دکترحسن خلیل خلیلی*:  120هزار بیکار تحصیلکرده مازندران، نظاره‌گرند که دولت امید چه تدبیری برای منطقه آزاد تجاری امیرآباد خواهد اندیشید! امید شکل‌گیری بزرگ‌ترین اتفاق تاریخی در مازندران بعد از تصویب منطقه آزاد امیرآباد در شورایعالی مناطق آزاد تجاری ایران، در گرداب اختلاف‌نظرهای غیرکارشناسانه و بلاتکلیفی سیاست‌مدارانه (سیاست‌بازانه) برخی وکلای مردم مازندران گرفتار آمده است! اگرچه تسریع در انجام امور زیربنایی، رشد و توسعه اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، اشتغالزایی، کمک به صنایع داخلی و افزایش مبادلات تجاری با تأکید بر صادرات، مخصوصا محصولات کشاورزی، از اهداف مهم تأسیس منطقه آزاد تجاری در مازندران بوده اما عدم توجه به مزیت نسبی و قابلیت‌های خاص برای توسعه هر منطقه و تأمین زیرساخت‌های استان توأم با تعصبات شهرستانی و محلی، تاکنون پیامدی جز عقب‌ماندگی و افزایش نرخ بیکاری در مازندران نداشته، انتظار بحق همه مازندران از نمایندگان خویش، عقلانیت و تدبیر است.  از منظر کارشناسان، تردیدی در اولویت‌دار بودن بندر امیرآباد نسبت به دیگر بنادر استان برای تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری، به دلایل گوناگون نیست؛ زیرساخت‌های مناسب و سابقه زیاد منطقه ویژه اقتصادی، پس‌کرانه قابل قبول، تملک بیش از 2000 هکتار از اراضی بدون کاربری کشاورزی درجه دو، سه و چهار، عمق بالا برای پهلوگیری کشتی‌ها، فاصله کم تا مرکز استان (ساری) 55 و تا تهران 330 کیلومتر، حدود 5/7 میلیون تن ظرفیت بارگیری و تخلیه، اتصال به 3 محور جاده‌ای در مسیر کریدور شمال شرق- شمال غرب و مبدأ ورودی کریدور شمال-‌ جنوب (مسیر ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا، اسکاندیناوی و حاشیه خزر با کشورهای حوزه اقیانوس هند، خلیج‌فارس و آسیای جنوب شرقی) در شمال ایران، اتصال به شبکه ریلی از طریق راه‌آهن به بازارهای آسیای میانه، قرار گرفتن بین دو فرودگاه بین‌المللی ساری و گرگان و امکان احیا و بهره‌برداری فرودگاه بهشهر، فعالیت حدود ۲ هزار متخصص در این بندر، دارا بودن 000/000/9 مترمربع محوطه پشیبانی و 000/000/1 مترمربع محوطه بهره‌برداری، 12840 مترمربع انبار، 11پست اسکله  (شامل 7پست اسکله چندمنظوره با ظرفیت پذیرش 6000 تن کالا، یک پست اسکله RO‌RO  باظرفیت پذیرش 6000 تن کالا، یک اسلکه غلات و 2 پست دیگر)، وجود 10 دستگاه مکنده غلات، قرار گرفتن درمسیر جاده ابریشم و راه‌آهن تهران-‌ گلستان- ‌ترکمنستان- خراسان، وجود اماکن تاریخی و طبیعی برای جذب توریست و گردشگر، وجود نیروی انسانی کارآمد و توانمند در منطقه، وجود زمین‌های لم‌یزرع فراوان و مستعد کاربری‌های تجاری، صنایع تبدیلی و صنایع پاک و...، پایلوت غلات شمال کشور و پایلوت ذخایر نفتی و همچنین بهره‌مندی از دو منطقه جهانی شامل پناهگاه حیات وحش میانکاله و مجموعه تاریخی- طبیعی عباس‌آباد بهشهر، بدون ترافیک جاده‌ای در حاشیه خزر، مزایایی است که سبب شده امیرآباد به بندری استراتژیک جهت انجام مبادلات کالا بین جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر، آسیای میانه و قفقاز تبدیل شود. چگونه می‌توان بندر 2000 هکتاری امیرآباد با این همه امتیازات را با بندر 60 هکتاری فریدونکنار و 40 هکتاری نوشهر مقایسه و هم‌وزن کرد؟ با کدام منطق و تدبیر؟!  آیا ایجاد چنین زیرساخت‌هایی برای این دو بندر ضعیف، مستلزم هزینه زیاد برای کشور و استان و تخریب اراضی ملی در کنار سواحل و تخریب محیط‌زیست نمی‌شود؟! مساله اصلی چیست که این انتخاب ساده را به چنین معمایی مبدل کرده است؟ گمانه‌زنی‌ها در افواه عمومی، حکایت از تردید دولت تدبیر در توجه به نقطه‌نظرات قاطع کارشناسان در اولویت‌دار بودن بندر امیرآباد دارد! اما سکوت دولت امید در عین شناخت کامل از امتیازات بندر امیرآباد، نشان از مصلحت‌اندیشی دیگری دارد!  بی‌شک، تصمیم‌سازی برمبنای نگرانی از بر‌باد رفتن رأی عده‌ای و عدم توجه به درایت عقلای قوم، دور از اخلاق سیاست‌پیشگی و شهریاری است. و باور این مطلب که چنین تصمیم مهم اقتصادی دستخوش مصلحت‌اندیشی انتخاباتی- سیاسی شود و حق منطقه شرق مازندران با سکوت پایمال شود، دور از شأن دولت تدبیر و امید است. چه نیک است اگر این سخن حضرت امام(ره) را سرلوحه تمام تصمیم‌سازی‌های خویش قرار دهیم: «... من با خدا پیمان بسته‌ام که رضای او را بر رضای مردم و دوستان مقدم دارم، اگر تمام جهان علیه من قیام کنند دست از حق و حقیقت برنمی‌دارم». آیا سزاست با وجود سرآمدی و امتیازات بندر امیرآباد نسبت به سایر بنادر استان و به‌رغم اینکه می‌دانیم منطقه آزاد تجاری امیرآباد چقدر در رشد و توسعه اقتصادی کشور تأثیرگذار است، آن را ملعبه سیاست‌زدگی قرار دهیم؟!  منطقه آزاد تجاری در واقع «محدوده حراست‌‌شده بندری و غیربندری است که از شمول برخی مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهره‌گیری از مزایایی نظیر معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زاید ارزی، اداری و مقررات دست‌وپاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی کمک می‌کند». اما نبود وفاق و همدلی بین نمایندگان و مسؤولان استان در سال‌های پس از انقلاب و نفوذ مافیای قدرت و ثروت در تصمیم‌سازی‌‌ها، این استان مخصوصا شرق مازندران را زیر خط فقر کشانده است، به‌گونه‌ای که تمام استان‌های مرزی کشور، امتیاز منطقه آزاد را گرفته‌اند اما هنوز مازندران در بیراهه تردید و اختلاف است!
آقای رئیس‌جمهور!
مازندران در طول دوران پس از انقلاب، محروم از نگاه توسعه‌محور مسؤولان نظام بوده، اینک ایجاد منطقه آزاد امیرآباد، هدیه بزرگ دولت یازدهم به مردمانی است که بیشترین آرای خویش را نثارش کرده‌اند.
برکات منطقه آزاد امیرآباد، با توجه به موقعیت، فرصت‌ها و استعدادهای این منطقه، برای کل مازندران زرخیز و کشور است، منابع کشور برای توسعه پایدار را قربانی زیاده‌خواهی‌های معدودی افراد خاص نکنیم.
شهرستان بهشهر با 3000 سال قدمت تاریخی و پذیرش اقوام و فرهنگ‌های مختلف از قبیل ترک، کرد، عرب، بلوچ، ترکمن و...، زیرساخت‌های لازم برای تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های تجاری، اقتصادی و گردشگری کشور را داراست. گزافه نیست اگر بگوییم عدالت توأم با تدبیر اقتضا دارد با وجود امکانات بالقوه، منطقه‌ای که به دلایل مختلف، امروز تبدیل به یکی از کم‌رونق‌ترین شهرهای کشور و دارای بالاترین شاخص بیکاری، فقر و حاشیه‌نشینی شده، دست‌ نوازش محقانه مسؤولان کشوری را بر زخم‌های کهنه عقب‌ماندگی و توسعه‌نایافتگی و بازگشت به هویت تاریخی خویش احساس کند.
شهرستان‌های بهشهر، نکا و گلوگاه اگرچه بیشترین شاخص‌های زیربنایی و ظرفیت‌های طبیعی را در استان دارند اما از لحاظ توسعه‌یافتگی در رتبه پایینی قرار گرفته‌اند. چیت‌سازی با 70سال سابقه و با بیش از 2هزار کارگر ورشکسته شد! امتیاز دانشگاه بزرگ علم و صنعت از این منطقه گرفته شد! و هزاران معضل و مشکل اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی نصیب مردمان انقلابی این منطقه شد اما تاکنون دم برنیاورده‌اند. آیا موقعیت زابل و اردبیل، قابل قیاس با امیرآباد است؟
آقای رئیس‌جمهور!
کارشناسان دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و استانداری، بر مبنای شاخص‌های خاصی پس از ماه‌ها مطالعه و بررسی به این نتیجه رسیده‌اند که بهترین نقطه استان برای منطقه آزاد، امیرآباد است، آیا سزاست عقل و تدبیر را در منجلاب سیاست‌زدگی به تاراج دهیم و امید آگاهان و دانایان را به یأس مبدل کنیم؟!
قطعا با نظارت‌های همه‌جانبه، جلوی هرگونه رانت و ویژه‌خواری برای یک طبقه یا منطقه خاص گرفته خواهد شد. مردم مازندران فهیمند و همه چیز را می‌دانند و به‌قول ماندلا رهبر بزرگ آفریقای جنوبی و پیشتاز مبارزه با تبعیض و بی‌عدالتی: «می‌بخشیم اما فراموش نمی‌کنیم!»
*وکیل پایه یک دادگستری