گروه سیاسی: باراک اوباما در آخرین روزهای ماموریتش در کاخ سفید که همزمان با سالگرد اجرای برجام است به ارزیابی دستاوردهای آمریکا از اجرای این توافق هستهای پرداخته است. او خروج 98 درصد از اورانیوم غنیشده ایران، تخریب دوسوم سانتریفیوژها و پر شدن رآکتور آب سنگین اراک با سیمان و اعمال سرزدهترین بازرسیهای تاریخ از تأسیسات اتمی ایران را بخشی از دستاوردهای برجام برای کشورش خواند. رئیسجمهور آمریکا که چند روز پیش با تمدید فرمان اجرایی وضعیت ملی اضطراری در برابر ایران به مدت یکسال دیگر، آخرین لگد را به برجام زد، تاکید کرد برجام تنها برای مقابله با برنامه هستهای ایران بوده، بنابراین تحریمهای آمریکا علیه ایران به خاطر نقض حقوق بشر، حمایت از گروههای تروریستی و برنامه موشکی بالستیک همچنان پابرجا خواهد ماند. او در توصیههایی تلویحی به دونالد ترامپ، رئیسجمهور آتی آمریکا که از مخالفان این توافق هستهای است، برجام را حاصل سالها تلاش و نشاندهنده توافق قدرتهای عمده جهان- و نه صرفا ایالات متحده- با ایران خواند و این نکته را گوشزد کرد که توافق با ایران را باید در مقایسه با گزینههای دیگر ارزیابی کرد. به گزارش «وطن امروز»، در بیانیه باراک اوباما به مناسبت یکسالگی برجام که وبسایت کاخ سفید آن را منتشر کرده است، آمده است: «امروز اولین سالگرد حاصل شدن توافق هستهای بین نمایندگان ایالاتمتحده، ایران، فرانسه، پادشاهی متحد (انگلیس)، آلمان، چین، روسیه و اتحادیه اروپایی است. طی سال گذشته توافق ایران با موفقیت اجرا شد و توانست برنامه هستهای ایران را به عقب براند که این خود از تنش بیشتر جلوگیری کرد و امنیت ما را افزایش داد.» اوباما درباره نحوه اقدام طرفین مذاکره در قبال برجام گفت: «در این یک سال، ایران همانطور که آژانس بینالمللی انرژی اتمی تایید کرده، به تعهدات هستهای خود پایبند بوده است». وی ادعا کرد پیش از برجام، ایران میتوانست ظرف 2 تا 3 ماه به مواد لازم برای تولید بمب اتم دست پیدا کند اما امروز، این زمان به 12 ماه و بیشتر افزایش یافته ضمن اینکه هرگونه تلاش در این زمینه به سرعت کشف میشود. رئیسجمهور آمریکا در ادامه به اعمال سرزدهترین بازرسیهای تاریخ از تأسیسات اتمی ایران، خروج 98 درصد از اورانیوم غنیشده از این کشور، تخریب دوسوم سانتریفیوژها و پر شدن رآکتور آب سنگین اراک با سیمان، به عنوان دستاوردهای برجام برای کشورش اشاره کرد و مدعی شد: «ایالاتمتحده و شرکای ما در مذاکرات هم کل تعهدات برجامی خود را در زمینه برداشتن تحریمهای هستهای، اجرا کردهاند و ما کماکان تا وقتی ایران به توافق پایبند باشد، به تعهدات خود پایبند خواهیم ماند.»
باراک اوباما در آخر نتیجهگیری کرد: «برجام نشان داد با دیپلماسی اصولی و تعهد پایدار به توقف اشاعه تسلیحات هستهای، چه دستاوردهایی حاصل میشود». به گزارش فارس، وی افزود: «تمایل آمریکا برای تعامل مستقیم با ایران، درها را به سوی مذاکرات باز کرد که این روند به وحدت بینالمللی و ارتباط مستمر منجر و در اوج خود باعث حصول برجام شد.»
رئیسجمهور آمریکا با تاکید بر اینکه هدف از برجام، برخورد با برنامه هستهای ایران بود، تصریح کرد: ایالات متحده همچنان به مخالفت با تهدیدهای ایران علیه اسرائیل و شرکایش در خلیجفارس و حمایت از عوامل خود در نقاطی مانند یمن و سوریه ادامه میدهد و نسبت به ادامه بازداشت غیرعادلانه شهروندان آمریکایی در ایران عمیقا احساس نگرانی میکند. اوباما ادامه داد: تحریمهای آمریکا علیه ایران به خاطر نقض حقوق بشر، حمایت از گروههای تروریستی و برنامه موشکی بالستیک تا زمانی که ایران مسیر جدیدی در این زمینه را انتخاب نکند همچنان پابرجا خواهد ماند. وی اختلافات کشورش با ایران را از یاد نبرده و تصریح کرد: اگر امروز ایران در آستانه ساخت اسلحه اتمی قرار داشت، مقابله با چالشهای موجود به مراتب دشوارتر بود. رئیسجمهور آمریکا با تاکید بر اینکه باید به خاطر داشته باشیم این توافق حاصل سالها تلاش بوده و نشاندهنده توافق قدرتهای عمده جهان- و نه صرفا ایالات متحده- با ایران است، گفت: علاوه براین، توافق با ایران را باید در مقایسه با گزینههای دیگر ارزیابی کرد. اینکه راهحلی دیپلماتیک توانست مانع دستیابی ایران به اسلحه اتمی شود به مراتب بر ادامه برنامه هستهای آن کشور بدون نظارت بینالمللی یا ورود به جنگ دیگری در خاورمیانه ارجحیت داشته است. وی در پایان تاکید کرد: «اختلافاتی جدی با ایران داریم ولی ایالاتمتحده، شرکایمان و جهان حالا به خاطر برجام، امنیت بیشتری دارند».
افزایش ترس از معامله با ایران در یکسالگی برجام
رئیس کمیته تحریمهای گروه بینالمللی حمایت و جبران خسارت در یکسالگی برجام گفت: بانکها، شرکتهای بیمه اتکایی و موسسات مالی اشتهای بسیار کمتری نسبت به زمان قبل از تحریم برای پذیرش ریسک حمل نفت ایران دارند و این وضعیت در آینده نزدیک تغییر نمیکند. به گزارش تسنیم به نقل از پایگاه خبری آرگوس مدیا، سالت هاوس که معاونت مطالبات جهانی کلوب بیمهای حمایت و جبران خسارت را نیز برعهده دارد، اظهار داشت: «اشتهای بانکها و موسسات مالی برای پذیرش ریسک مربوط به تجارت با ایران به میزان قابل توجهی کاهش یافته است». یکی از عوامل اصلی این کاهش اشتهای ریسکپذیری درباره تجارت با ایران، نگرانی شرکتها از مخالفت دولت جدید آمریکا با همکاری تجاری آنها با ایران است. این نگرانی پس از تهدیدات دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا مبنی بر پاره کردن توافق برجام پررنگتر شده است. سالت هاوس افزود: «یک مساله برای گروه بینالمللی حمایت و جبران خسارت در زمینه ارائه پوشش بیمهای به مبادلات تجاری (مرتبط با ایران) وجود دارد و آن اینکه اگر بانکها از پرداخت خسارتها یا حق بیمههای مرتبط با ایران خودداری کنند، عملا ارائه خدمات بیمهای به این کشور غیرممکن میشود». او تاکید کرد: «این میراث بر جای مانده (از دوران تحریمها) در آینده نزدیک تغییری نخواهد کرد و نیاز به گذر زمان قابل توجهی دارد».