محمدمحسن فائضی*: فلسطین کلید حل تمام مشکلات منطقه و وحدت اسلامی است. توجه و برداشت صحیح از چرایی و عوامل بهوجودآورنده انتفاضه اخیر، شکست گفتوگوهای صلح، هتک حرمت مسجدالاقصی و... همچنین راهحل حمایت از آن در کنار اقدامات رژیم اشغالگر قدس، کمک شایانی به پیشرفت انتفاضه و عدم سرکوب آن میکند. انتفاضه سوم در صورتی چون مقاومت در غزه پیروز خواهد شد که ضمن همراهی عنصر باور ایمانی و جهادی خود، توازن قدرت برای تقابل داشته باشد و خود را به سلاح تجهیز کند تا از نقطهضعف انتفاضه مسجدالاقصی در سال 2000 در امان باشد. با پایان جنگ 51 روزه و گذشت چند هفته از پیروزی مقاومت، شاهد درگیریهایی در قدس شرقی پس از ورود صهیونیستها به مسجدالاقصی و به تبع آن اجرای چندین عملیات شهادتطلبانه توسط فلسطینیان در کرانه باختری بودیم که باعث شد صدای آغاز انتفاضه سوم را حتی خوشبینترین صهیونیستها و تحلیلگران منطقه نیز بشنوند. در اینجا به بررسی پیامدهای امنیتی گسترش این جریان بر حکومت جعلی اشغالگر قدس و همچنین اقدامات این رژیم برای جلوگیری از آغاز انتفاضه و مصادره کردن ناآرامیها برای اهداف خود میپردازیم:
1- تهدیدات امنیتی برای رژیم صهیونیستی
شورش و ناامنی در مناطق اشغالی: شورش و عدم امنیت در کرانه باختری و قدس شرقی، دولت نتانیاهو و حاکمیت رژیم صهیونیستی را دچار بحران مشروعیت و عدم پذیرش در میان شهروندانش خواهد کرد. بنا به همین مؤلفه مهم، شاهدیم که رژیم اشغالگر هیچگاه توان جنگی درازمدت و فرسایشی را نداشته است و کوچکترین عملیاتهای شهادتطلبانه در مناطق اشغالی به بحران بزرگ داخلی تبدیلشده و درنتیجه این رژیم تسلیم فشار افکار عمومی و رسانههای داخلی شده است.
مقبولیت گفتمان مقاومت در مقابل گفتوگو و مذاکره: بسیاری از تحلیلگران صهیونیستی، عقبنشینی از غزه را بزرگترین اشتباه راهبردی در درازمدت میدانستند. هرچند با این عقبنشینی جلوی کشته شدن سربازان و شهروندان اسرائیلی در عملیاتهای شهادتطلبانه گرفته شد اما این عقبنشینی آغازی بود بر کارآمدی و اثبات روش و گفتمان مقاومت در مقابل روش مذاکره و گفتوگو با دشمن؛ بهگونهای که در انتخابات سال 2005 حدود سهچهارم مردم ساکن کرانه باختری و قدس شرقی به مقاومت در مقابل تشکیلات خودگردان رأی دادند. کشیده شدن تفکر مقاومت و از دست رفتن وجهه مردمی محمود عباس و تشکیلات خودگردان بهعنوان نزدیکترین جریان فلسطینی به رژیم اشغالگر، تهدیدی جدی برای سران این رژیم است. لذا وقوع انتفاضه و طولانی شدن آن تهدیدی راهبردی و استراتژیک برای برنامههای رژیم اشغالگر بوده و توقف پذیرش تفکر مقاومت بسیار حیاتی است.
پیوستن اعراب 48 به انتفاضه: اگر انتفاضه تداوم یابد فلسطینیهایی که امروزه در سرزمینهای اشغالی در حکم شهروندان درجهدو زندگی میکنند و در سایه افکار نژادپرستانه یهودیان احساس حقارت را تاکنون تحمل کردهاند، با پیوستن به انتفاضه شرایط امنیتی را از کنترل شاباک و نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان خارج خواهند کرد. درصورت کشیده شدن انتفاضه به میان یکمیلیون و 400هزار عرب 48 با توجه به ذهنیت شهروندان مناطق اشغالی از انتفاضه سال 2000، شاهد مهاجرت معکوس گسترده در سرزمینهای اشغالی خواهیم بود.
2- اقدامات برای مقابله با انتفاضه جدید
کنترل مردمی- فلسطینی بهجای روش تقابل نظامی: وجود 2 میلیون و 400 هزار نفر جمعیت فلسطینی ساکن در کرانه باختری و قدس شرقی امکان کنترل نظامی و امنیتی را بسیار دشوار خواهد کرد. فشارهای مسؤولان صهیونیستی بر محمود عباس و دستگیری بیش از 1300 فلسطینی طی 5 ماه گذشته با همکاری تشکیلات خودگردان گواه این سناریو است. در صورت موفق شدن طرح کنترل فلسطینی- فلسطینی با خیانت تشکیلات خودگردان، نهتنها سرعت انتفاضه کند خواهد شد بلکه طرح آشتی ملی گروههای فلسطینی به شکست خود نزدیکتر میشود.
القای همنوعپنداری فلسطینیان و گروهک داعش: به کار بردن کلمات افراطی و خشن در کنار محکومیتهای بینالمللی از سوی سران ترکیه، بانکیمون و گروه فتح همچنین نوع حملات، این تلاش رسانهای برای همنوعپنداری از آنچه در عراق و سوریه میگذرد با اتفاقات اخیر فلسطین را بیشتر میکند. آنگاه تبعات امنیتی و سیاسی برخورد و جلوگیری از گسترش انتفاضه را برای رژیم اشغالگر کم و تلاش رسانهای برای نرسیدن انتفاضه به همه مناطق اشغالی را هموارتر میکند.
بهانهتراشی برای تشکیل دولت خالص یهودی: اسرائیل همواره به دنبال خالصسازی قدس شرقی و مناطق اشغالی امروزی بوده است تا ضمن تأمین امنیت پایدار، راهکاری برای ضمانت و مشروعیت وجودی خود پیدا کند. یکی از شرایط آتشبس اخیر، عدم حملات فلسطینیان به مناطق صهیونیستنشین است. دولت نتانیاهو سعی دارد ضمن کنترل این انتفاضه و نقض و زیر پا گذاشتن بیشتر آتشبس، کمی از تلخی پذیرش آتشبسی که مقاومت شروط خود را تحمیل کرد نیز بکاهد. این در حالی است که دولت نتانیاهو تاکنون به بسیاری از موارد آتشبس عمل نکرده و به دفعات آن را نقض کرده است.
*کارشناس خاورمیانه در اندیشکده راهبردی تبیین