گروه اقتصادی: کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده ارز در بازار ایران باید همواره بر این بازار نظارت داشته باشد و اگرچه نخواهد به‌طور مستقیم اما باید با رصد و کنترل بازار، جلوی دلال‌بازی‌ها را به‌منظور حفظ تعادل قیمت در بازار بگیرد. یکی دیگر از پیشنهادات کارشناسان این است که دولت باید با تزریق بهنگام ارز به بازار جلوی افزایش قیمت بی‌رویه آن را نیز بگیرد اما در حال حاضر آنچه به موضوع قابل توجه بازار ارز کشور و پایتخت تبدیل شده، قیمت‌گذاری صوری انواع ارزها از سوی دلالان خیابان فردوسی و چهارراه استانبول است که هر از چندی با ایجاد موج قیمتی در بازار و با بهره‌گیری از فضای احساسی خریداران و فروشندگان این کالا و ناآگاهی آنها به کنترل قیمت‌ها به نفع خود دامن می‌زنند. این روش سبب شد تا بنا بر دستورالعمل بانک مرکزی آنگونه که کانون صرافان خبر داده است از امروز فقط این کانون به اعلام رسمی  نرخ انواع ارز بپردازد. احمد لواسانی، دبیرکل کانون صرافان در این‌باره به «وطن امروز» گفت طبق دستورالعمل «ماده 8 مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها» نرخ انواع ارز از سوی کانون اعلام خواهد شد و هرگونه اعلام نرخ از سوی افراد و سایت‌های دیگر غیرمجاز است. گفتنی است طبق این دستورالعمل کانون صرافان باید نرخ انواع ارز را در سایت رسمی خود اعلام کند. لواسانی با بیان اینکه نرخ‌های اعلامی از سوی کانون صرافان براساس معاملات واقعی انجام‌شده خواهد بود، تصریح کرد: معاملات انجام‌شده در صرافی‌ها و فاکتورهای صادره در سایت سنا ثبت ‌شده و کانون صرافان با معدل‌گیری این نرخ‌ها، نرخ‌های رسمی ارز را در سایت قرار می‌دهد. بنا بر این ادعا، فقط معاملات قطعی معیار کانون برای درج نرخ انواع ارز در سایت خواهد بود، نه معاملاتی که می‌خواهند انجام دهند.
دلالان پاساژ افشار با نرخ دلار چه می‌کنند؟
در همین‌باره غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی با تأکید بر اینکه طبق دستورالعمل جدید هرگونه خرید و فروش و نرخ‌گذاری ارز توسط دلال‌ها جرم است به تسنیم گفت: تاکنون دلال‌ها در پاساژ افشار داد می‌زدند و به صورت صوری ۱۰۰ هزار دلار خرید و فروش را ثبت می‌کردند اما با توجه به ابلاغ دستورالعمل جدید بانک مرکزی دیگر کسی نباید این کار را انجام دهد چراکه جرم به حساب می‌آید. کامیاب در پاسخ به این پرسش که پیرو ابلاغ دستورالعمل مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها و الزام بانک مرکزی به اعلام نرخ‌های ارز از سوی کانون صرافان، چه برخوردی با دلال‌های سبزه‌میدان و پاساژ افشار که روزانه با تجمع در این اماکن به نرخ‌گذاری می‌پردازند، خواهد شد؟ اظهار داشت: همان‌طور که افراد به‌راحتی نمی‌توانند در ملأعام مرتکب جرم شوند و امور خلاف را انجام دهند در بازار ارز هم عده‌ای نمی‌توانند نرخ تعیین کنند و ارز بفروشند بنابراین دیگر اینگونه افراد نباید در بازار ارز به این شکل فعالیت کنند. وی تصریح کرد: با وجود قانون در این‌باره نیروی انتظامی آمادگی خود را برای جمع‌‌‌‌آوری دلالان در اینگونه مکان‌ها اعلام کرده است. کامیاب تأکید کرد: کانون صراف‌ها براساس معاملات واقعی و میانگین موزون نرخ ارز را تعیین و اعلام می‌کند طوری‌که صرافی‌ها اطلاعات معاملات خود را در سیستم سنا ثبت می‌کنند و بانک مرکزی حجم و نرخ معاملات را برای تعیین نرخ روز ارز در اختیار کانون صرافان قرار می‌دهد البته فقط نرخ و حجم نه اسم صرافی و اشخاص را. به‌گفته معاون ارزی بانک مرکزی، معاملات عمده بیش از 10 هزار دلار مبنای تعیین نرخ ارز است. وی با بیان اینکه بخش نظارتی بانک مرکزی بر حسن اجرای این مقررات نظارت می‌کند، گفت: این ابلاغیه به دیگر دستگاه‌ها مانند دادستانی و نیروی انتظامی نیز ارسال شده است.
دستورالعمل بانک مرکزی چیست؟
بر این اساس بانک مرکزی دور جدید ساماندهی بازار ارز را با جمع‌آوری دلالان و سفته‌بازان پس از حدود 3 سال دوباره آغاز کرده و مسؤولان این بانک اعلام می‌کنند که این بار بانک مرکزی با جدیت و برنامه‌ریزی فاز جدید ساماندهی دلالان ارزی را پیش خواهد برد. البته در سال‌های 1390 و 1391 هم بانک مرکزی با همکاری نیروی انتظامی قصد داشت بازار ارز را از دلالان و سفته‌بازانی که در خیابان‌های منتهی به میدان فردوسی تا چهارراه استانبول اقدام به خرید و فروش ارز ‌کرده و باعث دستکاری نرخ‌ها می‌شدند، پاکسازی کند که تاکنون اقدامی جدی در این‌باره صورت نگرفته است. اگرچه این اقدام با پشتیبانی مجلس تا حدودی پیش رفت و برای مدت زمانی کوتاه بانک مرکزی با همکاری نیروی انتظامی توانست بازار را از جولان دلالان پاکسازی کند اما این اقدام فقط برای مدت زمان کوتاهی بود و پس از آن دلالان با حضور در خیابان‌های اطراف مرکز ارزفروشان تهران خرید و فروش را آغاز کردند و پس از مدتی نیز دوباره به کف بازار بازگشتند. در آن زمان حتی در راستای مبارزه با دلالان ارزی برای ساماندهی بازار ارز و جلوگیری از فعالیت دلالان که به صورت غیرمجاز در کنار خیابان اقدام به فروش ارز می‌کردند، پلیس آگاهی تهران بزرگ در چند عملیات ضربتی در خیابان فردوسی، تعدادی از دلالان ارزی فعال در این خیابان را دستگیر کرد اما این بار بانک مرکزی اعلام کرده است قصد دارد با راه‌اندازی سامانه سنا، دلالان ارزی را از بازار پاکسازی و هرگونه خرید و فروش ارز را در خیابان‌ها و پاساژهای ارزی ممنوع کند. بر این اساس چند روز پیش از سوی این بانک، مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها با توجه به بند «ج» ماده «۱۱» و بند «الف» ماده «۴۲» قانون پولی و بانکی کشور ابلاغ شد. طبق ماده 8 مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها، کانون صرافان مکلف است در محدوده زمانی مندرج در ماده 4 این مقررات هر یک ساعت یک بار میانگین موزون نرخ خرید صرافی‌ها و میانگین موزون نرخ فروش صرافی‌ها را محاسبه و در تارنمای خود اعلام کند. همچنین براساس ماده «‌9» آخرین نرخ محاسبه به‌شرح ماده «8» یادشده، نرخ پایانی (Closing Rate) روز کاری خواهد بود. طبق ماده 10 نرخ شروع بازار (Opening Rate) در روز کاری بعد، نرخ پایانی بازار در روز کاری قبل با دامنه تغییرات 2/0 ± درصد خواهد بود. براساس ماده 11 کانون صرافان موظف است تا ساعت 11 هر روز میانگین موزون نرخ ارز روزانه کل خریدها و میانگین موزون نرخ ارز کل فروش‌ها در روز کاری قبل را محاسبه و در تارنمای خود قرار دهد. اطلاعات مربوط به نوع ارز، نرخ ارز و حجم معاملات انجام شده هم از راه سامانه سنا در اختیار کانون صرافان قرار خواهد گرفت.