گروه اقتصادی: علاقه وابستگان دولتی برای حضور در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و سپس ایران، موضوعی است که از دولت گذشته کلید خورد و این رویه در انتخابات اخیر اتاقهای بازرگانی به اوج خود رسید بهطوریکه بهرغم ناتوانی برخی دولتیها از حضور در این انتخابات اما نزدیکانشان جای آنها را در انتخابات خالی نگذاشتند و بر این اساس برادر اسحاق جهانگیری، داماد محمد شریعتمداری و پسر محمد نهاوندیان از جمله کاندیداهای انتخابات هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران هستند. در این میان حضور یحیی آلاسحاق برای دور سوم انتخابات تعجببرانگیز است چراکه به اعتراف و اعلام وی، ایشان هیچگونه فعالیت اقتصادی و بازرگانی ندارد و نخواسته هم که داشته باشد اما در 8 سال گذشته به مدت 2 سال، رئیس بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران بوده است البته قرار هم نیست از این مسند کنارهگیری کند و بازهم میخواهد به نمایندگی از یک جناح خاص در این مسند باقی بماند. اما نکته مهمی که در این میان قابل پرسش است اینکه بهراستی در این اتاقها چه خبر است که اینان خود را به آب و آتش میزنند تا به هر راه ممکن در جمع 40 نفره هیأت نمایندگان آن قرار گیرند و برای این منظور از بیآبرو کردن یکدیگر نیز ابایی ندارند؟ آیا حضور در این جمع 40نفره، مسیر ارتباطی ایشان را با دولتیها تا آن اندازه نزدیک میکند که میتوانند به سهولت در گذرگاه تجاری و بازرگانی خود قدم بردارند و آن همه عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی که به ایشان رأی داده یا نداده را فراموش کنند. عملکرد اتاق بازرگانی تهران در سالهای گذشته چندان مطلوب بخش خصوصی نبوده و بیشتر برای گذران وقت جلساتی صورت گرفته است. رئیس اتاق بازرگانی تهران که ریاست اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق را نیز برعهده دارد چه عملکرد مثبتی حداقل در همین اتاق مشترک بازرگانی داشته و توانسته که سهم تجارت ایران از این بازار بکر همسایه را تقویت کند؟ اینها اما همه کاستیها نیست چراکه رئیس اسبق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز که پس از انتخاب نشدنش بهعنوان رئیس اتاق ایران، سالهاست که این کسوت را از دست داده و همچنان منتقد رؤسای پس از خود در این اتاق است درباره عملکرد اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران در دهههای اخیر اظهار داشت: اتاق بازرگانی در سالهای اخیر از رسالت اصلی خودش فاصله گرفته و نقش موثری در اقتصاد کشور نداشته است. علینقی خاموشی، عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفتوگو با نسیم افزود: برنامههای اتاق بازرگانی در جهت تولید و اشتغالزایی حرکت نکرده و متاسفانه بیبرنامگی در همه قسمتهای اتاق دیده میشود. خاموشی با اشاره به انتخابات پیشروی اتاق تهران تصریح کرد: برای بهبود وضع موجود باید زمینه حضور افراد با صلاحیت در اتاق بازرگانی فراهم شود. خاموشی در تشریح افراد با صلاحیت برای عضویت در اتاق بازرگانی تصریح کرد: افراد واجد صلاحیت کسانی هستند که منافع خودشان را در منافع شخص و کشور ببینند، خودنگر نباشند و به وظایف خود به درستی عمل کنند. وی با انتقاد از نفوذ دولتیها در انتخابات اتاق تصریح کرد: پس از ابلاغیه مقام معظم رهبری درباره اصل 44 قانون اساسی نفوذ دولتیها در اتاق بازرگانی خطای بزرگی است. وی ادامه داد: متأسفانه دولت به این نقطهنظر مقام معظم رهبری توجه چندانی نمیکند و به دنبال نفوذ در اتاق بازرگانی بوده و قوانین اتاق بازرگانی هم از قدرت و صلابت لازم برای برخورد با این مساله برخوردار نیست.
دعوت افراد خاص به صبحانههای کاری
در همین حال مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان این مطلب که شکاف بین اعضای اتاق و هیات رئیسه، روزبهروز بیشتر میشود، تصریح کرد: در اتاق بازرگانی تماسهای مستمر و سیستماتیکی بین اعضا و هیات رئیسه برقرار نمیشود. دانشمند با اشاره به بیتوجهی اتاق بازرگانی تهران و ایران به تشکلها تصریح کرد: اتاق بازرگانی اهمیت خاصی به تشکلها نداد و آنها تبدیل به چرخ زاپاسی شدند که هر وقت لازم باشد زیر ماشین اتاق قرار بگیرند. وی با انتقاد از نحوه دعوت شدن اعضای اتاق به جلسات صبحانه کاری گفت: دعوتهای صورت گرفته در اتاق بازرگانی برای دیدار با مقامات دولتی در صبحانههای کاری حالت خاصی داشته است به شکلی که در اتاق به روی همه فعالان بخش خصوصی باز نیست. به تصرح وی هرکس ارتباط بهتری با رئیس اتاق بازرگانی داشته باشد به این جلسات دعوت میشود و هرکس که این رابطه را ندارد بهرغم عضویت حق حضور در این جلسات را ندارد. عضو اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از لابیگری برخی اعضا در اتاق بازرگانی با تجار و بازرگانان، تصریح کرد: اتاق بازرگانی نماینده بخش خصوصی نبوده و قانون اتاق آنقدر ضعیف است که هرکس در هیات رئیسه اتاق قرار میگیرد از عملکرد خود در این زمینه دفاع میکند.
اتاق موضعگیری شفافی درباره تولید ندارد
پیش از این نیز حسین راغفر، استاد دانشگاه و اقتصاددان درباره نفوذ دولتیها در اتاق بازرگانی گفته بود که «تفکر تجاری خاصی در اتاقهای بازرگانی وجود دارد که به سلطه واردات و تجارت توجه دارند و این مساله روی ماهیت اتاق بازرگانی تاثیر گذاشته است. راغفر با انتقاد از رویه فعلی اتاقهای بازرگانی تصریح کرد: متاسفانه اتاقهای بازرگانی بیش از اینکه در خدمت مصالح ملی و اقتصادی باشند و به بخش خصوصی کمک کنند، در خدمت یک گروه خاصی از تجار قرار گرفتهاند. به تصریح این استاد دانشگاه، افراد عضو اتاق بازرگانی سعی میکنند از ارتباط با افراد درون قدرت و جریانهای وابسته به آنها بهرهبرداری اقتصادی کنند و در خلاف جهت مصالح ملی و بخش خصوصی حرکت کنند. عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س) در این باره افزود: اتاق بازرگانی هیچ موضعگیری شفاف و روشنی درباره مسائل صادرات و واردات کشور ندارد و حزبی که بیشتر اعضای اتاق متعلق به آن هستند، منافع خود را در سکوت میبینند. راغفر به مشکلات سالهای اخیر اقتصاد ایران اشاره و خاطرنشان کرد: در سالهای اخیر تولید آسیب جدی دیده است. با این وجود مشاهده نشده که اتاق بازرگانی موضعگیری شفافی را در این باره ارائه کند و در واقع اعضای اتاق هیچگاه دغدغه تولید نداشتهاند. وی معتقد است: اعضای اتاق بازرگانی با ایجاد ارتباط با مسؤولان دولتی به دنبال سهیم شدن گروه خاصی در درآمدهای نفتی و گرفتن امتیازهایی برای خصوصیسازی هستند و با این ارتباطات انحصارهایی برای منافع اختصاصی خود ایجاد کردهاند. عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به افزایش قیمت ارز در چند سال اخیر، تصریح کرد: زمانی که قیمت ارز افزایش یافت و منافع ملی آسیب دید، اعضای اتاق بازرگانی در کمال تعجب سکوت کردند، زیرا به دنبال منافع عده خاصی بودند.