گروه اجتماعی: چند روزی از وقوع توفان و سیلاب در استان‌های شمالی کشور گذشته است اما همچنان مشکلات ساکنان این نواحی پابرجاست و امدادرسانی‌های صورت گرفته نتوانسته رضایت آنها را جلب کند. قطع برق طولانی‌مدت و به دنبال آن بروز مشکلاتی مانند تهیه نان و صد البته کمبود آب آشامیدنی و گل‌آلود شدن آب شرب تنها بخشی از مشکلات ساکنان منازلی است که توفان مازندران سقف آنها را با خود برده است. امید مردم در چنین مواقعی به سازمان مدیریت بحران و نیروهای امدادی است اما بی‌برنامگی و سوءمدیریت‌های انجام گرفته در حوادث مشابه گذشته مانند توفان تهران، بارش برف سنگین در شمال یا وقوع سیلاب در نواحی گوناگون باعث شده ساکنان مناطق بحران‌زده چندان روی تدبیر دولت حساب نکنند و خودشان یک‌تنه هم برای جبران خسارات مالی و هم برای سروسامان دادن به وضعیت زندگی‌شان دست به کار شوند. هرچند تمام دستگاه‌های امدادی و عملیاتی در جریان توفان و سیل استان‌های شمالی برای کمک به مردم بسیج شده‌اند و معاون اول رئیس‌جمهور هم برای رفع مشکلات دستور ویژه صادر کرده است اما شواهد موجود و گفت‌وگو با ساکنان مناطق حادثه دیده چیز دیگری می‌گوید و به نظر می‌رسد ساکنان استان‌های شمالی کشور امیدی به وعده‌های مطرح شده ندارند. این موضوعی است که نمایندگان استان مازندران در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» ضمن تایید آن، از نبود مدیریت صحیح و به تبع آن شکل‌گیری بحران مدیریتی در هنگام بروز حوادث انتقاد کردند.
تاخت و تاز سیل با 7 کشته و 51 مصدوم
وقوع توفان و سیلاب در استان‌های شمالی و شمال غربی کشور تاکنون 7 کشته و 51 مجروح بر جا گذاشته است. ناصر چرخساز، رئیس سازمان امداد و نجات هلال‌احمر با اشاره به وقوع سیل در استان‌های مازندران، گلستان، سمنان، اردبیل و آذربایجان‌شرقی اظهار داشت: متاسفانه در این سیل 4 نفر در استان گلستان و 3 نفر نیز در مازندران جانشان را از دست دادند. وی با اشاره به مجروحان سیل و توفان یادآور شد: 48 نفر در استان مازندران و 3 نفر نیز در استان گلستان مجروح شدند که در استان گلستان امدادگران هلال‌احمر مجروحان را به مراکز درمانی منتقل کردند.
خسارت ۱۷۰ میلیاردی توفان در مازندران
علاوه بر این براساس اعلام استاندار مازندران توفان بیش از 170 میلیارد تومان به حوزه‌های گوناگون در این استان خسارت وارد کرده است. ربیع فلاح‌جلودار، استاندار مازندران در این‌باره عنوان کرد: بر اثر توفان 130 میلیارد تومان به حوزه کشاورزی، 13 میلیارد تومان به حوزه مسکن، تجاری و معیشت و 27 میلیارد تومان به تأسیسات زیربنایی استان خسارت وارد شده است. به گفته وی، شدت توفان به حدی بود که نزدیک 500 تیر برق شکسته شد،
25 ترانس و 50 تابلوی برق خسارت دید و بیش از هزار مورد پارگی سیم‌های برق در شهرهای آمل، بابل، قائمشهر و ساری اتفاق افتاد.
خسارت توفان به 18 اثر تاریخی مازندران
در همین حال به نظر می‌رسد آثار تاریخی استان مازندران هم از گزند توفان در امان نمانده و دچار آسیب شده‌اند. مهدی ایزدی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران درباره خسارت توفان به آثار تاریخی این استان بیان داشت: این حادثه غیرمترقبه طبیعی به 8 سقانفار، بقعه 5 امامزاده، خانه موزه بانو مکرمه قنبری، خانه قدیمی مقصود نیا، خانه قدیمی نجفی، موزه تاریخ آمل و چشمه عمارت واقع در شهرستان‌های قائمشهر، آمل، بابل، نوشهر، سوادکوه و بهشهر خسارت وارد کرده است.
به گفته وی، توفان و تندباد شدید جمعه گذشته به این بناهای تاریخی و قدیمی 30 تا 70 درصد خسارت وارد کرده و در مجموع 18 اثر تاریخی دچار خسارت شده‌اند.
ستادی که پاسخگوی تلفن نیست
علاوه بر این بر اساس خبرهای گوناگونی که در روزهای گذشته در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شده است، توفان و سیلابی که در استان‌های شمالی و شمال غرب کشور به وقوع پیوست حواشی دیگری هم به همراه داشت. به عنوان نمونه پس از بروز مشکل در سیستم‌های آبرسانی و قطع برق که دست مردم را از چاه‌های آب در قائمشهر کوتاه کرد بازار سیاه آب معدنی در این منطقه به راه افتاد. برخی مردم هم مجبور به تامین آب مصرفی خود از کانال‌ها و چاله‌های سطح معابر شدند. بروز مشکلات اینچنینی انتقاد مردم قائمشهر و نماینده این شهر را به دنبال داشت اما آنطور که نماینده قائمشهر در مجلس عنوان کرده است تماس‌های تلفنی وی با سازمان مدیریت بحران بی‌پاسخ مانده است.
جای خالی مدیریت صحیح
از جمله مهم‌ترین مشکلاتی که گلایه مردم را به دنبال داشته است، نبود مدیریت صحیح در زمان بحران و البته پیش از بروز حوادث است. ولی‌الله نانواکناری، نماینده مردم بابلسر در مجلس با اشاره به مشکلات توفان در استان مازندران به «وطن امروز» می‌گوید: استان مازندران از نظر ذخایر طبیعی دارای ظرفیت بالایی است اما نبود مدیریت باعث شده در تامین آب شرب و حتی آب کشاورزی در شرایط عادی دچار مشکل شویم چه رسد به زمانی که توفان و سیل هم در منطقه اتفاق بیفتد. به گفته نانواکناری، وقوع توفان پیش‌بینی شده بود اما به دلیل بی‌تدبیری‌ها تمهیدات خاصی برای مقابله با آن انجام نشد و مشکلات مردم دوچندان شد. وی با انتقاد از این موضوع که حتی ذخیره آب برای اداره 24 ساعت شهر وجود نداشت، افزود: وجود مشکلات اینچنینی و قطع برق باعث گلایه مردم شده است، چرا که پیش از بروز بحران مدیریت صحیحی اعمال نمی‌شود و طبیعی است که ضعف‌های مدیریتی در زمان بحران به اوج خود می‌رسد.
نبود مدیریت قبل از بحران
نماینده مردم بابلسر در مجلس با اشاره به شیوه امدادرسانی در جریان توفان مازندران اظهار داشت: پابرجا ماندن مشکلات باعث انتقاد اهالی شده است و هویدا شدن این نقاط ضعف به دلیل نبود مدیریت قبل از بحران است. به باور وی، اگر قبل از وقوع حوادث سازمان مدیریت بحران، انجام مانورهایی را در زمینه سیل و توفان در دستور کار قرار داده بود امروز در مازندران دچار بی‌برنامگی و سردرگمی نبود و می‌توانست رضایت مردم را جلب کند. نانواکناری افزود: مدیریت قبل از بحران برای اداره مواقع بحرانی باید در دستور کار تمام سازمان‌ها و نهادها قرار گیرد تا با آمادگی کامل به رویارویی حوادث و بلایای طبیعی بروند و بتوانند در کنار مردم حضور موثر داشته باشند.
پای لنگ مدیریت بحران
به نظر می‌رسد وجود برخی کاستی‌ها و نبود تجهیزات هم مزید بر علت شده و روند امدادرسانی به مناطق توفان‌زده را با اشکالاتی همراه کرده است. محمد دامادی، نماینده مردم ساری در این‌باره به «وطن امروز» اظهار داشت: سازمان مدیریت بحران از امکانات و تجهیزات کافی در استان مازندران برخوردار نیست و همین موضوع باعث شده در هنگام سیل یا توفان با مشکلات فراوان روبه‌رو شویم. بنابر اظهارات دامادی، سازمان مدیریت بحران از توان مالی مناسب برخوردار نیست و باید برای خرید تجهیزات از سازمان مدیریت مجوز دریافت کند که این رویه نامناسب باعث از بین رفتن انگیزه در نیروهای امدادی شده است، چرا که از یک سو از امکانات روز بی‌بهره هستند و در حوادث ضعیف عمل می‌کنند و از طرف دیگر باید از سازمان مدیریت برای تامین امکانات کسب تکلیف کنند. وی با اشاره به نارضایتی مازندرانی‌ها از شیوه امدادرسانی و ضعف مدیریت بحران در منطقه خاطرنشان کرد: مهم‌ترین دغدغه مردم نگرانی از بحران‌های آینده است، چرا که براساس تجربیات گذشته در هنگام بحران کمک خاصی از طرف دولت دریافت نکرده‌اند! نماینده مردم ساری عنوان کرد: هرچند معاون رئیس‌جمهور برای رسیدگی به مشکلات دستور ویژه صادر کرده است اما مردم می‌دانند با فروکش کردن هیاهوی توفان این وعده‌ها هم به دست فراموشی سپرده خواهد شد.
دامادی یادآور شد: براساس تجربه سیل یا بارش برف سال گذشته مردم دید خوبی نسبت به وعده‌های دولت ندارند و می‌دانند این نامه‌نگاری‌ها به نتیجه نخواهد رسید و خودشان باید هزینه تمام ضعف‌های مدیریتی را پرداخت کنند.