اهداف ناگفته تور طولانی‌مدت ملک سلمان
بروس ریدل*:‌ سفرهای خارجی اخیر و حایز اهمیت پادشاه و وزیر خارجه عربستان سعودی در راستای تهاجم دیپلماتیک قابل‌توجه این کشور برای بهبود روابط راهبردی‌اش است. سفر یک ماهه ملک سلمان به همراه هیاتی 600 نفره به کشورهای آسیایی که از یکشنبه شروع شد، مشهودترین بخش این تهاجم دیپلماتیک است. مقام‌های پادشاهی عربستان معمولا به سفرهای پر از تشریفات و پرهزینه خود معروف هستند؛ سال گذشته نیز محمد بن‌نایف، ولیعهد این کشور سفری یک‌ماه به الجزایر صورت داد. البته این سفرها شخصی بوده و شامل دیپلماسی عمومی چندانی نیست اما سفرهای ملک سلمان، نقش دیپلماتیک بیشتری دارد. هدف ناگفته چنین سفر طولانی‌مدت نشان دادن شور و انعطاف این پادشاه است که شایعات درباره سلامتی وی، بویژه سلامت ذهنی‌اش، بسیار زیاد است. ملک سلمان بن عبدالعزیز،‌ پادشاه عربستان که روز یکشنبه عازم تور یک ماهه سفرهایش به کشورهای آسیایی شده، سفر خود را با 9 روز اقامت در اندونزی آغاز کرد. اندونزی، مالزی و برونئی از کشورهای مهم مسلمان هستند که عربستان آنها را به پیوستن به ائتلاف نظامی اسلامی ترغیب می‌کند، ائتلافی که هدف رسمی‌اش جنگ با تروریسم اما خط‌مشی آن چیز دیگری است. چین و ژاپن بازارهای حساس نفت عربستان هستند و انتظار می‌رود در این سفر آسیایی ملک سلمان، توافقنامه‌های جدیدی امضا شود. سفر عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان به عراق به‌عنوان نخستین سفر یک مقام بلندپایه سعودی به این کشور از سال 1990 محسوب می‌شود که روز یکشنبه انجام شد. آخرین سفر یک مقام بلندپایه سعودی به عراق مربوط به سفر بندر بن‌سلطان، سفیر وقت عربستان در آمریکا بود. وی ماموریت داشت تنش‌های روبه رشد بین بغداد و واشنگتن در بهار 1990 را کاهش دهد. صدام حسین در تابستان همان سال کویت را اشغال و تهدید کرد به عربستان حمله می‌کند. ریاض مدت‌ها بر این اعتقاد بود که حمله 2003 آمریکا به عراق، به واسطه روی کار آوردن اکثریت شیعه در این کشور، صرفا باعث پیشبرد منافع ایران شده است. سعودی‌ها سال‌ها از گشودن سفارتخانه در عراق یا اعزام سفیر به این کشور خودداری کردند و نمی‌خواستند به دولت عراق مشروعیت ببخشند. سرانجام عربستان سفیر خود را به عراق اعزام کرد اما سال گذشته او با عصبانیت از نفوذ ایران در عراق انتقاد کرد و به کشور فراخوانده شد. با توجه به موارد یاد شده، سفر جبیر به عراق تغییری شگفت‌انگیز در رویکرد عربستان محسوب می‌شود. جبیر نشست با نخست‌وزیر عراق را مثبت خوانده و گفته است 2 کشور برای همکاری در جنگ با تروریسم توافق کردند. ظاهرا سعودی‌ها تصمیم گرفته‌اند برای اتخاذ رویکردی متفاوت در قبال عراق تلاش کنند. آنها امید دارند تعامل سطح بالاتری با دولت عراق ایجاد کنند. در واقع سفر وزیر خارجه عربستان به عراق به معنای قبول با تاخیر واقعیت است. اقلیت سنی عراق در آینده قابل پیش‌بینی، کنترل کشور را دوباره به دست نخواهند گرفت. تشکیلات رهبری عربستان بیش از یک دهه است این واقعیت را انکار می‌کند. نشست عمان که 27 مارس در اردن برگزار می‌شود و قرار است ملک سلمان نیز در آن شرکت کند، نشستی مهم برای این پادشاه است. هدف این نشست به نمایش گذاشتن وحدت جهان عرب و حمایت از عبدالله دوم، پادشاه اردن است که با موجی از چالش‌ها در داخل و خارج مواجه است.
*کارشناس اندیشکده بروکینگز

بن‌سلمان  مأمور مذاکرات امنیتی باروسیه
هیات وزیران سعودی «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد، وزیر دفاع و فرزند شاه این کشور را مامور مذاکره با روسیه برای بستن توافقنامه بین دوطرف درباره امنیت اطلاعات کرد. خبرگزاری رسمی عربستان اعلام کرد شورای وزیران سعودی با آغاز مذاکره با روسیه برای تنظیم توافقنامه‌ای دوجانبه به منظور «محافظت از اطلاعات طبقه‌بندی شده» موافقت کرد. طبق این گزارش، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در حاشیه اجلاس سران گروه 20 در چین در ماه سپتامبر گذشته با محمد بن‌سلمان دیدار کرد و 2 طرف بر مذاکره مداوم بین ریاض و مسکو درباره مسائل مختلف تاکید کردند.