حجتالاسلام و المسلمین سید سعید لواسانی*: کار در نظام سیاسی و حکومتی کشور ما چون با اقبال مردم و پیروزی در انتخابات بر رقیب همراه است، میتواند زمینه خوبی برای غرور و فریب باشد. در این صورت است که برای خود حسابی ویژه باز میکنیم و یکهحرف میشویم و نظرات و تصمیمات خود را- که متاسفانه برخی اطرافیان ما هم بیحساب یا با غرض و مرض آنها را عالی جلوه میدهند- مهم و نظرات دیگران را به هیچ میانگاریم. به جای اینکه تواضع به مردم بیشتر شود، و بیشتر مراقب خود باشیم، غرور وجود ما را میگیرد. اما باید بدانیم که در همه کارها ما کارهای نیستیم، بلکه خدمتگزاری در نظام اسلامی، فضل و احسان خداوند متعال به ماست تا ما را بیازماید که آیا شکرگزاریم یا کفران نعمت میکنیم و برای خود و کشور خود مشکل ایجاد میکنیم: «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی لِیَبْلُوَنِی أَ أَشْکُرُ أَمْ أَکْفُر» [نمل: 40] بنابراین غرور جایی ندارد.
«سیاسیونی که در مساند قدرت نشستهاند، از این پیروزی بزرگی که در عرصه سیاسی برای شان پیدا شد... «ْوَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللهَ رَمى» [انفال: 17] من و شما کارهای نیستیم؛ دست قدرت الهی است. من و شما وسائلی هستیم که اگر عقل به خرج بدهیم، اختیار خودمان را به کار بیندازیم، وارد میدان بشویم، از ما برای حصول این هدف استفاده خواهد شد و افتخار و شرفش برای ما میماند. اما اگر ما هم نباشیم: «فَسَوْفَ یَأْتِی اللهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَه» [مائده: 54]...بار خدا بر زمین نمیماند، پیش خواهد رفت؛ یک حرکت طبیعی، ناموس طبیعت است، ناموس تاریخ است. «سُنَّه00 اللهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْل وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّهِ00 اللهِ تَبْدِیلاً» [فتح: 23]... این سنت الهی است... باید شکرگزار باشید که مسؤولیت بر دوش شماست... اما مغرور نشوید که اگر خدای نکرده غرور به سراغ ماها آمد، آن وقت انحرافها و انحطاطهای گوناگونی را در پیش پای خودمان خواهیم دید. مراقب باشید؛ این از آن دامهای بزرگ شیطان است.» [مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیأت دولت؛ 16/06/1396]
بنابراین باید قدردان نعمت بزرگ خدمتگزاری بود، و از لطف خدا به ما که دلهای مردم را به سوی ما کشانده و خدمت در نظام اسلامی را به ما عنایت فرموده است، شکرگزار بود و غرور را به درون خود راه نداد. بدانیم که همیشه خداوند ناظر بر ما و نیات و اعمال و رفتار ماست. پس از پیروزیها و اقبال مردم مغرور نشویم و از خدا و نگاه تیزبین او غافل نشویم که «إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصاد» [فجر: 13] و خداوند هم با هیچکس خویشاوندی ندارد: «خود را خویشاوند خدا هم ندانیم و به خویشاوندیِ وهمیِ با خدا غرّه نشویم. یکی از چیزهایی که در دعاها ما را بشدت از آن پرهیز دادهاند، «الاغترار بالله» است.
نگوییم چون بندگان خوب خدا هستیم، نقمت الهی ما را نمیگیرد؛ نه! این خطاست. خدای متعال با هیچکس، با هیچ قومی و با هیچ ملتی خویشاوندی ندارد. عمل و نیت و صدق و مجاهدت آنهاست که تأثیر میگذارد و رحمت الهی را جلب میکند.» [مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران نظام؛ 15/5/1382]
سختترین تیرهروزی برای کسی است که نعمتهای خدا او را مغرور کرد و فریفت. او چه بسیار عذابهای گوناگون و شکنجههای درازی را تحمل میکند و چقدر از گشایش دور است و امیدی به رهایی از تنگناها ندارد. آری! خداوند عادل است و در تدبیر خود ستم نمیکند. [الصحیفه السجادیه؛ دعای 46] و همه اینها نتیجه عمل خود ماست بنابراین مراقب باشیم و به نعمتهای الهی مغرور نشویم و از اینکه خدا گناهان ما را پوشانده است، خوشحال نگردیم که شاید آن زمینه طغیان ما باشد و روز قیامت که دوران عمل تمام شده است، باطن ما فاش شود که خیلی بر ما سخت خواهد گذشت.
از اینکه مردم ما را به نیکی یاد میکنند، بر خود نبالیم که آن جز فریب نیست. تحسینها و تعریفهای مردم- بویژه اطرافیانی که اغلب هم در فکر منافع خود هستند- فریب شیطان است که ما را غافل میکند تا نتوانیم قضاوت درستی از خود داشته باشیم و همواره در غفلت به سر بریم. چه شده است که ما به اندک کارهای کوچک خود مغرور میشویم و همین ما را از خدا و قیامت غافل میکند؟ آیا این جز سنت استدراج خداست که- خدای ناکرده- ما را به خودمان وامیگذارد تا هرچه خواستیم بکنیم و در طغیان و گناه فروبرویم تا بموقع ما را گیر بیندازد؟ همه اینها مصداق غرور و فریب است که متاسفانه بسیاری از ما گرفتار آن هستیم. «بهخاطر اینکه اندک کار کوچکی که انجام داد... مثلاً خدمتی برای مردم انجام داد... فوراً مغرور میشود که ما دیگر پیش خدای متعال، کار خودمان را درست کردیم و حساب خودمان را ساخته و پرداخته کردیم و احتیاج به چیزی نداریم! این را به زبان نمیآورد اما در دل او اینگونه میگذرد.» [مقام معظم رهبری؛ خطبههای نماز جمعه؛ 28/10/1375] بنابراین در هر رده و مسؤولیتی که هستیم و هرچقدر هم که زحمت میکشیم و کار میکنیم، درون خود را اصلاح کنیم و نگذاریم نفس بر ما حیله کند و شیطان ما را بفریبد و غرور به جان ما رخنه کند.
* امام جمعه شمیرانات