اکبر شهید احمد: جان بینر، نماینده جمهوریخواه از ایالت اوهایو و رئیس مجلس نمایندگان، روز چهارشنبه زمانی که فاش کرد از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل برای سخنرانی در کنگره درباره خطرات گفتوگوهای دولت اوباما با ایران دعوت کرده است، به نظر میرسید به یک پیروزی ارزشمند علیه رئیسجمهوری آمریکا دست یافته است.
تنها چند روز بعد از آنکه باراک اوباما، تهدید کرد هر مصوبه مربوط به تحریمهای بیشتر علیه ایران را که به نظر او میتواند به روند گفتوگوها آسیب بزند، وتو خواهد کرد، بینر یک مسیر هوشمندانه را برای تقویت حمایتها از چنین لوایحی که از اولویتهای کنگره به رهبری جمهوریخواهان است، در پیش گرفت. او با دعوت از نتانیاهو قصد دارد نشان دهد مهمترین همپیمان آمریکا در منطقه خاورمیانه یعنی اسرائیل از آنها حمایت میکند.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز که به تازگی در مساله همبستگی با فرانسه گاف داده بود، این بار موفق شد با استفاده از اختلافات داخلی در میان بخشهای دیگر دولت اسرائیل و برانگیختن آنها علیه بینر یک اعتبار دیپلماتیک برای خود به دست آورد. در کنفرانس مطبوعاتی کری و فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، یکی از خبرنگاران از وزیر خارجه آمریکا درباره دعوت از نتانیاهو پرسید. کری در پاسخ به این سوال گفت، همیشه در آمریکا از نتانیاهو استقبال میشود. البته او نحوه دعوت از نتانیاهو و سرعت پوشش خبری درباره آن را غیرعادی دانست.
کری گفت: یکی از مقامات ارشد اطلاعاتی که من در اینجا نمیخواهم اسم کسی را ببرم توسط هیأت کنگره به آمریکا دعوت شده است تا توضیح دهد تحریمهای جدید چه تاثیری خواهد داشت و این فرد هم جواب داده بود این تحریمها همانند پرتاب نارنجک در زمین مذاکرات است. خب! ما از همه افراد میخواهیم که مسؤولیتپذیر باشند و اجازه بدهند مسیر گفتوگوها به بهترین شیوه ادامه پیدا کند. سخن دولت آمریکا به گفتوگویی تغییر کرده است. از او پرسیده شد که آیا جمهوریخواهان به دنبال نابود کردن گفتوگوها با ایران هستند یا خیر. دولت اوباما، گفتوگوها را تنها راه برای مطمئن شدن به اینکه ایران نمیتواند به سلاح هستهای دست یابد، توصیف میکند. سلاحهایی که بیش از همه میتواند اسرائیل را تهدید کند.
در واقع پیام کری این است: همین جمهوریخواهان و دموکراتهایی که از آنها درباره تحریمهای جدید حمایت میکنند، با برانگیختن دشمنی ایران و نابود کردن فرصت برای حل و فصل مسالمتآمیز برنامه هستهای جنجالی ایران، برای اسرائیل دردسر ایجاد میکنند.
جاش روگین و الی لیک، تحلیلگران بلومبرگ در تحلیلی درباره اظهارات کری آن را یک ماجرای انفجاری توصیف کردند. آنها در مقاله خود نوشتند، نمایندگان حاضر در نشست مسؤول اطلاعاتی اسرائیل و کارکنان کنگره اظهارات کری را تایید کردند. 2 نفر از مقامات ارشد آمریکا نیز به این دو نویسنده گفته بودند اعضای سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد)، دولت آمریکا را در جریان دیدگاههای خود گذاشتهاند و از آنها پرسیده شد اگر لایحه تحریمهای بیشتر تصویب شود، آیا منجر به انعقاد توافق با ایران میشود یا اینکه میتواند کل روند مذاکرات را با شکست مواجه کند؟
اینکه جواب موساد به این سوال چه بوده است و اینکه جواب آنها چطور میتواند تفسیر شود، اهمیت دارد، چرا که از آن پس میتوان انگیزه دقیق قانونگذاران را دریافت. آیا آنها واقعا نگران این هستند که ایران از انعقاد توافقنامه سر باز بزند؟ یا اینکه میخواهند گفتوگوها شکست بخورد؟
تام کوتون، یکی از جمهوریخواهان که بتازگی به کنگره ملحق شده است روز پانزدهم ژانویه در نشستی در بنیاد هریتیج برخی از انگیزههای جمهوریخواهان را فاش کرد. وی گفت، برخی درخواستها از کنگره هست که میخواهند لایحه تحریم علیه ایران در شرایط فعلی متوقف شد، چراکه ممکن است ایران از سر میز مذاکره بلند شود اما در نهایت حتی اگر این مذاکرات هم به نتیجه برسد، بازخورد آن، چیزی نیست که کنگره مد نظر داشته باشد. (کوتون عضو کمیته سنا در امور اطلاعاتی و نیروهای مسلح است.)
در دسامبر 2013، روزنامه هافینگتونپست برای اولین بار گزارش داد برخی در حال طراحی تحریمهای جدید علیه ایران هستند تا مانع ادامه مذاکرات شوند و منطقه را به سمت جنگ بکشانند. به دنبال انتشار این گزارش، روزنامه هافینگتونپست از سوی اتحادیه ضدافترا و 2 گروه یهودی دیگر در داخل آمریکا متهم به یهودیستیزی شد.
در همین حال، روز پنجشنبه وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در مقاله مشترکی که در روزنامه واشنگتنپست منتشر شد، از جمهوریخواهان خواستند در روند حساس مذاکرات خللی وارد نکنند.
سخنان کری ثابت میکند افرادی در داخل اسرائیل نیز با این دیدگاه موافق هستند و اظهارات او حاکی از این بود که مقامات اسرائیلی، به قانونگذاران آمریکایی توصیه کردهاند روند دیپلماتیک را حفظ کنند و به اظهارات نتانیاهو که درباره توانایی اوباما در مدیریت گفتوگوهای هستهای با ایران مردد است، توجه نشان ندهند.
لیک و روجین بر این اعتقادند که در واقع اظهارات مقامات ارشد موساد به دولت آمریکا گفتمان جدیدی برای اقناع قانونگذاران ارائه داد که با طرح تحریمها مخالفت کنند. مقامات اسرائیل البته بسیار آشفته شدهاند، به طوری که رئیس موساد روز پنجشنبه بیانیهای منتشر کرده و در آن تکذیب کرد که با اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران مخالفت کرده و طرح تحریم را اقدامی لازم برای رسیدن به یک توافق خوب با ایران توصیف کرد.
اما در واشنگتن، سناتور جان مک کین، نماینده جمهوریخواه از ایالت آریزونا اظهاراتی متناقض با برداشت کری از سخنان رئیس موساد دارد. وی در گفتوگو با هافینگتونپست گفت: همیشه چنین اختلافاتی وجود دارد، زیرا موساد یک نوع استقلال دارد و با توجه به روشی که سیستم اسرائیل کار میکند، من شگفتزده نمیشوم اگر اختلافاتی هم وجود داشته باشد اما هم موساد و هم نتانیاهو مخالف دستیابی به هرگونه توافقی با ایران هستند اما اختلافاتی میان موساد و نتانیاهو درباره رژیم تحریمها و چگونگی اعمال آن علیه ایران وجود دارد.
منبع: هافینگتون پست