ماشاءالله ذراتی: «سناریوهای ایران در سال ۹۶» عنوان مقاله‌ای است که 25 تیرماه سال جاری روی پایگاه مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری منتشر شد و شنبه 11 شهریورماه دکتر حسام‌الدین آشنا «مشاور رئیس‌جمهور» و «رئیس‌ مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری» با معرفی مجدد این مقاله در کانال تلگرامی خود به نوعی سعی کرد دوباره توجه اذهان را به این محتوا جلب کند. اصل کلام این است که خوانش دقیق این مقاله که اساسا بر پایه روایتگری نتایج مختلف انتخابات ریاست‌جمهوری 1396 ایران نگاشته شده است، گویای این واقعیت مهم است که خود مشاور رئیس‌جمهور و تیم تحقیقاتی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری نیز چندان به پیروزی روحانی در انتخابات 96 خوشبین نبوده و پیروزی روحانی را از میان سناریوهای موجود، سناریوی مطلوب خود توصیف کرده‌اند! ورود ایران به تنش‌های سیاسی التهاب‌آلود که احتمالا در نظر مولفان در صورت رد صلاحیت روحانی رخ می‌نمود و همچنین ورود ایران به دوران شبه‌جنگ و تحریم، در صورت پیروزی یک کاندیدای اصولگرای به اصطلاح تندرو را می‌توان در دسته 2 سناریوی ممکن این مقاله ارزیابی کرد. جالب‌تر اینجاست که پیروزی یک کاندیدای اصولگرای میانه‌رو در دسته سناریوهای محتمل قرار گرفته و شرایطی بین سناریوی مطلوب و سناریوهای ممکن را برای این سناریو محتمل پیش‌بینی کرده است. در ادامه این یادداشت با تشریح مهم‌ترین مولفه‌های سناریوهای یادشده بخوبی نوع نگاه جناب آشنا و تیم رئیس‌ مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری به انتخابات 96 واکاوی و واگویه می‌شود. «سناریوهای ایران در سال ۱۳۹۶» در قالب یک طرح آینده‌پژوهی در مرکز بررسی‌های استراتژیک در سال ۱۳۹۵ انجام شده ‌است. در این طرح، 4 سناریو رخدادمحور بر اساس «سه عدم قطعیت بحرانی» به‌دست آمده ‌است.
 سناریوی اول: شاید وقتی دیگر، کیان خود را بازمی‌یابد!
سناریوی اول که «شاید وقتی دیگر» نامگذاری شده همان سناریوی مطلوب است که شرایط پیروزی حسن روحانی را به تصویر می‌کشد. «شاید وقتی دیگر» درست است که نام یک فیلم سینمایی را به ذهن متبادر می‌کند اما در پس آن، گویای ناامیدی به پیروزی روحانی بوده و تحقق آن را به زمان یا وقتی دیگر موکول می‌کند! توافق قدرت‌های منطقه و فرامنطقه برای تقسیم محدوده‌های اعمال قدرت با حضور ایران (بخوانید برجام منطقه‌ای)، رقابت معمول جریان‌های سیاسی بر سر قدرت، اوضاع داخلی آرام، بین‌المللی‌شدن فعالیت‌های اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و سیاست خارجی گسترده دولت و گشایش اقتصادی از شرایط اصلی است که در صورت تحقق این سناریو و پیروزی روحانی محقق می‌شود.
 سناریوی دوم: ابد و یک روز! سمیه نرو!
سناریوی دوم که «ابد و یک روز» نام دارد روایتگر شرایط ملتهب و ناآرامی سیاسی در ایران است، گویا رخداد اصلی در این سناریو موضوعی مانند ردصلاحیت روحانی پیشفرض قرار گرفته است. همانطور که از فضای حاکم بر فیلم سینمایی ابد و یک روز می‌توان فهمید، شرایط در صورت تحقق این سناریو یک جنجال و هرج و مرج داخلی را به تصویر می‌کشد. توافق قدرت‌های منطقه و فرامنطقه برای تقسیم محدوده‌های اعمال قدرت بدون حضور ایران، نزاع‌های بحران‌ساز جریان‌های سیاسی و بحران اقتصادی از جمله ویژگی‌های تحقق این سناریو عنوان شده است.
 سناریوی سوم: دوران حاج‌کاظم‌ها!
سناریوی سوم که «آژانس شیشه‌ای» نامگذاری شده است به نظر گویای شرایطی است که مهم‌ترین رخداد آن پیروزی یک کاندیدای به اصطلاح تندرو اصولگرا را به تصویر می‌کشد. آنگونه که مفهوم فیلم شناخته شده و تاریخی «آژانس شیشه‌ای» به ذهن متبادر می‌کند از نظر حامیان و تدوینگران این مقاله در صورت پیروزی یک کاندیدای اصولگرای در نظر آنان تندرو! ایران به دوران جبهه و جنگ بازگشته و در عین اتحاد کشور حول تجاوز و تهدید دشمن بیرونی، فضای اقتصادی همچون دوران جنگ بر ایران حکمفرما می‌شود.
توافق قدرت‌های منطقه و فرامنطقه‌ برای تقسیم محدوده‌های اعمال قدرت بدون حضور ایران، رقابت معمول جریان‌های سیاسی بر سر قدرت و بحران اقتصادی و تحریم از مهم‌ترین ویژگی‌های این سناریو بیان شده است.
  سناریوی چهارم: به‌همین سادگی! بازگشت طاهره از تهران!
و اما سناریوی چهارم؛ در این سناریو که تحت عنوان «به همین سادگی» نامگذاری شده است، به نظر می‌رسد رخداد پیشفرض اصلی پیروزی یک اصولگرای میانه‌رو یا یک نواصولگرا را روایتگری می‌کند، همچون شخصیت اصلی داستان فیلم سینمایی «به همین سادگی» به نام طاهره که فضای سفر و رفت و بازگشت از سنت به مدرنیته را به تصویر می‌کشد. ادامه نزاع‌های منطقه و فرامنطقه، رقابت معمول جریان‌های سیاسی بر سر قدرت و گشایش اقتصادی از مهم‌ترین ویژگی‌های تحقق سناریوی چهارم بیان شده است. به نظر سناریوی محتمل در این مقاله همین سناریوی چهارم است، سناریویی که بیشترین شباهت و نزدیکی را با سناریوی اول که همان سناریوی مطلوب و دور از انتظار است دارد.  جالب‌تر اینجاست که بر اساس سناریوی چهارم تیم مشاور رئیس‌جمهور به نوعی اذعان دارند که در سناریوی پیروزی اصولگرای میانه‌رو اجماع در میان گروه‌های سیاسی معتدل از جناح‌های مختلف درباره سیاست‌های اقتصادی، هم‌‌صدایی و هم‌‌قدمی در سطح سیاست‌های کلان و در همه سطوح حاکمیتی را رقم زده و زمینه‌ساز گشایش اقتصادی خواهد شد. تفسیر و تحلیل اینکه چه شد که به رغم ناامیدی مشاوران و تیم‌های تحقیقاتی روحانی مجددا وی پیروز میدان شد باشد برای بعد. در پایان بیان این نکته ضروری است که قاعدتا جناب مشاور و مولفان مقاله یادشده از آنجا که صریحا نامی از رخدادهای اصلی و دسته‌بندی سناریوهای ممکن، محتمل و مطلوب نبرده‌اند، این تفسیر و تحلیل را تکذیب خواهند کرد. ماهم با بیان مفروضات و خوانش محتوا تفسیر خود را مستدلا ارائه دادیم. قضاوت با شما!