امیر  استکی: در روزهای آخر تبلیغات انتخاباتی، اسحاق جهانگیری در یکی از برنامه‌های تبلیغاتی خود در تلویزیون، از 5 برابر کردن درآمد اقشار فقیر جامعه در دولت آینده سخن گفت. این را همه می‌دانیم که جهانگیری نامزد پوششی برای حسن روحانی بود و آنها هر دو در حال تبلیغات برای شخص حسن روحانی و دولت تدبیر و امید بودند و وعده‌ای که جهانگیری می‌داد با آنچه روحانی می‌گفت تفاوتی نداشت. خود روحانی هم در برنامه مکتوبی که در ایام انتخابات منتشر کرد، بیان کرد تا سال 99، معیشت اقشار زیر خط فقر را 5 برابر بهبود خواهد بخشید. پر واضح است که معیشت معنای گسترده‌تری از صرف یارانه دارد، چرا که جهانگیری در همان برنامه گفت‌وگوی خبری که از این وعده پر زرق و برق رونمایی کرد، چندین بار تاکید کرد منظورش از معیشت غذا، مسکن و نیازهای زندگی است. جناب حسن روحانی اما در کنفرانس خبری پس از انتخاب شدنش در پاسخ به خبرنگاری که از همین وعده پرسیده بود، بیان کرد: ما تاکنون یارانه اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی را 3 برابر کرده‌ایم و تا آخر دولت دوازدهم به 5 برابر هم افزایش خواهیم داد. مسلما اقشار تحت پوشش همه اقشار زیر خط فقر را تشکیل نمی‌دهند و یارانه هم شامل همه مخارج مربوط به غذا، مسکن و نیازهای زندگی نمی‌شود و اینکه رئیس‌جمهور محترم تنها یک روز پس از رای آوردن سطح وعده خود را چنین تقلیل داده است را باید به حساب همان برخوردی گذاشت که با پرسش از وعده‌هایی که در سال 92 داده بود، انجام داد: انکار.  اما این همه ماجرا نیست. جناب روحانی و یار کمکی ایشان در انتخابات ریاست‌جمهوری، آقای اسحاق جهانگیری، به کرات در واکنش به وعده جناب ابراهیم رئیسی که از 3 برابر کردن یارانه 3 دهک پایین درآمدی در صورت انتخاب شدن گفته بود، سخن از غیرعملی بودن این وعده می‌کردند و نه تنها خودشان بلکه تعداد زیادی از اقتصاددانان حامی دولت هم با این برنامه حمایتی مخالفت می‌کردند و با استناد به آمار و ارقام و درآمد کشور، استدلال می‌کردند وعده 3 برابر کردن یارانه 3 دهک پایین درآمدی اولا با درآمد کنونی هدفمندی یارانه‌ها سازگار نیست و ثانیا در صورت اصرار بر اجرای آن منجر به افزایش در پایه پولی خواهد شد و در نهایت تورم را افزوده و با پایین آوردن قدرت خرید جامعه در عمل به ضرر اقشار کم‌درآمد خواهد بود! البته این واکنش‌ها و حساب و کتاب‌ها فقط زمانی ارائه می‌شد که رقیب انتخاباتی دولت تدبیر و امید این طرح را مطرح کرده باشد اگرنه این اقتصاددانان بیطرف (!) و دانشگاهی در همان ساعاتی که مشغول مخالفت با این برنامه و تنظیم نامه و بیانیه در حمایت از ریاست مجدد روحانی بر جمهور بودند، چشم خود را روی عواقب مالی 3 برابر شدن یارانه اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی آن هم در ماه منتهی به انتخابات بسته بودند و اصلا سراغ محاسبه منابع لازم برای تحقق ابروعده حمایتی روحانی و جهانگیری نرفتند. اگر 3 برابر کردن یارانه 3 دهک پایین درآمدی، کاری پر هزینه و نشدنی بود، باید بهبود بخشیدن 5 برابری معیشت همه اقشار زیر خط فقر به طریق اولی کاری نشدنی و تورم‌‌زا و پرهزینه باشد. جناب روحانی و یار با وفای‌شان و همچنین بانک مرکزی و وزارت اقتصاد که در ایام انتخابات به ستادهای انتخاباتی جناب روحانی تبدیل شده بودند و مدام تاکید می‌کردند وعده‌های حمایتی نامزدهای رقیب دولت نشدنی و عوامفریبی است، امروز باید پاسخگو باشند و برای مردم توضیح بدهند آیا واقعا چنین وعده‌هایی نشدنی بوده‌اند یا این بزرگواران به دروغ از عملی نبودن آنها سخن گفته‌اند؟ اگر عملی نبوده‌اند پس چرا باز هم به دروغ، سخن از بهبود بخشیدن 5 برابری معیشت همه اقشار زیر خط فقر گفته‌اند؟ یا حداقل به بیان چنین وعده‌ای توسط روحانی همانگونه که به وعده‌های دیگران اعتراض کرده‌اند، اعتراض نکرده‌اند؟ انتخابات تمام شد و جناب روحانی به هر نحوی رئیس‌جمهور شدند اما آنچه باقی می‌ماند اعتبار بر باد رفته مفهوم بیطرفی علمی، فنی و تخصصی بسیاری از اقتصاددانان و نهادهای اقتصادی کشور است. البته حساب جناب روحانی از مابقی جداست، چرا که همانطور که پیش‌تر هم گفتیم ایشان با اعتماد به نفس مثال‌زدنی‌ای که دارند براحتی صورت مساله را تغییر می‌دهند و کامروا می‌شوند. یا از بنیان منکر وعده‌های‌شان با کیفیتی که خود بیان کرده‌اند، می‌شوند یا با چند تغییر کوچک در آنها به طور کامل محقق‌شان می‌کنند. مانند همین تقویت 5 برابری معیشت اقشار زیر خط فقر که براحتی و در فردای انتخابات، معیشتش به یارانه و اقشار زیر خط فقرش به اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، تقلیل یافت و تبدیل شد به یک پیروزی 24 ساعته برای دولت تدبیر و امید. با این روش و برنامه‌ای که جناب روحانی در پیش گرفته‌اند، عملی کردن همه وعده‌های سنگین انتخاباتی ایشان، نه تنها هزینه‌ای نخواهد داشت بلکه زمان زیادی را هم نیاز نخواهد داشت. زمان فقط به اندازه چند تغییر در معنای چند واژه. شاید آن خیل اقتصاددانانی هم که از این وعده‌ها و برنامه‌ها حمایت کرده‌اند به اندازه خود جناب روحانی ملتفت بوده‌اند که اینها فقط وعده‌اند و قرار نیست عملی شوند. البته از هر طرفی به این مساله نگاه کنیم، متاسفانه یک سر ماجرا با دروغ و فریب گره خواهد خورد.