فرانسین کیفِر: رهبران دموکرات‌ها در آمریکا تصمیم گرفته‌اند قانونگذاران دموکرات را به اجبار وارد ائتلاف حمایت از توافق هسته‌ای ایران نکنند بلکه تصمیم‌گیری درباره دادن رأی مثبت یا منفی به توافق هسته‌ای ایران را به تک تک قانونگذاران دموکرات واگذار کرده‌اند.
از نظر گروهی مهم از قانونگذاران دموکرات در سنای آمریکا، وفاداری عاملی مهم در رأی آنها به توافقنامه تاریخی با ایران محسوب نمی‌شود.
آنها همچنین توجهی به میراثی که باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا از خود بجا می‌گذارد، ندارند اما تصویب این توافقنامه در کنگره آمریکا یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای اوباما در زمینه سیاست خارجی محسوب می‌شود.
از نظر برخی از سناتورهای دموکرات که هنوز درباره رأی خود به توافقنامه هسته‌ای ایران تصمیم‌گیری نکرده‌اند، رأی‌گیری درباره آن -که در ماه سپتامبر انجام خواهد شد- رأی براساس وجدان محسوب می‌شود. این در حالی است که جمهوری‌خواهان مخالفت خود را با این توافق کاملا اعلام کرده‌اند. دیک دوربین، سناتور دموکرات از ایلی نویز اعلام کرد: «تصمیم‌گیری درباره جنگ و صلح تصمیماتی براساس وجدان هستند و نمی‌توان براساس اجبار کسی را به دادن رأی مثبت یا منفی ترغیب کرد.»
این در حالی است که سناتور دموکرات بن‌کاردین از مریلند هفته گذشته در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد رأی به توافقنامه هسته‌ای ایران را به صدور مجوز برای استفاده از نیروی نظامی تشبیه کرد.
کاردین -که یکی از سناتورهای بلندپایه دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا است- گفت: «این تصمیمی مهم و بزرگ است که اعضای سنا باید اتخاذ کنند.»
او همچنین گفت: «رأی‌گیری قانونگذاران باید بر این اساس باشد که چه اقدامی به نفع کشور است.» وجود موضوعات متعدد سبب شده است ده‌ها سناتور دموکرات درباره دادن رأی به توافق هسته‌ای ایران مردد باشند و هنوز در این باره تصمیم‌گیری نکرده‌اند. برخی از قانونگذاران نیز از اظهارنظر در این باره خودداری می‌کنند. برخی دیگر نیز به پیامدهای خطرناکی اشاره می‌کنند که این توافقنامه می‌تواند برای منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) و موقعیت آمریکا در جهان و همچنین شرایط اسرائیل داشته باشد. کریس کانز، سناتور دموکرات از دلاوِر که از اعضای کمیته روابط خارجی سنای آمریکاست، اعلام کرد: «هنوز شمار زیادی از قانونگذاران در این باره تصمیم‌گیری نکرده‌اند و رأی آنها می‌تواند تأثیری مهم بر کشور ما داشته باشد. باید این موضوع را در نظر بگیریم که جهانیان چگونه به ما خواهند نگریست و درک آنها از ما به عنوان یک همپیمان چه خواهد بود.»
او همچنین خاطرنشان کرد: «فکر می‌کنم دادن رأی درباره این توافق باید براساس وجدان باشد. این رأی‌گیری منعکس‌کننده این موضوع است که سناتورهای آمریکایی فراتر از منافع سیاسی و حزبی به این توافق رأی خواهند داد.»
نمایندگان دلاوِر حدود هزار تماس تلفنی از افراد مختلف دریافت کرده‌اند و تاکنون دیدگاه آنها در ارتباط با توافق هسته‌ای ایران 50 -50 برآورد شده است.
سناتور کانز به دشواری‌های پیش‌رو درباره تصمیم‌گیری قانونگذاران آمریکایی درباره توافق هسته‌ای ایران اشاره کرده است. به گفته کانز، رد توافقنامه هسته‌ای از یک سو سبب بروز پیچیدگی‌های قابل توجهی در روابط آمریکا با همپیمانانی خواهد شد که در مذاکرات هسته‌ای با ایران حضور داشتند و برای دستیابی به این توافق سخت تلاش کردند، توافقی که سبب برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده علیه ایران در ازای محدود شدن شدید برنامه هسته‌ای ایران می‌شود. او همچنین گفت: از سوی دیگر، تصویب توافقنامه هسته‌ای ایران در کنگره در مواجهه با مخالفت قطعی مقامات اسرائیلی با این توافقنامه و همچنین نگرانی‌های شدید دیگر همپیمانان آمریکا در منطقه «پیامدهایی در پی خواهد داشت.»
این در حالی است که کاخ سفید می‌گوید توافقی که سبب جلوگیری ایران از دستیابی به یک بمب به مدت بیش از یک دهه می‌شود بسیار بهتر از وجود ایران افسارگسیخته است. اما بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل این توافقنامه را محکوم و اعلام کرد توافقنامه هسته‌ای سبب می‌شود زیرساخت‌های هسته‌ای ایران دست نخورده باقی بماند.
او می‌گوید ایران در مسیر دستیابی به «زرادخانه‌ای بسیار بزرگ‌تر هسته‌ای» قرار دارد. به گفته نتانیاهو، توافقنامه هسته‌ای سبب دسترسی ایران به حجم قابل توجهی از پول برای ایجاد آشوب در کشورهای همسایه می‌شود.
نگرانی‌های اسرائیل نقش مهم در دیدگاه‌های سناتور دموکرات چاک شومر از نیویورک و دیگر قانونگذاران یهودی در کنگره آمریکا ایفا می‌کند. سناتور شومر همانند کاردین -که او نیز یهودی است- می‌گوید می‌خواهد فراتر از دیدگاه‌های حزبی در این باره تصمیم‌گیری کند.
این سناتور هفته گذشته در مصاحبه با استیو کورناکی، خبرنگار شبکه ام‌اس‌ات بی‌سی گفت: «من اجازه نمی‌دهم فشارهای حزبی یا هر عامل دیگر بر تصمیم‌گیری من تأثیر بگذارد. من تنها این موضوع را در نظر می‌گیرم که چه تصمیمی پیش از هر چیز به نفع آمریکاست و اینکه چه تصمیمی برای اسرائیل خوب است زیرا رویکرد اسرائیل اهمیت زیادی دارد.»
بعید به نظر می‌رسد جمهوری‌خواهان بتوانند نظر مثبت دوسوم قانونگذاران را در سنا و مجلس نمایندگان برای ملغی کردن حق وتوی رئیس‌جمهور آمریکا به دست آورند.
اما نه رئیس‌جمهور آمریکا و نه مخالفان توافقنامه هسته‌ای چنین کاری انجام نخواهند داد.
از زمان اعلام خبر دستیابی به توافقنامه هسته‌ای در روز 14 ژوئیه، رئیس‌جمهور آمریکا و معاون او شخصا با قانونگذاران گفت‌وگو کرده‌اند و این هفته برخی از اعضای کابینه اوباما در کنگره حضور یافتند و به ارائه توضیحاتی درباره توافق هسته‌ای ایران پرداختند.
آنها برای ارائه اطلاعاتی درباره توافق هسته‌ای به کنگره رفتند نه اینکه بخواهند در پی جلب حمایت از میراث رئیس‌جمهور آمریکا باشند.
روز پنجشنبه، باراک اوباما با ده‌ها عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در کاخ‌سفید دیدار کرد. او گفت امکان دستیابی به توافقی بهتر از این وجود نداشت. نشریه پولیتیکو نوشت اوباما همچنین به آنها گفت که باید در مقابل مخالفان توافق هسته‌ای بایستند.
رئیس‌جمهور آمریکا از آنها خواست در حال حاضر حمایت خود را از توافق هسته‌ای اعلام کنند تا مانع از هر گونه لابی شدید از سوی گروه‌های حامی اسرائیل شوند، گروه‌هایی که در تلاش برای رد توافقنامه هسته‌ای ایران هستند.
این در حالی است که در شبکه‌های تلویزیونی آمریکایی تبلیغاتی در مخالفت با توافقنامه هسته‌ای پخش می‌کنند. اعضای کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل موسوم به آیپک -که گروه لابی قدرتمند حامی اسرائیل است- هفته آینده در کنگره حضور خواهند یافت. وال‌استریت‌ژورنال گزارش داد آنها امیدوارند بتوانند سبب بروز مخالفت‌ها از همان نوعی شوند که اوباما درباره برنامه بهداشتی‌اش طی تابستان سال 2009 با آن مواجه شده بود.
این یک رأی‌گیری مهم برای قانونگذاران آمریکایی محسوب می‌شود.
جیم کانلی، سخنگوی سابق هری رید سناتور دموکرات از نوادا می‌گوید قانونگذاران آمریکایی همچنین باید درباره منافع آمریکا قضاوت کنند.
او همچنین گفت: «این یک رأی‌گیری فراحزبی است و پیامدهای ژئوپلتیکی فراوانی دارد. تصمیم‌گیری در این باره بسیار دشوار است.»
او در حقیقت بر این باور است که اعمال فشار از سوی کاخ سفید برای دادن رأی مثبت به این توافقنامه می‌تواند نتایجی معکوس در پی داشته باشد.
کریستین ساینس مانیتور