رئیس اداره تحقیقات فدرال ایالات متحده به شکلی کمدی توسط رئیسجمهور آمریکا برکنار شد، آن هم در حالی که جیمز کومی در ابتدا تصور میکرد خبر برکناریاش یک شوخی رسانهای بیش نیست. شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید سهشنبه در بیانیهای اعلام کرد ترامپ «توصیه دادستان کل و معاون دادستان کل درباره اخراج مدیر اداره تحقیقات فدرال را پذیرفته است».
به گزارش نیویورکتایمز، کومی هنگام پخش این خبر فوری در یکی از دفاتر افبیآی در لسآنجلس مشغول صحبت با کارمندانش بود که ناگهان آن را از تلویزیون مشاهده کرد. اطرافیانش گفتهاند نخستین واکنش او به این خبر خنده بود، چرا که تصور میکرد این یک شوخی رسانهای است اما لحظاتی بعد مقامات افبیآی او را به گوشهای فرا میخوانند و واقعی بودن اخراجش را گوشزد میکنند. همان روز «کیث شیلر» مدیر اجرایی اتاق بیضی (دفتر رسمی ریاستجمهوری) در کاخ سفید نامه ترامپ مبنی بر اخراج کومی را به دفتر مرکزی افبیآی در واشنگتن برده بود که طبیعتا او آنجا نبود. در این نامه که بلافاصله توسط کاخ سفید محتوایش عمومی شده، آمده است: اخراج کومی به این دلیل صورت میگیرد که «زمان آغازی جدید در جواهر تاج نهاد اعمال قانونی ملی در آمریکا فرا رسیده است». ترامپ که به گفته اطرافیانش به شدت از عملکرد افبیآی ناراضی است به کومی نوشته است: «شما از هماکنون دوره مدیریتتان تمام شده و به صورت فوری از پست خود عزل شدهاید. در حالی که واقعا شما را به این خاطر که مرا مطلع کردید که در 3 مورد مشمول تحقیقات نیستم، ستایشتان میکنم اما بدون شک با رای اداره دادگستری در این باره که شما صلاحیت رهبری (اف بیآی) را ندارید موافقم». او سپس تاکید میکند انتصاب فردی جدید بهعنوان رئیس جدید افبیآی برای احیای اعتماد عمومی ضروری است.
راد روزنشتاین، معاون دادستان کل ایالات متحده تاکید داشته دلیل رسمی اخراج کومی سوءمدیریتش در تحقیقات درباره ایمیلهای هیلاری کلینتون، کاندیدای دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری پارسال بوده است اما اخراج ناگهانی کومی توسط ترامپ از سوی اغلب رسانههای آمریکایی بدین تعبیر شده که افبیآی چیزهایی برای پنهان کردن از دایره تحقیقات درباره روابط فراقانونی رئیسجمهور فعلی با روسها دارد و کاخ سفید به دنبال مدیریت این پنهانکاری است. جالب اینکه اخراج کومی درست در آستانه نخستین دیدار ترامپ در کاخ سفید با یک مقام رسمی کرملین رخ میدهد. بر اساس اعلام کاخ سفید، دیروز در بالاترین سطح تماس میان واشنگتن و مسکو از زمان تشکیل دولت جدید آمریکا، دونالد ترامپ با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه دیدار کرد. گویی که خود ترامپ تعمد داشته چنین القا کند که اخراج رئیس افبیآی به پرونده ارتباط او و تیم انتخاباتیاش با روسیه مربوط بوده است. در حقیقت این یک قدرتنمایی بزرگ از سوی ترامپ محسوب میشود. کومی 56 ساله از مدیران خوشنام افبیآی محسوب میشد که 4 سال پیش توسط اوباما منصوب شد و 6 سال دیگر از دورهاش باقی مانده بود. در نتیجه تحقیقات افبیآی، دادستان وقت آمریکا پاییز گذشته پس از ادای شهادت دروغ هما عابدین، دستیار کلینتون در برابر کمیته قضایی سنا درباره ایمیلهای طبقهبندی شده وزیر خارجه که در رایانه شوهر سابقش آنتونی واینر پیدا شده بود، برکنار شد. کومی چند روز پیش به قانونگذاران آمریکا گفته بود تحقیقات درباره ایمیلهای هیلاری کلینتون بر نتیجه انتخابات تأثیرگذار بوده اما چاره دیگری نداشته است. با آنکه او همچنان از سوی هیلاری کلینتون و بخشی از دموکراتها متهم میشود که با به جریان انداختن پرونده تحقیقات در مورد ایمیلهای وزیر خارجه سابق و نامزد دموکرات ریاست جمهوری در فاصله تنها 10 روز مانده به انتخابات پاییز گذشته کمک شایانی به رقیب جمهوریخواه او کرده است اما ترامپ پس از رسیدن به کاخ سفید با اخراج رئیس افبیآی ثابت کرد خود را مدیون او نمیداند و بر خلاص شدن از دست آخرین مقام برجسته باقیمانده از دوران اوباما اصرار دارد. چاک شومر، سناتور ارشد آمریکا اقدام اخراج ناگهانی رئیس افبیآی را «اشتباهی بزرگ» خوانده و آن را به اقدام ریچارد نیکسون، رئیسجمهور پیشین آمریکا در اخراج دادستان کل تشبیه کرده است اما ترامپ در پیامی توئیتری با هشتگ «باتلاق_ را _خشک_کنید» به او چنین پاسخ داد: «چاک شومر گریان اخیرا گفته بود «من دیگر به وی (جمیز کومی) اعتمادی ندارم» سپس اینچنین خشمگینانه عمل میکند».
پیام ویژه ترامپ برای پوتین؟
اخراج رئیس افبیآی که به نوعی مسدود کردن مسیر تحقیقات در مورد ارتباطات روسی رئیسجمهور آمریکاست و ملاقات با لاوروف طی 2 روز متوالی نشان از آن دارد که ترامپ توانسته در هماهنگی با جمهوریخواهان بانفوذ چون مککین و لابی اسرائیلی، مخالفان دموکرات خود را کنترل کند و به دنبال دیکته کردن اصول خود بر سیاستهای آمریکاست. دیروز دیدار ترامپ با فرستاده پوتین پس از نشست لاوروف با همتای آمریکاییاش رکس تیلرسون انجام شد. لاوروف حامل طرح پوتین برای ترامپ برای بازگرداندن ثبات به سوریه در پی 6 سال جنگ داخلی بود. هفته گذشته نیز مسکو و واشنگتن در آستانه بر سر ایجاد مناطق امن در سوریه به توافق رسیده بودند اما در همان حال نیروهای ویژه آمریکایی و انگلیسی در اردن در نزدیکی مرز سوریه آماده همکاری با نیروهای اردنی و تروریستهای ارتش آزاد برای اشغال جنوب این کشور هستد. حتی برخی منابع گفتهاند ترامپ قصد دارد در این دیدار پیامی ویژه برای پوتین بفرستد. برخی دیگر هم پیشبینی کرده بودند ترامپ وزیر خارجه روسیه را نیز همانند رئیسجمهور چین تحقیر کرده و همزمان با حضور لاوروف در کاخ سفید، دستور حملهای جدید به سوریه را خواهد داد. اما قطعا اخراج کومی، ویژهترین پیامی بود که ترامپ میتوانست برای پوتین بفرستد با این عنوان که او دیگر بر امورات آمریکا مسلط شده و زمان مذاکره فرا رسیده است.