وسام کی روز و یان تیمبرلیک: انتشار ده‌ها هزار سند و یادداشت دیپلماتیک محرمانه مربوط به عربستان سعودی، دیپلماسی دسته‌چکی ریاض را برملا کرد. با این وجود مقامات رژیم عربستان تلاش می‌کنند اسناد و نامه‌های افشاشده را کم‌اهمیت بشمارند و لطمات ناشی از آن بر وجهه کشورشان را ناچیز قلمداد کنند.
اسناد و پیام‌های محرمانه افشاشده مربوط به عربستان سعودی توسط پایگاه اینترنتی ویکی‌لیکس که در عین حال به زعم کارشناسان محتوای آنها دور از انتظار هم نیست، عمدتا نشان‌دهنده این واقعیت است که عربستان که از کشورهای ثروتمند نفتخیز خلیج‌فارس محسوب می‌شود، غالب اوقات برای جلب حمایت رسانه‌های بزرگ جهان عرب و شخصیت‌های سیاسی خاورمیانه به دلارهای نفتی متوسل شده است.
پایگاه اینترنتی ویکی‌لیکس که تاکید کرده است حدود نیم میلیون سند محرمانه در اختیار دارد، انتشار 70 هزار سند در دسترس خود را آغاز کرده است که بخشی از آنها به ارتباطات میان سفارتخانه‌ها، تبادل نامه‌های الکترونیکی میان دیپلمات‌ها و همچنین یادداشت‌های تهیه‌شده توسط دیگر نهادها و ارگان‌های رسمی عربستان سعودی مربوط می‌شود. این افشاگری‌ها که کاربران اینترنت نیز در مقیاس وسیعی میان خود رد و بدل کرده‌اند، در حالی صورت گرفته است که عربستان سعودی از اواخر مارس گذشته در رأس یک ائتلاف نظامی مرکب از چند کشور عرب، عملیاتی نظامی را ضد انصارالله یمن آغاز کرده است و به علت کارنامه ضعیف خود در رعایت حقوق بشر نیز با انتقادات فزاینده برخی کشورها، سازمان‌ها و گروه‌های حامی حقوق بشر روبه‌رو است.
یک مسؤول عربستان سعودی که خواست نامش فاش نشود به خبرگزاری فرانسه اعلام کرد افشای اسناد و یادداشت‌های دیپلماتیک مربوط به عربستان، رهبران ریاض را زیاد آشفته نکرده است. این مسؤول عربستانی در عین حال اذعان کرد این افشاگری‌ها می‌تواند برخی شخصیت‌های سعودی را که نامشان در یادداشت‌های افشاشده ذکر شده است، دچار دردسر کند.
در حالی که مقامات ریاض پیوسته از شهروندان خود می‌خواهند از رد و بدل کردن محتوای اسناد و یادداشت‌های افشاشده توسط ویکی‌لیکس درباره عربستان سعودی خودداری کنند، این مقام سعودی ابراز اطمینان کرد اسناد منتشرشده هیچ چیز غافلگیرکننده‌ای نداشته است. مسؤولان ویکی‌لیکس مشخص نکرده‌اند که این اسناد و یادداشت‌های محرمانه را از چه منبعی تهیه کرده‌اند اما به یک سرقت انفورماتیک که مه گذشته در عربستان سعودی صورت گرفته است، اشاره می‌کنند. این افشاگری‌ها نشان می‌دهد عربستان سعودی به برخی احزاب و گروه‌های سیاسی لبنان و برخی رسانه‌های بزرگ جهان عرب کمک‌های مالی قابل توجهی کرده است تا بتواند نفوذ دیپلماتیک خود را گسترش دهد.
اسناد افشاشده حاکی از آن است که شبکه تلویزیونی ام‌تی‌وی(MTV) لبنان که از طرفداران و حامیان جناح 14 مارس (مخالف جنبش شیعی حزب‌الله لبنان و همچنین بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه) محسوب می‌شود، 2 میلیون دلار حمایت مالی از عربستان سعودی دریافت کرده است تا در ازای آن از مواضع عربستان سعودی حمایت کند.
اسناد افشاشده توسط ویکی‌لیکس نشان می‌دهد روزنامه‌نگاران، سیاستمداران و دیگر شخصیت‌ها از جناح‌های مختلف بویژه در لبنان حمایت‌های مالی از عربستان سعودی مطالبه کرده و پاسخ ریاض نیز به این تقاضاها به میزان وفاداری درخواست‌کنندگان کمک‌های مالی به رژیم عربستان بستگی داشته است.
طبق اسناد افشاشده توسط ویکی‌لیکس که بخش‌هایی از آن را روزنامه لبنانی الاخبار، نزدیک به جنبش حزب‌الله لبنان، منتشر کرده است، مقامات عربستان سعودی حتی برای صدور روادید و ارسال دعوتنامه برای روزنامه‌نگاران و سیاستمداران نیز همین اصل را ملاک قرار داده و کاملا گزینشی عمل کرده‌اند تا مبادا شخصیت‌هایی که از نظر آنها مظنون به شمار می‌روند، از حمایت‌ها و عنایات شاهزادگان سعودی بهره‌مند شوند.
«عبدالوهاب بدرخان»، تحلیلگر عربستانی که در لندن مستقر است، می‌گوید اسناد و یادداشت‌های محرمانه‌ای که تا این مرحله منتشر شده‌اند، افشاکننده اسرار دولتی نیست و صرفا امور و وقایعی را که در عرصه سیاست و دیپلماسی کاملا رایج است، منعکس می‌کند. این کارشناس سعودی افزود: «درست همانند کشورهای غربی، عربستان سعودی نیز برای اینکه بتواند برای خود حامیان و متحدانی دست و پا کند، تلاش می‌کند و این مساله که مقامات ریاض برای افزایش نفوذ و فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی خود از برخی گروه‌ها حمایت‌های مالی به عمل می‌آورند، یک راز نیست. در مجموع به نظر من خسارت‌ها و لطماتی که از این افشاگری‌ها متوجه عربستان سعودی می‌شود، ناچیز خواهد بود».
ویکی‌لیکس همچنین افشا کرده است یکی از پسران «اسامه بن لادن»، سرکرده پیشین شبکه تروریستی القاعده، پس از انتشار خبر کشته شدن پدرش توسط کماندوهای آمریکایی در خاک پاکستان، از دولت آمریکا گواهی مرگ پدرش را درخواست کرده است.
یک سند افشاشده دیگر همچنین نشان می‌دهد دولت فرانسه در سال 2012 از عربستان سعودی برای ذخیره کردن تسلیحات، مهمات و تجهیزات نظامی مورد نیاز واحدهای مبارزه با دزدی دریایی، درخواست کمک کرده است.
برخی پیام‌ها و یادداشت‌های افشاشده دیگر توسط پایگاه اینترنتی ویکی‌لیکس از زندگی‌های مجلل و هزینه‌های سرسام‌آور زندگی اعضای خاندان سلطنتی عربستان سعودی پرده برداشته و به‌عنوان مثال به موردی اشاره کرده است که صورتحساب پرداخت‌نشده یکی از دختران مقامات آل‌سعود در سال 2009 به یک شرکت تاکسی‌های لوکس در سوییس بیش از یک میلیون یورو بوده است.
همچنین برخی از اسناد افشاشده توسط ویکی‌لیکس به مشاجرات موجود میان وزارتخانه‌های امور خارجه و کشور عربستان سعودی درباره صدور روادید برای «نانسی عجرم»، خواننده معروف لبنانی که می‌خواست به همراه همسرش به عربستان سفر کند، مربوط می‌شود.
کارشناسان و تحلیلگران می‌گویند اسناد و یادداشت‌های افشاشده درباره عربستان سعودی بیشتر از هر چیز نشان‌دهنده اراده این کشور سنی برای مقابله با توسعه‌طلبی ایران شیعه‌مذهب است.
«الی هندی»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه نتردام لویزه می‌گوید: «اسناد و
پیام‌های منتشرشده در واقع چهره مخدوشی از واقعیت را نشان می‌دهد چرا که ایران نیز شبکه‌های خاص خود را برای حمایت از مخالفان سعودی در عرصه سیاسی، رسانه‌ای و حتی نظامی دارد».
خبرگزاری فرانسه