سال 2015 از میان مستندهای مهم سینمای جهان، یک مستند بحران توانست ستایشها و جوایز بسیاری را نصیب خود کند. در «کارتل لند» ساخته «ماتئو هاینمن» که توانست جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره ساندنس را از آن خود کند و جزو نامزدهای نهایی بهترین مستند اسکار نیز قرار بگیرد، فیلمساز به جای شورشها، جنگها، کودتاها یا بلایای طبیعی به دل قاچاقچیان بینالمللی رفته است. در جایی از غرب وحشی که به جای دولتها، این کارتلهای قاچاق موادمخدر و انسان هستند که حکومت میکنند. در این میان مستندساز به جای ثبت بدون رویکرد و خام اتفاقات و وقایع جاری در منطقه، با محور قرار دادن فراز و فرود مبارزات یک شخصیت به مستندش وجهی دراماتیک میدهد تا جایی که «کارتل لند» را تا مرز یک فیلم بلند داستانی نیز پیش میبرد. دکتر «خوزه میرلس» پزشکی است که در یک شهر کوچک در مرز مکزیک و آمریکا، به عنوان «ال دکتر» شناخته میشود. او با تهییج مردم و همچنین تشکیل گروهی پارتیزانی قیام خودجوش مردم منطقه علیه کارتلهای موادمخدر که برای آنها ویرانی به بار آوردهاند را رهبری میکند. از سوی دیگر در دره قربانگاه صحرای آریزونا که به «کوچه کوکائین» شهرت دارد نیز یک کهنهسرباز آمریکایی سرکرده یک گروه شبه نظامی کوچک به نام «مرز آریزونا» است که بهصورت خودجوش و بدون هماهنگی با نیروهای نظامی و امنیتی دولتی با قاچاقچیان مواد مخدر در سراسر مرز کشور مکزیک در ستیز است. با این وجود بخش عمدهای از فیلم به زندگی و مبارزات «دکتر میرلس» اختصاص دارد. فیلمساز از میرلس در ابتدا سیمایی همچون قهرمانان بیمثال مکزیک همچون امیلیانو زاپاتا میسازد. او دلاورانه از حقوق مردم سخن میگوید و از کاخنشینی پرهیز دارد اما کارگردان مستند آگاه است که در فیلم مستند، سوژه باید واقعی ترسیم شود و نه سینمایی، بنابراین به مرور زمان، از پرداخت اسطورهای فاصله میگیرد تا شخصیتی واقعگرایانه از سوژه خود ارائه دهد. بنابراین دکتر را در عمل به اهداف خود، ناتوان نشان میدهد و بر سکوت او نسبت به برخی بیعدالتیها تاکید میکند. به طور مثال، دکتر بدون تشکیل دادگاه، به سربازانش دستور میدهد به وضعیت عدهای از زندانیان رسیدگی کنند؛ در حالی که خودش میداند این سربازان یکسره سراغ اعدام خواهند رفت. در نهایت نیز دکتر میرلس سیمای عیاشی به خود میگیرد که حتی خانوادهاش نیز رهایش میکنند و در انتها، حتی خانوادهای را در کنار خود نمیبیند و در بیانگیزگی کامل مبارزه را رها میکند. «کارتل لند» با ارائه تصویری از بحرانهای انسانی مرز مکزیک و آمریکا تحلیلی کلی از قیامهای مردمی در مقابل خشونت کارتلها ارائه میدهد. در غیاب دولت مرکزی، گروههای مسلح مردمی که برای مبارزه با قاچاقچیان و خلافکاران تشکیل شدهاند، علاوه بر ایجاد دور باطل خشونت، به مرور خود تبدیل به گروههایی علیه مردم میشوند و مشکلی مضاعف میسازند و ظاهرا انتهایی بر این نزاع دائمی نیست.