گروه سیاسی: درباره واکنش باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به مصوبه سنا برای تمدید تحریم‌های ISA علیه ایران سناریوهای مختلفی مطرح شده است با این حال اما در میان همه احتمالات، شانس همراهی اوباما با کنگره برای تمدید 10 ساله قانون تحریم‌های ایران بیشتر از همه بوده است.
به گزارش «وطن امروز» تنها چند ساعت پس از تصویب 100 درصدی تمدید تحریم‌های ISA در سنا، خبرگزاری رویترز (نزدیک به وزارت خارجه آمریکا) به نقل از منابع آگاه در کاخ سفید خبر داد باراک اوباما این مصوبه سنا را امضا خواهد کرد. این پیش‌بینی البته روز گذشته با اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به واقعیت نزدیک شد. جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دیروز گفت باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا ـ که در متن برجام تعهد داده بود مانع بازگشت تحریم‌های تعلیق شده در برجام خواهد شد ـ مصوبه سنا برای تمدید 10ساله تحریم‌های ISA را امضا خواهد کرد.
در ایران اما برخلاف مطالبه عمومی برای واکنش متقابل به نقض صریح برجام توسط آمریکایی‌ها، دولت حسن روحانی درباره این نقض برجام به گونه‌ای سخن می‌گوید که شائبه «توجیه» بدعهدی آمریکایی‌ها و نیز تخفیف این نقض برجام ایجاد شده است. محمدجواد ظریف که طی روزهای اخیر سکوت عجیبی کرده بود، در هندوستان به این ماجرا واکنش نشان داد و با بیان اینکه تمدید تحریم‌های ISA خلاف برجام است، اظهار داشت این تحریم‌ها تاثیری نخواهد داشت! اما در حالی که ادبیات ظریف درباره تحریم‌ها به ادبیات مقامات دولت سابق درباره این موضوع نزدیک شده است، حسن روحانی گفت باید از برجام حراست کرد و نباید گذاشت کشوری [منظورش آمریکاست] برجام را تضعیف کند!
البته روحانی نگفت در شرایطی که وزارت خارجه آمریکا از امضای مصوبه سنا توسط اوباما خبر داده، او و دولتش براساس چه مکانیسم‌هایی می‌توانند مانع این اقدام شوند. از سوی دیگر در صورت امضای مصوبه تمدید 10 ساله قانون تحریم‌های ایران توسط اوباما، برجام صراحتا نقض شده است، بنابراین توافق هسته‌ای بشدت نحیف و ضعیف خواهد شد. متاسفانه دولت روحانی به دلیل ضعف تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، امکان این نقض مکرر برجام را فراهم کرده است. به گونه‌ای که اکنون وزارت خارجه آمریکا اعلام می‌کند تمدید تحریم‌های ISA را خلاف برجام ندانسته و از امضای اوباما خبر می‌دهد.
جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این باره گفت: انتظار ما این است که اوباما قانون تمدید تحریم‌های ایران را امضا کند.
کربی در پاسخ به سوال خبرنگاری گفت: همانطور که ما از گذشته گفته‌ایم تمدید تحریم‌های ایران ضرورتی ندارد. ما به‌سهم خود ‌روی اهداف اصلی که البته ادامه اجرایی‌سازی طرح جامع اقدام مشترک است، تمرکز کرده‌ایم، در حالی که معتقدیم تمدید ضروری نیست. ما همچنین معتقدیم تمدیدی کاملاً شفاف همانند این تمدید کاملاً در سازگاری با تعهدات ما در طرح جامع اقدام مشترک است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: انتظار ما این است که رئیس‌جمهور این قانون را امضا کند اما من همچنین لازم است این موضوع را یادآوری کنم که وزیر خارجه[جان کری] از اختیارات مربوط به استثنا قائل شدن درباره تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای استفاده می‌کند. ما همچنان براساس تعهدی که در برجام داده‌ایم از روز اجرا به این سو همه تحریم‌های مرتبط هسته‌ای را براساس اختیارات قانونی مستثنا می‌کنیم. تا مادامی که ایران به تعهداتش براساس توافق پایبند باشد ما هم به موضوع حفظ رفع تحریم‌ها براساس تعهدمان پایبند خواهیم بود. وی افزود: مهم است یادآوری کنم تمدید قانون تحریم‌های ایران توانایی آمریکا را برای عمل به تعهداتش محدود نمی‌کند و این موضوع دورنمای رفع تحریم‌ها را که ایران براساس توافق دریافت می‌کند به هر شکلی تحت تأثیر خود قرار نمی‌دهد.
کربی گفت: قانون تمدید مستقیم برای تحریم‌هایی بود که از 10 سال پیش وجود داشته‌اند. این یک تمدید ساده بود. شما باید به خاطر داشته باشید بحث‌هایی درباره اصلاح آن یا تغییر در آن وجود داشته است.
وی گفت: آنچه من می‌گویم این است که ما هرگز فکر نکردیم تمدید آن ضروری باشد اما با وجود این تمدید، وزیر خارجه تلاش خواهد کرد از اختیارات خود در رابطه با استثنا قائل شدن درباره تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای که بخشی از توافق ایران است، استفاده کند. نکته‌ای که تلاش می‌کنم روشن کنم این است که ما قصد داریم به تعهدات‌مان تحت طرح اقدام مشترک چه با تمدید یا بدون تمدید عمل کنیم. ما معتقدیم این کار ضروری نبود و حالا کنگره آن را تصویب کرده است و همان‌طور که گفتم به‌نظرم کاخ سفید هم اعلام کرده آنها انتظار دارند رئیس‌جمهور آن را امضا کند. ما همچنان به تعهدات‌مان تحت طرح اقدام مشترک پایبند خواهیم بود. وزیر خارجه تلاش خواهد کرد از اختیارات خود در رابطه با استثنا قائل شدن درباره تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای استفاده کند.
اظهارات جان کربی در حالی است که براساس ماده 26 برجام رئیس‌جمهور آمریکا متعهد شده مانع بازگردانده شدن تحریم‌های تعلیق شده در توافق هسته‌ای علیه ایران خواهد شد از این رو در صورت امضای مصوبه تمدید قانون تحریم‌های ایران توسط اوباما، برجام صراحتا نقض شده است. اگرچه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا می‌گوید جان کری بخش‌های مرتبط با تعهدات برجامی آمریکا را از این مصوبات استثنا می‌کند اما در صورت امضای این مصوبه توسط اوباما، او نه تنها برجام را نقض کرده، بلکه زیرساخت نقض برجام را فراهم کرده است. اوباما تنها چند روز مستاجر کاخ سفید خواهد بود و پس از آن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا خواهد بود و به جای آنکه برجام را پاره کند، می‌تواند موارد استثنای قانون تمدید تحریم‌های ISA را که اوباما آن را امضا کرده، لغو کند!
  ظریف: اثر ندارد!
محمدجواد ظریف که پس از تصویب طرح تمدید تحریم‌های ISA علیه ایران در کنگره سکوت کرده بود، دیروز در بدو ورود به هندوستان گفت اگرچه آمریکا با تصویب این طرح برخلاف تعهداتش در برجام اقدام کرده اما این تحریم‌ها اثری ندارد!  ظریف که در راس هیأتی سیاسی- اقتصادی به هند سفر کرده است در بدو ورود به فرودگاه ایندیرا گاندی دهلی‌نو درباره تمدید‌ تحریم‌های ایران توسط آمریکا اظهار داشت: تمدید تحریم‌ها ضد ایران از نظر جامعه بین‌المللی بی‌اعتباری دولت آمریکا را نشان می‌دهد. وی با تاکید بر اینکه آمریکا برخلاف تعهدات خودش عمل می‌کند، افزود: همانطور که در گذشته مقامات آمریکایی موظف بودند اجرای تحریم‌ها را متوقف کنند، اکنون هم اجرا متوقف است و شرایط برای کشورهای ثالث تفاوتی ندارد. وزیر امور خارجه کشورمان گفت: کاری که کنگره آمریکا کرده حتی در صورتی که به امضای رئیس‌جمهور آمریکا هم برسد اثر اجرایی ندارد. ظریف با بیان اینکه ما نیازی نداریم با مقامات هند، چین و ژاپن درباره این اقدام آمریکا وارد گفت‌وگو شویم، عنوان کرد: کارآفرینان این سه کشور تمایل دارند در ایران سرمایه‌گذاری کنند و این تصمیم آمریکا اثری بر سرمایه‌گذاری این کشورها در ایران ندارد.
  نباید اجازه داد برجام ضعیف شود
حسن روحانی هم دیروز در دیدار «لاورنتیف» نماینده ویژه رئیس‌جمهوری روسیه در امور خاورمیانه تلویحا به نقض برجام توسط آمریکایی‌‌ها اشاره کرد. اظهارات او نیز همانند اظهارات ظریف، انگاره تخفیف این اقدام آمریکایی‌ها را ایجاد کرده است. روحانی در این دیدار توافق هسته‌ای را محصول کار 7 کشور و در راستای صلح و امنیت جهانی بیان کرد و اظهار داشت: همه باید برای حراست از دستاوردهای این توافق تلاش کنند و نباید اجازه داد کشوری طبق امیال خود اقدامی برای تضعیف توافق انجام دهد. روحانی تصریح کرد: ایران همواره به تعهدات بین‌المللی خود پایبند بوده و خواهد بود و برای پایداری برجام سایر اعضای گروه 1+5 نیز باید به طور کامل به تعهدات خود عمل کنند.