‌ها در کمترین زمان ممکن کردند. همچنین با توجه به نامگذاری سال‌های اخیر در راستای حمایت از تولید ملی، به اهمیت این موضوع پی می‌‌بریم. 

سال 97 سه قانون در حمایت از تولید ملی تصویب شد. نخست، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز بود. واردات قاچاق در سال‌های گذشته در کشور بیداد می‌کرد و به دلیل پرداخت نکردن مالیات و ارزش افزوده باعث شده ‌‌بود تولیدکنندگان توان رقابت نداشته باشند (البته قانون مبارزه با قاچاق در مجلس نهم نیز تصویب شده بود). دوم، لایحه مالیات بر ارزش افزوده برای حمایت از کالای ایرانی و سوم، اصلاح قانون نظام بانکداری بود. اما با گذشت یک سال و اجرایی نشدن کامل این قوانین، مجلس در تاریخ 15 اردیبهشت 98 قانون «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی» را تصویب کرد. این قانون دارای 24 ماده و 30 تبصره است. ماده 4 قانون «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی» به صراحت بیان می‌‌کند وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با تامین اعتبار از منابع داخلی و استفاده از سامانه‌‌های موجود، سامانه متمرکزی را جهت بهبود توانمندی‌‌های محصولات داخلی ساماندهی کند. همچنین در ماده 5 این قانون ذکر شده‌‌ است به منظور حمایت از تولید ملی، پیمانکاران داخلی و تعمیق ساخت داخل، ساخت قطعات و کالاهای دارای مشابه داخلی به تولیدکنندگان داخلی ارجاع شود. در ماده 7 بانک‌ها به منظور فراهم کردن سازوکار تامین مالی معطوف به حداکثر استفاده از توان داخلی مکلف به تامین مالی ارزی قراردادهای خرید کالا شدند. ماده 18 تبلیغ کالاهای خارجی دارای مشابه ایرانی را در صداوسیما، مطبوعات، تابلوهای شهری یا دیواری، وسایل حمل‌و‌نقل همگانی، اوراق چاپی، تلفن و فضای مجازی ممنوع کرده و رسانه پخش‌کننده را به جزای نقدی 10 برابر حق پخش محکوم می‌‌کند. 

‌4 ماده‌‌ای که در بالا بیان شد تنها جزئی از 24 ماده این قانون است اما با نگاه به ۲ سال‌‌ اخیر متوجه اجرایی نشدن کامل این قانون می‌‌شویم. با توجه به شرایط حساس کنونی اقتصاد ایران و اخبار منتشرشده درباره بازگشت شرکت‌‌های مشهور کره‌ای که ایران را در شرایط تحریمی تنها گذاشتند و تقویت تولید داخل در طول این مدت، اهمیت اجرای کامل این قانون دوچندان می‌شود و انتظار می‌رود دولت سیزدهم قانون «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی» را به طور کامل و جدی اجرایی کند.

گروه اقتصادی: دیوان محاسبات پس از ابتکار انتشار گزارش‌های ۲ ماهه اجرای بودجه، در اقدامی بی‌سابقه گزارش تفریغ بودجه سال گذشته را ۴ ماه زودتر از موعد مقرر به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با تشکیل مجلس انقلابی در سال گذشته، دیوان محاسبات، بازوی نظارتی قوه مقننه هم شاهد تغییر و تحول در راس خود بود و مهرداد بذرپاش توسط نمایندگان به عنوان رئیس این دیوان انتخاب شد. از همان روز ابتدایی انتخاب، بذرپاش وعده‌ای درباره حسابرسی اثربخش و ارائه زودهنگام گزارش‌های تفریغ بودجه و حرکت به سمت برخط شدن آن داد؛ وعده‌ای که خیلی زود عملی شد و سال گذشته گزارش تفریغ بودجه سال 98 یک ماه زودتر از موعد قانونی به دست نمایندگان مجلس رسید و امسال این فاصله کمتر هم شد و 4ماه زودتر از موعد مقرر در قانون، گزارش تفریغ بودجه سال 99 در اختیار نمایندگان مجلس قرار گرفت. 

 

* برخط شدن گزارش تفریغ؛ آغازی بر یک پایان بزرگ

بذرپاش برخط شدن و ارائه زودهنگام گزارش تفریغ بودجه را آغازی بر یک پایان بزرگ و پایان ارزیابی‌های ظریف و بی‌خاصیت عملکرد دستگاه‌ها دانسته و گفته بود: البته دیوان دچار کمبود زیرساخت و محروم از پایگاه‌های اطلاعاتی یکپارچه است و در نتیجه نتوانسته به عملیات برخط فرآیند تفریغ بودجه دست یابد اما اگر توفیق خدمتگزاری بر عهده من گذاشته شود، ان‌شاءالله دیوان به سمت حسابرسی اثربخش می‌رود.  در اصل ۵۵ قانون اساسی آمده است: دیوان محاسبات، حساب‌ها و اسناد و مدارک مربوط را برابر قانون جمع‌آوری و گزارش تفریغ بودجه هر سال را به انضمام نظرات خود به مجلس شورای اسلامی تحویل می‌دهد. این گزارش باید در دسترس عموم گذاشته شود. 

دیوان محاسبات کشور سالانه با بررسی حساب‌ها و اسناد مربوط به دستگاه‌های دولتی، گزارش تفریغ بودجه را تهیه می‌کند که در آن نحوه و میزان هزینه سازمان‌ها، پروژه‌ها و پیشرفت آنها بر اساس لایحه بودجه مشخص است. مطابق ماده ۲۲۱ آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، رئیس دیوان محاسبات موظف است گزارش تفریغ بودجه سالانه کشور را حداکثر تا پایان دی‌ماه سال بعد تهیه و برای رسیدگی به مجلس شورای اسلامی تسلیم کند. مروری بر گزارش سال‌های اخیر دیوان محاسبات نشان می‌دهد عملکرد دولت‌ها در اجرای احکام بودجه نامطلوب و پرنوسان بوده است اما در عین حال گزارش این عدم پایبندی معمولا زمانی اعلام می‌شود که کار از کار گذشته و حتی ممکن است بودجه سال بعد هم نوشته و اجرایی شده باشد و به همین دلیل پایبندی اندک دولت به اجرای قوانین بودجه سالانه برای آنها هزینه‌ای به طور معمول نداشته است. سال گذشته این رویه تا حدی تغییر کرد و شاهد ارسال زودتر از موعد گزارش تفریغ بودجه ۱۳۹۸ بودیم. نمایندگان مجلس از این اتفاق استقبال کردند و معتقد بودند این گزارش در تصمیم‌گیری مجلس بسیار موثر است و می‌تواند رویکرد تصویب بودجه ۱۴۰۰ را در مجلس شورای اسلامی کاملا دچار تحول کند. 

 

* آغاز عملیات اجرایی گزارش تفریغ بودجه از نیمه تیرماه

امسال هم نیمه تیرماه سال جاری بود که دیوان محاسبات کشور آغاز عملیات گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹در این دیوان را اعلام کرد. بر اساس اعلام دیوان این اقدام از لحاظ زمانی، برای نخستین‌بار در تاریخ دیوان محاسبات رقم می‌خورد و نحوه اجرای بودجه سال گذشته، از اواسط تیرماه آغاز شده است تا پس از ارائه رسمی به مجلس، وکلای ملت و نخبگان و عموم مردم با در اختیار داشتن فرصت کافی، عملکرد دستگاه‌های اجرایی را با اشراف بیشتری واکاوی کرده و لایحه پیشنهادی دولت برای سال آینده را با دقت مضاعف مورد بررسی قرار دهند. 

حالا ۳۱ شهریورماه گزارش تفریغ بودجه آخرین سال مالی دولت روحانی در کارتابل نمایندگان مجلس قرار گرفته و نمایندگان می‌دانند بودجه سال ۹۹ بیش از ۴۹ درصد دچار عدم رعایت تمام یا بخشی از احکام قانون بودجه شده‌ و حدود 6/17 درصد فاقد عملکرد بوده‌ و در نهایت حدود 7/32 درصد به صورت کامل اجرایی شده‌ است. این اطلاعات که با جزئیات درباره تمام احکام و جداول بودجه در اختیار نمایندگان قرار گرفته، همچنین موجب تسلط بیشتر سازمان برنامه و بودجه بر چگونگی عملکرد دولت و ارائه لایحه‌ای کارآمدتر برای سال آتی خواهد شد. 

دیوان محاسبات در یک اقدام بدیع و بی‌سابقه برای نخستین‌بار همزمان با اجرای بودجه، اقدام به بررسی آن می‌کند، این اتفاق مهم پس از تشکیل مجلس انقلابی و انتخاب رئیس جدید دیوان رخ داد. گزارش‌های مستمر ۲ ماهه بر اجرای بودجه سال ۱۴۰۰، به دولت درباره رعایت دقیق اجرای بودجه و عدم انحراف از تکالیف قانونی کمک شایانی می‌کند. نیمه تیرماه- پس از گذشت 45 روز از پایان اردیبهشت‌- نخستین گزارش نظارت بر اجرای بودجه کل کشور در ماه‌های فروردین و اردیبهشت در اختیار نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. پیش از این همواره گزارش‌های تفریغ بودجه با گذشت بیش از یک سال از پایان اجرای قانون بودجه توسط دیوان محاسبات تهیه و در صحن علنی مجلس قرائت می‌شد؛ زمانی که دیگر هیچ راهی برای اصلاح سیاست‌های اشتباه وجود نداشت و این گزارش صرفا نقش مچ‌گیری از دولت‌ها را داشت. برای مثال گزارش تفریغ بودجه سال 97 که حاوی انحراف از اهداف کلان ارز 4200 تومانی بود، نیمه سال 98 ارائه شد؛ زمانی که دیگر کار از کار گذشته بود. این در حالی است که اگر این گزارش زودتر در اختیار دولتمردان و سیاست‌گذاران قرار می‌گرفت، احتمال جلوگیری از تخصیص ارز ترجیحی یا اصلاح آن وجود داشت.  

 

* اقدام بی‌سابقه از سوی دیوان محاسبات در گزارش تفریغ

گزارش ۸ ماهه‌ اجرای بودجه سال ۱۳۹۹ جهت بهره‌برداری در تصویب هر چه بهتر قانون بودجه ۱۴۰۰ برای نخستین‌بار همزمان با بررسی لایحه بودجه سال 1400 توسط دیوان محاسبات تدوین و به مجلس شورای اسلامی ارائه شد. این اقدام به اصلاح لایحه بودجه توسط نمایندگان کمک شایانی کرد.  همچنین تفریغ بودجه سال 98 حتی یک ماه زودتر از موعد مقرر، آذر 99 تقدیم مجلس شد.

 

* لزوم نظارت آنلاین دیوان محاسبات بر بودجه سالانه

رئیس مجلس با تأکید بر لزوم نظارت آنلاین دیوان محاسبات بر چگونگی اجرای قانون بودجه، گفت: باید نظارت بر اجرای قوانین را اولویت قرار داده و به سمت تنقیح برویم و صرفا در حد نیاز قانون‌گذاری کنیم. محمدباقر قالیباف در مراسم آیین رونمایی از گزارش تفریغ بودجه سال 99 در دیوان محاسبات کشور حاضر شد و گفت: اتفاقات خوبی در دیوان افتاده است، البته هنوز در میانه راه قرار داریم؛ هر سال بعد از ارائه لایحه بودجه، گزارش تفریغ بودجه آن در دی‌ماه ارائه می‌شد اما در حال حاضر که در اوایل مهرماه قرار داریم و دولت بتازگی کار تدوین لایحه بودجه 1401 را آغاز کرده، گزارش تفریغ بودجه سال 99 حاضر بوده و ۲ هفته دیگر در صحن علنی مجلس قرائت می‌شود. 

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به اینکه قرار است هر ۲ ماه یکبار گزارش اولیه از نظارت بر بودجه نیز ارائه شود، عنوان کرد: نظارت برخط بر بودجه کمک شایانی به تصمیم‌گیری‌ها می‌کند و امیدواریم تمام امور برخط شود که در راستای رویکرد هوشمندسازی، به عنوان یکی از 4 رویکرد مجلس انقلابی است. 

وی تاکید کرد: زمانی که بودجه می‌نویسیم برای زندگی مردم در شهرها و روستاها و همچنین دولت تصمیم‌گیری می‌کنیم و همگی تحت تاثیر سیاست‌های پولی و مالی ما قرار می‌گیرند. 

رئیس مجلس در همین زمینه افزود: واقعیت تلخ این است که وقتی کسری بودجه داریم در حقیقت این به‌معنای دست در جیب مردم کردن است، و در این شرایط در حالی حقوق‌ها را افزایش می‌دهیم که قدرت خرید مردم پایین آمده است. 

قالیباف در ادامه اولویت مجلس را نظارت بیان کرد و گفت: با تورم قوانین مواجه هستیم لذا باید به نظارت بر اجرای قوانین توجه کرده و به سمت تنقیح برویم و صرفا در حد نیاز قانون‌گذاری کنیم. رئیس نهاد قانون‌گذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه فرصت‌های خوبی برای ریل‌گذاری و نظارت داریم، ابراز کرد: در این راستا دیوان محاسبات مهم‌ترین نقش نظارتی بر بودجه را دارد و کمیسیون اصل 90 مجلس و سایر کمیسیون‌های تخصصی نیز نظارت جدی بر امور دارند. همچنین حضور نمایندگان مجلس به عنوان عضو ناظر در مجامع و شوراهای استانی و کشوری، فرصت خوبی برای نظارت است. 

 

* دیوان محاسبات؛ رکن رکین نظارت‌های مجلس

وی در ادامه بازوی نظارتی دیگر مجلس را اقدامات هیأت تطبیق قوانین براساس اصل 138 قانون اساسی دانست و افزود: تذکر، سوال، استیضاح و تحقیق و تفحص از دیگر بازوهای نظارتی مجلس هستند که تمام اینها زمانی اثرگذار خواهند بود که همه این ابزارها در هماهنگی با هم کار کنند و اگر پراکنده‌کاری شود اثری ندارد که در این راستا جلسات حوزه نظارتی را برقرار کرده‌ایم تا تحولی در حوزه نظارت ایجاد کنیم و دیوان محاسبات کشور و گزارش‌های آن نیز رکن رکین نظارت‌های مجلس است. 

قالیباف در ادامه با اشاره به جلسات صحن مجلس در 2 هفته آینده که گزارش تفریغ بودجه 99 در آن ارائه می‌شود، عنوان کرد: به زمان تدوین برنامه هفتم توسعه کشور نزدیک می‌شویم که تاکید کردیم باید در آن به موارد خاصی همچون ناترازی در صندوق‌ها، معادن و یارانه‌ها اعم از نقدی و غیرنقدی و غیرشفاف توجه شود. همچنین اجرای دولت الکترونیک و راه‌اندازی سامانه‌هایی که دولت توسط قانون مکلف به آن شده است و همچنین اصلاح ساختار بودجه باید مدنظر قرار گیرد. 

وی ادامه داد: مجلس جلسات روزهای سه‌شنبه خود را به بررسی‌های نظارتی اختصاص داده و گزارش‌ها شفاف و روشن بیان می‌شوند تا نمایندگانی که قرار است عضو کمیسیون تلفیق شوند، اطلاعات دقیق داشته باشند. رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان با اشاره به راه‌اندازی سامانه ارتباطات مردمی 198 دیوان محاسبات که می‌تواند در آینده هوشمندتر، کاربردی‌تر و اثرگذارتر ادامه دهد، خاطرنشان کرد: در عین آنکه در دیوان محاسبات به حسابرسی می‌پردازیم باید به بعد عملکردی هم بپردازیم لذا باید گزارش‌های حسابرسی و عملکردی دقیق با بیان اشکالات در زمینه قانون‌گذاری و بودجه‌ریزی در صحن مجلس بررسی شوند. 

 

* تشریح اقدامات یک ‌سال گذشته دیوان محاسبات

مهرداد بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات کشور در تشریح اقدامات دیوان در دوره جدید گفت: گزارش‌های 2 ماهه دیوان از عملکرد بودجه سال ۱۴۰۰، در راستای سیاست پیشگیری در برابر مچ‌گیری بوده و بودجه دچار انحراف کمتری در اجرا می‌شود. وی گفت: در دیوان محاسبات در سراسر کشور و با همکاری مدیران و پرسنل موفق شدیم گزارش تفریغ بودجه سال 99 کل کشور را پیش از موعد آماده کرده و امروز در حضور رئیس مجلس شورای اسلامی به قوه مقننه تقدیم می‌کنیم.  رئیس کل دیوان محاسبات کشور در ادامه با بیان اینکه بودجه مهم‌ترین سند مالی کشور و تفریغ آن مهم‌ترین سند نظارتی بر عملکرد مالی کشور بر اساس بودجه است، اظهار داشت: گزارش تفریغ بودجه سال 99 به مجلس ارائه می‌شود و سپس در دسترس مردم و کارشناسان قرار می‌گیرد. وی در ادامه با اشاره به کاهش زمان تدوین گزارش تفریغ بودجه در سال گذشته که یک ماه زودتر از موعد قانونی صورت گرفت، یادآور شد: امسال نیز توانستیم این گزارش را در شهریورماه یعنی 4 ماه زودتر از موعد قانونی آماده کنیم که این کوتاه‌شدن زمانی به دولت اجازه می‌دهد لایحه بودجه را واقعی‌تر، دقیق‌تر و با نگاه نظارتی دیوان محاسبات بهتر تدوین کند تا شاهد بودجه واقعی‌تری باشیم که احکام آن فاقد عملکرد در سال‌های آتی نباشد. بذرپاش ادامه داد: به واسطه این اتفاق می‌توان بودجه بهتری را برای برنامه اداره کشور تدوین کرد که اثربخش‌تر باشد و البته همزمان رسیدگی به عملکرد بودجه سال 1400 را نیز آغاز کرده‌ایم و گزارش آن را هر ۲ ماه تقدیم می‌کنیم که این همان سیاست پیشگیری در برابر مچ‌گیری است که بودجه دارای انحراف کمتری در اجرا می‌شود و این به نفع مردم است. رئیس کل دیوان محاسبات کشور در ادامه با بیان اینکه رسیدگی به عملکرد دولت درباره قانون بودجه در حین سال اثربخشی زیادی دارد، گفت: بودجه 1401 با گزارش تفریغ سال 99 و رسیدگی‌های ۲ ماهه سال 1400 همزمان با روی کار آمدن دولت جدید می‌تواند سبب شود بودجه 1401 اثربخش‌تر، بهتر و با احکام موثرتر بسته شود. وی در ادامه با اشاره به روی کار آمدن دولت جدید و آغاز به کار وزرا عنوان کرد: دیوان در کنار تدوین گزارش تفریغ، احکام اجرا‌نشده و معطل‌مانده را به وزرای جدید ارائه می‌کند که پیشنهادهای خود برای تدوین بودجه را با نگاه واقع‌بینانه‌تر ارائه کنند. بذرپاش همچنین تصریح کرد: دیوان محاسبات 7 قانون مرتبط با تولید که طی سال‌های گذشته در مجلس تصویب شد را بررسی کرد و مباحث مربوط به تولید را، به صورت جداگانه به وزرا داد تا بر اجرای مفاد قانونی آن همت گمارند و آنهایی که با مشکل اجرا نشدن روبه‌رو شده است را بررسی کرده و به مرحله اجرا درآورد که در این زمینه برخی معتقدند که این مشکل به دلیل نبود منابع مالی و یا نبود آیین‌نامه‌های اجرایی صورت گرفته است. 

رئیس کل دیوان محاسبات کشور اضافه کرد: اگر منابع مالی این قوانین، تأمین و آیین‌نامه‌های آن نیز تدوین و ابلاغ شده باشند اما به مرحله اجرا درنیامده باشند، ترک فعل از سوی دستگاه مرتبط اجرایی صورت گرفته که متخلف به دیوان احضار و با وی برخورد می‌شود، در غیر این صورت اگر نیاز به وضع آیین‌نامه‌های اجرایی باشد، وزیران و مدیران جدید دستگاه‌ها باید این موضوع را در اولویت قرار داده تا قوانین اجرا شوند. 

بذرپاش در پایان در پاسخ به سوالی درباره سامانه 198 (سامانه ارتباطات مردمی دیوان محاسبات کشور) که در راستای شعار «دیوان فناورانه مردم‌پایه» راه‌اندازی شده است، خاطر نشان کرد: از آنجا که قصد داریم گزارش‌های دیوان بر اساس نیازهای مردمی باشد و دسترسی به مردم فراهم شود، حدود یک ماه و نیم است که این سامانه را راه‌اندازی کرده‌ایم و تاکنون 32 هزار تماس مردمی در حوزه‌های مختلف داشته‌ایم که مشاوره خوبی برای مدیران است و رشوه، ترک فعل و پاسخگو نبودن از مهم‌ترین مواردی است که باعث ارتباط مردم با دیوان شده است و در حال حاضر این سامانه یکی از بهترین سامانه‌های ارتباطی با مردم برای دریافت اطلاعات است. 

***

رئیس کل دیوان محاسبات در رشته توئیتی درباره انتشار تفریغ بودجه سال 99 نوشت: 

محمد خدابخشی با تاکید بر راه‌گشا بودن گزارشات دیوان محاسبات افزود: کار مثبت دیگری که آقای بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات نیز بر آن تاکید دارند، گزارشات 2 ماهه‌ای است که به مجلس ارائه می‌‌شود. این گزارشات که مربوط به بودجه سال جاری است، نقش مهمی در پیشبرد نقش نظارتی مجلس ایفا می‌کند. این گزارشات باعث می‌شود احکام بودجه بهتر انجام و به این ترتیب انحرافات بودجه کمتر شود. همچنین به واسطه همین گزارش‌ها، مجلس بهتر دستورالعمل‌های اجرایی را که دولت موظف به انجام است، پیگیری می‌کند. 

وی با اشاره به نقش گزارشات دیوان در اصلاح بودجه گفت: باید تلاش شود پیشنهاد‌های دیوان محاسبات درباره احکامی که عملی نبوده‌‌اند یا فسادزا بوده‌‌اند، در قانون بودجه بعدی در نظر گرفته شود تا این نوع احکام دیگر اعمال نشود. 

در واقع پیشنهادات دیوان محاسبات کمک می‌کند سال آینده بودجه بهتری داشته باشیم. با توجه به ساختار کمیسیون تلفیق بودجه هم پیشنهاد شده است توافقی در مجلس وجود داشته باشد تا احکام فسادزا و پردردسری که وقت دیوان محاسبات را تلف می‌کند، از قانون بودجه سال بعد حذف شود. 

وی با اشاره به نامه‌های هفتگانه دیوان محاسبات گفت: این اقدام ارزشمند است و مجلس حتما از خروجی این فعالیت‌ها استفاده خواهد کرد. پیشنهاد ما این است سیستم رتبه‌بندی‌ای بر اساس شاخص‌های مرتبط با بودجه طراحی شود تا دستگاه‌های دولتی بر اساس آن رتبه‌بندی و بهترین و بدترین دستگاه‌ها در هر سال معرفی شوند تا رقابتی برای کمتر شدن هر چه بیشتر انحرافات بودجه‌ای شکل بگیرد و امکان پایش مستمر دستگاه‌ها امکان‌پذیر

 باشد.

***

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو  با «وطن‌امروز» مطرح کرد

گروه سیاسی: رئیس‌جمهور در نطق خود در هفتاد‌وششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل و وزیر امور خارجه در ملاقات‌های خود با اعضای غربی برجام در حاشیه این نشست، شروط تهران برای احیای توافق ناکام هسته‌ای 2015 را خیلی شفاف به طرف مقابل منتقل کردند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، نگاهی به تحلیل‌های رسانه‌های تاثیرگذار آمریکایی از نطق حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی حاکی از این گزاره است که در شرایط کنونی، این ایران است که در موضع برتر و تاثیرگذار قرار دارد. در این زمینه شبکه بلومبرگ در گزارشی ضمن انتشار سخنان سیدابراهیم رئیسی تصریح کرد: رئیس‌جمهور ایران در این سخنرانی گفت کشورش پس از خروج یکجانبه واشنگتن از توافق هسته‌ای ٢٠١٥ دیگر به آمریکا اعتماد نخواهد کرد. روزنامه واشنگتن‌پست هم با انتشار بخش‌هایی از صحبت‌های روز سه‌شنبه رئیس‌جمهوری کشورمان در سازمان ملل نوشت: سخنرانی ابراهیم رئیسی در سازمان ملل نشان‌دهنده هویت جمهوری اسلامی و جایگاهی است که ایران خود را در جهان در آن جایگاه می‌بیند. خبرگزاری آسوشیتدپرس صحبت‌های رئیسی را با سخنرانی‌های حسن روحانی در سال‌های گذشته در مجمع عمومی مقایسه کرد و نوشت: ابراهیم رئیسی در مقایسه با فرد قبلی یک سخنرانی منتقدانه‌تر و بی‌پرده در رابطه با سیاست خارجی آمریکا ارائه داد. 

تحولات مرتبط با برجام با دگرگونی مؤلفه‌های تاثیرگذار بر آن تبدیل به معادله‌ای چندوجهی شده است؛ اعضای 1+4 در کنار ایالات متحده همچنان مشغول فعالیت‌های دیپلماتیک روی دستور کار بازگشت متقابل و همزمان تهران و واشنگتن به توافق هستند، از طرف دیگر ایران از شروط قبلی خود برنگشته و تاکید می‌کند آمریکا باید به عنوان طرف ناقض برجام ابتدا بدون هیچ پیش‌شرطی با لغو تحریم‌ها و حق راستی‌آزمایی ایران، همچنین تضمین به عدم خروج مجدد و وضع تحریم‌ها به برجام بازگردد. 

این همان نقطه‌ای بود که با خودداری دولت بایدن از ارائه این تضمین و تمایل کاخ سفید برای حصول یک توافق ضعیف مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برای احیای توافق هسته‌ای در هتل کوبورگ را پس از 6 دور مذاکره در خردادماه متوقف کرد. طی این مدت ادامه غنی‌سازی 60 درصدی اورانیوم و تداوم محدودیت‌های دسترسی نظارتی آژانس توسط ایران، طرف مقابل را در وضعیت اضطراری قرار داد. 

از همین رو طرف غربی و آمریکایی با درک اینکه گذشت زمان به نفع آنها نیست و با علم به تغییر مؤلفه‌های برجامی از جمله اهرم‌های در اختیار ایران، مثل گذشته توانایی تحت فشار گذاشتن تهران را ندارند و به همین خاطر از اهمیت بازگشت به میز مذاکرات وقفه افتاده وین می‌گویند. 

 

* اتلاف وقت ممنوع

در چنین فضایی وزیر امور خارجه در ادامه رایزنی‌های برجامی خود با «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی دیدار کرده و در این ملاقات با تاکید بر اینکه دولت سیزدهم به‌دنبال نتیجه عملی در مذاکرات است، اظهار داشت: همان‌طور که قبلا گفته شده ما با جدیت در حال بررسی سوابق مذاکراتی هستیم و دولت جدید مذاکرات را از سر خواهد گرفت. امیر عبداللهیان تصریح کرد: ملاک ما عمل طرف‌های مقابل است و نه اظهارنظر آنها. دولت جدید در حال مرور و مطالعه پرونده مذاکرات انجام شده است؛ نه اتلاف وقت می‌کند، نه رفتار غیرسازنده آمریکا را می‌پذیرد و نه کشور را معطل وعده‌های توخالی سابقه‌دار خواهد کرد. امیرعبداللهیان تأکید کرد: متاسفانه رفتار و سیاست‌های دولت بایدن تاکنون در رابطه با ایران و برجام غیرسازنده بوده است. بایدن با آنکه به صورت زبانی از سیاست‌های ترامپ انتقاد کرده اما در عمل در قبال ایران همان سیاست‌ها را دنبال می‌کند. 

 

* بده بستان‌ها یک بار انجام شده، فقط تضمین

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: ۳ کشور اروپایی به جای فشار به آمریکای ناقض برجام برای بازگشت به تعهداتش، مدام خواستار تعجیل ایران به انجام مذاکرات هستند. همه طرف‌ها باید بدانند برجام باید برای ایران نتایج ملموس داشته باشد و در عمل، برداشتن تحریم‌های غیرقانونی را ببینیم. 

وی ادامه داد: همه طرف‌ها باید عملا با برداشتن گام‌های محکم، پایبندی خودشان را به برجام ثابت کنند. این وضعیت غیرقابل قبول است که آمریکا از یک طرف گاهی حرف‌های مثبت می‌زند و از طرف دیگر تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال می‌کند. وزیر امور خارجه افزود: اگر دیگران به تعهدات خودشان بازگردند و راستی‌آزمایی شود، ما نیز آمادگی داریم اقدامات جبرانی خود را متوقف کنیم. این کار سختی نیست که آمریکایی‌ها به تعهدات خودشان بر اساس برجام عمل کنند و ۳ کشور اروپایی به بی‌عملی خود پایان دهند. 

وزیر امور خارجه همچنین در دیدار هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان تصریح کرد: انتظار بر حق ملت ایران آن است که مزایای اقتصادی برجام که به دلیل بدعهدی طرف‌های مقابل تاکنون محقق نشده‌ است، این بار تضمین شود. رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: آمریکا باید بداند همه بده بستان‌ها یک بار در مذاکرات برجام انجام شد، لذا مذاکرات وین نه برای توافقی جدید، بلکه برای اطمینان از بازگشت کامل و تضمین شده آمریکا به تعهدات خودش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است. وی یادآور شد: متاسفانه آنچه در سیاست‌های دولت فعلی آمریکا می‌بینیم، ادامه روند و رویکرد دولت ترامپ در اعمال تحریم‌های غیرقانونی است. امیر عبداللهیان در ادامه با تأکید بر اینکه دولت ایران وظیفه‌ای قطعی در اجرای بی‌کم‌و‌کاست مصوبه مجلس دارد، بهانه‌های مختلف اروپا برای عمل نکردن به تعهدات خود را غیرقابل قبول خواند و اضافه کرد: طرف مقابل باید با انعطاف لازم و درک شرایط جدید ناشی از شروع کار دولت سیزدهم به وین بیاید. 

 

* واکنش سردرگم آمریکا

بعد از اینکه جو بایدن در سازمان ملل دوباره با پیش‌شرط گذاشتن برجامی گفت اگر ایران به تعهدات خود بازگردد کشورش اقدام مشابه را انجام خواهد داد، یک مقام وزارت خارجه آمریکا با ادعای اینکه واشنگتن آماده بازگشت فوری به مذاکرات وین است، گفت که شواهد نشان می‌دهد تیم مذاکره‌کننده جدید ایران چارچوب رایزنی‌های انجام‌شده در وین را نخواهد پذیرفت. این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به سخنرانی رئیس‌جمهوری کشورمان در مجمع عمومی سازمان ملل که در آن خواستار از سرگیری مذاکرات احیای برجام شده است، واکنش نشان داد. 

بنا بر گزارش وب‌سایت وزارت خارجه آمریکا، وی در این باره گفت: واضح است که ما به صحبت‌ها توجه کرده‌ایم. آنچه ما بیشتر به دنبال آن هستیم، اقدام عملی است نه لفاظی که شامل ابراز تمایل ایرانی‌ها برای مشارکت مجدد در مذاکرات وین طی هفته‌های آینده می‌شود. ما یک بازه زمانی احتمالی برای بازگشت به مذاکرات را نیز مورد توجه قرار داده‌ایم. ما کماکان بر این باوریم که باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن دوباره در رایزنی‌های وین حضور داشته باشیم. 

ابزار نگرانی این مقام آمریکایی - که نامش فاش نشده است- از وقفه در مذاکرات در حالی است که اعضای دولت بایدن نظیر بلینکن و رابرت مالی طی هفته‌های گذشته با ژست بی‌تفاوتی اظهار می‌کردند تا ابد منتظر برجام نخواهند ماند و فرصت ایران رو به اتمام است. 

این مقام آمریکایی ادامه داد: همان‌طور که وزیر خارجه گفته است، ما معتقدیم بازگشت متقابل به پایبندی به برجام در راستای منافع ملی‌مان است و به شکلی قابل راستی‌آزمایی است و مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای می‌شود. اما فرصت این کار همیشگی نیست. همچنان که زمان می‌گذرد، مزایای برجام کاهش می‌یابد چرا که ایران به فعالیت سانتریفیوژهای پیشرفته و فعالیت‌های هسته‌ای خود که طبق توافق هسته‌ای ٢٠١٥ از آنها منع شده است، ادامه می‌دهد. 

 

* واشنگتن نگران می‌شود

همچنین یک مقام وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به روزنامه «واشنگتن‌پست» درباره از سرگیری رایزنی‌ها در وین گفت: اگر این وضعیت طولانی شود، سرانجام شروع مجدد مذاکرات دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود زیرا پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بازگشت‌ناپذیر می‌شود و بازگشت به توافق ٢٠١٥ نیز امکان‌پذیر نخواهد بود. وی افزود: مقامات پیشین ایران گفته بودند دولت جدید در جریان مذاکرات وین قرار دارد و به دیپلمات‌های غربی اطمینان داده بودند رایزنی‌ها طی چند هفته از سر گرفته می‌شود اما تیم مذاکره‌کننده جدید زمانی را برای شروع مجدد مذاکرات اعلام نکرده است. 

این مقام آمریکایی همچنین گفت: اما وقتی آنچه مقامات جدید و رسانه‌ها می‌گویند را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم احتمالا تیم جدید چارچوب مذاکره‌شده قبلی را نخواهد پذیرفت، همان چارچوبی که ما تا پیش از ٢٠ ژوئن در حال مذاکره بر سر آن بودیم. وی افزود: به همین دلیل است که ما نگرانیم آنها با خواسته‌هایی متفاوت به میز مذاکره بازگردند. سران ایران در حال بحث درباره ارزش‌های توافق ٢٠١٥ هستند و استدلال می‌کنند می‌توانند بدون نیاز به سازش با غرب تحریم‌ها را از سر بگذرانند و آن را تحمل کنند. 

مقام آمریکایی گفت: به نظر می‌رسد برخی افراد در نظام ایران معتقدند آنها بدترین چیزها را تحمل کرده‌اند پس می‌توانند کارهای بیشتری انجام دهند. البته آنها «فشار حداکثری» را در شرایط کووید تحمل کرده‌اند پس فکر می‌کنند چقدر می‌تواند بدتر باشد؟

وی با ابراز نگرانی نسبت به سطح همکاری کنونی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پیشرفت‌های هسته‌ای اخیر ایران تصریح کرد: حتی اگر مذاکرات از سر گرفته شود باز هم گفت‌وگوهای ما با طرف ایرانی به طور غیرمستقیم و از طریق واسطه خواهد بود که روندی کند و پر مشقت را به همراه خواهد داشت. مقام ارشد آمریکایی همچنین گفت: ما حتی با مذاکره‌کنندگانی که با آنها آشنا بودیم نیز نتوانستیم اختلافات را حل کنیم. اگر شما آن متغیرها را عوض کنید به سختی شاهد خواهیم بود که رفع اختلافات به سرعت اتفاق بیفتد. 

***

جلسه دیروز رئیس‌جمهور با اعضای هیات دولت در حالی برگزار شد که دکتر سیدابراهیم رئیسی ضمن توجه به بازگشایی مدارس از اول مهر، بر پرداخت حق‌الزحمه معوقه معلمان و خسارات ناشی از خشکسالی به کشاورزان، گرامیداشت هفته دفاع‌مقدس و شایسته‌گزینی در انتصاب‌ها تاکید کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، دستور رئیس‌جمهور به سازمان مدیریت برنامه و بودجه در تأمین اعتبار لازم برای پرداخت معوقات و حق‌الزحمه معلمان در حالی است که قشر فرهنگی کشور به معوقات خود اعتراض دارند. رئیسی دیروز در جلسه هیات دولت بر ضرورت بازگشایی مدارس تاکید کرد و گفت: فعلا به خاطر شرایط کرونا، مدارس به صورت مجازی و در برخی مناطق به صورت ترکیبی از مجازی و حضوری، فعالیت خود را آغاز می‌کنند تا به مرور با بهتر شدن شرایط، شاهد آموزش حضوری در مدارس کشور باشیم. 

وی تصریح کرد: وزارت آموزش‌و‌پرورش و مدیران مدارس باید برنامه‌ریزی دقیق و مشخصی بر اساس شرایط شهرها و استان‌های کشور از نظر بیماری و شمار دانش‌آموزان در کلاس‌ها برای حضوری یا غیرحضوری بودن کلاس‌ها داشته باشند و آن را با دقت اجرا کنند. دکتر رئیسی با بیان اینکه تمهیدات درباره بازگشایی مدارس با توجه به واکسیناسیون معلمان و دانش‌آموزان اتخاذ شده است، اظهار داشت: جای نگرانی نیست، واکسیناسیون انجام شده است و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در مدارس و مراکز آموزشی می‌توان سال تحصیلی جدید را آغاز کرد.  رئیس‌جمهور با بیان اینکه تردیدی نداریم فعالیت آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها باید در زمان خودش آغاز شود، تاکید کرد: آموزش اعم از مجازی، حضوری یا ترکیبی باید مدیریت شده باشد. اگر در جایی امکان آغاز آموزش از اول مهر به شکل حضوری نیست، این نباید تا آخر سال تحصیلی ادامه یابد. 

رئیسی ادامه داد: آموزش مجازی باید در نهایت به مدت ۱۵ روز تا یک ماه باشد و بعد از یک ماه به آموزش حضوری یا ترکیبی از آموزش حضوری و مجازی تبدیل شود و حتما باید آموزش حضوری را در کنار آموزش مجازی داشته باشیم. 

رئیس‌جمهور همچنین بر ضرورت انتخاب یک سخنگو برای آموزش‌و‌پرورش برای اظهارنظر و اطلاع‌رسانی دقیق و واحد تاکید کرد. رئیسی همچنین در ادامه درباره موضوع رتبه‌بندی معلمان که در مجلس شورای اسلامی در حال رسیدگی است، با تاکید بر ضرورت انجام یک کار دقیق و کارشناسی در این زمینه با همراهی مجلس و دولت گفت: متأسفانه در طرح رتبه‌بندی معلمان، آنچه در وهله اول به اذهان تداعی می‌شود، بحث مالی و پرداخت‌هاست، در حالی که مباحث مالی فقط یک بخش از طرح رتبه‌بندی است و این طرح اساسا برای ارتقای جایگاه معلمی و هویت، منزلت و جایگاه معلم و البته معیشت معلم است. 

وی همچنین با اشاره به مشکلات ناشی از خشکسالی در کشور، بر تامین اعتبار لازم از سوی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای پرداخت خسارات خشکسالی به کشاورزان و باغداران تاکید کرد. 

رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر لزوم تکریم و توجه جدی به ارباب رجوع اظهار داشت: وزرا و روسای دستگاه‌های اجرایی حتما کسانی را برای بررسی اینکه در زیرمجموعه خودشان با ارباب رجوع چگونه رفتار می‌شود و چگونه مشکل آنها حل می‌شود، تعیین کنند. رئیسی ادامه داد: وزرا و روسای دستگاه‌ها شخصا این موضوع را پیگیری کنند تا از حال ارباب رجوع مطلع شوند. بازرسانی را بگذارید که ببینند با کسانی که به دستگاه‌های دولتی مراجعه می‌کنند، چگونه برخورد می‌شود. 

رئیس‌جمهور در ادامه با تاکید بر لزوم شایسته‌گزینی در انتصاب‌ها اظهار داشت: خیلی مهم است مردم ببینند آیا آن شاخص‌هایی که در دولت تعیین شده در انتصاب‌ها لحاظ می‌شود یا خیر. مردم و جوانان، در فضای حقیقی و مجازی نظاره‌گر هستند تا ببینند کسانی که انتخاب می‌شوند با این شاخص‌ها همخوانی دارند یا نه. آنجایی که همخوانی دارد، مورد استقبال قرار می‌گیرد و آنجایی که احیانا مورد سوال هست، طبیعتا ابهام ایجاد می‌شود. 

دکتر رئیسی تصریح کرد: تاکید دارم حتما از بازنشستگان استفاده نشود چون خلاف قانون است. نص صریح قانون است که نباید از بازنشسته استفاده شود. در مواقعی هم که یک ضرورت جدی اقتضا می‌کند، باید مورد اضطراری را به صورت اضطراری حل کنیم، نه اینکه دائمی شود. 

رئیس‌جمهور تاکید کرد: مسؤولان دولتی باید به قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان در دستگاه‌های دولتی پایبند باشند. 

آیت‌الله رئیسی ادامه داد: نکته بعدی این است که باید سطح سنی مدیران را پایین بیاوریم. هر چه از جوان‌ترها استفاده شود و به آنها میدان داده شود، مناسب‌تر است. دوستان گاهی به همسن و سال‌ها و رفقای خود و کسانی که مدتی با آنها کار کرده‌اند، بیشتر اعتماد دارند اما باید نگاه را به سطحی آورد که افراد ولو اینکه همکلاس، همراه و همکار ما نبوده باشند اما در یک سطح قابل‌ قبولند و جوان هم هستند، پس می‌شود به آنها اعتماد و با آنها همکاری کرد. این نگاه، نگاه مقام معظم رهبری هم هست، دوستان هم توجه کنند که ان‌شاءالله عملا جریان مدیریت را در کشور جوان کنیم. ضمن اینکه ممکن است کسانی باشند که اینها بتوانند آینده کشور را در بخش‌های مختلف با تجربیاتی که دارند، اداره کنند. 

رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود با اشاره به فرارسیدن ایام گرامیداشت دفاع‌مقدس گفت: هفته دفاع‌مقدس یادآور رشادت، شجاعت، شهامت، ایستادگی، توکل و ایمان و همه مظاهر عالی است. دفاع‌مقدس یک تابلوی نورانی است که رزمندگان و مجاهدان ما ترسیم کردند و برای همیشه پیش روی همه ما است. همواره باید به این تابلو توجه کنیم و بدانیم آنچه پیروزی ما را رقم زد، حرکت جهادی رزمندگان بود و امروز هم اگر بخواهیم از مشکلات عبور کنیم، لازمه آن حرکت جهادی است. 

وی تاکید کرد: هر چه از زمان آغاز فعالیت دولت می‌گذرد، بیشتر به این مساله ایمان پیدا می‌کنم که مشکلات کشور در درون قابل حل است و بیشتر به توانایی‌ها و داشته‌های کشور باور پیدا می‌کنم. هر چه زمان می‌گذرد بیشتر به این سخن بلند رهبری ایمان پیدا می‌کنم که فرمودند ما مشکلی نداریم که به دست توانای مردان و زنان این کشور قابل حل نباشد، لذا از همکارانم می‌خواهم تلاش خود را مضاعف کنند.

 

* شنبه با حضور رئیس‌جمهور زنگ آغاز سال تحصیلی به صدا درمی‌آید

شنبه هفته آینده با حضور رئیس‌جمهور زنگ آغاز سال تحصیلی به صدا در می‌آید. سرپرست وزارت آموزش‌و‌پرورش ضمن اشاره به بازگشایی مدارس به مصوبه شورای عالی آموزش‌و‌پرورش مبنی بر تشکیل ستادی با مسؤولیت معاون رئیس‌جمهور به منظور حل مسائل و مشکلات حوزه آموزش‌و‌پرورش اشاره کرد و گفت: بنا به دستور رئیس‌جمهور، مشکلات نظام تعلیم و تربیت و معلمان باید یک بار برای همیشه حل شود. علیرضا کاظمی با اشاره به اینکه این روزها دغدغه همه مسؤولان نظام و بسیاری از خانواده‌ها، آغاز سال تحصیلی است، تصریح کرد: در آستانه مهر، فصل رویش غنچه‌های خرد، امیدواریم امسال، سالی متفاوت نسبت به سال‌های گذشته برای نظام آموزش‌و‌پرورش باشد. وی با اشاره به تشکیل نخستین جلسه شورای عالی آموزش‌و‌پرورش با حضور رئیس‌جمهور گفت: یکی از دغدغه‌های تمام صاحبنظران حوزه فرهنگ و تعلیم و تربیت این است که دستگاه تعلیم و تربیت و حوزه فرهنگ در اولویت اول دولت‌ها نبوده اما رئیس‌جمهور با حضور و مدیریت جلسه شورای عالی و با وقت‌گذاری زیاد، حمایت‌های جدی خود را از دستگاه تعلیم و تربیت ثابت کرد. 

سرپرست وزارت آموزش‌و‌پرورش خاطرنشان کرد: با شیوع کرونا در عرصه آموزش شاهد «افت کیفیت آموزشی» و یادگیری دانش‌آموزان بوده‌ایم. همچنین عدم حضور دانش‌آموزان در فضای مدرسه، در بسیاری موارد باعث ایجاد آسیب‌هایی نظیر افسردگی، پرخاشگری و ناراحتی‌های روحی و روانی برای دانش‌آموزان شد. کاظمی با اشاره به اینکه شعار ما در آغاز سال تحصیلی، «استمرار آموزش»، «ارتقای کیفیت» و «تضمین سلامت» است، گفت: در بازگشایی مدارس، حفظ سلامت دانش‌آموزان خط قرمز ما است و برای اینکه بتوانیم سلامت دانش‌آموزان را تأمین کنیم، اختیار و تصمیم‌گیری نحوه بازگشایی را به مدرسه و شورای مدرسه و منطقه سپرده‌ایم تا هر منطقه با توجه به شرایطی که دارد، تصمیم به چگونگی بازگشایی مدارس بگیرد. وی با اشاره به رونمایی نسخه جدید شبکه شاد افزود: شبکه شاد با نگاه کیفیت‌بخشی، ادامه فعالیت می‌دهد. شعار ما ادامه آموزش‌و‌پرورش با اجرای ۳ راهبرد است. کاظمی درباره حقوق معلمان نیز بیان کرد: تلاش‌های زیادی برای این موضوع و ترمیم آن شده و ما نیز از این موضوع رنج می‌بریم. شاید رتبه‌بندی بخشی از این چالش را برطرف کند. کاظمی گفت: اول مهر - امروز- روز غنچه‌هاست و روز سوم مهر زنگ آغاز سال تحصیلی را با حضور رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت به صدا درخواهیم آورد. 

***

تاکنون بر اساس آمار وزارت بهداشت بیش از 50 درصد جمعیت کشور با تزریق بیش از 46 میلیون دوز واکسن، واکسینه شده‌اند. با افزایش میزان ضریب نفوذ واکسن در کشور، آمارهای مرگ‌و‌میر ناشی از ویروس کرونا با شیبی ملایم روند نزولی به خود گرفته است به نحوی که براساس آخرین آمار وزارت بهداشت میزان مرگ‌و‌میرها طی 24 ساعت به رقم 286 نفر رسید. 

 

* آمار فوتی‌های روزانه به 286 نفر رسید

آمار جانباختگان کرونا طی یک شبانه‌روز در کشور به زیر 300 نفر رسید. بنا بر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تاکنون ۳۲ میلیون و ۲۵۰ هزار و ۵۴۳ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۱۴ میلیون و ۶۴۸ هزار و ۸۹۱ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۴۶ میلیون و ۸۹۹ هزار و ۴۳۴ دوز رسیده است. همچنین بنا بر گزارش دیروز وزارت بهداشت، طی 24 ساعت یک میلیون و ۱۲۴ هزار دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شد. بر این اساس از ظهر سه‌شنبه تا ظهر چهارشنبه ۳۱ شهریورماه بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۷ هزار و ۴۳۳ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور شناسایی شدند که ۲۱۶۴ نفر از آنها بستری شدند. به این ترتیب مجموع بیماران «کووید-۱۹» در کشور به ۵ میلیون و ۴۷۷ هزار و ۲۲۹ نفر رسید. متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۲۸۶ بیمار «کووید-۱۹» جان خود را از دست دادند و مجموع جا‌ن‌باختگان این بیماری به ۱۱۸ هزار و ۱۹۱ نفر رسید. به این ترتیب پس از ۵۳ روز، مرگ‌و‌میر روزانه بیماران «کووید-۱۹» به کمتر از ۳۰۰ نفر رسید. آخرین بار ۹ مردادماه سال جاری، تعداد مرگ‌و‌‌میر روزانه بیماران، ۲۸۶ نفر بود. خوشبختانه تاکنون ۴ میلیون و ۸۴۶ هزار و ۷۷۱ نفر از بیماران بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین ۶۶۳۲ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-۱۹» در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. از سویی در حال حاضر ۵۷ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۲۳۸ شهر در وضعیت نارنجی، ۱۳۶ شهر در وضعیت زرد و ۱۷ شهر در وضعیت آبی قرار دارند. 

 

* ۱۲ میلیون دوز واکسن دانش‌آموزی کرونا در راه ایران

واردات واکسن کرونا به کشور همچنان ادامه دارد. رئیس جمعیت هلال‌احمر از واردات ۱۲ میلیون دوز واکسن دانش‌آموزی کرونا طی هفته آینده خبر داد. کریم همتی گفت: خوشبختانه با اقدامات انجام شده روند واردات واکسن و تزریق آن با شتاب و سرعت بالایی در حال انجام است و شرایط خوبی بر روند واکسیناسیون حاکم شده است به طوری که ما در همین هفته ۵ میلیون دوز واکسن جدید کرونا و طی هفته آینده نیز ۲ محموله ۶ میلیون دوزی واکسن کرونا ویژه دانش‌آموزان یا به عبارتی افراد ۱۲ تا ۱۸ ساله را وارد کشور خواهیم کرد. همتی افزود: از ۱۰ مهرماه تا ۱۰ آبان‌ماه یعنی معادل ماه اکتبر میلادی ۶۰ میلیون دوز واکسن جدید کرونا وارد کشور خواهد شد. 

وی با بیان اینکه در حال حاضر بنا بر اعلام مسؤولان وزارت بهداشت، نیمی از مردم در برابر کرونا واکسینه شده‌اند، گفت: با توجه به تولید واکسن داخلی و همچنین واردات انجام‌شده از سوی هلال‌احمر امیدواریم با واردات محموله‌های اخیر واکسن از سوی جمعیت هلال‌احمر بیش از ۷۰ درصد هموطنان‌مان در برابر کرونا واکسینه شوند. 

همتی با بیان اینکه جمعیت هلال‌احمر مراکزی را نیز برای تزریق واکسن در اختیار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار داده است، گفت: امیدواریم با سرعت بیشتری شاهد تکمیل واردات و تزریق واکسن به تمام شهروندان باشیم. وی درباره بازگشایی مدارس نیز اظهار کرد: در این باره مسؤولان وزارت آموزش‌و‌پرورش باید تصمیم بگیرند اما همان طور که گفتم ما در فاز نخست ۱۲ میلیون واکسن را برای افراد ۱۲ تا ۱۸ سال طی ۲ محموله ۶ میلیون دوزی وارد کشور خواهیم کرد که ان‌شاءالله به دانش‌آموزان تزریق می‌شود اما درباره بازگشایی حضوری مدارس، وزارت آموزش‌و‌پرورش باید تصمیم بگیرد. 

 

گروه بین‌الملل: هفتادوششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در حالی از روز سه‌شنبه 20 شهریور (21 سپتامبر) در مقر این سازمان در نیویورک آغاز شد که برخی روسا و نمایندگان کشورها به دلیل شیوع پاندمی و محدودیت‌های کرونایی به صورت غیرحضوری در این نشست سخنرانی کردند. با این حال مهم‌ترین موضوعاتی که در این دور از نشست بر سخنرانی‌ها و مذاکرات سایه انداخته بود، بحث تقابل آمریکا و چین در شرق آسیا بود. در کنار این مساله موضوعاتی نظیر مذاکرات ایران و غرب و تشدید اختلافات اتحادیه اروپایی بویژه فرانسه با آمریکا و انگلیس پررنگ بود. در این میان نگرانی‌ها از تشدید تنش‌های امنیتی به حدی است که «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی افتتاحیه هفتاد‌و‌ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل درباره خطرات ناشی از رقابت «قدرت‌های بزرگ» بین چین و آمریکا هشدار داد و گفت می‌ترسد جهان به سمت ۲ مجموعه مختلف قوانین اقتصادی، تجاری، مالی و تکنولوژیک و ۲ رویکرد متفاوت در توسعه هوش مصنوعی حرکت کند و در نهایت خطر ۲ استراتژی نظامی و ژئوپلیتیک متفاوت وجود دارد.

یک سوم سران کشورها به دلیل شیوع کرونا به صورت ویدئویی در مجمع عمومی سخنرانی کردند. 

 

* دبیرکل سازمان ملل: در لبه پرتگاه قرار داریم

«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد خطاب به رهبران جهان در نیویورک، از آنها خواست در برابر چالش‌های فاجعه‌باری که جهان با آن مواجه است، بیدار شوند. وی در سخنرانی افتتاحیه هفتاد‌‌و‌ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت جامعه بین‌الملل با «بزرگ‌ترین آبشار بحران در طول عمر ما» روبه‌رو است. گوترش گفت: ما در لبه پرتگاه قرار داریم و در مسیر نادرستی حرکت می‌کنیم. جهان ما هرگز بیش از این مورد تهدید یا تجزیه قرار نگرفته بود. همه‌گیری کرونا نابرابری‌های آشکار بزرگی دارد. بحران آب و هوا این سیاره را درگیر کرده است. آشوب از افغانستان تا اتیوپی تا یمن و فراتر از آن، آرامش را ناکام گذاشته است. موج بی‌اعتمادی و اطلاعات غلط مردم را قطبی کرده و جوامع را فلج می‌کند. حقوق بشر زیر رگبار است و علم مورد حمله قرار گرفته است. گوترش همچنین درباره خطرات ناشی از رقابت قدرت بزرگ (چین و آمریکا) هشدار داد و گفت می‌ترسد جهان به سمت ۲ مجموعه مختلف قوانین اقتصادی، تجاری، مالی و تکنولوژیک و ۲ رویکرد متفاوت در توسعه هوش مصنوعی حرکت کند و در نهایت خطر ۲ استراتژی نظامی و ژئوپلیتیک متفاوت وجود دارد. دبیرکل سازمان ملل پیش‌تر هم در مصاحبه‌ای گفته بود باید به هر قیمتی از وقوع جنگ سرد میان چین و آمریکا که می‌تواند از جنگ سرد قبلی خطرناک‌تر باشد، جلوگیری شود.

 

* رئیس‌جمهور چین: زورگو نبوده و به ‌دنبال هژمونی نیستیم

«شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین  در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت پکن ساخت نیروگاه‌ها در خارج را که با زغال سنگ کار می‌کنند، متوقف خواهد کرد. وی در ادامه سخنانش گفت: «چین به هیچ کشوری حمله نکرده و نخواهد کرد، زورگویی نمی‌کند و به دنبال هژمونی نیست». آمریکا با ژاپن، استرالیا و هند اتحادی موسوم به کوآد را تشکیل داده و با بریتانیا و استرالیا هم ایجاد یک چارچوب امنیتی را آغاز کرده است. شی گفت به اختلافات و مشکلات میان کشورها باید بر اساس برابری و احترام متقابل از طریق گفت‌وگو و همکاری رسیدگی شود. او گفت باید از «ایجاد حلقه‌های کوچک و بازی‌های (رقابتی) با حاصل جمع صفر» خودداری کرد. شی جین‌‌پینگ تأکید کرد: دموکراسی در انحصار معدودی از کشورها نیست، بلکه حق مردم کشورهای مختلف است؛ مداخله نظامی خارجی و تحمیل «دموکراسی» بر دیگران آسیب‌های بی‌شماری در پی دارد. 

 

* بایدن: آمریکا آماده است در صورت لزوم از زور نظامی استفاده کند

رئیس‌جمهور آمریکا در هفتاد‌و‌ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد مدعی شد همه مشکلات دنیا را نمی‌توان با توسل به زور نظامی حل کرد. او گفت آمریکا آماده است در صورت لزوم از زور نظامی استفاده کند اما «قدرت نظامی آمریکا باید آخرین راهکار باشد، نه نخستین راهکار و ما نباید از آن به عنوان پاسخی برای تمام مشکلات استفاده کنیم». بایدن ضمن پرداختن به برجام و ادعاهای همیشگی درباره چین مدعی شد ایالات متحده دنبال به راه انداختن جنگ سردی دیگر در دنیا نیست و آماده تعامل با همه کشورهای دنیاست. او گفت: «ایالات متحده آماده همکاری با هر کشوری است که قدم بردارد و به دنبال حل و فصل مسالمت‌آمیز چالش‌های مشترک باشد. رئیس‌جمهور آمریکا مدعی شد کشورش بعد از اتمام جنگ در افغانستان دورانی از «دیپلماسی مستمر» را آغاز کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا درباره رژیم صهیونیستی هم اظهارنظر کرد و گفت همچنان راهکار ۲ دولتی را بهترین راهکار برای حل‌و‌فصل تنش‌ها میان این رژیم با فلسطینی‌ها می‌داند.

 

* تحریم نشست مجمع عمومی سازمان ملل توسط پوتین

در پی عدم تأیید واکسن «اسپوتنیک وی» به عنوان واکسن قابل قبول کرونا از سوی سازمان بهداشت جهانی، پوتین قرار نیست در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند. خبرگزاری رویترز در این باره نوشت منابع متعددی تایید کردند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه قرار نیست برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کند؛ شرکت‌کنندگان در این نشست باید حداقل یک دوز از واکسن کرونا را زده باشند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز روز دوشنبه گفته بود هنوز مشخص نیست آیا پوتین به صورت مجازی در این نشست شرکت می‌کند یا خیر اما یکسری منابع نزدیک اعلام کردند علت حضور نیافتن پوتین در مجمع عمومی، امتناع سازمان بهداشت جهانی از تایید واکسن روسی «اسپوتنیک وی» است که تنها واکسن در دسترس در روسیه است.

 

* آلمان به دنبال بررسی تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا

وزیر خارجه آلمان اعلام کرد: در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به موضوعاتی مانند ایران، برجام و لیبی خواهیم پرداخت. هایکو ماس گفت: ما به وضعیت افغانستان، تحولات مثبت در لیبی، برجام و ایران خواهیم پرداخت. همچنین ماس درباره افغانستان گفت: ما به مواضع مشترک در قبال طالبان نیاز داریم. آنچه تا کنون دیده‌ایم، از جمله تشکیل دولتی فاقد مشارکت همه اقوام و زنان، ناامیدکننده بوده است.

 

* اردوغان: ترکیه نمی‌تواند موج جدید مهاجران را تحمل کند

«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه که به نیویورک سفر کرده، شامگاه سه‌شنبه در هفتادوششمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل به سخنرانی پرداخت. اردوغان با اشاره به افزایش شمار مهاجران از افغانستان بعد از تسلط طالبان بر این کشور، گفت ترکیه دیگر نمی‌تواند بار موج جدیدی از پناهجویان را تحمل کند. وی با سرزنش‌ کشورهای غربی به دلیل اعمال راهکارهایی که بحران در افغانستان را تشدید کرده و واقعیت‌ها را در نظر نگرفته‌اند، گفت: «ما بار دیگر در افغانستان شاهد این بودیم که چگونه راهکارهای بی‌توجه به واقعیت‌ها و متضاد با تاروپود اجتماعی مردم، در نهایت به شکست منجر شد». وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تاکید بر لزوم حل هر چه سریع‌تر بحران سوریه، گفت این مساله نباید بیش از 10 سال طول می‌کشید و یک دهه دیگر نیز ادامه پیدا کند. 

 

* امیر قطر: گفت‌وگو با طالبان ضروری است

«تمیم بن حمد آل‌ثانی» امیر قطر با اشاره به مساله افغانستان، در مجمع عمومی سازمان ملل گفت پس از خروج آمریکا از افغانستان مسؤولیت دستیابی به صلح در این کشور ابتدا با مردم و جناح‌های افغانستان و پس از آن با جامعه جهانی است. 

امیر قطر با تاکید بر اینکه جنگ راه‌حل افغانستان نیست و بحران این کشور باید از طریق گفت‌وگو حل شود، افزود: ما در هماهنگی با شرکای بین‌المللی خود هرآنچه بتوانیم برای اطمینان از حفظ دستاوردهای ملموس که در مسیر توافقنامه دوحه به دست آمده، انجام می‌دهیم و لازم است طرف‌ها به تعهدات خود در این توافقنامه پایبند باشند. بن حمد با تاکید بر ضرورت تعامل با دولت طالبان ادامه داد: در این مرحله حساس، ما بر اهمیت حمایت مداوم جامعه بین‌الملل از افغانستان و جداسازی کمک‌های بشردوستانه از اختلافات سیاسی تاکید می‌کنیم. ما همچنین بر ضرورت ادامه گفت‌وگو با طالبان تاکید می‌کنیم، زیرا تحریم تنها منجر به قطبی‌شدن و واکنش‌ها می‌شود، در حالی که گفت‌وگو می‌تواند نتایج مثبتی به همراه داشته باشد. 

***

    تظاهرات ضدآمریکایی مقابل سازمان ملل؛ دخالت‌های نظامی را خاتمه دهید  

ده‌ها معترض در نخستین روز برگزاری هفتاد‌وششمین مجمع عمومی سازمان ملل مقابل مقر این سازمان در شهر نیویورک تجمع کردند و خواستار آن شدند که آمریکا به دخالت‌های نظامی خود در سراسر جهان پایان دهد. به گزارش خبرگزاری «اسپوتنیک»، این تجمع در حالی آغاز شد که «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا برای سخنرانی به سالن اجتماعات وارد شد و معترضان خواستار توقف استفاده از نیروی نظامی و توقف استفاده از حملات هواپیماهای بدون سرنشین شدند. این تظاهرات مقابل مقر سازمان ملل با نظارت پلیس آغاز شد. معترضان تابلوهایی با عناوین «حملات هواپیماهای بدون سرنشین کودکان را می‌کشد» و همچنین «اجازه دهید افغان‌ها و هائیتیایی‌ها وارد آمریکا شوند» در دستان خود داشتند. هفته گذشته، پنتاگون گزارش‌ها مبنی بر حمله هواپیماهای بدون سرنشین خود در کابل و کشته شدن 10 غیرنظامی که ۷ نفر از آنها کودک بودند را تایید کرد. پدر دختر ۳ ساله‌ افغانستانی که در حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا کشته شد، گفته است عذرخواهی کافی نیست و واشنگتن باید قاتلان دخترش را مجازات کند. 

گروه فرهنگ و هنر: سینمای دفاع مقدس عنوانی است که شاید همسن‌و‌سال جنگ نباشد اما روی همه فیلم‌هایی که ناظر به جنگ ساخته شده‌اند، گذاشته می‌شود. عنوان دفاع‌مقدسی در دوره‌های مختلف از آغاز جنگ تحمیلی تا امروز به فیلم‌هایی تعلق گرفته است که تلاش ویژه‌ای برای نمایش وجوه مختلف جنگ، تاثیر جنگ بر کنش آدم‌ها، مقاومت و رویکردهای انسانی در جنگ صورت داده‌اند. سیر سینمای دفاع‌مقدس نشان می‌دهد این سینما برای بالغ شدن و رسیدن به نقطه عطف و اوج خود چه مناسباتی با جهان پیرامونی، مخاطبان، جهات فنی و دیگر مؤلفه‌های سینمایی داشته است. 

طی چند سال اخیر اما با تولید مستندهایی درباره وقایع دوران دفاع‌مقدس، اینگونه آثار نسبت به آثار سینمایی به لحاظ کمی پیشی گرفته و برخی از این آثار، به لحاظ کیفی نمره قابل قبولی از سوی اهالی فرهنگ و هنر گرفته‌اند. حال همزمان با آغاز هفته دفاع‌مقدس، بسته اکران آنلاین تعدادی از آثار مستند حوزه دفاع‌مقدس و مقاومت در بستر «‌Vod‌»ها منتشر شده است که در ادامه برخی از آثار شاخص این بسته اکران آنلاین می‌پردازیم.

 

* عکاسی زیر آتش

مستند «عکاسی زیر آتش» با موضوع روایتی از شرایط عکاسی و ثبت لحظات جنگ عکاسان دوران دفاع‌مقدس تولید شده است. مستند «عکاسی زیر آتش» در واقع روایت عکاسان از لحظات آغاز حمله هوایی رژیم بعث عراق به خرمشهر و مقاومت مردم این شهر در 8 سال دفاع‌مقدس است. تهیه‌کنندگی این مستند را سلیم غفوری و کارگردانی آن را سعید فرجی بر عهده داشته است. 

 

* آقا سعید

مستند «آقا سعید»، با موضوع زندگی سعید جعفری شهید ۲۷ ساله‌ای که سال ۵۹ به شهادت رسید، ساخته شده است و به ابعاد مختلف شخصیت وی از زبان همرزمانش می‌پردازد. 

شهید سپهبد علی صیادشیرازی از جمله کسانی است که در مستند «آقا سعید» از خاطرات و تاثیری که از شهید جعفری گرفته است، سخن می‌گوید. سیدمحمدسعید جعفری متولد قصر شیرین، در سن ۲۷ سالگی به شهادت رسید و در همین عمر کوتاهش بسیار اثرگذار بود. او که هم دروس حوزوی خوانده بود و هم دانشگاه، در سال‌های پیش از انقلاب، با علمای تراز اول استان کرمانشاه ارتباط گرفت و فعالیت‌های ضد رژیم خود را آغاز کرد. از جمله فعالیت‌های این شهید، برپایی راهپیمایی‌های انقلابی، پای کار آوردن علما و بعضا امضا گرفتن از آنها بود تا حرکت پویای انقلاب با شتاب بیشتری تداوم پیدا کند. 

 

* گردان تک‌نفره

انیمیشن «گردان تک‌نفره» روایتی است از ایثار و مجاهدت شهید عبدالرسول زرین، از نیروهای اصلی و بنیانگذاران لشکر امام حسین(ع) که در جبهه‌ها نقش منحصر‌به‌فردی را ایفا می‌کرد. او در جنگ‌های نامنظم و دیگر عملیات‌ها به عنوان تک‌تیرانداز نقش حساس و ظریف خود را بازی کرده و ضربات مهلکی را ماهرانه به ایادی دشمن وارد کرد. شهید عبدالرسول زرین قهرمانی است که دشمن را به ستوه آورده بود و شجاعت و بی‌باکی‌اش سبب شد که شهید خرازی لقب گردان تک‌نفره را به او بدهد. یک‌نفره و با یک اسلحه دراگانف، یک تپه را از دست بعثی‌ها آزاد و تصرف کرد و اینطور شد که شهید خرازی لقب گردان تک‌نفره او به دادند.

 

* نبردهای فانتوم

در سالیان اخیر، مستندهای زیادی از قهرمانی‌های خلبانان ارتش در هشت سال دفاع‌مقدس تولید شده است. مستند «نبردهای تامکت» به کارگردانی حامد شکیبانیا نخستین اثر جدی در این زمینه بود که به عملیات‌های انجام شده توسط هواپیماهای تامکت یا همان F14 می‌پرداخت. مستند بعدی که در این موضوع ساخته شد، «نبردهای فانتوم» به کارگردانی مهدی جبین‌شناس و تهیه‌کنندگی سالار بی‌باک بود. در این مستند، تصاویری از عملیات‌های انجام‌‌شده توسط هواپیماهای فانتوم در طول ۸ سال دفاع‌مقدس را می‌بینیم. علاوه بر این، ماجرای شهادت بسیاری از خلبانان این هواپیما در این مجموعه ۳ قسمتی روایت شده؛ از شهید خلعتبری تا شهید ابوالفضل هوشیار. مجموعه مستند «نبردهای فانتوم» سال گذشته از شبکه ۳ سیما و مستند پخش شد که با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان همراه شد. 

 

* چهل‌و‌سه روز

مستند «چهل‌وسه روز» به کارگردانی داوود مرادیان، داستان ۴۳ روز نخست انقلاب اسلامی ایران و ماجرای کردستان است. در خلاصه این مستند آمده است: کوموله و دموکرات شروع به اشغال شهرها کرده‌اند. شهید قرنی رئیس ستاد ارتش اعتقاد به مقابله دارد اما بازرگان ترجیحش به مذاکره است و...‌

***

گروه سیاسی: بزر‌گ‌ترین رزمایش اقتدار رژه انبوه شناورهای مردمی بسیج دریایی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مناطق پنجگانه ندسا در سواحل نیلگون خلیج‌فارس، دریای عمان از اروند تا تنگه استراتژیک هرمز در بندرعباس و از هرمز تا پسابندر در چابهار و سواحل شمالی با ظرفیت بیش از 1000 شناور سبک و نیمه‌سنگین، صبح روز گذشته در نخستین روز هفته دفاع‌مقدس با حضور فرمانده نیروی دریایی سپاه، دریادار پاسدار علیرضا تنگسیری و سایر فرماندهان و مسؤولان لشکری و کشوری برگزار شد. 

در این رزمایش اقتدارآمیز رژه بسیج دریایی با شعار «ما مقتدریم»، نمایشی از عزت ملی، عظمت وحدت شیعه و سنی با بصیرت دینی و روحیه ولایت‌مداری برگزار شد و دریادلان بسیجی برای دفاع جانانه از میهن اسلامی و آب‌های سرزمینی با شناورهای مردمی، در راستای ایجاد ثبات و امنیت پایدار منطقه‌ای و «سیادت» و «صیانت» دریایی، با پیمودن راه شهدا به نمایش رژه اقتدار‌آمیز در عرصه آب‌های نیلگون خلیج‌فارس، دریای عمان و دریای خزر پرداختند. دریادار پاسدار علیرضا تنگسیری در این رژه گفت: نیروی دریایی سپاه از زمان تشکیل بسیج دریایی در سال ۱۳۹۷ توانسته تاکنون با همراهی و همیاری بسیجیان عزیز جان برکف، با وحدت بر محور ولایت و استفاده از توان و ظرفیت‌های عظیم مردمی، ۵۴۰ ناوگروه دریایی با استعداد بیش از ۴۰ هزار نفر در سواحل جنوبی و شمالی سازماندهی و در مواقع لزوم و ضروری از ظرفیت بالای آنان در زمینه‌های مختلف عمران و آبادی، امنیتی، اقتصاد مقاومتی و خدمات‌رسانی مردمی بهره‌گیری کند. وی افزود: بسیج دریایی همان نیروی با عظمتی است که توانست در دفاع‌مقدس، پوزه دشمنان را به خاک بمالد و امروز منسجم‌تر، در عرصه‌های مختلف برای نظام اسلامی در هر جایی که لازم باشد نقش‌آفرینی می‌کند و مایه عزت و افتخار برای ملت عزیزمان است. فرمانده نیروی دریایی سپاه ابراز داشت: برگزاری این رژه مقتدر دریایی که مشاهده می‌کنید نمایشی از اقتدار و عزت نظام ولایتمدار مردمی جمهوری اسلامی ایران است که پیامش صلح، دوستی و برادری برای کشورهای دوست و همسایه است که بر اساس ایثار، ولایت‌مداری و برای ایجاد امنیت پایدار در سواحل دریای خلیج‌فارس و دریای عمان بنا شده است. 

فرمانده نیروی دریایی سپاه با تأکید بر اینکه دشمنان با شکست در عرصه نبرد نظامی از جمله جنگ‌های نیابتی و تروریسم تکفیری به نبرد در عرصه امید روی آورده و امید مردم و جوانان را هدف قرار داده‌اند‌، گفت: ما راه را بر دشمنان بسته‌ایم و محاسبات آنها با هدف فتنه‌افکنی راه به جایی نمی‌برد و با دیدن تصاویر بسیجیان مضطرب می‌شوند. وی با بیان اینکه دشمنان خدا می‌دانند این سرزمین شکست‌ناپذیر است، گفت: وقتی مردانی این چنین مصمم داریم، ملت ما و امت اسلام سرافراز می‌ماند و کسی نمی‌تواند به جامعه و جوامع اسلامی و مسلمانان تعرض کند. دریادار تنگسیری با تأکید بر اینکه شما بسیجیان نمایندگان ملت ایران هستید و ملت پشتیبان شماست، گفت: شرف، کرامت، جوانمردی، غیرت، ایثار و محبت، خصیصه بسیجیان است. بسیج و بسیجیان امروز، هم جمال الهی و هم جلال الهی دارند و در مقابل دشمن از شوکت الهی برخوردارند؛ آنها در مقابل مستکبران عظمت الهی دارند و در مقابل ستمکاران، قلب‌های‌شان به ذکر الهی آرام است. 

***

فرزانه دانایی‌: آگوست سال جاری زمانی‌که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا بدون توجه به خواست و تمایل متحدانش در اروپا مشغول بیرون بردن نیروهای نظامی خود از افغانستان بود، پارلمان انگلستان او را بشدت مورد انتقاد قرار داد و حرکتش را بی‌شرمانه خواند. آنطور که رسانه‌ها گزارش دادند، جو بایدن در تلافی این اقدام پارلمان انگلستان در حدود یک روز و نیم نخست‌وزیر این کشور را پشت تلفن نگه ‌داشته و اجازه تماس با کاخ ‌سفید را به او نمی‌داد. با وجود اینکه انتظار می‌رفت روابط ۲ کشور تا حد زیادی دستخوش تغییر و تحولات منفی شود، اعلام توافق سه‌جانبه ایالات ‌متحده، انگلستان و استرالیا نشان داد لندن و واشنگتن چندان هم دچار بحران در روابط خود نشده‌اند. جانسون که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته ‌است به ‌نظر این‌ بار بسیار پیروزمندانه وارد کاخ ‌سفید شد و سعی داشت با همتای آمریکایی‌اش رسیدن به توافق امنیتی سه‌جانبه را جشن بگیرد اما هنوز برای قضاوت نهایی نوع رفتار دولت بایدن با این متحد اروپایی‌اش زود است. 

طی کردن مسیر دیپلماسی از کنایه زدن و سرزنش یکدیگر، به جشن گرفتن پیروزی‌های اخیر در کانبرا به ‌نظر مسیر کوتاه و موقت می‌آید. دیدار بایدن و جانسون در کاخ‌ سفید و ناقص ماندن مذاکرات آنها درباره تجارت آزاد بین ۲ کشور، نشان داد روابط بین لندن و واشنگتن هنوز هم پیچیده بوده و به ‌احتمال زیاد فرازونشیب‌های زیادی خواهد داشت. بر همین اساس برخی تحلیلگران بین‌المللی بر این عقیده‌اند احتمال اینکه لندن نیز مانند پاریس نتیجه اعتماد بیش ‌از حد خود به دولت ایالات ‌متحده را با تلخی تمام بچشد، بسیار بالاست. 

برای تحلیل روابط جانسون و بایدن باید به پیشینه رابطه‌ جانسون با ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری او نیز پرداخت. لندن و واشنگتن در زمان ریاست‌جمهوری ترامپ بالاترین میزان همکاری را با یکدیگر داشتند، زیرا احزاب و گروه‌های افراطی دست‌راستی در لندن، پیروزی خود در برگزیت را تا حد زیادی مدیون تلاش‌ها و تأثیرگذاری‌های رسانه‌های حامی ترامپ بودند. ترامپ به مقامات انگلیس قول داده بود در صورتی‌ که برگزیت در این کشور رأی بیاورد و انگلستان از اتحادیه اروپایی خارج شود، آمریکا توافق تجارت آزاد بین ۲ کشور را به تصویب رسانده و اجازه نمی‌دهد لندن بعد از خروج از اتحادیه اروپایی دچار مشکل اقتصادی شود. با اینکه جانسون گمان می‌کند توانسته درس خوبی به فرانسه به ‌عنوان نماینده اتحادیه اروپایی در توافق سه‌جانبه امنیتی با آمریکا و استرالیا بدهد، به ‌نظر می‌رسد چندان طول نخواهد کشید که لندن نیز خود را در موقعیت پاریس ببیند، زیرا دیدار روز گذشته جانسون و بایدن باعث ایجاد تردیدهای فراوانی درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات تجارت آزاد بین ۲ کشور شد. 

آمریکا در ماجرای برگزیت به ‌دنبال اطمینان یافتن از این مساله است که توافق صلح «جمعه نیک» بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند به خطر نیفتد و مناقشات دوباره بالا نگیرد. به ‌همین دلیل در صورتی‌ که انگلستان به ‌صورت کامل از اتحادیه اروپایی جدا شود، آمریکا انتظار دارد همچنان مرزی بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند نباشد اما نوع موضع‌گیری دولت انگلستان نشان می‌دهد برای اجرای کامل برگزیت، لندن نیاز به جدا کردن ایرلند شمالی از جمهوری ایرلند دارد. این مساله قرار است از این پس نیز به یکی از پیچیده‌ترین مسائل و بحران‌های برگزیت تبدیل شود و آمریکا تا همین جا نشان داده است قرار نیست طرف لندن را در این مناقشه بگیرد. 

مساله بعدی اما روابط شخصی ۲ رهبر با یکدیگر است و نمی‌توان اطمینان داشت جانسون و بایدن بتوانند دوستان خوبی برای یکدیگر بوده و لندن و واشنگتن را به یکدیگر نزدیک کنند. روزنامه گاردین در این ‌باره نوشته ‌است: نمی‌توان زوج رونالد ریگان و مارگارت تاچر یا جورج بوش و تونی ‌بلر را برای جو بایدن و بوریس جانسون تکرار کرد؛ تنها ۲ سال از زمانی‌ که بایدن جانسون را دلقک خوانده می‌گذرد و جانسون نیز در زمانی ‌که بایدن به‌ خاطر خروج از افغانستان جواب تلفن‌های او را نمی‌داد، مانند ترامپ او را جو خواب‌آلود خطاب کرده بود! آنها با این ‌حال بر سر موضوعاتی چون تغییرات آب‌وهوایی و ضرورت مقابله با چین با یکدیگر تفاهم دارند اما به ‌نظر می‌رسد لندن دومین پایتخت اروپایی باشد که قرار است اعتماد خود به آمریکا را بر سر پیمان تجارت آزاد از دست بدهد. نکته قابل ‌توجه این است که رسانه‌های آمریکایی قبل ‌از اینکه بایدن به مجمع عمومی سازمان ملل رفته و سخنرانی خود را ایراد کند، گفته بودند او سعی دارد اعلام کند آمریکا دوباره به فضای بین‌الملل بازگشته و قصد دارد رهبری دنیا را در دست بگیرد. بایدن می‌خواست به متحدان خود و همچنین سایر کشورها بگوید آمریکا به صحنه جهانی بازگشته و می‌توانند برای حل مسائل جهانی از این کشور کمک بگیرند. با این‌ حال متحدان آمریکا همچنان چنین مساله‌ای را باور ندارند و اتفاقات گذشته و پیش رو نشان می‌دهد هنوز راه زیادی برای اعتماد دوباره متحدان آمریکا به دولت این کشور وجود دارد. 

محمدحسین مهدوی‌زادگان: سنجش ارتباط متن و فرامتن در علوم ارتباطات و روش تحقیق و حوزه روابط بین‌الملل، اکثرا غامض و پیچیده به نظر می‌رسد. در یک تعریف ساده، متن همان اتفاقی است که رخ داده است؛ اتفاقی که می‌تواند به صورت ذاتی بار معنایی ایجابی یا سلبی داشته باشد. با این حال، قضاوت درباره یک متن و رخداد، بدون توجه به فرامتن آن اساسا امکانپذیر نیست. فرامتن (ParaText) فراتر از متن و رخداد بوده؛ به مؤلفه‌ها و عوامل خارجی، وضعیت زمانی و مکانی و دیگر موضوعاتی بازمی‌گردد که متن یا واقعه را در بر گرفته است.  فرامتن‌ها، دارای ارزش و عیار ذاتی نیستند؛ فرامتن ممکن است در جامعه‌ای اثر ایجابی و در جامعه‌ای دیگر، اثر سلبی ایجاد کند. در حقیقت، فرامتن به عناصری گفته می‌شود که خارج از متن تعریف می‌شوند اما در شکل‌گیری یا استمرار متن دخیل هستند. منازعه اخیر فرانسوی‌ها با آمریکا و انگلیس بر سر امضای پیمان موسوم به «اوکاس» که بخشی از آن، مربوط به لغو قرارداد قبلی کانبرا و پاریس درباره خرید زیردریایی‌های فرانسوی و جایگزینی آمریکا در این معامله پرسود می‌شود، گرد و خاک زیادی در جهان غرب ایجاد کرده است! کاخ الیزه معتقد است مثلث «آمریکا- استرالیا- انگلیس» رسما به پاریس خیانت و فرانسوی‌ها را از یک معامله پرسود در زمینه تجهیز استرالیا به زیردریایی‌های هسته‌ای محروم کرده‌اند. اقدام بی‌سابقه دولت مکرون در فراخواندن سفرای فرانسه از آمریکا و استرالیا، بازتابی از خشم و بهت‌زدگی الیزه در قبال پشت پای شرکای آتلانتیکی خود است. 

در این مجال قصد نداریم روی متن منازعه تمرکز کنیم. رسانه‌های غربی طی روزهای اخیر، از توجه به فرامتن این منازعه اجتناب کرده یا آن را در بستری محدود مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند. برخی رسانه‌های اروپایی درصدد سنجش آثار و تبعات این بحران بر مناسبات نظامی آمریکا- اروپا ذیل پیمان آتلانتیک شمالی بوده و برخی دیگر، آن را محدود به مناسبات سه‌جانبه پاریس- لندن- واشنگتن مورد تفسیر و آینده پژوهی قرار می‌دهند اما فرامتن ماجرا به مراتب گسترده‌تر از قرائت تبلیغاتی محدود غربی‌ها از ماجراست.

یکی از عناصری که در ترسیم فرامتن ماجرای اخیر می‌توان به آن استناد کرد، به شکنندگی مناسبات بازیگران غرب با یکدیگر بازمی‌گردد. حمایت کاخ سفید از گروه‌های مخالف با موجودیت اتحادیه اروپایی و ملی‌گرایان افراطی در کشورهای مختلف قاره سبز، تحریم شرکت‌های اروپایی دخیل در پروژه نورد استریم 2 توسط کاخ سفید، بروز اختلافات عمیق و مزمن میان آمریکا و 26 عضو اروپایی ناتو بر سر نحوه تامین هزینه‌های امنیتی و خروج هزینه‌ساز آمریکا از افغانستان بدون دخیل کردن بازیگران اروپایی، جملگی مواردی هستند که از اتصال آنها به یکدیگر می‌توان به فرامتن ماجرای اخیر پی برد. بر اساس این فرامتن، مناسبات پنهان و آشکار بازیگران غربی با یکدیگر در ابعاد امنیتی، نظامی و بین‌المللی به نقطه اوج خود رسیده و «بی‌اعتمادی متقابل» در این مناسبات به گونه‌ای حکمفرما شده است که دیگر جایی را برای تحکیم اتصالات راهبردی میان آتلانتیکی‌ها باقی نگذاشته است. 

نکته جالب توجه اینکه مقامات کاخ‌های سفید و الیزه، هر ۲ تلاش می‌کنند بحران به وجود آمده را در قالب یک «اختلاف نظر موضوعی» مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مانع تمرکز افکار عمومی بر تلاطم‌های واقعی شکل گرفته در مناسبات غربی‌ها با یکدیگر شوند. در نگاه فرامتنی نسبت به منازعه اخیر فرانسه و آمریکا، «بی‌اعتمادی متقابل غربی‌ها به یکدیگر» مولفه‌ای است که بیش از هر زمان دیگری خودنمایی می‌کند. بازیگران اروپایی از اینکه دستمزد سال‌ها بازی مطلق و مستقیم خود در زمین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان کاخ سفید را اینگونه دریافت کرده‌اند، بشدت خشمگین هستند. از سوی دیگر، مقامات آمریکایی بر اساس همان منطق همیشگی خود معتقدند می‌توان مهره‌های بازی خود را براساس نیازهای خود جابه‌جا کرده یا آنها را در مسیر خواسته‌های خود هضم و حتی حذف کنند! تمرکز افکار عمومی دنیا بر فرامتن منازعه اخیر میان غربی‌ها، این گزاره کلان و باور عمیق را در میان ملت‌ها و افکار عمومی تقویت خواهد کرد که آمریکا و اروپا حتی نسبت به عمل کردن به صریح‌ترین تعهدات آشکار و پنهان که میان خود منعقد کرده‌اند هم بی‌تفاوت هستند. در چنین شرایطی، تکلیف وعده‌های رنگارنگ غرب بویژه آمریکا به دیگر کشورهای دنیا (در قبال تسلیم در برابر خواسته‌های کاخ سفید) مشخص است! رسانه‌های غرب در عین آنکه ابعاد متنی منازعه آتلانتیکی اخیر را جهت جذب مخاطب پوشش می‌دهند، هراسان هستند که گزاره «بی‌اعتمادی دنیا به آمریکا و اروپا» منبعث از نگاه فرامتنی به منازعه اخیر شکل بگیرد. بهتر است غربگرایان ایرانی هم بدانند این اتفاق، چه آنها بخواهند یا نخواهند رخ داده و استمرار این روند، گزاره «بی‌اعتمادی مطلق به غرب» را در اذهان تثبیت خواهد کرد.