گروه بین‌الملل: کشورهای عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی هفته گذشته پس از پایان نشست طولانی وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس اعلام کردند که سفرای خود را از دوحه احضار کرده‌اند. این 3 کشور دلیل این اقدام خود را عدم تعهد قطر به قوانین و مقررات مورد توافق از سوی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس مانند عدم دخالت در امور داخلی کشورهای عضو این شورا و توافقنامه امنیتی موسوم به توافقنامه ریاض اعلام کردند. در همین راستا پایگاه خبری النشره در مقاله‌ای به قلم انطوان الحایک به افشای برخی واقعیت‌های مربوط به این قضیه پرداخته و گفته است موضوع به چند ماه قبل مربوط می‌شود؛ پس از دیدار علی بن حمد البری، سفیر جدید قطر در لبنان با شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله در شانزدهم ژانویه گذشته. طرفین درباره ادامه روابط با یکدیگر توافق کردند و سفیر قطر در گزارشی شفاف برای وزارت خارجه کشورش از موضع مثبت حزب‌الله در قبال هر اقدام آتی از سوی قطر، خبر داد و به همین جهت دولت دوحه فرصت را غنیمت شمرد و بلافاصله در فاصله‌ای کوتاه از دیدار نخست، هیاتی بلندپایه از کارشناسان روابط بین‌الملل و همچنین شماری از مسؤولان سرویس اطلاعات قطر را که به پرونده بحران سوریه رسیدگی می‌کنند به بیروت فرستاد و این هیات در یکی از هتل‌های مشهور بیروت اقامت گزید. هیات قطری سلسله نشست‌هایی را در مقر اقامت خود و همچنین در بیرون آنجا آغاز کرد که از جمله آن دیدار با هیاتی از سفارت ایران در بیروت و نیز با مقامات بلندپایه حزب‌الله بود، احتمال می‌رود این هیات با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله هم در ضاحیه دیداری انجام داده و در کنار آن با تعدادی محدود از مقامات رسمی لبنان هم ملاقات‌هایی داشته است. اقامت هیات قطری در بیروت بیش از یک هفته ادامه داشت و این برنامه‌ها برای وزارت خارجه قطر مقدمه‌ای برای شروع تماس‌های محرمانه با ایران از یک سو و با نظام سوریه از سوی دیگر بود و در پی آن مقامات رسمی ایران و سوریه در بیروت با هم دیدارهای جدیدی برگزار کردند تا جایی که بین این سه کشور (ایران، قطر و سوریه) کانال‌های تماس برقرار شد. بویژه که ایران هم با غربی‌ها به توافق‌هایی رسیده است تا جایی که قطر تماس‌هایی هم با مقامات سوریه داشته است. این اوضاع به مذاق عربستان سعودی که مناقشه خود با ایران و سوریه را راهبردی و حیاتی می‌شمرد، خوش نیامد بویژه پس از اینکه در جریان ملاقات‌های هیات قطری در بیروت و نقش حزب‌الله در ایجاد تقارب بین قطر و سوریه قرار گرفت. منابع بسیار آگاه که به طور تقریبا دائم با دولت سوریه در تماس هستند، گفتند این را نمی‌توان رد کرد که روابط بین قطر و سوریه به طور قابل توجهی بهبود یافته باشد و تماس‌های دیپلماتیک موجب موضع‌گیری‌های جدیدی شده و دو طرف شروع به توقف تبلیغات علیه یکدیگر کرده‌‌اند. این منابع افزودند طی چند هفته یا چند ماه آینده اتفاقات غافلگیرکننده‌ای در سطح روابط قطر و سوریه به وقوع خواهد پیوست.
راهکارهای قطر؟
روزنامه فارین آفیرز آمریکا با اشاره به اقدام ضدقطری سه کشور بحرین، عربستان سعودی و امارات عربی متحده نوشت، قطر در واکنش به این اقدام دو گزینه پیش‌رو دارد؛ نخست، تسلیم کامل به خواسته‌های سعودی‌ها، اماراتی‌ها و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس که این موضوع به رابطه امیر جوان قطر با دولت قبلی ازجمله پدرش لطمه می‌زند یا اینکه در مسیر همپیمانان پدرش گام بردارد و از شورای همکاری‌های خلیج‌فارس خارج شود. اما امیر جوان قطر گزینه نخست را انتخاب نخواهد کرد؛ زیرا مسیر دشواری است که وی را در برابر خانواده‌اش قرار می‌دهد بویژه که حمد بن جاسم آل‌ثانی، نخست‌وزیر سابق صاحب نفوذ گسترده است. گزینه دوم نیز کار آسانی برای امیر قطر نیست. قطر باید با ایران که همکاری‌های اقتصادی عمیقی با هم دارند، همپیمان شود و بیش از قبل به سلطان‌نشین عمان که به ایران نزدیک‌تر است، نزدیک شود که این بدون بها نخواهد بود. سلطان‌نشین عمان به سبب عدم اتخاذ سیاست ضدایران با مشکلات زیادی در داخل شورای همکاری خلیج‌فارس روبه‌رو است. آیا قطر به اردوگاه عمان می‌پیوندد؟ که در این صورت امکان بازگشت مجدد به شورای همکاری خلیج‌فارس برایش دشوار است. آیا قطر بیش از پیش به ایران و عمان نزدیک می‌شود؟ این به مثابه پایان شورای همکاری خلیج‌فارس و سرآغاز ائتلاف جدید قوا در منطقه خلیج‌فارس خواهد بود و طرح‌‌‌های آمریکا را در منطقه خاورمیانه پیچیده‌تر خواهد کرد. قدر مسلم آن است که قطر با کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشکلاتی را برای واشنگتن که روابط استراتژیک با سه کشور مذکور دارد، ایجاد می‌کند. احتمال می‌رود طی روزهای آینده تلاش‌هایی میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس برای حل سیاسی این بحران آغاز شود اما نتیجه تلاش‌ها هرچه باشد ما در آستانه دوره سیاسی جدیدی در خلیج‌فارس هستیم که هر کشور چارچوب‌های خاصی برای خود تعیین می‌کند. دوره افول تفکر وحدت با وجود تلاش‌های سعودی‌های برای ممانعت از این افول آغاز شده و با سرعت پیش می‌رود.