آمارها نشان میدهد تنها از 2 منطقه آزاد ارس و حسنرود 847 میلیارد تومان کالای مصرفی مانند پاستیل با اجاره شناسنامه به صورت سازمانیافته خارج شده است. این اطلاعات مربوط به بخشی از آمارهای 11 ماهه سال 95 است. طبق آمارها، اقلام مصرفی بیشترین سهم را نسبت به کالای واسطهای و مورد نیاز تولید دارد. تفاوت جمع کل ارزش دلاری واردات قطعی با ترانزیت وارده به منطقه 193 میلیون و 377 هزار و 104 دلار است که یا به صورت مسافری آمده یا اینکه کالایهای آن در منطقه موجود است. از آنجایی که این کالاها مصرفی هستند، بنابراین خواب آن معنا و صرفه اقتصادی ندارد و میتوان گفت این رقم کالا بدون پرداخت عوارض و حقوق ورودی به سرزمین اصلی آمده است. نکته اینکه آیا کل این میزان کالا در همان منطقه و با فرض جمعیت ثابت و گردشگر توجیه منطقی برای مصرف دارد؟ آیا کالاهای وارد شده مشابه تولید داخل ندارند؟ در حوزه تولید بیشتر کالاهایی که به این شکل وارد شده است جوانان این مرز و بوم اشتغال دارد، بنابراین باید نگران بود که چرا 193 میلیون دلار کالا از طریق مسافر به شکل سازمانیافته به سرزمین اصلی آمده و منجر به اختلال در نظام اقتصادی و کاهش اشتغال شده است. اختلاف جمع کل ارزش کالاهای واردات قطعی و ترانزیت منطقه آزاد انزلی نیز بالغ بر 33 میلیون و 163 هزار و 694 دلار برآورد میشود. کالاهایی مانند پوشاک را در قالب بستههای 20 تا 50 کیلوگرمی به همراه کارت مرزنشینی و پرداخت عوارض ناچیزی به صورت سازمانیافته از مناطق آزاد خارج میکنند. یکی از مباحثی که مسؤولان وزارت صمت درباره واردات البسه مطرح میکنند این است که کالای آنها باید برند باشد. سوال اینجاست چه میزان مجوز پوشاک و البسه خارجی به لحاظ ارزش و وزن برای برندهای خارجی صادر شده است؟ علت اینکه شفاف و روشن اعلام نمیشود چیست؟ مجوز ثبت سفارش آنها چه میزان است؟ چرا اطلاعات آنها در اختیار مجری واردات قرار نمیگیرد؟ براساس بررسیهای انجام شده در 3 منطقه آزاد از 100 درصد پوشاک وارد شده به مناطق آزاد 80 درصد آن در رویه مسافری خارج شده و تنها 20 درصد تشریفات ترخیص را طی کرده است. علت اینکه ذینفعان متوسل به شیوههای به ظاهر قانونی شده و از خلأهای موجود مناطق بهره میبرند، عدم تجهیز و ایجاد امکانات سختافزاری و نرمافزاری روی درهای خروج مناطق آزاد است که مشخص نیست با چه هدفی توجیه میشود.