کتابخوانی در کشور به وضعیت قرمز نزدیک شده است. عمده افراد بیش از آنکه وقت خود را به کتاب اختصاص دهند، سر در گوشیهای همراه دارند. تاکنون مسابقات مختلفی در زمینه کتابخوانی برگزار شده و در یکی دو سال اخیر هم با ورود برخی برنامههای تلویزیونی به این جریان، تا مدتی بازار برخی کتابها داغ بود. یکی از اقداماتی که طی سالهای گذشته برگزار شده، پویش مطالعاتی روشناست که تلاش دارد با انتخاب کتاب خوب، مخاطب را به سمت مطالعه مفید سوق دهد. هر چند مسؤولان دبیرخانه این پویش تلاش کردند با استفاده از ظرفیت نهادها و مراکز دولتی کتاب را بهتر تبلیغ و پویش را بیشتر معرفی کنند اما در نهایت گفتوگوها به نتیجه نرسیده و پویش تاکنون به صورت کاملاً مردمی برگزار شده است. پویش مطالعاتی روشنا اخیراً اعلام کرده است تاکنون بیش از 100 هزار نسخه از کتابهای انتخاب شده به فروش رفته که کمکی است در جهت معرفی کتاب خوب و اقتصاد نشر. به گزارش تسنیم، محمد شفیعی، دبیر این پویش میگوید: اینکه میگویند مردم کتاب نمیخوانند، امر ملموسی است و باید به دنبال دلایل آن گشت. اگر جامعه را به عنوان یک سیستم در نظر بگیریم، یکسری سابسیستم مانند ناشر، دستگاههای فرهنگی، رسانه، مخاطب، ناشر و کتابفروش وجود دارد که باید برای بررسی عدم کتابخوانی مردم سراغ این بخشها برویم و ببینیم کدامیک از این بخشها کار خود را بدرستی انجام نداده است؛ آیا ناشر کتاب خوب تولید کرده است؟ آیا رسانه برای معرفی کتاب خوب وارد عمل شده، یا توزیعکننده به مسؤولیت خود خوب عمل کرده است؟ و... . متاسفانه شرایط به گونهای شده که یکی از خردهسیستمها براحتی به کتابها مجوز میدهد و کتاب به صورت گترهای وارد بازار میشود. شما فرض کنید سالی 50 تا 60 هزار عنوان کتاب وارد بازار نشر میشود، آیا همه اینها کتاب هستند یا کتابسازیاند؟ مخاطب چند عنوان کتاب را با این مضمون که چگونه اعتماد به نفس خود را بالا ببریم، روی میز کتابفروشیها میبیند و در نهایت آن کتابی را که قیمت کمتری دارد، انتخاب میکند اما آیا این کتاب لزوماً کتاب خوبی است؟ نه! چرا؟ چون ناشر برای طراحی جلد فکری نکرده و محتوای کتاب نیز چیز دندانگیری نیست؛ به عبارت دیگر ناشر کتابسازی کرده است. چند مطلب از اینترنت کپیپیست شده و در قالب کتاب تهیه شده و مجوز گرفته است. وقتی چنین کتابهایی بازار را اشباع کرده، مخاطب از خرید کتاب دلزده میشود و سراغ فضای مجازی میرود. برای بررسی این وضعیت باید همه شرایط را مورد بررسی قرار داد. میتوان با راهکارهای مختلف، مخاطب را به سمت کتاب کشاند. به عنوان نمونه، صداوسیما اگر بخواهد میان برنامههایش کتابی را معرفی کند، چقدر هزینهبردار است؟ یا اگر یکی از شخصیتهای محبوب در سریالی مثل «پایتخت» بخواهد کتابی بخواند و آن را معرفی کند، چقدر هزینه دارد؟ مخاطب اینها را باید در تلویزیون ببیند. یکی از اقدامات خوبی که مجمع ناشران انقلاب اسلامی به دنبال آن بود، پخش تیزر کتاب در صداوسیما بود که البته نمیدانم چرا چند وقت است انجام نمیشود. اگر مخاطب کتاب را در تلویزیون نبیند، در کجا میتواند ببیند؟