گروه اقتصادی: رکود اقتصادی که به کاهش ظرفیت تولید کارخانه‌ها منجر شده، موجب بر مدار تعطیلی قرار گرفتن خیلی از مراکز تولید و به راه افتادن موج بیکاری در کشور شده است. در این شرایط بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی به جای جذب نیروی کار بعضا به تعدیل نیرو یا اخراج کارگران روی آورده‌اند. از طرفی دولت نه برنامه خاصی برای اشتغال دارد و نه راهکار قابل توجهی برای تقویت تولید، اما گاه و بی‌گاه خواهان منابع مالی برای ساماندهی اشتغال و تولید است. این در حالی است که به موجب بالا بودن هزینه‌های جاری خود، هیچ وقت نمی‌تواند نسبت به اشتغال و رونق تولید کاری انجام دهد. به طور مثال واحدهای تولید مصالح ساختمانی اکنون با بحران مواجهند به طوری که نیمی از کارخانه‌های سیمان غیرفعال شده و مابقی با زیان به کار خود ادامه می‌دهند. مدت‌هاست رکودی که بر اقتصاد ایران سایه انداخته فشار زیادی را بر صنعتگران وارد کرده است. برخی واحدهای تولیدی تعطیل شده‌اند و برخی با حداقل ظرفیت به تولید ادامه می‌دهند. در این میان صنایع مرتبط با صنعت ساختمان بیشترین زیان را متحمل شده‌اند، زیرا بخش مسکن با عمیق‌ترین رکود در سال‌های اخیر روبه‌رو شده و ۳۰۰ شغل مرتبط با این صنعت همگی به خواب عمیق فرو رفته‌اند. در واقع پس از رکود شدیدی که این بخش با آن درگیر شده صنایع مرتبط مانند فولاد، سیمان، لوازم خانگی، در و پنجره و سایر بخش‌های مرتبط، با مشکلات زیادی روبه‌رو شده‌اند و هر سال هم بر مشکلات آنها افزوده می‌شود. از ابتدای دولت یازدهم وعده حل رکود بخش مسکن بارها مطرح شده اما این رکود همچنان پابرجاست و هر روز واحدهای تولیدی مرتبط با این صنعت، با وضعیت وخیم‌تری مواجه می‌شوند. در این باره محسن صالحی‌نیا، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: ما در صنایع پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی، لوازم خانگی و فولاد و خودرو رشد تولید داشتیم و رشد منفی صنعت بیشتر در بخش صنایع مرتبط با ساختمان بوده است. وی با بیان اینکه به دلیل رکود در بخش مسکن، بیشتر صنایع مرتبط با آن، رشد نداشته و همچنان درگیر رکود است، می‌افزاید: صنعت ساختمان حداقل با ۵۰ نوع صنعت مرتبط است و صنایع کاشی و سرامیک، لوله و پروفیل، لوازم آشپزخانه و بسیاری از صنایع دیگر مرتبط با این بخش هستند که به دلیل رکود بخش مسکن، رشدی نداشته‌اند. چند ماه پیش بود که رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی از تعطیلی ۴۲ درصدی مصالح‌فروشی‌های استان تهران خبر داده بود. اسماعیل کاظمی با بیان اینکه این واحدها امکان تامین هزینه‌های خود را ندارند، گفته بود: تولید مصالح ساختمانی بویژه در بخش سیمان که تولید انبوه داریم با مشکلاتی مواجه شده است. در حال حاضر واحدهای صنفی ما با ۶۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و قیمت مصالح ساختمانی در ۳ سال گذشته رشدی نداشته است و حتی فروشندگان نتوانستند با قیمت‌هایی بدون سود، مصالح ساختمانی را به فروش برسانند و اغلب در حد اینکه واحدهای صنفی خود را تعطیل نکنند کار می‌کنند. 

 اوضاع کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی وخیم است

براین اساس، ابوالفضل روغنی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران هم با بیان اینکه دولت باید در جهت تقویت بخش مسکن حرکت کند، می‌گوید: اگر بخش مسکن حرکت نکند نمی‌توانیم شاهد رونق در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور باشیم. وی با اشاره به وضعیت کارخانه‌های مصالح ساختمانی، می‌افزاید: اوضاع این کارخانه‌ها بسیار وخیم است و در حال حاضر کارخانه‌های سیمان که یکی از تامین‌کننده‌های اصلی صنعت ساختمان به شمار می‌روند با کمترین ظرفیت مشغول کار هستند. این فعال بخش صنعت با اعلام اینکه در کشور حدود ۸۰ میلیون تن ظرفیت تولید سیمان داریم، اظهار می‌کند: در حال حاضر ۵۰ درصد از این کارخانه‌ها فعال هستند که همین تعداد هم با زیان به کار خود ادامه می‌دهند و با روند کنونی تعداد زیادی از این کارخانه‌ها بزودی تعطیل خواهند شد. وی ادامه می‌دهد: موتور محرک اقتصاد، صنعت است و صنعت می‌تواند اقتصاد را به زمین زده یا بلند کند. 

کوتاهی دولت در تقویت تولید

همچنین عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره لایحه دوفوریتی برداشت 5/1میلیارد دلار از صندوق توسعه برای اشتغال روستایی می‌گوید: تمام عوامل علیه تولید است و با تزریق نقدینگی گرهی از مشکل اشتغال باز نمی‌شود. باید دید توجیهات دولت چیست. عبدالرضا مصری در گفت‌وگو با فارس درباره انتقاداتی مبنی بر بی‌توجهی برنامه ششم به موضوع اشتغال تأکید می‌کند: حل بحران بیکاری نیازمند مدیریت است و کمترین مشکل اشتغال مربوط به منابع می‌شود، منابع هم بیشتر به بودجه بستگی دارد نه به لایحه برنامه. وی ادامه می‌دهد: هزینه‌های دولت بسیار سنگین است و بیش از 90 درصد بودجه صرف هزینه‌های جاری می‌شود، لذا دیگر چیزی برای اختصاص دادن به اشتغال باقی نمی‌ماند. مصری یادآور می‌شود: اشتغال با تولید شکل می‌گیرد و وقتی همه عوامل علیه تولید است، در قانون برنامه چه چیزی می‌توان نوشت تا به رفع این موانع کمک کند. عضو کمیسیون تلفیق مجلس معتقد است اشتغال فقط از طریق تولید و اتکا به اقتصاد مقاومتی رونق می‌گیرد اما دولت در تقویت تولید کوتاهی می‌کند و به‌رغم آنکه شعار رفع موانع تولید را می‌دهد، عملاً خدمتی به تولیدکننده نمی‌شود. وی می‌افزاید: مشکل ما تزریق پول نیست، نقدینگی از ابتدای دولت 2 برابر شده است اما باز هم می‌خواهند از صندوق توسعه پول بگیرند و نقدینگی را بالا ببرند. وی با اشاره به توقف تولید در بیش از 80 درصد کارخانجات شهرک‌های صنعتی یادآور می‌شود: اینکه کارخانه‌ها به‌رغم هزینه و امکاناتی که متحمل شده‌اند، می‌خوابند، به این دلیل است که توان رقابت ندارند و دولت اجازه واردات مشابه تولیدات آنها را می‌دهد و کمر تولیدکننده را خرد می‌کند.