شهر رشت به‌رغم جمعیتی قریب به یک‌میلیون نفر از ضعف جدی در ناوگان اتوبوسرانی برخوردار بوده و تنها ۴۰ اتوبوس در 5 منطقه این شهر مشغول فعالیت است. بعدازظهر گرم یک روز بهاری در رشت اگر قصد داشته باشی وسیله نقلیه اتوبوس را برای رسیدن به مقصد انتخاب کنی، اگر در نیمه راه از تصمیمی که گرفته‌ای پشیمان نشوی، حداقل زمانی را که باید برای رفتن به محلاتی همچون سیمکو، گلشهر یا لاکانشهر روی نیمکت‌های داغ و آهنی ایستگاه اتوبوس سپری کنی، زمانی بیش از ۷۵ دقیقه است. شهر رشت پرجمعیت‌ترین شهر شمال و از جمله کلانشهرهای غیررسمی کشور است که با معضلی به نام ترافیک روبه‌رو بوده اما برخلاف همتایان خود که این معضل را با توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی بویژه اتوبوسرانی تا حد زیادی کنترل کرده‌اند، از ضعف جدی در این زمینه برخوردار است. هرچند در زمان مدیریت شهردار سابق شهر، اندک توجهی آن هم نه در خور و لازم به بحث توسعه ناوگان اتوبوسرانی شد- نمونه‌اش افتتاح نصفه و نیمه بی‌آرتی- ولی این شهر با جمعیت شناور بالغ بر یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار نفری، نیازمند توجه جدی مجموعه مدیریت شهری به حوزه ناوگان اتوبوسرانی است. اگرچه مدیران شهری بارها بر ضرورت استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی بویژه اتوبوسرانی برای کم کردن بار ترافیک شهر تأکید کرده‌اند اما نظر شهروندان درباره دلایل بی‌رغبتی به استفاده از این ناوگان، روایتی خواندنی است. بانویی که گرما طاقتش را طاق کرده و از لبان خشکیده‌اش پیداست که روزه‌دار است، با ناراحتی به خبرنگار مهر می‌گوید: بیشتر از یک ساعت است که اینجا نشسته‌ام و منتظر اتوبوس برای مسیر سیمکو هستم اما متأسفانه هنوز خبری از اتوبوس نیست. او دلیل استفاده‌اش از اتوبوس را از سر ناچاری می‌داند و ادامه می‌دهد: اگر مجبور نبودم تحت هیچ شرایطی از اتوبوس استفاده نمی‌کردم چون واقعا هیچ نتیجه‌ای جز اتلاف وقت ندارد. این شهروند رشتی با بیان اینکه تردد در برخی مسیرها همچون سیمکو، لاکانشهر و گلشهر به کندی و تنها با یک یا 2 دستگاه اتوبوس صورت می‌گیرد، می‌افزاید: متأسفانه مدیران تحت هیچ شرایطی به فکر شهروندان نیستند، چرا که اگر دلسوز مردم بودند، فکری می‌کردند تا مجبور نباشیم برای عبور و مرور در شهر، بیش از یک ساعت منتظر اتوبوس بمانیم. یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: آخر در کدام شهر دیده‌اید که مردم برای سوار شدن به اتوبوس ۴۵ دقیقه یا حتی یک ساعت منتظر بمانند؟ این شهروند ادامه می‌دهد: مدیران مدام نسبت به استفاده مردم از ماشین‌های تک‌سرنشین اعتراض دارند ولی آیا خودشان حاضرند با این شرایط از اتوبوس استفاده کنند؟ این بانوی ۴۰ ساله می‌افزاید: مسیر بانک ملی تا لاکانشهر یا مسکن‌مهر بسیار پرجمعیت و پرتردد است اما تعداد اتوبوس‌هایی که در این مسیرها تردد می‌کنند بسیار اندک است. برای مثال، برای رفت و آمد به شهرک لاکانشهر که تنها یک اتوبوس دارد، بین یک ساعت تا یک ساعت و نیم باید معطل بشوی و این در حالی است که خودرو‌های ون که در این مسیر تردد می‌کنند، به دلیل پرتعداد بودن، هر 5 دقیقه یکبار مسافرها را جابه‌جا می‌کنند. وی اظهار می‌کند: بی‌تدبیری مدیران دلیل اصلی بی‌رغبتی شهروندان برای استفاده از اتوبوس است. با اینکه اعتراضات شهروندان به وضعیت اتوبوسرانی رشت سال‌هاست مطرح می‌شود اما هنوز هم ناوگان اتوبوسرانی در این شهر با استاندارد ۱۵۶ عددی تعداد اتوبوس‌ها که متناسب با جمعیت رشت در نظر گرفته شده فاصله قابل توجهی دارد و رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای این شهر دلیل آن را بی‌توجهی و غفلت مسؤولان از جمله شهرداری درباره خرید اتوبوس و تجهیز این ناوگان می‌داند. رضا رسولی در این باره به مهر می‌گوید: سال‌ها بی‌توجهی به ناوگان اتوبوسرانی رشت و نبودن این تفکر که شهر با توجه به توسعه یافتن، بزرگ‌تر شدن و افزایش جمعیت آن به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تجهیز شده و پرتعداد نیاز دارد، باعث شده شهر رشت در این شاخص نسبت به شهرهای دیگر دچار عقب‌ماندگی باشد. وی ادامه می‌دهد: به نوعی از سال ۸۷ تا ۹۵ عملا اتوبوسی از سوی شهرداری رشت خریداری نشد که مطمئنا نشان‌دهنده نبود اعتقاد به سیستم حمل‌ونقل همگانی است. رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر رشت به تلاش شورا و شهرداری رشت طی 4 سال گذشته برای خرید اتوبوس اشاره می‌کند و می‌افزاید: با اینکه شهرداری رشت سالیان سال با خرید اتوبوس و پیگیری مطالبات نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی از دولت بیگانه بوده است اما از 4 سال پیش طبق طرح جامع حمل‌ونقل خود موظف شده برای خرید اتوبوس اقدام کند. رسولی می‌افزاید: با اینکه این اتوبوس‌ها وارد ناوگان شده‌ است اما همچنان با کمبود اتوبوس مواجه هستیم. وی ادامه می‌دهد: به همین منظور در مجموع ۴۰ اتوبوس دیگر نیز خریداری شده که در آینده نزدیک به جمع اتوبوس‌های شهر افزوده و باعث می‌شود تا حدودی کم و کسری‌های این ناوگان حل شود. رسولی معتقد است با اینکه تلاش مدیریت شهری رشت بر این موضوع تاکید دارد که کمبود اتوبوس‌ها را پس از سال‌ها بی‌توجهی به ناوگان حمل‌ونقل همگانی جبران کند اما مطمئنا دوای درد ناوگان حمل‌ونقل عمومی رشت با این اقدامات بزودی درمان نمی‌شود.

برون‌سپاری، راهکار تجهیز و نوسازی ناوگان اتوبوسرانی رشت
مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و امور بار و مسافر شهرداری رشت نیز به همین موضوع اشاره و اظهار می‌کند: قیمت خرید هر اتوبوس ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان است و مطمئنا توان شهرداری برای خرید ده‌ها اتوبوس که بتواند کمبود آن را در شهر جبران کند بسیار محدود است. آرش امیرلو می‌افزاید: با اینکه شهرداری طی 3-2 سال اخیر سیاست خرید اتوبوس را در اولویت خود قرار داده اما مطمئنا با رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم و باید فکر اساسی‌تری برای این منظور به کار بندیم. از نظر امیرلو، سازمانی که درآمدزا نیست و در عین حال هزینه‌های خود را بر دوش می‌کشد نمی‌تواند عملکرد مطلوبی داشته باشد. وی می‌گوید: واگذاری به بخش خصوصی و برون‌سپاری ناوگان اتوبوسرانی بهترین راهکار برای حل کمبود و فرسودگی در این ناوگان است که سازمان به دنبال آن است. امیرلو ادامه می‌دهد: به همین منظور در حال حاضر گام‌هایی برای این منظور برداشته شده است و امیدواریم نتایج آن برای شهر و ناوگان اتوبوسرانی مثمرثمر باشد. اگرچه شهرداری و شورای شهر رشت در یکی- دو سال اخیر تلاش کرده‌اند راهکارهای موازی را برای حل فرسودگی و کمبود اتوبوس در این شهر دنبال کنند اما واقعیت این است که در حال حاضر تنها ۴۰ اتوبوس در شهر رشت وظیفه جابه‌جایی جمعیت قریب به یک‌میلیون نفری شهروندان را در 5 منطقه بر عهده دارند و فاصله این تعداد اتوبوس با تعداد مورد نیاز ۱۵۶ اتوبوس برای رشت فاصله‌ای فاحش دارد.