گروه سیاسی: اجرای فرمان رئیس‌جمهور آمریکا برای ممانعت 90 روزه از ورود اتباع ایران و 6 کشور اسلامی دیگر به خاک آمریکا مشکلات فراوانی را برای آن دسته از هموطنان ایرانی که عازم آمریکا بوده یا اینکه گرین‌کارت این کشور را داشته‌اند ایجاد کرده است. از همه مهم‌تر آنچه اکنون به صورت جدی تبدیل به یک معضل شده، وضعیت نابسامان دانشجویان ایرانی است که در آمریکا مشغول تحصیل هستند. براساس اطلاعات، بیش از 12 هزار دانشجوی ایرانی در آمریکا مشغول تحصیل هستند. برخی از آنها که اخیرا به ایران آمده یا از آمریکا خارج شده‌اند حالا حداقل تا 90 روز دیگر نمی‌توانند وارد خاک آمریکا شوند و این موضوع مشکلات فراوانی برای آنها ایجاد کرده است. از سوی دیگر گزارشات از وضعیت بغرنج اتباع ایرانی و 6 کشور اسلامی دیگر در فرودگاه‌های مختلف دنیا خبر می‌دهد. تعداد ایرلاین‌هایی که از ورود ایرانیان به پروازهای به مقصد آمریکا جلوگیری می‌کنند افزایش یافته است. از سوی دیگر در آمریکا نیز برخلاف آنچه ادعا می‌شد، هیچ اقدامی برای پذیرش ایرانیان معلق مانده در فرودگاه‌های این کشور صورت نگرفته است.
همزمان برخورد تحقیرآمیز شرکت‌های هواپیمایی خارجی و مرزبانان آمریکایی با هموطنان‌مان بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشته است. مسافران ایرانی گفته‌اند به محض اجرایی شدن این دستور مشکلات فراوانی برای ورود آنها به آمریکا به وجود آمده است. یکی از خبرنگاران نیویورک‌تایمز نیز در توئیتی درباره مشکلات مسافران ایرانی می‌نویسد: «خطوط هوایی خارجی (مثل هواپیمایی امارات و کی‌ال‌ام) از پرواز ایرانیان به آمریکا ممانعت می‌کنند و صرفاً مسافران ایرانی را که کارت سبز (کارت اقامت دائم آمریکا) دارند، به مقصد آمریکا خواهند برد در حالی که شرکت‌های هواپیمایی قطر و لوفت‌هانزا هیچ کدام از مسافران ایرانی را به آمریکا نمی‌برند».
شرکت هواپیمایی قطر جمعه‌شب تمام مسافران ایرانی خود را که به آمریکا سفر کرده بودند، به دوحه بازگرداند. کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی در موارد متعددی نوشته‌اند در فرودگاه‌های لس‌آنجلس، بوستون، نیویورک و آتلانتا پس از ارائه گذرنامه ایرانی و بدون اینکه روادید آنها بررسی شود، به قسمت پروازهای خروجی راهنمایی شده و از همان جا به ایران یا کشور مبدأ بازگردانده شده‌اند. به گزارش «وطن امروز»، قانون دونالد ترامپ در همان ساعت اولیه اجرا توانسته است توجه افکار عمومی دنیا را به خود معطوف کند. انتقادات بسیار زیادی نیز از این رفتار او صورت گرفته است با این حال در حال حاضر آنچه صورت گرفته، یک محدودیت توهین‌آمیز و غیرانسانی علیه شهروندان ایران و 6 کشور اسلامی دیگر است. البته این اقدام یکی از وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ بود و تحقق آن در هفته اول حضور ترامپ در کاخ سفید نشان می‌دهد این موضوع یک مطالبه نزد بخشی از مردم ایالات متحده آمریکا است.
در ایران واکنش‌ها به این اقدام توهین‌آمیز دولت آمریکا ادامه دارد با این تفاوت که باز هم همانند 3 سال و نیم گذشته انفعال وزارت امور خارجه در اقدام و واکنش متقابل بیش از هر چیز دیگری به چشم می‌خورد. انفعالی که به اعتقاد کارشناسان ناشی از نگرانی‌های آنان نسبت به سرنوشت برجام است. برخلاف آنچه تصور می‌شد واکنش وزارت امور خارجه به این اقدام توهین‌آمیز ترامپ که ده‌ها هزار ایرانی را به زحمت انداخته، بسیار ضعیف و منفعلانه بوده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه باز هم دست به توئیت شد و به جای آنکه رسما نسبت به این رفتار زشت و توهین‌آمیز دولت آمریکا واکنش نشان دهد، ترجیح داد به فضای مجازی پناه ببرد. او در توئیتر در واکنش به اقدام ترامپ نوشت: «اقدام آمریکا در ممنوعیت ورود اتباع کشورهای مسلمان در تاریخ به‌عنوان هدیه‌ای بزرگ به افراطیون و حامیان آنها ثبت خواهد شد. تبعیض گروهی از طریق تعمیق شکاف‌ها و اختلاف‌نظرهایی که توسط افراطیون برای افزایش تعداد آنها مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد، به روند جذب تروریست‌ها کمک می‌کند. جامعه بین‌المللی نیازمند گفت‌وگو و همکاری برای پرداختن به ریشه‌های خشونت و افراطی‌گری به شیوه‌ای کامل و جامع است. منع ورود مسلمان‌ها، بی‌پایه بودن ادعاهای آمریکا درباره دوستی با مردم ایران حین داشتن اختلافات تنها با حاکمیت این کشور را نشان می‌دهد. ضمن احترام به مردم آمریکا و جدا کردن حساب آنها از سیاست‌های خصمانه آمریکا، ایران اقدامات متقابل را به منظور حمایت از شهروندانش به عمل خواهد آورد. تصمیم‌های ما برخلاف آمریکا معطوف به گذشته نیست. از تمامی افراد دارای روادید معتبر ایران با آغوش باز استقبال می‌کنیم». این واکنش وزیر امور خارجه ایران نسبت به اقدام دولت ترامپ در فشل کردن زندگی ده‌ها هزار ایرانی و توهین به مردم ایران بود(!) که بیشتر یادآور جنبش آغوش مجانی(Free Hugs) در برخی کشورهای غربی است. و البته می تواند به معنای آن باشد که اکنون تنها کاری است که از عهده وزارت خارجه بر می آید.
البته بررسی سایر اقدامات وزارت امور خارجه نیز نتیجه‌ای متفاوت از ماهیت واکنش توئیتری ظریف را به دست نمی‌دهد. در حالی که بیش از 12 هزار دانشجوی ایرانی اکنون با این اقدام دولت آمریکا سردرگم شده‌اند و هزاران نفر دیگر از مردم ایران نیز که یا در حال سفر به آمریکا بودند یا کارت سبز داشته‌اند، اکنون در بلاتکلیفی به سر می‌برند، وزارت امور خارجه دولت حسن روحانی به جای چاره‌اندیشی برای این افراد به آنها توصیه کرده نسبت به وضعیت سفرشان به‌گونه‌ای اقدام کنند که برای آنها مزاحمتی ایجاد نشود!
در بیانیه‌ای که در این‌باره منتشر شده، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پی تماس‌ها و ابراز نگرانی‌های برخی هم‌میهنان عزیز درباره صدور فرمان اجرایی تبعیض‌آمیز اخیر رئیس‌جمهوری آمریکا، ضمن محکومیت این اقدام نسنجیده و غیرقانونی، به همه شهروندان ایرانی عازم سفر به ایالات متحده اکیدا توصیه می‌کند قبل از سفر به این کشور به طریق مقتضی و معتبر اطمینان حاصل کنند که برای‌شان در بین راه و در مبادی ورودی به آمریکا مزاحمتی ایجاد نخواهد شد. البته اقدام مهم دیگر وزارت امور خارجه احضار سفیر سوییس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران بود تا مراتب اعتراض وزارت امور خارجه نسبت به اقدام ضدایرانی دولت آمریکا به آنها اعلام شود.
البته غیر از تبعات اجرایی این اقدام دولت آمریکا برای هزاران نفر از هموطنان، نکته مهم درباره تلاش دولت آمریکا برای تحقیر ملت ایران از طریق اجرای این فرمان است و در واقع از این جهت انتظار از وزارت امور خارجه برای انجام واکنش متقابل و عزتمندانه وجود دارد.
البته عدم تحقق این انتظار با اعتراض نمایندگان مجلس نیز مواجه شده است. در همین راستا روز گذشته در صحن علنی مجلس به رئیس‌جمهور تذکر داده شد. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در این تذکر به رئیس‌جمهور تاکید کرد اقدام عملی و فوری جهت دفاع از حقوق ایرانیان برای فرمان نژادپرستانه ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای مردم ایران صورت گیرد.
منشور حقوق شهروندی روحانی به خطر افتاد!
بر اساس فرمان دولت آمریکا برای ممنوعیت 90 روزه ورود اتباع ایرانی و 6 کشور اسلامی دیگر به آمریکا، در این مدت باید اطلاعات مربوط به تمام متقاضیان ورود به آمریکا توسط کشوری که این متقاضیان تبعه آنجا هستند، به مبادی مشخص شده در آمریکا اعلام شود. به عبارتی دولت ایران باید اطلاعات مورد نیاز آمریکایی‌ها درباره مشخصات فرد متقاضی سفر به آمریکا را به آمریکایی‌ها ارائه دهد. این موضوع به معنای ورود به حریم خصوصی و نقض آن چیزی است که حسن روحانی چندی پیش تحت عنوان منشور حقوق شهروندی ارائه کرد. اکنون با توجه به وضعیت پیش آمده و با توجه به انفعال دولت روحانی مقابل اقدام دولت آمریکا، سرنوشت این منشور حقوق شهروندی چه می‌شود؟ آیا دولت از ارائه اطلاعات شهروندان خود به آمریکایی‌ها سر باز می‌زند یا منشور حقوق شهروندی در همین اوان پیدایش سر بر بالین خواهد نهاد؟
الهام امین‌زاده، معاون حقوقی سابق روحانی و مشاور فعلی روحانی در امور حقوقی در این‌باره گفت: ما در قوانین حقی را به عنوان حق حریم خصوصی داریم. اگر وارد حریم خصوصی افراد شویم، افراد آزاد هستند اطلاعات خصوصی‌شان را خودشان در اختیار هر فردی که می‌خواهند قرار دهند. اجباراً ما نمی‌توانیم اطلاعات و مشخصات خصوصی افراد را بگیریم و اگر آمریکا چنین اقدامی را صورت دهد، این حق نقض می‌شود و از طرفی امنیت ملی ما هم می‌تواند در این صورت نقض شود. اگر آنها اطلاعات شهروندان ما را جمع کنند، می‌خواهند به چه داده‌ای برسند؟ وی تصریح کرد: بنابراین هم حریم خصوصی و هم امنیت ملی ایران نقض می‌شود. معاون سابق حقوقی رئیس‌جمهور همچنین در ارزیابی نسبت به واکنش ایران به این اقدام ترامپ نیز گفت: حق اقدام متقابل در امور تجاری برای کشورها به رسمیت شناخته شده است. از طرفی صنعت توریسم ما هم فعال است و ما نمی‌توانیم اقدامی انجام دهیم که به ضرر کشورمان تمام شود، باید در محاکم حقوق بشری این موضوع را ثبت کرده و به صورت فعال هم در سازمان ملل و هم در شورای حقوق بشر، این موضوع را مطرح کنیم.
وی درباره اینکه آیا این فرمان صادر شده نقض برجام نیست؟ اظهار داشت: یکی از بندهایی که در مقدمه برجام آمده است این است که طرفین باید در تعاملات خود حسن‌نیت داشته باشند، این اقدام این حسن‌نیت را خدشه‌دار کرده است و می‌تواند بر برجام تاثیرگذار باشد.
کاخ سفید: لیست 7 کشور را اوباما تهیه کرد
اما در شرایطی که موضوع منع ورود اتباع 7 کشور اسلامی به خاک آمریکا به مهم‌ترین رویداد این روزهای دنیا تبدیل شده، مقامات کاخ سفید اعلام کرده‌اند این فهرست توسط دولت باراک اوباما تهیه شده بود. بر این اساس، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد این دولت اوباما بود که در وهله نخست لیست اتباع ۷ کشور نگران‌کننده برای ورود به آمریکا را مشخص کرده بود. به گزارش تسنیم، «شان اسپایسر» روز یکشنبه در مصاحبه با شبکه خبری «ای‌بی‌سی» درباره دستور اجرایی اخیر «دونالد ترامپ» در منع مهاجرت گفت در واقع دولت اوباما بود که این 7 کشور را به عنوان کشورهای نگران‌کننده اعلام کرده بود. وی افزود: پیش از هر چیز و در وهله اول این دولت اوباما بود که این موضوع را مشخص کرد. دولت اوباما در فوریه سال 2016 و تحت برنامه حذف روادید، 3 کشور لیبی، یمن و سومالی را به لیست کشورهای نگران‌کننده اضافه کرد. پیش از آن وزارت امنیت داخلی آمریکا 4 کشور ایران، سوریه، عراق و سودان را در این لیست قرار داده بود.
روایت یک دانشجوی ایرانی در آمریکا از تبعات اقدام ضد ایرانی دولت ترامپ
جوانمردی یکی از دانشجویان ایرانی در آمریکا در برنامه «جهان‌آرا»ی شبکه افق با اشاره به دستور غربالگری مسلمانان در آمریکا از سوی ترامپ گفت: از وقتی این بحث در جریان است، دانشجویان این قانون‌ها را در فضای مجازی به اشتراک می‌گذاشتند که آیا ایران در آن هست یا اینکه به صورت ضمنی آمده؟ آیا مدت اجرای موقت 30 روز است یا 60 روز؟ آیا برای ورود است یا خروج؟ وی با بیان اینکه این موضوع به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های دانشجویان ایرانی و یمنی تبدیل شده بود، افزود: نکته جالب این است که بین دانشجویان اینجا یک گزینه که خیلی کمرنگ بوده و آن بازگشت به ایران است، رنگ‌وبوی بیشتری می‌گیرد. خیلی از دوستان خود را می‌بینم که به گزینه بازگشت به ایران توجه می‌کنند و من فکر می‌کنم این یک فرصت طلایی برای ایران است که بتواند از نخبگانی که در این سال‌ها در دانشگاه‌های خوب و تراز اول آمریکا کار می‌کردند و دانش خوبی کسب کردند، استفاده کنند. دانشجوی ساکن آمریکا ادامه داد: دانشجویان در اینجا 6 ماه فرصت مطالعاتی دارند که در حال حاضر با برادرم این فرصت را می‌گذرانیم. چون در ژاپن دکترای خود را می‌گیریم، برادر من چند روز پیش برای یک جلسه مهم و پیش‌دفاع به آنجا رفته بود و الان برای اینکه به آمریکا بازگردد و ادامه این فرصت مطالعاتی را به پایان برساند دچار مشکل شده است. جوانمردی در پاسخ به اینکه آیا در دوره رئیس‌جمهور قبلی با شما رفتار خوبی شده بود که الان نگرانی‌ها بیشتر شده است، گفت: حدوداً 2 بار در این 6 ماه وارد خاک آمریکا شدیم و عین 2 بار با ما یک برخورد تحقیرآمیز شد. وقتی بلیت را گرفته بودیم و می‌خواستیم وارد هواپیما شویم من و برادرم را به‌دلیل اینکه ملیت ما ایرانی است به گوشه‌ای کشاندند و از کنار ما همه مسافران یک به یک وارد هواپیما می‌شدند و ما را بازرسی بسیار تحقیرآمیز می‌کردند. وی با اشاره به نامه دانشگاه‌ها درباره ویزای مجدد برای کسانی که به ایران سفر کرده‌اند، تصریح کرد: مضمون این نامه برای این بود که کسانی که به ایران سفر می‌کنند بعداً برای اینکه می‌خواهند به آمریکا سفر کنند باید ویزا بگیرند و خود این نامه جو تحقیرآمیزی را برای دانشجویان ایجاد می‌کند. شما نه‌تنها نامه برای‌تان ارسال می‌شود، بلکه در تمام در و دیوارها می‌زنند و از فردا تمام دانشجویان و اساتیدی که شما را می‌شناسند از شما سوال می‌کنند که شما می‌دانید تروریست چیست و آیا ایران کشوری تروریست و خطرناک است؟ ما این رفتار را هم در آمریکا می‌بینیم و هم به نوعی دیگر در ژاپن.