احمد طالقانی: سال تحصیلی با هزار سلام و صلوات آغاز شد مثل همیشه! چند روز اول همه چیز گل و بلبل است؛ از خاطره‌بازی با همشاگردی‌ها تا دیدار دوستان قدیمی، رفتن به پایه بالاتر، کیف و کفش و کتاب‌‌های جدید و... . یکی، دو هفته که بگذرد تازه زخم‌ها سر باز می‌کند، مشکلات و گرفتاری‌‌های نخ‌نماشده خودنمایی می‌کند و تازه معلوم می‌شود مدرسه رفتن بی‌دردسر هم نیست! نداری‌ها، مشکلات آموزشی، کمبودها و... طعم شیرینی‌ها را تلخ می‌کند اما خب می‌شود یکجورهایی کجدار و مریز با آنها کنار آمد. مشکلات و گرفتاری‌‌های مالی همیشه بوده و هست، درد بی‌درمان که نیست، قابل حل است به شرط اینکه سلامتی باشد!
گرفتاری جدید خانواده‌ها
بتازگی وزارت بهداشت از زبان یکی از مقامات ارشد خود اطلاعاتی منتشر کرد که گویای وضعیت نامناسب سلامت دانش‌آموزان است! به گفته قائم‌مقام وزیر بهداشت، طبق بررسی‌‌های این وزارتخانه نزدیک به یک‌چهارم دانش‌آموزان چاق هستند، بیش از ۲۱ درصد از دانش‌آموزان چاقی خطرناک شکمی دارند، ۳۷/۹ درصد آنها در خانه از روغن‌‌های اشباع استفاده می‌کنند، 5/15 درصد دانش‌آموزان هر هفته و 5/11 درصد آنها هر روز فست‌فود می‌خورند. ۶۰ درصد دانش‌آموزان هم هر روز شیر مصرف نمی‌کنند و ۶۸ درصد دانش‌آموزان سبزی و ۴۰ درصد آنها روزانه میوه مصرف نمی‌کنند! خب! اینها یعنی عادات بد غذایی، یعنی خطراتی که نسل آینده‌ساز را تهدید می‌کند، یعنی اگر دیر بجنبیم بچه‌ها در سنین خیلی پایین به استقبال انواع و اقسام دردها و مرض‌ها می‌روند، پس باید دست جنباند و فکری کرد.
پول نداریم مربی بهداشت استخدام کنیم!
یکی از گرفتاری‌‌های آموزش‌وپرورش که همه را کلافه کرده، مشکل کمبود بودجه است. هرجا که دست می‌گذاری فغان‌ها به هواست که بودجه نداریم، پول نیست! حق‌التدریس‌ها 6 ماه 6 ماه عقب می‌افتد چون پول نیست، پاداش پایان خدمت معلمان پرداخت نمی‌شود چون پول نیست، میز و نیمکت و فضای مدرسه‌ها تجهیز و نوسازی نمی‌شود چون اعتباری وجود ندارد، معلم جوان و تازه‌نفس استخدام نمی‌شود چون دولت از عهده حقوق و مزایا و بیمه و... برنمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید. معلوم نیست چه زمانی قرار است پول باشد، اعتبار باشد، گشایش بشود. یکی از سختی‌‌های کار در مدرسه‌ها کمبود نیروی متخصص است. سال‌هاست که به بهانه کمبود اعتبارات مربیان بهداشت از مدارس کوچ کردهاند، دیگر همان حداقل نظارت‌ها هم به‌دست فراموشی سپرده شده، کسی نیست وضعیت بچه‌ها را مورد بررسی و پایش مستمر قرار دهد، بر کار بوفه‌ها نظارت کند و از فروش چیپس و پفک و نوشابه‌‌های گازدار و نوشیدنی‌‌های سرشار از مواد قندی و شکر جلوگیری کند، وقتی از مدیران وزارتخانه می‌پرسی که چه کسی مراقبت‌‌های سلامتی را در مدارس انجام می‌دهد می‌گویند از وظایف معاونان پرورشی است! حال آنکه این بندگان خدا نه تخصصی در حوزه سلامت دارند و نه گرفتاری‌ها مجالی برای اینگونه امور به آنها می‌دهد زیرا آنها در سال‌های گذشته کتابدار، امام جماعت و معاون آموزشی هم شده‌‌‌‌اند، حالا دولت از آنها می‌خواهد مربی بهداشت هم باشند!
نیاز به فرهنگسازی داریم
یکی از کارکردهای مهم رسانه‌ها و جراید ارتقای فرهنگ و دانش شهروندان است، خیلی وقت‌ها تاثیر یک گزارش یا خبر بسیار بیشتر از سایر اقدامات است. وقتی یک گزارش در کسری از ثانیه میلیون‌ها بار دیده می‌شود یعنی رسانه می‌تواند موج‌آفرینی کند، یعنی هم فرهنگسازی برای تقویت یک رفتار و هم اشاعه ناهنجاری در سطحی گسترده و فراتر از تصور، یعنی چاقویی دو لبه که هم می‌تواند سازنده باشد و هم مخرب، بدین ترتیب رسانه‌ها کارکردهای متفاوتی پیدا می‌کنند؛ گروهی که برای پاسداشت ارزش‌ها و حفظ جامعه خطوط قرمزی را برای خود ترسیم می‌کنند و گروهی که صرفا به‌دنبال افزایش مخاطبان خود هستند و چندان پایبندی به اصول ندارند. برای اصلاح رفتارها مطابق چشمداشت‌های جامعه و عرف به یاری رسانه‌‌های متعهد نیاز وافر احساس می‌شود، به شرطی که مصلحت‌جویی یا به عبارت بهتر منفعت‌طلبی آنها را از مسیر صحیح خارج نکند. در حوزه سلامت متاسفانه گرفتاری‌ها زیاد است. اتفاقا همان رسانه‌‌های متعهد کار را خراب کردهاند! کافی است به عملکرد مهم‌ترین رسانه‌‌های رسمی کشور نگاهی بیندازیم، پر شده از تبلیغ خوراکی‌های مضر که بام تا شام به فهم و شعور مخاطب حمله می‌کند، تبلیغ چیپس، پفک، نوشیدنی‌‌های سرشار از شکر، انواع فست‌فود، کالباس و سوسیس لحظه‌ای متوقف نمی‌شود، خب! مخاطبی که هر لحظه روح و روانش با تبلیغات پرطمطراق بمباران می‌شود، چقدر می‌تواند جلوی خودش را بگیرد؟ چقدر می‌تواند در برابر خواهش‌‌های فرزند خردسالش مقاومت کند و دلیل عقلی و منطقی بتراشد؟ اصلا کودک خردسال مگر منطق پزشکی می‌فهمد؟
دلسوزی‌‌های بی‌مورد را کنار بگذاریم
در همین باره دکتر حیدر اکبری، پزشک متخصص کودکان به «وطن‌امروز» می‌گوید: گاهی برخی دلسوزی‌‌های بی‌مورد بویژه از طرف پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها زمینه را برای چاقی بچه‌ها مساعد می‌کند. متاسفانه باوری در بین نسل‌‌های گذشته وجود دارد که چاقی را مساوی با سلامتی می‌داند در حالی که کاملا عکس ماجرا صادق است، چاقی در عصر حاضر مادر همه بیماری‌هاست و بیش از دوسوم مرگ‌ومیرها ناشی از بیماری‌‌های قلبی و عروقی است که ارتباط مستقیمی با چاقی، اضافه وزن و کم‌تحرکی دارد. این پزشک متخصص کم‌تحرکی و ورزش نکردن را از علل مهم چاقی و اضافه وزن برشمرد و اظهار کرد: اختصاص 2 ساعت به ورزش در مدارس جوابگو نیست، سبک زندگی بچه‌ها به عنوان نسل آینده‌ساز باید تغییر کند، از توزیع چیپس، پفک، نوشابه و نوشیدنی‌‌های مضر در بوفه‌‌های مدرسه باید ممانعت شود و مواد غذایی سالم و سنتی مثل عدسی، لوبیا، لبنیات و مغزها مثل پسته، بادام و فندق جایگزین شود. اکبری تصریح کرد: چاقی روند رشد بچه‌ها را مختل می‌کند و هورمون‌‌‌هایی که از بافت چربی ترشح می‌شود، منجر به کاهش هورمون رشد می‌شود، قد افراد چاق کوتاه‌‌‌‌‌‌تر است، معمولا سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و علاوه بر آن خطر بیماری‌‌های روحی، انزواطلبی و گوشه‌‌‌گیری در آنها به مراتب بیشتر است، بنابراین والدین برای سلامتی جسم و روح فرزندشان باید کاهش وزن و تناسب فرزندان‌شان را به طور جدی مراقبت کنند.