عبدالباری عطوان: انتظار می‌رفت قطر در واکنش به هجمه رسانه‌ای چند روز گذشته علیه دوحه به سبب اظهارات منسوب به شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی امیر این کشور که در آن، خارج از اجماع دیگر کشورهای خلیج‌فارس، با تشدید مواضع بر ضد ایران، مخالفت و از نشست سران در ریاض انتقاد کرد و از سقوط قریب‌الوقوع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا خبر داد، وزرای خارجه خود را از عربستان، امارات و بحرین فرا بخواند. شیخ محمد بن عبد‌الرحمن آل‌ثانی، وزیر خارجه قطر از  نیت کشورش در این زمینه یعنی اخراج سفرای 3 کشور یاد‌شده از دوحه یا فراخواندن سفرای کشورش از عربستان، امارات و بحرین به دوحه برای «رایزنی»، خبر داد اما سرانجام چه‌بسا به درخواست مسؤولان عالی‌رتبه، «آرام کردن فضا» را بر فراخواندن یا اخراج سفیر ترجیح داد و تأکید کرد اظهاراتش در این زمینه دقیق منتشر نشده و از چارچوب خارج شده است. وی پس از آن، توئیت خود را حذف کرد و نوشت: صفحه‌اش در پایگاه اجتماعی توئیتر هک شد؛ موضوعی که بسیاری، آن را در چارچوب «سردرگمی» ناشی از شوک و انتقادهای شدید علیه این کشور دانستند. همه جنگ‌ها یا اغلب آنها چه در تاریخ قدیم یا معاصر، دائما با نبرد کلامی و کشمکش رسانه‌ای آغاز می‌شود. چه قصیده‌ها و چکامه‌هایی که سبب بروز جنگی شدید میان قبایل مختلف شده یا دست‌کم زمینه آن را فراهم کرده است. کسی که امپراتوری‌های رسانه‌ای کشورهای خلیج‌فارس و ارتش سایبری آن را روی شبکه‌های اجتماعی پیگیری کند درخواهد یافت ابرهای سیاهی پدیدار شده که در آستانه نزول بارانی از گلوله و موشک و چه‌بسا چیزی بیشتر از آن (ضد قطر) است. مگر اینکه در این میان، میانجیگری کویت که با سفر شیخ صباح الاحمد الصباح امیر این کشور به دوحه آغاز شده است، کارساز واقع شود، اگرچه تردیدهای زیادی درباره موفقیت آن وجود دارد. امیر قطر به خوبی می‌داند کدام زخم است که طرف‌های مقابلش را در ریاض، منامه و ابوظبی و با شدت کمتر در قاهره، به درد می‌آورد. از این رو تحت پوشش ابراز پیام‌های تبریک به مناسبت پیروزی مجدد حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری و حلول ماه مبارک رمضان، با وی (روحانی) تماس تلفنی برقرار کرده و تأکید می‌کند روابط قطر با ایران، قدیمی، تاریخی و مستحکم است و وی یعنی امیر قطر خواهان «تقویت بیش از پیش روابط است و مانعی در این راه نمی‌بیند». شیخ تمیم گفت: «به دستگاه‌های اجرایی در قطر دستور داده برای تقویت روابط با ایران بیشتر تلاش کنند». تماس تلفنی امیر قطر با رئیس‌جمهور ایران فورا با انتقادها و حمله‌های شدید در رسانه‌های عربستان سعودی منعکس شد به‌طوری که این رسانه‌ها با انتشار مقالات و مطالبی انبوه، گذشته خصمانه قطر در قبال عربستان را نبش قبر کردند و این خشم و حمله‌ها تا سر حد خارج کردن قطر و امیر فعلی و گذشته این کشور و چه‌بسا همه افراد منتسب به خاندان آل‌ثانی، از مذهب وهابی رسید. به‌طوری که بیانیه‌ای از طرف خاندان آل‌الشیخ با امضای عبدالعزیز آل‌شیخ، مفتی اعظم عربستان و 200 شخصیت برجسته از خاندان محمد بن عبد الوهاب منتشر شد که در آن، هرگونه وابستگی خاندان آل‌ثانی به همه شاخه‌های خاندان آل‌شیخ، تکذیب و انکار شده است. همچنین این بیانیه خواستار حذف اسم محمد بن عبد‌الوهاب از مسجدی شد که امیر سابق قطر در مرکز دوحه تأسیس کرده است؛ مسجدی  که شیوخ و مبلغان عربستان از جمله خود عبدالعزیز آل‌شیخ، محمد العریفی و سلمان العوده و دیگران بر بالای منبر آن، خطبه نماز جمعه ایراد می‌کردند. قصد نداریم در اینجا وارد اختلافات قدیمی قطر با عربستان، امارات و بحرین شویم، چرا که این مساله نیاز به چندین جلد کتاب دارد اما بعید نمی‌دانیم تاریخ دوباره تکرار شود و این 3 کشور بار دیگر مانند سال 2014، سفرای خود را از دوحه فراخواندند. اقدام قطر به تقویت روابط با ایران در حالی که عربستان در صدد تشکیل ائتلافی نظامی- سیاسی- سنی  علیه تهران با همکاری و استقبال ترامپ است، از نظر ریاض، عبور از همه خط قرمزهاست. همچنین براساس آنچه در مطبوعات عربستان و مقاله‌های نویسندگان این کشور آمده است، برقراری تماس تلفنی با رئیس‌جمهور ایران آن هم در این برهه زمانی، مهر تاییدی بر سیاست قطر و اعلام آشکار آن و چالشی جسورانه و تحریک‌آمیز است. امکان دارد این مساله فقط محدود به اخراج  قطر از مذهب وهابی نباشد بلکه در صورت ادامه این تنش‌ها و تداوم روند کنونی، بعید نیست به خروج یا اخراج این کشور از شورای همکاری خلیج‌فارس نیز منجر شود.