در حالی که پس از سقوط دومین هواپیمای مسافری روسی در شمال آفریقا، مسکو بیم توطئهای بینالمللی علیه خود را دارد، گمانهزنیهای مداوم مقامات آمریکایی و انگلیسی درباره دلایل سقوط نخستین هواپیما بسیار سوءظنبرانگیز است و نشان میدهد غرب در حال بهرهبرداری از این سوانح هوایی رقیب شرقی خود است.
در فاصله بامداد شنبه 9 آبانماه تا بامداد چهارشنبه 13 آبانماه جاری ابتدا هواپیمای ایرباس 321 مسافری متعلق به خطوط هوایی روسی «کوگالی ماویا» که به طرف سنتپترزبورگ در پرواز بود در صحرای سینا سقوط کرد و سپس هواپیمای ترابری آنتونوف روسی در نزدیکی فرودگاه جوبا، پایتخت سودانجنوبی سقوط کرد. 224 مسافر و خدمه ایرباس 321 و
همچنین 41 سرنشین و خدمه آنتونوف کشته شدند. اما در حالی که شاخه مصری داعش موسوم به ولایت سینا مسؤولیت سانحه اول را با ادعای انتقام از روسها به خاطر حمله به آنها در سوریه بر عهده گرفته است، تقریبا تمام اطلاعات موجود حاکی از آن هستند که داعش دستکم از روی زمین توانایی انهدام ایرباس 321 را در ارتفاع
30 هزارپایی نداشته است. از طرف دیگر در حالی که هیچ گروه شناختهشده تکفیری در سودان جنوبی وجود ندارد، هیچ گروه تروریستی هم مسؤولیت سقوط دوم را در اطراف نیل سفید بر عهده نگرفته است. سفارت روسیه در اوگاندا اعلام کرده که در حال بررسی حادثه است و در حالی که مقامات هوایی مسکو عامل نقص فنی یا خطای خلبان را در سقوط سینا رد کردهاند، بعید است سقوط آنتونوف در سودانجنوبی هم صرفا یک سانحه عادی بوده باشد.
اما تفاوت بزرگ سقوط نیل سفید با سقوط سینا که میتواند سرنخهایی از احتمال توطئهای هوایی علیه مسکو را آشکار کند، جان به در بردن یکی از اعضای تیم هدایتکننده هواپیمای آنتونوف و یک کودک از این حادثه طبق اعلام سخنگوی دفتر ریاستجمهوری سودانجنوبی است.
پس از هر دو حادثه، رسانههای روسی موضعی محتاطانه درباره دلایل سوانح در پیش گرفتهاند و دفتر ریاستجمهوری پوتین نیز اعلام کرده که بررسی دلایل اصلی این سوانح چند ماه زمان میبرد. اما در طرف مقابل نهتنها رسانههای غربی بلکه مهمترین رهبران غرب در واشنگتن و لندن رسما انفجار بمب را دلیل سقوط هواپیمای روسی در مصر اعلام کردهاند.
دیوید کامرون، نخستوزیر انگلیس و متعاقب او باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا هر دو روز پنجشنبه به فاصله چند ساعت اعلام کردند که ایرباس 321 روسی بهخاطر انفجار بمب در ارتفاع بالا متلاشی شده است اما مشخص نکردند که این بمب داخل آن بوده یا موشکی بوده که به سویش شلیک شده است؟ اوباما در گفتوگو با پایگاه رادیویی سیاتل گفت احتمالا انفجار بمب، علت سقوط یک فروند هواپیمای مسافری روسیه در شبهجزیره سینای مصر بوده است: «من فکر میکنم این احتمال وجود دارد که بمبی در هواپیما بوده باشد. ما [پیگیری] این مساله را بسیار جدی میگیریم». این یک روز پس از آن بود که شبکه سیانان گزارش داد، گروه تروریستی داعش یا گروههای وابسته به آن بمبی را در هواپیمای مزبور کار گذاشتهاند. اما مساله اینجاست که گروه تروریستی ولایت سینا وابسته به داعش در اطلاعیه روز شنبه گذشته خود مدعی شده بود که هواپیمای روسی را با موشک روی دوشی زمین به هوا هدف قرار داده است که با ادعای آمریکاییها تناقض دارد.
شبهجزیره عمدتا صحرایی سینا در سالهای اخیر شاهد حضور گروهکهای تروریستی القاعده و داعش بوده است که طی یک سال اخیر ارتش مصر در آن عملیات هوایی انجام میدهد. اما مساله اینجاست که همانند تروریستهای تکفیری جنوبغربی سوریه (مرز لبنان و جولان اشغالی) این تروریستها نیز تمام حملاتشان را بر اهداف عربی متمرکز کردهاند و هیچ حمله جدی به اهداف اسرائیلی در سرزمینهای اشغالی انجام ندادهاند. به عبارت دیگر تروریستهای جولان و سینا به شکلی مرموز همیشه به نفع اسرائیل عمل میکنند. مساله دیگر اینجاست که جز نیروهای امنیتی مصری، صحرای سینا تحت کنترل سامانههای راداری و ماهوارهای پیشرفتهای است که آمریکا در اختیار اسرائیلیها قرار داده است اما به نظر میرسد پس از گاف بیانیه داعش در این باره، حالا مقامات غربی سعی دارند تا تنها مصر را مقصر جلوه دهند و بمبگذاری - احتمالا درون هواپیما - را مطرح میکنند و با آنکه کاملا پیداست داعشیها درباره دست داشتنشان در این حادثه لاف زدهاند، باز هم داعش را در مقابل روسیه قرار میدهند، داعشی که در سوریه تحت حملات جنگندههای روسی است. بنابراین به نظر میرسد دستکم سقوط سینا مستقیما اهداف آمریکا، انگلیس و اسرائیل را به منظور هزینه ایجاد کردن برای روسها بهخاطر حضور نظامیشان در غائله شام تامین میکند. همچنین ضربه زدن به روابط در حال گسترش و تعمیق روسیه و مصر که هم به زیان واشنگتن و هم تلآویو است، میتواند یکی از اهداف نهفته در پس این حمله باشد. از طرف دیگر آمریکا و رژیم صهیونیستی احتمالا به این طریق تلاش کردهاند این پیام را به مسکو برسانند که توان ضربه زدن به منافع روسیه در سراسر نقاط جهان را دارند. بدین معنی که سانحه آنتونوف در سودانجنوبی نیز دنباله همین پیام مهلک بوده است. در عین حال سکوت عجیب کرملین درباره حادثهای چنین بااهمیت را باید سکوتی راهبردی دانست، چراکه پوتین نمیخواهد عملیاتش در سوریه تحت تاثیر این تهدید غربی- صهیونیستی قرار گیرد. اگر این فرضیه را تا اینجا پذیرفته باشیم، دور از انتظار نیست که این اقدام با هماهنگی با آمریکا صورت گرفته. البته میتوان فرض کرد که سعودیها در اجرای این عملیات تروریستی از تلآویو و واشنگتن وکالت داشتهاند. هفته پیش «بروس ریدل» از مسؤولان سابق سازمان سیا در پایگاه آمریکایی «المانیتور» نوشته بود که اگر عملیات نظامی روسها در سوریه به همین شدت و روند ادامه پیدا کند، آنها باید در انتظار واکنش جدی گروههای تروریستی مسلح وابسته به عربستان سعودی در سوریه باشند، چون عربستان سعودی هرگونه تغییر موازنه میدانی در سوریه به سود اسد را نمیپذیرد. شنیده میشود دستگاههای امنیتی روسیه نیز به این نتیجه رسیدهاند که چهبسا سانحه سقوط هواپیمای روسیه در صحرای سینا به دست عربستان سعودی و اسرائیل و با نظارت مستقیم و هماهنگی با آمریکا صورت گرفته باشد. آنچه این احتمال را تقویت میکند، گزارشهای خبری انتشاریافته در رسانههاست که افشا کردند یازدهم ماه گذشته میلادی یک هیات امنیتی سعودی به منطقه «بیسان» در سرزمینهای اشغالی سفر و در آنجا با مسؤولان دستگاههای اطلاعاتی و جاسوسی اسرائیل دیدار و گفتوگو داشته است. دستگاههای امنیتی روسی تاکید میکنند که احتمالا اقدام نظامی - امنیتی علیه روسیه موضوع مورد بحث 2 طرف سعودی - اسرائیلی در این دیدار بوده تا عملیات این کشور در سوریه را به نوعی متوقف کند.
سومین سانحه هوایی متوالی روسها
روز چهارشنبه ۲ هواپیمای روسی دچار سانحه هوایی شدند. بلافاصله پس از سقوط یک فروند هواپیمای مسافری آنتونف در سودانجنوبی که ۴۱ کشته برجای گذاشت، یک فروند هواپیمای دیگر نیز در منطقه کریمه سقوط کرد و
۴ سرنشین آن کشته شدند. هواپیمای ساقطشده در شبهجزیره کریمه از نوع «کسنا» بود.