سیفالله نجاریان: مرور خاطرات روزهای حماسه و دفاع فرزندان ایرانزمین همواره برای هر ایرانی مایه غرور است و بازخوانی اتفاقات آن روزها که سرشار از سلحشوری است غرور ملی و میهنی هر ایرانی را برانگیخته میکند. از این رو خواندن خاطرات و کتابهایی که در این عرصه منتشر شده و به آن روزها میپردازد برای آنهایی که میخواهند روزگار گذشته و حماسهآفرینیهای مردم ایران را مرور کنند، کم نیستند. یکی از کتابهایی که در این حوزه منتشر شده «همپای صاعقه» اثر مشترک حسین بهزاد و گلعلی بابایی است که نشر سوره مهر آن را منتشر کرده است. این کتاب که کارنامه عملیاتی تیپ 27
محمد رسولالله(ص) از ابتدای تاسیس تا پس از مفقود شدن سردار حاجاحمد متوسلیان در تیر 1361 است، یکی از آثار برجسته و ماندگار پژوهشی در عرصه دفاعمقدس است. کتاب «همپای صاعقه» در واقع در برگیرنده یک بازه زمانی 6 ماهه است که در آن به حضور فعال و اثرگذار این تیپ تازه تاسیس به فرماندهی جاویدالاثر حاجاحمد متوسلیان در جبهههای نبرد اشاره کرده است. این کتاب دارای ویژگیهای قابل توجهی است که در میان آثار پژوهشی آن را متمایز کرده است. رهبر معظم و فرزانه انقلاب اسلامی در سال 86 پس از مطالعه این کتاب تقریظی بر آن نوشتند و به ویژگیهای این کتاب برجسته در عرصه دفاعمقدس اشاره کردند. «بسمالله الرّحمن الرّحیم این یک کتاب منبع بسیار غنی و ارزشمند است که از آن میتوان دهها کتاب و فیلمنامه و زندگینامه استخراج کرد. لحظات و حالات ثبت شده در سراسر این کتاب، همان ظرافتهای حیرتانگیزی است که از مجموع آن، تابلوی پرشکوه و باعظمت عملیاتی چون فتحالمبین و بیتالمقدس پدید آمده و برترینهای هنر جهاد و ایثار و شجاعت و ابتکار را در مجموعه نمایشگاه بینظیر هنرهای انقلاب اسلامی، نشان میدهد. این مردان بزرگی که نام آنها بسی آسان بر زبان و دل غافل ما میگذرد، از جنس همان اخوان صفا و فرسان هیجائند که سید شهیدان سلاماللهعلیه آنها را با عظمت و سوز و مهر، مخاطب ساخت و از فقدان آنان غمگین بود. سلام خدا و بندگان برگزیده و فرشتگان و رسولان او نثار روح مطهر آنان باد. در روز و شبهایی از آبان و آذر 86 صفحه به صفحه و سطر به سطر مطالعه و نیوشیده شد.» این کتاب از این حیث که روایتی مستند است برای آنهایی که میخواهند در حوزه دفاعمقدس دست به پژوهش بزنند اثری ارزشمند به شمار میرود زیرا مولفان این کتاب کوشیدهاند با استفاده از آرشیو لشکر 27 و همچنین فرماندهان حاضر در سازمان تیپ آن دوره، ساختار کتاب را شکل دهند. فرماندهان گروهانها، گردانها و فرماندهان بعدی تیپ و لشکر پس از شهادت حاج محمد ابراهیم همت، مشاهدات خود از روزهای تاسیس تا تیر 61 را برای مولفان بازگو کردهاند و آنها نیز اطلاعات خود را بر بستر خطی زمان در قالب روایت کتاب خود ریختهاند. آرشیو مکالمات بیسیم و همچنین خاطرات رزمندگان همه در کنار گزارشهای استعداد یگانهای عملیاتی، کتابی را تشکیل داده که خواننده خود را بر بال زمان سوار میبیند و پا به پای فرماندهان و رزمندگان در روزهای مقاومت و دفاع همراه میشود و خود را در صحنههای نبرد حاضر و ناظر میبیند. این کتاب پیرامون عملیات آزادسازی خرمشهر که اوجش مربوط به این اتفاق مهم در تاریخ جنگ است اطلاعات بسیاری به خواننده ارائه میکند و خواننده در جریان جزئیات وقایع منتهی به آزادسازی خونینشهر قرار میگیرد. نکته دیگری که در این بخش اشاره به آن ضروری به نظر میرسد و در این کتاب بخوبی به آن پرداخته شده، اختلاف نظرها میان تصمیمگیران جنگ پس از فتح خرمشهر است. نظر برخی موافقان ادامه جنگ و همچنین طیفی از مخالفان در این کتاب منعکس شده و خواننده میتواند با خواندن این اثر حالات آن روزها را دریافت کند.سردار جاویدالاثر حاجاحمد متوسلیان را باید شخصیت محوری این کتاب قلمداد کرد و از این رو آنهایی که میخواهند اطلاعاتی مستند و بر پایه مشاهدات از این فرمانده عالی دفاعمقدس دستگیرشان شود مطالعه این کتاب میتواند برایشان مفید و سودمند باشد. از آنجا که از ابتدای تاسیس تا اسارت حاجاحمد متوسلیان تمام اتفاقات تیپ 27 محمد رسولالله(ص) حول محور این شخصیت ارزشمند جنگ در کنار دیگر فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مانند شهید محمود شهبازی، شهید محسن وزوایی، شهید حاج محمد ابراهیم همت، شهید حاج حسین همدانی و... بوده، در تمام رویدادها کانون اتفاقات، سردار متوسلیان بوده و خواننده خود را پا به پای او از کردستان تا جبهههای جنوب میبیند و خود را همپای او در نبرد با بعثیها در مییابد. با نگاهی به تقریظ و اشاره رهبر معظم انقلاب برای این کتاب نکاتی جالبتوجه برای اهل دقت به چشم میآید. رهبر معظم انقلاب قبل از هر چیز در ابتدای یادداشت خود بر «همپای صاعقه»، به ظرفیت سرشار این کتاب برای تولید فیلمنامه، زندگینامه و کتاب در عرصه دفاعمقدس اشاره کردهاند. این مساله نشان میدهد دقت و عمق نگاه رهبر فرزانه انقلاب پیش از تمام موضوعات که شامل این کتاب میشود، کجا را دیده و به روی آن دست گذاشتهاند و در همان ابتدا آن را به مسؤولان و دستاندرکاران امور فرهنگی گوشزد کردهاند. یکی از ویژگیهای دیگر این کتاب که باید مورد اشاره قرار گیرد، ارائه تصویری واقعی از روزهای دفاعمقدس است. تصویری از سختیها و دشواریها در کنار حلاوت جهاد در راه خدا آن چیزی است که خواننده حین مطالعه و پس از اتمام این کتاب توجهش را جلب میکند. کمبودها و نارساییها، اختلافات میان فرماندهان در تصمیمگیریها و... همه در کنار هم تصویر روزهای دفاعمقدس را شکل داده و مولفان کتاب نیز اصل امانتداری را رعایت کرده و خواننده را در جریان تمام ماوقع قرار دادهاند؛ در حالی که اغلب از سوی برخی مخالفان حماسههای دفاعمقدس اینطور القا میشود که روایتهای رسمی از جنگ، همه در راستای قدسیسازی روزهای نبرد است و تصویری رئال و واقعی از جنگ در قرائتهای رسمی به خواننده ارائه نمیشود. این در حالی است که خواننده منصف با مطالعه «همپای صاعقه» بخوبی میتواند تصویر واقعگرایانه کتاب، از روزهای درگیری و نبرد را به تماشا بنشیند.