printlogo


کد خبر: 139667تاریخ: 1394/3/19 00:00
آینده سیاسی ترکیه با از دست رفتن اکثریت پارلمانی حزب حاکم «عدالت و توسعه» در هاله‌ای از ابهام فرو رفت
پایان هوس عثمانی

گروه بین‌الملل: غیرقابل پیش‌بینی‌ترین خواب سیاسی رجب پاشا،  تعبیری کابوس‌گونه داشت. برای اولین بار پس از 13 سال نصف بیشتر مردم ترکیه به پای صندوق‌های رای رفتند تا مشخصا بگویند دیگر رجب طیب‌اردوغان و حزب حاکم را نمی‌خواهند. با پایان روند شمارش آرای بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه  که با مشارکتی بی‌سابقه حدود 53 میلیون از 56 میلیون واجد شرایط را به پای صندوق‌ها کشید،  مشخص شد نه‌تنها حزب عدالت و توســعه به رهبــری سیاسی نخست‌وزیر و رهبری معنوی (اما غیرقانونی) رئیس‌جمهور  نتوانسته به اکثریت آرا دست پیدا کند بلکه از این پس با ورود رسمی حزب کردها به مجلس، معادلات سیاسی و قومیتی در آناتولی به شکل فزاینده‌ای پیچیده و غیرقابل
پیش‌بینی می‌شود. رسانه‌های ترکیه و جهان با عناوینی چون«سونامی سیاسی» و «بمب اتمی انتخاباتی» از تحولات اخیر این کشور یاد کرده‌اند و در اغلب تحلیل‌ها، اردوغان بزرگ‌ترین بازنده بوده است. او این انتخابات را به چشم یک رفراندوم برای تغییر قانون اساسی و تبدیل به نظام ریاستی می‌نگریست تا از این رهگذر اختیارات پست تقریبا نمادین ریاست جمهوری خود را افزایش دهد و به مدل آرمانی  سلطان- پرزیدنت و احیای جایگاه پادشاهی عثمانی در قالب دموکراسی دست یابد. اما «نه» قاطعی از ترک‌ها، کردها و دیگر اقلیت‌ها دریافت کرد. حزب عدالت و توسعه که از سال 2002 دولت و اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار  داشت این بار تنها  258  کرسی (با حدود 41 درصد آرا)  از 550 کرسی پارلمانی را به دست آورد  که ریزش 9 درصدی (حدود 70 کرسی)  را از انتخابات سال 2011  نشان می‌دهد. اگرچه «آک‌پارتی» هنوز در صدر قرار دارد اما نگرانی‌هایی روزافزون در کادر رهبری این حزب پدید آمده که نکند 3 حزب دیگر راه یافته به مجلس یعنی  حزب جمهوری‌خواه خلق CHP (با 132 کرسی)، حزب جنبش ملی MHP (با 81 کرسی)  و حزب عمدتا کردی دموکراتیک خلق HPD( با 79 کرسی)، با همه تفاوت‌ها و خصومت‌هایشان از بغض دیکتاتوری نوعثمانی اردوغان دست به ائتلافی تاریخی علیه او و حزبش بزنند. ائتلافی که اگرچه صرفا جنبه نمادین خواهد داشت - برای تشکیل دولت به دست‌کم به 276 کرسی ائتلافی نیاز هست- اما بت حزب حاکم را نزد افکار عمومی فرو خواهد ریخت. حتی وزیر دفاع دولت داوود اوغلو این احتمال را رد نکرده است که 3 حزب رقیب با هم ائتلاف کنند. شنیده‌ها حاکی از آن است که در هیات رئیسه آک‌پارتی، برخی در شایستگی اردوغان به‌عنوان رهبر معنوی‌شان تردید کرده‌اند و معتقدند واکنش منفی اکثریت جامعه به این حزب، ناشی از تخطی دیکتاتور کاخ «آق‌سرا» از جایگاه بی‌طرف سنتی رؤسای جمهور در انتخابات پارلمانی و حمایت علنی اما غیر قانونی‌اش از حزب عدالت و توسعه است. در همین حال، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گزارش داد سران 3 حزب مخالف اردوغان اعلام کرده‌اند با حزب عدالت و توسعه ائتلاف نخواهند کرد آن هم در شرایطی که «عدالت و توسعه» برای تشکیل دولت 17 کرسی کم دارد.
جشن تاریخی کردها
 در این میان بدون تردید کردها بزرگ‌ترین برنده بودند. حزب دموکراتیک‌ خلق در حالی از میان 20 حزب با کسب 13 درصد آرا برای نخستین‌بار به مجلس راه یافت که به نظر می‌رسد با ورود آنها به مجلس معادلات قدرت در آنکارا دچار تغییرات شگرفی خواهد شد که بویژه تاثیر خود را در سیاست پان‌ترکیستی بازگشت به عثمانی دولت و سیاست خارجی ضدیت با همسایگان نشان خواهد داد.
به دنبال شگفت‌انگیز‌ترین اتفاق این انتخابات یعنی ورود تاریخی نخستین حزب کردها به پارلمان،  شامگاه یکشنبه هزاران شهروند کردتبار از شرق تا غرب آناتولی، از دیاربکر تا  استانبول به خیابان‌ها ریختند و به جشن و شادمانی پرداختند. براساس قانون ترکیه احزاب برای ورود به پارلمان ترکیه باید بیش از 10 درصد آرا را از آن خود کنند و این برای نخستین بار بود که یک حزب کردها، حزب چپ‌های دموکراتیک خلق‌ها، بیشتر از 10 درصد آرا را کسب می‌کرد.   پیروز دیگر انتخابات زنان بودند. در مجموع 96 نماینده زن کرسی‌هایی در پارلمان را به دست آورده‌اند در حالی که در انتخابات پارلمانی سال 2011 میلادی 79 نماینده زن وارد
پارلمان شده بودند.
رأی یک  ترکیه‌ای به داعش
بسیاری می‌گویند اردوغان و حزبش در انتخابات روز یکشنبه ترکیه، چوب حمایت‌های کورکورانه‌شان از تروریست‌های تکفیری عراق و سوریه را خوردند. تروریست‌هایی که به گواهی بسیاری از مردم این کشور آزادانه در شهرهای جنوبی می‌چرخند. در همین ارتباط حامیان داعش در ترکیه  تصویری از برگه رای یکی از رای‌دهندگان  انتخابات پارلمانی را منتشر کرده‌اند که در آن به داعش رای داده شده است. به گزارش پایگاه اینترنتی بوابه‌الفجر، روی این برگه رای که در شبکه توئیتر منتشر شد،  لوگوی داعش و عبارات «حکم تنها برای خداست» نوشته شده است. یک عنصر داعشی به نام مصمم دولاوی این برگه را درحساب توئیترش  گذاشت و نوشت: «یاران ترک برای رای دادن به نفع دولت اسلامی (داعش) به پای صندوق‌های رای رفتند و پرچم دولت را داخل صندوق‌های رای انداختند».


Page Generated in 0/0222 sec