آلبرت کارنستیل: طرفهای مذاکرهکننده درباره برنامه هستهای ایران به جمعبندی دست یافتند. با این همه، مسالهای که مورد بحث داغ بین سران سیاسی و روشنفکران قرار دارد این است که «آیا این توافق خوبی است؟» پاسخ منطقی به این سوال، سوالی دیگر است: اینکه این توافق در مقایسه با چه توافقی خوب است؟ تقریباً همه کسانی که معتقدند توافقنامه احتمالی توافقنامه خوبی نیست، مبنای مقایسه خود را «توافقنامهای بهتر» میدانند. اما این واقعاً عملی نیست. همه، توافقنامهای را ترجیح میدهند که معتقدند از توافقنامه احتمالی بهتر خواهد بود. اختلافات بر سر این بروز میکند که توافقنامه بهتر چگونه توافقنامهای است و آیا امکان دستیابی به آن وجود دارد.
توافقنامه احتمالی توانایی ایران در تولید اورانیوم یا پلوتونیوم غنیشده در سطح بالا را - که برای ساخت سلاح هستهای لازم است- 10 تا 15 سال محدود خواهد کرد. در نتیجه، زمانی که ایران برای تولید مواد کافی برای ساخت بمب اتم نیاز خواهد داشت، از 2 تا 3 ماه در حال حاضر به یک سال یا بیشتر افزایش خواهد یافت. زمان فرار هستهای یک ساله این امکان را برای جهان فراهم خواهد کرد تا دستکم یک سال از زمان شناسایی نقض تعهدات ایران تا ساخت نخستین بمب هستهای در این کشور فرصت در اختیار داشته باشد.
افزایش زمان فرار هستهای ایران از طریق تدابیری همچون کاهش تعداد سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم، ممنوعیت تولید اورانیوم غنیشده در سطح بالا، کاهش ذخایر اورانیوم کم غنیشده، کاهش توانمندی تولید پلوتونیوم، و ممنوعیت جداسازی پلوتونیوم از سوخت مصرفشده رآکتور هستهای محقق خواهد شد. راستیآزمایی درباره تبعیت ایران از مفاد توافقنامه احتمالی نیز از طریق نظارت و بازرسی تاسیسات هستهای اعلامشده ایران، دسترسی مدیریتشده به سایتهای مشکوکی که ایران اعلام نکرده است، و تدابیر دیگری که در توافقنامه قید میشود، صورت خواهد گرفت. در ازای این محدودیتها، ایران همزمان با اجرای توافقنامه از کاهش تحریمها برخوردار خواهد شد. اما مسالهای که باید روی آن تمرکز کنیم این است که «این توافقنامه به اندازه کافی خوب هست؟» زیرا ما به ایران اعتماد نداریم که یک توافقنامه رسمی را اجرا کند و به آن متعهد باشد. تشریح جزئیات مربوط به محدودیتهایی که قرار است علیه ایران اعمال شود و تدابیری که برای راستیآزمایی تبعیت این کشور از تعهدات خود اتخاذ خواهد شد، و شناسایی بموقع هرگونه نقض تعهدات ایران، ضروری است. اتخاذ چنین رویکردی بود که منجر به موفقیت آمریکا در مذاکرات کنترل تسلیحاتی با شوروی سابق شد، و این رویکرد این بار نیز باید موجب موفقیت ما شود.
اگر تنها مساله مورد اهمیت برای ما محدود کردن برنامه هستهای ایران باشد، در آن صورت، امضای توافقنامه از اینکه هیچ توافقنامهای امضا نشود بهتر خواهد بود. از این گذشته، توافقنامه احتمالی موجب افزایش زمان فرار هستهای ایران برای ساخت سلاح هستهای خواهد شد و زمان کافی را برای تدابیر لازم برای راستیآزمایی در اختیار ما قرار خواهد داد؛ تدابیری که فراتر از تدابیر فعلی براساس انپیتی خواهند بود. توافقنامهای که قرار است امضا شود نقاط ضعفی نیز دارد که از جمله میتوان به قانونی شدن برنامه غنیسازی ایران و کاهش تحریمها اشاره کرد که موجب دسترسی ایران به وجوهی میشود که ممکن است برای افزایش توانمندیهای نظامی این کشور، حمایت [ادعایی] از تروریسم، یا نفوذ ایران در خاورمیانه مورد استفاده قرار گیرد.
ممکن است بین افراد مختلف بر سر نقاط قوت و ضعف توافقنامه اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد. اگر مذاکرات منجر به حصول توافق شود و شرایط برای اجرای توافقنامه فراهم شود، در آن زمان میتوان قضاوت کرد که آیا این توافقنامه به اندازه کافی خوب هست یا خیر. پیشبینی من براساس اطلاعات موجود این است که این توافقنامه به اندازه کافی خوب خواهد بود. به این معنا که موجب تقویت امنیت آمریکا و متحدانش خواهد شد.
پایگاه اینترنتی نشنالاینترست