با گذشت تنها 3 روز از حمله موشکی آمریکا به پایگاه هوایی الشعیرات در سوریه، افشای تحرکات گسترده و مشترک پنتاگون، ارتش اردن و تروریستهای جنوب سوریه پرده از نیت شوم ترامپ برای تجاوز زمینی به سوریه و تجزیه این کشور برداشت. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه دیروز در نشست خبری با همتای ایتالیایی خود در مسکو اعلام کرد از قصد آمریکاییها برای حملهای فوری به جنوب دمشق مطلع شده است. او با رد ادعای ترامپ مبنی بر مقصر بودن دولت اسد در حمله شیمیایی ادلب درباره احتمال ساختگی بودن این حمله سخن گفت و خواستار تحقیقات بینالمللی درباره مسببان حقیقی آن شد. پیشتر شبکه تلویزیونی المیادین روز دوشنبه با پخش فوری اخباری درباره تدارکات نظامی مرموز آمریکا، اردن و عربستان آن را مهمترین خبر سال 2017 خود خوانده بود. شبکه لبنانی به نقل از منابع نظامی سوریه و متحدانش از تحرکات لجستیکی بزرگی پشت مرزهای اردن با سوریه پرده برداشت و آن را به تدارک ائتلاف غربی- عربی تحت رهبری واشنگتن با هدف تجزیه سوریه مربوط دانست. المیادین سپس از تجهیز تروریستهای ارتش آزاد در جنوب سوریه پرده برداشت. در این گزارش آمده است ناو آمریکایی لیبرتی در تاریخ 26 مارس(5 فروردین) ساحل لیوورنوی ایتالیا را به مقصد رومانی ترک کرده و بخشی از نظامیان آمریکایی را 5 روز بعد در سواحل این کشور پیاده کرده است. سپس روز 6 آوریل(16 فروردین) همزمان با دیدار عبدالله دوم پادشاه اردن با دونالد ترامپ در واشنگتن، این ناو جنگی رهسپار آبهای شرقی مدیترانه شد. این کشتی ساعتی پس از حمله موشکی آمریکاییها به سوریه وارد بندر العقبه اردن شده است. منابع اطلاعاتی سوریه و متحدان، حضور این ناو در بندر اردنی را آن هم بدون گزارش رسمی نیروی دریایی آمریکا مشکوک ارزیابی کرده و با رصد آن دریافتهاند تجهیزات ویژه نظامی شامل تانک و موشکاندازهای پیشرفتهای به ارتش آزاد تحویل دادهاند که از نقشه پیشروی زمینی نظامی مشترک ائتلاف آمریکایی- عربی و تروریستها از داخل خاک اردن بهسوی استان درعای سوریه پرده برمیدارد. المیادین از طریق منابع موثق خود به رمزگشایی از دیدار یک هفته پیش شاه اردن از کاخ سفید پرداخت. بر این اساس شواهدی وجود دارد که ثابت میکند عبدالله دوم درباره نحوه انجام عملیات مشترک با نیروهای ائتلاف آمریکایی در مرزهای شمالی کشورش با سوریه به توافقاتی دست یافته است. همچنین ابراز نگرانی او در مصاحبه اخیرش با روزنامه واشنگتنپست نسبت به تهدیدی موهوم که اردن از ناحیه مرزهایش با سوریه و عراق و از سوی ایران و حزبالله احساس میکند خود گویای نیت او برای راه انداختن جنگی جدید در منطقه است. این در حالی است که به موازات این تکاپوی لجستیکی، کاخ سفید برای چندمین بار ظرف کمتر از 10 روز درباره تحولات سوریه تغییر موضع داد و بیانیه قبلی خود را مبنی بر اینکه واکنش نظامی آمریکا به ارتش سوریه به بهانه حملات شیمیایی هفته گذشته خانشیخون در ادلب، به همان موشکباران جمعه گذشته محدود میشود نقض کرد. شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه به شکل مبهمی حوادث سوریه را تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده دانست و احتمال حملات بعدی علیه این کشور را نفی نکرد.
جزئیات طرح تجاوز آمریکایی- عربی به سوریه
روزنامه لبنانی الاخبار به تشریح کامل اهداف و نحوه تجاوز احتمالی ائتلاف آمریکایی- عربی به سوریه پرداخت. بر اساس این گزارش خودروهای زرهی آمریکایی وارد منطقه المفرق در اردن مقابل استان درعای سوریه شدهاند. نیروهای ویژه اردنی و آمریکایی نیز در مرزهای منطقه استان السویدا مستقر شدهاند. منابع سوری معتقدند هدف از این امر تقسیم جنوب سوریه به منظور آمادگی برای ایجاد وضعیت فدرالی است. منابع آگاه به تداوم نشستهای امنیتی و نظامی با حضور فرماندهان گروههای مسلح و افسران آمریکایی برای مذاکره درباره این طرحها اشاره کردند و افزودند مدتی است مشخص شده نیروهای آمریکایی حضور خود را در پایگاههای هوایی اردن تقویت میکنند. بر اساس طرح تجاوز، پیش از آغاز تحرکات نیروهای اردنی و کشورهای عرب حوزه خلیجفارس که مورد حمایت آمریکا هستند، گروههای مسلح وارد جنگ بزرگی علیه ارتش سوریه خواهند شد که هدف از آن تقسیم جنوب و جدا کردن این بخش از سوریه است. با آغاز تحرکات نظامی، پنتاگون طرح انتقال هواپیماهای خود برای انجام عملیات هلیبرن پشت خطوط ارتش سوریه را بررسی میکند تا مسیرهای پشتیبانی ارتش سوریه قطع و این مناطق محاصره شوند. طبق اطلاعات ارتش و همپیمانان آن، دشمنان به دنبال انجام عملیات هلیبرن در مناطق شرق السویدا و نزدیک شهرک خربهغزاله برای بستن جاده بینالمللی میان دمشق و السویدا و درعا هستند. همچنین گروههای جنوبی تروریستها در تدارک حمله بزرگی در شهر درعا از چند محور از منطقه المنشیه هستند. حرکات نظامی از منطقه نصیب و طفس از این عملیات پشتیبانی میکند. آنها همچنین کار وارد کردن عناصر و تسلیحات از مسیر جدیدی را آغاز کردند که از روستایی در نزدیک شهر اردنی الرمثا به سمت جاده السد و از آنجا به سمت طفس و روستاهای مجاور درعا و نیز از روستای الطره اردن به سمت روستاهای اطراف شهر درعا امتداد مییابد.
روسیه: پشت ارتش سوریه هستیم
اما روسیه در مقابل چنین تهدیداتی کوتاه نیامده و اعلام کرده که در مقابل تجاوزات احتمالی کاملا پشت ارتش سوریه خواهد ایستاد. در همین راستا دیمیتری فئاکتیستوف، قائممقام اجرایی بخش ویژه چالشها و تهدیدهای وزارت خارجه روسیه به تارنمای پراودا گفت که اگرچه روسیه مستقیما با آمریکا در سوریه برخورد نمیکند اما به جای آن به طور کامل از ارتش سوریه در مقابل حملات حمایت به عمل میآورد. او همچنین اعلام کرد: حتی اگر آمریکاییها همراهی نکنند، روسیه قطعنامهای علیه تجاوز به سوریه به شورای امنیت ارائه خواهد کرد. آیدین محیف، تحلیلگر بینالمللی و عضو مرکز مطالعات دیپلماتیک و راهبردی پاریس نیز پیشبینی کرد که روسیه به هیچ وجه پشت بشار اسد را خالی نخواهد کرد. به گزارش شبکه آرتی، یوری شویتکین، معاون کمیسیون امور دفاعی دومای روسیه با هشدار به دونالد ترامپ بر واکنش سریع روسیه در صورت حمله به مواضع نظامی خود در سوریه تاکید کرد. او سامانه پدافند هوایی سوریه را برای مقابله با تهدیدات آتی کافی دانسته بود که نشان میدهد احتمالا روسها در قالب یک واحد پدافندی مشترک با سوریها به حملات آتی واکنش نشان خواهند داد. در همین حال، کاخ کرملین نسبت به اظهارات نماینده آمریکا در سازمان ملل که از بررسی امکان تحریم روسیه در رابطه با سوریه سخن گفته، واکنش خویشتندارانه نشان داد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی رئیسجمهوری روسیه گفت که از امکان اعمال تحریمهای جدید ضدروسی از سوی آمریکا اطلاعی ندارد و در این شرایط سخن گفتن از پاسخ متقابل مسکو دشوار است.
تفرقه در ناتو
مجموعه فرماندهی ناتو به طور کل و همچنین بلژیک و آلمان خود را مشخصا از دخالت نظامی زمینی در سوریه کنار کشیدهاند. این در حالی است که دولت فرانسه نیز از ترس تحریک افکار عمومی به نفع مارین لوپن، نامزد ملیگرا و ضدجنگ انتخابات ریاستجمهوری ماه آتی این کشور احتمالا حساب خود را از انگلیس که آماده جنگ در سوریه است جدا خواهد کرد.
وزیر دفاع ترکیه در واشنگتن
فکری ایشیک، وزیر دفاع ترکیه در سخنانی در استان قوجاایلی در شمال غرب این کشور تصریح کرد روز پنجشنبه با جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا دیدار میکند. به گزارش پایگاه خبری النشره، او گفت با ماتیس درباره عملیات پیش روی رقه علیه داعش و اوضاع شهر منبج سوریه که حزب کارگران کردستان آن را در کنترل دارند، بحث و گفتوگو خواهد کرد.
رزمایش زمینی ترکیه و سعودی
نیروهای زمینی سعودی و ترکیه تمرین نظامی مشترک خود موسوم به «گرگ صحرا» را در خاک ترکیه آغاز کردند. به گزارش خبرگزاری آناتولی، فرمان این رزمایش روز دوشنبه از مرکز فرماندهی موسوم به «گرگ صحرا 2017» در شهر آنکارا صادر شد که در آن نیروهای زمینی عربستان و ترکیه حضور دارند. به گفته سرتیپ ستاد خالد بن حسین العساف، مستشار نظامی سفارت سعودی در ترکیه، این تمرین برنامهریزی شده و براساس جدول زمانبندی به منظور بالا بردن توان افسران نیروی زمینی دوطرف در زمینه فرماندهی و کنترل صورت میگیرد. با این حال به نظر میرسد مانور مشترک دوطرف با هدف همکاری در تجاوز آتی به سوریه هماهنگ شده است.
ترامپ از اول به دنبال تجاوز زمینی بود
طبق گفته وزارت دفاع روسیه و برخلاف ادعای کاخ سفید و پنتاگون، طرح تجاوز نیروی زمینی آمریکا به سوریه موضوع جدیدی نیست که پس از حمله شیمیایی به خانشیخون در ادلب مطرح شده باشد، بلکه از همان نخستین روزهای ورود ترامپ به کاخ سفید توسط وزیر جنگ او جیمز ماتیس در دست بررسی بود، اگرچه در ابتدا پنتاگون این طرح را تنها مشتمل بر حمایت ۵۰۰ نیروی ویژه آمریکا از جنگجویان کرد و عرب برای گرفتن شهر رقه در شرق سوریه از داعش عنوان کرده بود. این اقدام طبق ادعای اولیه مقامات واشنگتن در چارچوب بازنگری در استراتژی دولت جدید آمریکا در سوریه انجام میگرفت اما خیلی زود معلوم شد این تنها یک بهانه برای موجه جلوه دادن تجاوز به سوریه است. در حقیقت حتی پیش از حمله شیمیایی اخیر ادلب بنا به شواهد میدانی، نیروهای آمریکایی مستقیما وارد جنگ با تروریستهای داعش شده بودند تا تجربه جنگ در صحاری شرق این کشور را به دست آورند. حتی همان زمان که ترامپ و وزیر خارجهاش تیلرسون موقتا از راهبرد صرفنظر کردن از حذف بشار اسد سخن گفتند، ژنرال جوزف ووتل، فرمانده پایگاه فرماندهی مرکزی (سنتکام) آمریکا در خاورمیانه به صورت ضمنی به افزایش احتمالی نقش نیروهای آمریکایی در سوریه اشاره کرده و ژنرال هربرت ریموند مکمستر، مشاور امنیت ملی جدید ترامپ نیز از راهبردی خشنتر از قبل علیه سوریه حمایت کرده بود.
فرار تیلرسون از بازخواست پوتین
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و ترزا می، نخستوزیر بریتانیا در تماس تلفنی اخیر خود مدعی یک «دریچه فرصت» برای متقاعد کردن روسیه به این موضوع شدهاند که دفاع از بشار اسد، رئیسجمهور قانونی سوریه دیگر در راستای منافع راهبردی روسیه نیست. ترامپ همچنین تلفنی با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز گفتوگو کرده و دو طرف سوریه را در قبال حمله شیمیایی خانشیخون مقصر قلمداد کرده بودند. ابتدا قرار بود پیشنهاد «دریچه فرصت» به مسکو در سفر برنامهریزیشده رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا به روسیه مطرح شود اما این دیدار از سوی هر دو طرف لغو شد. به گزارش اسپوتنیک، تیلرسون برخلاف همتای انگلیسیاش سفر این هفته خود به مسکو و دیدار با همتای روس خود را لغو نمیکند اما دیدار با رئیسجمهور روسیه در کاخ کرملین را از برنامهاش حذف کرده است، چرا که پوتین اعلام کرده بود در این دیدار از فرستاده ترامپ خواستار توضیح درباره حمله موشکی جمعه گذشته آمریکا به پایگاه الشعیرات سوریه خواهد شد.
سناتور مورفی: حمله به سوریه غیرانسانی است!
یک سناتور دموکرات با انتقاد از راهبرد کاخسفید در سوریه اعلام کرد حمله موشکی اخیر به پایگاه هوایی الشعیرات، سر سوزنی در جنگ سوریه تغییر ایجاد نکرده است. به گزارش تارنمای «دهیل» ارگان کنگره ایالات متحده، سناتور کریس مورفی طی سخنانی در شورای روابط خارجی سنا گفت: «هیچ کس از اینکه این حمله چیزی را در جهنم جنگ داخلی سوریه تغییر نداده، شگفت زده نیست. هیچ کس از اینکه هنوز ما یکمیلیارد مایل با راهحل سیاسی فاصله داریم، شگفتزده نیست. مساله سوریه تبدیل به یک کابوس امنیت ملی شده است». این سناتور که پیشتر از کنار گذاشته شدن کنگره از روند تصمیمگیری برای حمله راکتی به سوریه انتقاد کرده بود، توجیهات به اصطلاح انساندوستانه ترامپ برای این حمله را زیر سوال برده و بمباران این کشور را سیاستی غیرانسانی دانست. مورفی سپس سیاست فشار برای برکناری بشار اسد را نادرست خواند و گفت ایران و روسیه با این گزینه کنار نخواهند آمد. انتقاد صریح این سناتور در کنار حقایق فاش شده درباره نمایشی بودن حمله موشکی جمعه گذشته، پرده از ادعای دروغین جیمز ماتیس، رئیس پنتاگون در دفاع از موثر بودن این حمله برداشت. ماتیس مدعی شد با شلیک 59 موشک کروز از عرشه ناوهای «یواساسراس» و «یواساس پورتر» در مدیترانه به پایگاه هوایی مهم الشعیرات، در استان حمص دستکم یکپنجم نیروی هوایی ارتش سوریه منهدم شدهاند در حالی که جان مک کین، سناتور جمهوریخواه کمیته نظامی کنگره فاش کرد نهتنها پنتاگون این حمله را از قبل به اطلاع روسیه و طبیعتا سوریه رسانده است بلکه تنها 6 فروند میگ در حال تعمیر و برج راداری خاموش شده آن مورد هدف قرار گرفتهاند و بیش از 90 هواپیما و جنگنده پیش از حمله به آشیانههای امن منتقل شده بودند.