پنجمین دوره نمایشگاه نوشت افزار اسلامی- ایرانی با عنوان «ایران‌نوشت» از چهاردهم تا پایان شهریورماه با حضور 70 تولید‌کننده در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. به گزارش تسنیم، در نشست نقد و بررسی «نوشت‌افزار اسلامی- ایرانی؛ ضعف‌ها و قوت‌ها» محمدمهدی ایزدخواه، کارشناس امور فرهنگی با اشاره به زنجیره صنعت فرهنگ در دنیا اظهار داشت: در دنیا این حوزه و صنعت یک زنجیره است که عمدتا با یک انیمیشن یا فیلم شروع می‌شود. کاراکتر که طراحی شد و کودک با آن ارتباط برقرار کرد، حس می‌کند زنده است. الان همه ما احساس می‌کنیم کلاه قرمزی زنده است، گذشته آن را می‌دانیم، علایق او را می‌شناسیم و می‌توانیم رفتارهای او را پیش‌بینی کنیم. اینها همه یعنی این کاراکتر زنده است. برخی کاراکترها یا اصلا زنده نمی‌شوند، یا می‌میرند. بعضی از کاراکترها که زنده شدند عمدتا وارد بازی می‌شوند. کودک می‌تواند با آن ارتباط دوطرفه برقرار کند، فقط ارتباط از سمت کاراکتر شکل نمی‌گیرد، کودک هم می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. در این مرحله محصولات شکل می‌گیرد. 16 شاخه محصول، از نوشت‌افزار و دکوراسیون اتاق کودک گرفته تا لباس، اسباب‌بازی، بازی‌های ویدئویی و... از این کاراکترها ساخته می‌شود. امروزه این شاخه محصولات در حال گسترشند؛ به عنوان نمونه وارد فرش و کاغذدیواری هم
شده‌اند.
درآمد «باب اسفنجی»، یک‌سوم درآمد نفتی ایران
ایزدخواه با ارائه آمار کاراکترهای محبوب در هر کشور بیان داشت: در کشورهای اروپایی مانند فرانسه و آلمان 8 کاراکتر جذاب برای بچه‌ها آمریکایی هستند. در کشورهای آسیایی، در چین از 10 کاراکتر برتر 5 کاراکتر به آمریکا تعلق دارد، 3 کاراکتر ساخت چین و 2 کاراکتر نیز ساخته ژاپن است. جالب است بدانید در ژاپن هر 10 کاراکتر محبوب بچه‌ها ساخت این کشور است. آنقدر در حوزه تولید محتوا کار کرده و این محتوا را مطابق سلیقه مخاطب کودک و نوجوان خود شکل داده‌اند که مخاطب هدف نیز به این کاراکترها اقبال نشان می‌دهد. امروزه تولید و کار کردن در این حوزه به صنعتی با عنوان (Merchadising) شکل گرفته است. درآمد حاصل از این صنعت نیز کم نیست، در سال 2015 این صنعت 241 میلیارد دلار درآمد داشته است؛ یعنی نیم درصد اقتصاد دنیا؛ تجارت پرسودی است.
به عبارت دیگر، تقریبا 8 برابر درآمد نفتی ایران در یک سال درآمد دارد. یکی از کاراکترهای پرمخاطب در این بخش «باب اسفنجی» است. تنها محصولات این کاراکتر 8 میلیارد دلار فروش رفته است، یعنی یک‌سوم درآمد نفتی ایران در یک سال. این میزان فروش رسمی است.
کاراکترهای غربی محبوب کودکان ایرانی
وی با بیان اینکه این آمار در ایران متفاوت از سایر کشورهاست، گفت: تحقیقات کارشناسان بیانگر این است که در ایران نیز 10 کاراکتر محبوب کودکان از بین انیمیشن‌های غربی انتخاب شده است. به عنوان نمونه در تحقیقی که میان کودکان تهرانی صورت گرفت، «باب اسفنجی» تولید آمریکا بیشترین محبوبیت را میان کودکان تهرانی داشت. بعد از آن شرک (2001/ دریم‌ورکس)، مرد عنکبوتی(تاکنون 8 انیمیشن از روی این داستان تولید شده است)، پاندای کونگ‌فوکار(2008)، دیو و دلبر(دیزنی 2017/ 1991)، سیندرلا(والت دیزنی/ 1950) و وال‌ای(پیکسار/2008) در رده‌های بعد از آن قرار گرفته و از بیشترین محبوبیت برخوردارند.
مشکل، فیلمنامه و عدم استفاده از کارشناسان است
این کارشناس فرهنگی در پاسخ به مشکلات پیوست فرهنگی در ایران اظهار داشت: مشکل کاراکتر‌‌سازی را در فیلم سینمایی هم داریم. عمده ضعف ما در این حوزه مربوط به فیلمنامه است. ما از جهت تکنیک در ساخت انیمیشن رتبه قابل‌قبولی داریم اما متن و داستان نداریم. از دیگر سو، در شرکت‌هایی مانند پیکسار برای تولید انیمیشن از خبره‌ترین‌ها استفاده می‌کنند. به عنوان نمونه، برای طراحی و تولید «کارخانه هیولا» از یکی از بزرگ‌ترین اساتید دانشگاه و دانشمند روانشناسی ترس به عنوان یکی از تئوریسین‌های این پروژه بهره برده شد. ما در تکنولوژی چیزی کم نداریم اما نقطه ضعف ما در فیلمنامه است. البته در کنار نداشتن فیلمنامه و داستان خوب، باید از دیگر مشکلات مانند سیستم توزیع نامناسب هم یاد کرد.
دارا و سارا قیف وارونه بودند
یوسف‌وندی از تولید‌کنندگان این عرصه با اشاره به اینکه تاریخ داستانی ایران از غنای زیادی برخوردار است، گفت: ما داستان‌های تاریخی بسیاری داریم؛ چه فولکلور و چه اساطیری اما زمانی این داستان‌ها مجال معرفی می‌یابد که بستری برای تاریخ فراهم شود. آن چیزی که می‌تواند در زمینه صنایع فرهنگی کمک کند، فراهم آمدن فضایی برای معرفی این داستان‌ها و کاراکترهاست. هیچ‌کس در حوزه کودک کار نکرده است. ما حداکثر تلاش هدفمند که برای کودکان انجام داده‌ایم، تولید «دارا» و «سارا» بوده است که در اینجا هم با قیف وارونه وارد عمل شده‌ایم. به جای اینکه با کارهایی با هزینه‌های کمتر شروع کنیم، کار را با عروسک شروع کردیم. کشورهای توسعه‌یافته در حوزه صنایع فرهنگی با الهام گرفتن از اساطیر، قهرمانان داستان‌های‌شان را تولید می‌کنند. ما نیز باید به همین سمت برویم.