گروه اجتماعی: یک کارشناس آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه مدارس به حال خود رها شده‌اند و پشتیبانی مالی از آنها نمی‌شود، گفته است: «تا زمانی که باب پول گرفتن از مردم باز باشد شاهد وقوع اقدامات غیرقانونی در مدارس خواهیم بود».
به گزارش تسنیم، اصل 30 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام می‌کند: «دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم کند و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد» اما بسیاری از مردم جامعه هنوز در رابطه با اجرا یا اجرایی نشدن این اصل بلاتکلیفند. در حالی که طبق اصل 30، تحصیل در مدارس دولتی باید رایگان باشد کمتر مدرسه‌ای را می‌توان یافت که این قانون در آن اجرایی شود. مدارس دولتی در اغلب مناطق حتی مدارس شبانه‌روزی که پذیرای دانش‌آموزان محروم روستایی هستند، از تأمین هزینه‌های جاری ناتوانند و در نبود کمک‌های دولتی بناچار از خانواده‌ها پول دریافت می‌کنند و سال‌هاست که «پول» به کشمکشی میان خانواده‌ها و مدیران مدارس تبدیل شده است.
قصه پرغصه دریافت هزینه
مدیران آموزش‌وپرورش در فصل ثبت‌نام اعلام می‌کنند دریافت هزینه در مدارس دولتی ممنوع است اما همزمان با بازگشایی مدارس و تشکیل انجمن اولیا و مربیان شهریه‌ای که خانواده‌ها باید به مدرسه پرداخت کنند، مصوب و به آنها تکلیف می‌شود و در این میان اگر خانواده‌ای برابر پرداخت شهریه مقاومت کند این موضوع به کشمکشی میان آنها و مدیران مدارس تبدیل می‌شود. آموزش‌وپرورش دستورالعمل خاصی را برای دریافت کمک‌های مردمی ابلاغ نمی‌کند و همواره از اختیاری بودن این موضوع صحبت می‌شود. به‌اذعان مدیران آموزش‌وپرورش کمک‌های خانواده‌ها به مدارس داوطلبانه اما ضروری است و در شرایطی که شیوه‌نامه خاصی در این رابطه وجود ندارد مدارس در مناطق مختلف شهر به اختیار خود رقم‌های متفاوتی را تعیین و از خانواده‌ها دریافت می‌کنند، مبالغی که در بالای شهر بیشتر و در مناطق جنوبی شهر کمتر است. دریافت کمک‌های مالی از خانواده‌ها سال‌هاست در نبود سرانه‌های دولتی به یک رویه ثابت در مدارس دولتی تبدیل شده است و این موضوع آسیب‌هایی را نیز به‌همراه دارد. یکی از معلمان در این رابطه می‌گوید: مدارس دولتی به‌دلیل نبود سرانه از خانواده‌ها کمک‌های مالی دریافت می‌کنند و همین مساله منجر به بروز آسیب‌هایی شده است. از سوی آموزش‌وپرورش رقم خاصی برای دریافت کمک‌های مردمی اعلام نمی‌شود و مدیران مدارس به‌اختیار خود رقم‌های خاصی را اعلام می‌کنند و گاه مشاهده می‌شود یک مدیر حساب شخصی خود را برای دریافت کمک‌های مالی اعلام می‌کند که در برخی موارد شاهد تخلفاتی در این ارتباط هستیم و پول‌ها حتی برای تجهیز مدرسه هزینه نمی‌شود و در این ارتباط بحث نظارت‌ها باید قوی‌تر باشد.
سرانه به مدارس واریز نمی‌شود!
در همین باره محسن تقی‌آبادی، کارشناس آموزش‌وپرورش گفت: چندین سال است سرانه‌ای به مدارس واریز نمی‌شود و این در حالی است که مدارس برای امور آموزشی و تربیتی هزینه‌هایی دارند همچنین هزینه‌های عمرانی مدارس باید از سوی کارپردازی ادارات آموزش‌وپرورش پرداخت شود اما شاهدیم تمام بار هزینه‌ها را بر دوش مدیر مدرسه انداخته‌اند. وی افزود: آموزش‌وپرورش از یک طرف سرانه‌ای به مدارس نمی‌دهد و از سوی دیگر می‌گویند دریافت وجه از خانواده‌ها غیرقانونی است؛ در وهله اول اشکال از سوی آموزش‌وپرورش است که دست مدیران مدارس را به لحاظ مالی خالی گذاشته است. مدرسه هزینه‌های آب، برق، گاز، تلفن و تغذیه معلمان را دارد و تمام این مسائل باید از سوی مدیر مدرسه تامین شود اما هم‌اکنون مدارس به حال خود رها شده‌اند و مدیر برای تامین هزینه‌های جاری مدرسه باید به خانواده‌ها متوسل شود؛ این موضوع حیثیت مدیر را نیز زیر سوال برده است اما به هر حال آنها برای تامین مخارج مدرسه ناچار به دریافت پول از خانواده‌ها هستند. این کارشناس آموزش‌وپرورش گفت: هم‌اکنون در شهر تهران 6 هزار مدرسه فعال است و آموزش‌وپرورش این قدرت را ندارد که تک تک مدارس را بازرسی کند تا مشخص شود چگونه پول‌های دریافت شده از خانواده‌ها را هزینه می‌کنند. البته در مدرسه سیستم نظارتی انجمن اولیا و مربیان فعال است که چک‌های دریافتی از خانواده‌ها باید با نظارت انجمن و نظر آنها هزینه شود. تقی‌آبادی خاطرنشان کرد: تا زمانی که باب پول گرفتن از مردم باز باشد شاهد اقدامات غیرقانونی در برخی مدارس نیز خواهیم بود، چرا که تمام کمک‌های مالی دریافتی از خانواده‌ها به حساب مدرسه واریز نمی‌شود و برخی مدارس پول نقد یا چک دریافت می‌کنند و در چنین شرایطی ممکن است تخلفاتی صورت بگیرد. وی افزود: به نظر می‌رسد اگر قرار است با این تخلفات برخورد و شأن مدرسه حفظ شود و خانواده‌ها نیز به آموزش‌وپرورش و مدارس اطمینان کنند، این وزارتخانه باید پشتیبانی از مدارس را فراموش نکند. تا زمانی که آموزش‌وپرورش از مدارس پشتیبانی نکند همواره شاهد تخلفات هستیم و واحد ارزیابی عملکرد و تخلفات آموزش‌وپرورش نیز توانایی بررسی 105 هزار مدرسه کشور را ندارد، بنابراین برخی تخلفات مخفی می‌ماند.
فعالیت مدارس متخلف متوقف شود
علاوه بر این حسن مسعودی، مدیرکل مدارس غیردولتی وزارت آموزش‌وپرورش در اظهاراتی گفته است: «فعالیت مدارس غیردولتی که با تخلف و کارشکنی مانع فعالیت و خدمات با کیفیت و مطلوب سایر مدارس و مراکز غیردولتی در کشور می‌شوند باید متوقف شود». وی به مشکلات مراکز غیردولتی طی سال‌های گذشته اشاره کرد و افزود: طبق بررسی‌های صورت گرفته و تجربیات سال‌های قبل مشکلات این مدارس و مراکز به خود موسس بر نخواهد گشت، بلکه تحت تأثیر مقتضیات محیطی، فرهنگی، قومی و قوانین است. وی ضمن اشاره به حمایت از مدارسی که در جهت کیفیت آموزشی و پرورشی نظام تعلیم و تربیت گام بر می‌دارند، افزود: مدارسی که کوچک ولی کارآمد و اثربخش هستند باید هم تقویت شوند و هم تعدادشان اضافه شود ولی فعالیت مدارسی که با تخلف و کارشکنی مانع فعالیت و خدمات با کیفیت و مطلوب سایر مدارس و مراکز غیر دولتی در کشور می‌شوند باید متوقف شود تا عملکرد مؤسسان دچار چالش و آسیب نشود.