گروه اقتصادی: حسن روحانی شاید هیچگاه فکرش را هم نمیکرد که حدود 40 ماه پس از ادعای تحویل گرفتن خزانه خالی با عدد و رقمی شگفتانگیز از درآمدهای نفتی مواجه شود که بیانگر درآمد عالی نفتی در دولت یازدهم است. به گزارش «وطنامروز»، مجموع منابع ریالی درآمدهای ارزی دولت روحانی از مرز ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان گذشت که این عدد حدود 2 برابر مجموع درآمدهای نفتی دولت سابق است. این بدان معناست که ادعای دولتیها و حامیان مسؤولان فعلی درباره اینکه درآمد نفتی دولت فعلی کمتر از دولت سابق بوده و بهانهجوییها درباره کمبود منابع ارزی از اساس دارای مشکل است. مجموع درآمد ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیر نفتی در دولت حسن روحانی از سال 92 تا 95 به بیش از 340 میلیارد دلار رسید که با احتساب متوسط دلار بیش از 3000 تومان در این مدت، مجموع منابع ریالی درآمدهای ارزی در این دولت بیش از 1000 هزار میلیارد تومان برآورد میشود. براساس گزارشهای رسمی بانک مرکزی، طی 4 سال گذشته بیش از 203 میلیارد دلار درآمد نفتی و 137 میلیارد دلار از صادرات غیرنفتی کسب شده است. این در حالی است که طی سالهای 88 تا 91 بیش از 347 میلیارد دلار درآمد نفتی و 98 میلیارد دلار درآمد غیرنفتی حاصل شده که با احتساب دلار 1000 تا 1200 تومانی در این سالها، مجموع منابع ریالی درآمدهای ارزی حدود 500 هزار میلیارد تومان بوده که نصف درآمدهای ریالی در دولت فعلی است. گفتنی است به واسطه دولتی بودن بیش از 80 درصد اقتصاد کشور، عمده منابع صادرات غیرنفتی هم به دولت، شرکتهای دولتی و شبهدولتی اختصاص دارد. حال این سوال مطرح است که منابع حدود 1000 هزار میلیارد تومانی حاصل از درآمدهای ارزی در این دولت چطور هزینه شده است؟
درآمد نفتی دولت روحانی 2 برابر دولت قبل شد
آمار بانک مرکزی نشان میدهد میانگین درآمد نفتی خرج شده در بودجههای سالانه توسط دولت یازدهم 3/2 برابر کل درآمد دولت قبل شده است.
براساس آمار بانک مرکزی، دولت احمدینژاد در عمر 96 ماهه خود مجموعا 229 هزار میلیارد تومان از درآمد نفتی کشور را در بودجههای سالانه خرج کرد. به عبارت دیگر، میانگین ماهانه خرج نفتی دولت احمدینژاد در بودجه 2389 میلیارد تومان در ماه بوده است. این در حالی است که دولت روحانی از شروع کار خود در مردادماه 92 تا پایان آذرماه امسال، یعنی در 41 ماه، 227 هزار میلیارد تومان از درآمد نفتی را در بودجه خود خرج کرده است. میانگین ماهانه خرجکرد نفتی دولت یازدهم در بودجه 5537 میلیارد تومان بوده که 3/2 برابر خرجکرد دولت قبل است. یعنی درآمد نفتی حاصلشده در دولت یازدهم 132 درصد بیشتر از دولت قبل شده است. این آمار نشان میدهد دولت روحانی در 41 ماه عمر خود تقریبا معادل 96 ماه عمر دولتهای نهم و دهم به درآمدهای نفتی دست یافته است.
بازی با دلار دولت از محل درآمد کاغذی و صوری تسعیر داراییهای ارزی و بدون توجه به متن مصوبه مجلس بیش از 24 هزار میلیارد تومان صرف افزایش سرمایه بانکهای دولتی و 13 هزار و 130 میلیارد تومان تسویه بدهی خود به بانکهای دولتی کرد. با اظهاراتی که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست خبری هفتگی خود کرد، مشخص شد دولت اساسا هیچ وقعی به قانون مصوب مجلس نکرده و در اجرای مصوبه مجلس برای تسعیر داراییهای ارزی چارچوبی را که خود طراحی کرده بود، عملیاتی کرده است. دولت که 4 بار در لوایح مختلف خواستار استفاده از درآمد تسعیر داراییهای ارزی (مغایر با قانون پولی و بانکی) شده بود، در اصلاحیه بودجه سال 95 تبصرهای را برای مجوز استفاده از این درآمد به مجلس فرستاد. در تبصره 35 لایحه اصلاحیه بودجه آمده: به دولت اجازه داده میشود به منظور اصلاح صورتهای مالی و افزایش توان تسهیلاتدهی بانکها از محل حساب مازاد حاصله از ارزیابی خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نزد آن بانک، حداکثر به میزان
450 هزار میلیارد ریال مطالبات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از بانکها را برای تسویه مطالبات بانکها از دولت و افزایش سرمایه دولت در بانکهای دولتی صرف کند. اجرای این تبصره نباید منجر به افزایش پایه پولی شود. اما پس از کش و قوسهای فراوان این تبصره پیشنهادی در مجلس به این شکل تغییر کرد: به دولت اجازه داده میشود از محل حساب مازاد حاصل از ارزیابی خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، پس از کسر منابع لازم برای اجرای ماده 46 قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب 1/ 2 /1394 و کسر مازاد تسعیر ناشی از منابع ارزی بلاوصول یا بلوکه شده یا مصادره شده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و پیشبینی منابع لازم برای تأمین هزینههای یکسانسازی نرخ ارز (در صورت اجرا)... اجرایی کند. طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی 10 هزار میلیارد تومان اعتبار وجود دارد که اگر به درستی اجرایی میشد فقط 4 یا 5 هزار میلیارد تومان برای دولت باقی میماند. اما با همه اینها سخنگوی دولت از تسویه 13 هزار و 130 میلیارد تومان بدهی دولت به نظام بانکی و افزایش 24 هزار و 250 میلیارد تومانی سرمایه بانکها خبر داده است. درست است که نوبخت در این صحبت خود سخنی از تسعیر داراییهای ارزی بانک مرکزی به میان نیاورد اما با توجه به آییننامه مصوب 25 اسفندماه، این افزایش سرمایهها و تسویه بدهیها از محل درآمد صوری و غیرواقعی تسعیر داراییهای ارزی بانک مرکزی انجام شده است. به گزارش فارس، با این همه نهادهای نظارتی و هیات تطبیق مصوبات، بسیار عجیب است دولت براحتی مصوبه مجلس را نقض کرده و سخنگوی دولت هم براحتی مُهر «برای نخستین بار» روی این اقدام خلاف قانون و کم ارزش از بعد اقتصادی و مالی میزند. در واقع دولت با درآمد هیچ، توانست هم 13 هزار و 130 میلیارد تومان از بدهیهای خود به بانکهای دولتی را که بخش عمده آن سپردههای مردم بوده است بازپرداخت کند و هم 24 هزار و 250 میلیارد تومان سرمایه بانکهای دولتی را افزایش دهد؛ افزایش سرمایهای که تقریبا به هیچ نمیارزد چرا که سرمایه نقدی این بانکها هیچگونه تغییری نکرده و تنها حجم داراییهای ثابت بانکها بیشتر میشود.