گروه اجتماعی: هرچه ابزارها و شبکه‌های اجتماعی گسترده شده در عوض دایره روابط اجتماعی و کلامی افراد محدودتر شده است؛ آدم‌هایی که برخی از آنها برای یافتن یک همراه نیز به تلفن همراهشان پناه برده‌اند و در میان میلیون‌ها کاربر شبکه‌های اجتماعی به دنبال دوست می‌گردند تا شاید آنچه را در زندگی حقیقی از رسیدن به آن محروم بوده‌اند با جست‌وجو در دنیای مجازی به دست بیاورند؛ دنیایی که گسترش روزافزون نرم‌افزارها و ابزارها آن را پیچیده‌تر نیز کرده است. در این میان هم گرچه ممکن است برخی با هویت حقیقی و نیت یافتن دوست وارد یک فضا شوند اما افراد سودجویی نیز حضور فعالی دارند و با جعل هویت یا سوءاستفاده از اعتماد دیگران مشکلاتی ایجاد می‌کنند، اتفاقاتی که با نگاهی به بخش حوادث روزنامه‌ها و سایت‌ها می‌توان وقوع روزانه آنها را رصد کرد. و حالا در چنین فضایی یکی از نرم‌افزارهای داخلی و پرطرفدار موبایلی کشور که با هدف خرید و فروش اجناس دست دوم فعالیت می‌کند، بخشی را ایجاد کرده تا کاربران در کنار انتشار آگهی‌های فروش خانه، ماشین و لوازم دست دوم، امکان به آگهی گذاشتن خودشان را نیز فراهم کنند.
نرم‌افزاری برای به آگهی گذاشتن کاربران
به گزارش ایسنا، در این نرم‌افزار زمینه انتشار انواع آگهی وجود دارد. آگهی‌هایی که در آن کاربران با معرفی خود و اعلام مشخصاتشان درخواست دوست و هم‌صحبت می‌کنند و حتی برخی می‌خواهند همسفر مسیر خانه تا محل کارشان را نیز از میان گزینه‌های اینترنتی انتخاب کنند. «مردی 45 ساله هستم و می‌خواهم یک دوستی صمیمی و عاطفی با همراهی و همدلی داشته باشم... »، «دنبال دوستی با فرهنگ و منطقی هستم، شرایط‌تان را فقط اس‌ام‌اس کنید تا در صورت تشابه خودم تماس بگیرم»، «دنبال فردی خوش‌سفر برای سفری خارجی هستم، لطفا مشخصاتتان را ایمیل کنید»، «ساکن تهرانم و در اراک درس می‌خوانم، دنبال کسی هستم که با من همسفر شود و هزینه‌ای هم دریافت نکند»، اینها تنها گوشه‌ای از این آگهی‌هاست که به طور متوسط در هر ساعت 2 مورد آن در فضای این نرم‌افزار بارگذاری می‌شود و همچنان نیز این روند ادامه دارد.
انتشار آگهی بدون پیگرد قانونی
موضوع قابل توجه دیگر توضیحات ارائه‌شده درباره نحوه فعالیت این مجموعه است که در بخشی از آنها تیم گرداننده به کاربر خود این اطمینان را می‌دهد که درج آگهی در این فضا پیگرد قانونی نیز ندارد؛ توضیحی که گرچه ممکن است در نگاه اول کنایه‌ای به نوشته‌های هشدارآمیز «پیگرد قانونی برای نصب آگهی» روی محل‌های ممنوعه شهری باشد اما در ادامه به صراحت تاکید می‌کند که در این مدل از خرید و فروش، این سایت بی‌تقصیر است و خود کاربران باید جنبه‌های گوناگون امنیتی را در نظر بگیرند. توضیحی که اگرچه در بحث خرید و فروش کالا منطقی به نظر می‌رسد اما در موضوع دوستیابی چندان نمی‌توان آن را معقول دانست.
باز شدن پای کمیته فیلترینگ به ماجرا
با توجه به اینکه عمده کاربران این سایت و نرم‌افزارموبایل آن ساکن تهران هستند، موضوع را از سرهنگ محمدمهدی کاکوان، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ پیگیری کردیم. وی درباره چنین فعالیتی اظهارداشت: این نرم‌افزار و سایت آن خلأهایی داشته که همکاران من در پلیس فتا آن را بررسی و به کمیته فیلترینگ اعلام کرده‌اند، اما درباره نحوه فعالیت و جلوگیری از فعالیت این سایت پلیس فتا مسؤولیت مستقیم ندارد و کمیته فیلترینگ باید تصمیم‌گیری کند. رئیس پلیس فضای تبادل اطلاعات با بیان اینکه تاکنون شکایتی از این سایت و نرم‌افزار آن به ثبت نرسیده و موردی به ما گزارش نشده است، یادآورشد: مدیریت این سایت نیز همکاری خوبی با پلیس فتا دارد و موارد مطرح‌شده از سوی ما را رعایت می‌کند.
هشدار پلیس فتا به کاربران
علی نیک‌نفس، کارشناس امنیتی فضای مجازی و پلیس فتا نیز با بیان اینکه مدیران سایت موظف به نظارت در این زمینه هستند، خاطرنشان کرد: کاربران نیز وظایفی را بر عهده دارند اما مدیران این سایت یا نرم‌افزار وظیفه دارند امکان رسیدن به افراد مجرم و سودجو را در این فضا فراهم کنند و اگر غیر از این باشد مرتکب تخلف شده‌اند. وی با بیان اینکه در گذشته نیز چنین فضاهایی مشکلاتی را برای برخی کاربران ایجاد کرده است، افزود: چنین آگهی‌هایی می‌تواند مفسده‌انگیز باشد اما نمی‌توان گفت که این کار صددرصد مجرمانه است. نیک‌نفس درباره اینکه آیا امکان ورود مدعی‌العموم به چنین فضاهایی وجود دارد تصریح کرد: در این فضاها بحث جرم علیه اشخاص مطرح است و اگر در آن از کاربران کلاهبرداری یا سوءاستفاده بشود امکان پیگیری وجود دارد، در غیر این‌صورت در صورت ارتکاب جرائم عمومی یا عرضه اقلام ممنوعه مدعی‌العموم می‌تواند وارد شود.
تنهایی حقیقی و دوستیابی مجازی
اما چرا افراد به چنین فضاهایی روی می‌آورند و به جای یافتن دوست در محیط‌های واقعی آن را در محیط اینترنت و در قالب آگهی جست‌وجو می‌کنند؟ امیرمحمود حریرچی، جامعه‌شناس در این باره گفته است: علاوه بر افرادی که از نظر من بیمارند و برای سودجویی به چنین فضاهایی می‌آیند، به نظر می‌رسد دیگر کاربران آدم‌هایی تنها هستند؛ افرادی که از برچسب خوردن از سوی جامعه وحشت دارند و ترجیح می‌دهند دوستان خود را نیز از راه کم‌هزینه و آسان‌تری به نام اینترنت و آگهی‌های دوستیابی پیدا کنند. وی با بیان اینکه این موضوع در جوامعی که شهروندان به طور معمول با موانعی برای دورهم بودن مواجه می‌شوند بیشتر دیده می‌شود، تصریح کرد: این فضاها قابل اعتماد نیست و من نامش را شبکه‌های دلالی محبت می‌گذارم؛ شبکه‌هایی که شکل مفسدانه دارند و ضررهای آن به مراتب بیشتر از فوایدشان است، ضمن اینکه جای دوستیابی در فضاهای حقیقی است و افراد باید توانایی و مهارت پیداکردن دوست در فضاهای حقیقی را داشته باشند.
اضافه شدن مشکلات به درد تنهایی
حریرچی در عین حال معتقد است که چنین فضاهایی از سوی اکثریت جامعه نیز پذیرفته نخواهد شد. وی در این باره اظهارداشت: این موضوع و ترویج آن جای تاسف دارد اما جای نگرانی نه، این اتفاق نشان می‌دهد که برخی تنهایی بیمارگونه دارند. من معتقدم دوستیابی از طریق آگهی نه‌تنها پذیرفته‌شده نیست بلکه افرادی که دست به این کار می‌زنند علاوه بر تنهایی دچار یکسری مشکلات نیز هستند.
فراهم آمدن امکان سوءاستفاده از کاربران
ممکن است این روزها آدم‌ها بی‌دوست مانده باشند اما به نظر می‌رسد راه دوستیابی به عنوان یک مهارت شخصیتی و اجتماعی با ویژگی‌های روانشناسانه و تربیتی مترتب بر آن، هرچه باشد، آگهی‌دادن و طرح درخواست در اینترنت و نرم‌افزارهای موبایلی نیست؛ زیرا در این فضاها به‌راحتی امکان سوءاستفاده از کاربران فراهم می‌شود و معلوم نیست کسی که خود را برای یافتن دوست آگهی کرده چه نیتی در سر دارد و هویت واقعی‌اش با آنچه در آگهی آمده چقدر متفاوت است.