محسن پور‌عرب: در 4 سال اول دولت تدبیر و امید یکی از کم‌فروغ‌ترین وزارتخانه‌های این دولت، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. آخرین سکاندار این وزارتخانه محمد فرهادی بود. وی که پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است در دولت اول اصلاحات وزیر بهداشت بوده است. این در حالی است که به باور کارشناسان حوزه آموزش، یکی از دلایل کم‌فروغ بودن وزارت علوم در دولت یازدهم نبود رابطه‌ای نزدیک بین تخصص آقای وزیر و پست در نظر گرفته شده است.
به گزارش «وطن‌امروز»، وزارت علوم که مهم‌ترین نقش را در امر آموزش عالی و برنامه‌‌ریزی برای تربیت نیروهایی متخصص در کشور دارد در 4 ساله گذشته آنطور که باید و شاید نتوانست تاثیرگذار ظاهر شود. این مقوله را می‌توان با مرور کارنامه این وزارتخانه متوجه شد. یکی از مهم‌ترین مواردی که در کارنامه
4 ساله گذشته این وزارتخانه می‌توان مشاهده کرد مقوله شتاب رشد علمی کشور است؛ موضوعی که رهبر انقلاب در بازه زمانی کمتر از یک سال در 3 دیداری که با اساتید و مدیران آموزشی کشور داشتند به آن اشاره کردند و خواستار پیگیری آن شدند.
ایشان در دیداری که با اساتید دانشگاه در
29 خردادماه 95 داشتند بر لزوم افزایش شتاب رشد علمی کشور تاکید داشتند، تاکیدی که مهر تأییدی بر کاهش شتاب رشد علمی کشور بود. ایشان ۱۳ تیرماه ۹۴ و ۲۰ آبان‌ماه ۹۴ نیز بر این امر تأکید داشتند. رهبر انقلاب ضمن اشاره به افزایش نرخ رشد علمی کشور و اشاره به تعابیری که جهانیان از رشد علمی کشور داشته‌اند از کاهش شتاب رشد علمی انتقاد و این امر را از مسؤولان و اساتید مطالبه کردند. در همین رابطه وحید احمدی، معاون علمی و پژوهشی وزیر علوم درباره مطالبه‌گری رهبر انقلاب درباره کاهش شتاب رشد علمی کشور چندی پیش گفته بود: «طبق برنامه پنجم باید سهم اعتبارات پژوهشی از سهم تولید ناخالص ملی
۳ درصد باشد اما متأسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی و برنامه‌ریزی این سهم هم‌اکنون کمتر از نیم درصد است».
گفتنی است بحث کاهش شتاب رشد علمی کشور تنها نقطه ضعف کارنامه وزارت علوم در دولت نخست تدبیر و امید نبود. پایین آمدن کیفیت تولیدات علمی کشور یکی دیگر از ضعف‌های مهم این وزارتخانه در
4 سال گذشته بود. ضعف کشور در کاربردی بودن تولیدات علمی را نیز می‌توان در اظهارات مدیران مربوط و کارشناسان این حوزه مشاهده کرد. معاون پژوهشی وزیر علوم نیز با تایید این موضوع، توجه به افزایش کیفیت و تأثیرگذاری مثبت تولیدات علمی را از سیاست‌های دولت یازدهم برشمرده بود اما با این تفاسیر نه‌تنها کیفیت تولیدات افزایش نیافت، بلکه بر مبنای آمارهای جهانی پایگاه‌‌های رسمی بین‌المللی چون سایماگو، ایران بر اساس شاخص اچ‌ ایندکس (H-index) که معرف تأثیرگذاری و کیفیت تولیدات علمی است در خاورمیانه پس از رژیم صهیونیستی و ترکیه در جایگاه سوم و در جهان در جایگاه چهل و دوم قرارگرفت.
اگرچه ایران بر اساس شاخص تعداد تولیدات علمی در سال 2015 در رتبه نخست قرار گرفته است اما رتبه‌بندی بر اساس کیفیت و تأثیرگذاری تولیدات علمی جایگاه ایران در منطقه را مطلوب نشان نمی‌دهد. تحلیل و بررسی آمارهای رسمی بین‌المللی درباره وضعیت علمی کشورمان و همچنین نگاه به وضعیت آموزش‌وپژوهش در دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در 4 ساله گذشته نتوانسته دغدغه ارتقای کیفیت آموزش و همچنین بهبود جایگاه علمی کشور در دنیا را رفع کند. با این حال حسن روحانی، رئیس دولت دوازدهم در زمان معرفی اعضای کابینه دوازدهم تا به امروز با توجه به اهمیت آموزش و پژوهش نتوانسته فردی شاخص و توانمند را برای سکانداری این وزارتخانه مهم معرفی کند. این در حالی است که وزارت علوم در حال حاضر توسط سرپرست اداره می‌شود و در جایی که با وجود چنین ضعف‌‌‌هایی باید برنامه ویژه‌ای برای هدایت و پیش رفتن امر آموزش و پژوهش در کشور وجود داشته باشد به نظر می‌رسد مدیران برنامه خاصی در دستور کار
ندارند!
به هر روی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، طی روزهای آینده سکاندار وزارت علوم معرفی و برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی می‌شود. در همین راستا این روزها در فضای رسانه‌ای کشور و شبکه‌‌های اجتماعی  از چند چهره و شخصیت به عنوان وزیر احتمالی علوم یاد می‌شود که با توجه به شرایط گذشته و فعلی این وزارتخانه شایسته است گزینه پیشنهادی دارای چند ویژگی از جمله، آشنا بودن به فضای آموزشی و پژوهشی، داشتن سابقه مرتبط با این سمت و همچنین داشتن دغدغه بهبود فضای علمی کشور باشد تا بتواند بیش از گذشته نسبت به ارتقای شاخص رشد علمی کشور دغدغه
داشته باشد.