صرف‌نظر از آماده‌باش و صف‌بندی‌های بزرگ سیاسی که از سوی مقامات عراقی و کشورهای همسایه علیه اقلیم کردستان عراق شکل گرفته است، دولت مرکزی عراق نیز بسته‌ای شامل بندهای تأدیبی و تنبیهی علیه اربیل آماده کرده است. دولت عراق در نخستین واکنش عملی به همهپرسی جدایی در شمال این کشور، به اقلیم کردستان تا عصر روز جمعه فرصت داده کنترل 2 فرودگاه بین‌المللی داخل خاک اقلیم را به بغداد واگذار کند. طبق این گزارش، یک روز پس از برگزاری همهپرسی، حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق 3 روز به اربیل فرصت داد تا کنترل 2 فرودگاه بین‌المللی واقع در خاک اقلیم را به بغداد بسپارد، در غیر این صورت با ممنوعیت پرواز روبه‌رو خواهد شد. طبق این گزارش، در پی مخالفت وزارت حمل‌ونقل منطقه کردستان عراق با دستور بغداد مبنی بر تحویل اداره فرودگاه‌های بین‌المللی اربیل و سلیمانیه به دولت مرکزی، بغداد نیز روز گذشته هشدار پرواز ممنوع در کردستان را اجرایی کرد. سازمان هواپیمایی عراق دیروز به شرکت‌های هواپیمایی خارجی ابلاغ کرد که باید همه پروازها به منطقه کردستان را از جمعه آینده لغو کنند. به دنبال این درخواست، خطوط هوایی لبنان و مصر اعلام کرده‌اند که از روز جمعه پروازهای‌شان به شهرهای اربیل و سلیمانیه را متوقف خواهند کرد. پیش‌تر 2 خط هوایی ترکیه پروازهای خود به اربیل را متوقف کرده بودند. ایران نیز پیش از برگزاری همهپرسی اعلام کرد به درخواست دولت عراق، مرز هوایی خود با اقلیم کردستان را بسته است. علاوه بر تهدید به ممنوعیت پرواز در فرودگاه‌های کردستان، ارتش عراق یک روز پس از همهپرسی اقلیم، با همکاری ارتش ترکیه یک مانور بزرگ نظامی در منطقه کردستان انجام داد.
اخراج ده‌ها خانوار آواره از کرکوک
همزمان با برگزاری همهپرسی نامشروع در استان‌های اقلیم کردستان عراق، پیشمرگ‌ها و نیروهای امنیتی کرد ده‌ها خانواده آواره در استان کرکوک را بیرون کردند. شاهدان عینی اعلام کرده‌اند خروجی‌های شهر کرکوک پر از اعراب و ترکمان‌هایی شده است که مجبور به خروج از شهر هستند. آنگونه که منابع رسمی نیز تایید کرده‌اند بدرفتاری با اعراب و ترکمان‌ها در کرکوک از آنجایی شروع شد که آنها با شرکت در همهپرسی مخالفت کردند. رسانه‌های عراقی از ایجاد تنش در دیگر مناطق مورد مناقشه خبر می‌دهند. در همین راستا، حسین الصالحی، از ساکنان شهر جلولا از توابع استان نینوا اعلام کرد که این منطقه بخشی از استان دیالی بوده اما در واقع وابسته به اقلیم کردستان است. کردها بر همه بخش‌های شهر سیطره دارند و فشارهایی بر ساکنان برای شرکت در همهپرسی اعمال شد. ساکنان به دلیل برخوردهای تحریک‌آمیز پیشمرگ‌ها از سرنوشت‌شان بعد از همهپرسی می‌ترسند. در همین راستا، مجلس اعلای اسلامی، خواهان خارج کردن کرکوک و دیگر مناطق از کنترل نیروهای اقلیم کردستان شده و گفته است: در این شرایط حساس و خطرناک رهبری اقلیم کردستان مسؤولیت بزرگی را برعهده دارد.
اردوغان: پرچم اسرائیل نجات‌دهنده نیست
دولت ترکیه به‌رغم اینکه شریک تجاری اقلیم کردستان عراق است با برگزاری همهپرسی بحث‌برانگیز، که نتیجه آن الزام‌آور نیست، بشدت مخالفت و تهدید کرده است که گزینه‌های گوناگونی از تحریم‌های اقتصادی گرفته تا اقدامات نظامی را علیه اقلیم کردستان عراق به اجرا خواهد گذاشت. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در تازه‌ترین واکنش اعتراضی خود گفته است برگزاری همهپرسی در اقلیم کردستان خیانت به ترکیه بوده است. او در اشاره به حمایت صهیونیست‌ها از همهپرسی جدایی اقلیم کردستان عراق، گفت: «آنهایی که امروز شما را تحریک می‌کنند، فردا تنهای‌تان خواهند گذاشت، اما ما هزاران سال است که به زندگی در کنار هم ادامه داده و خواهیم داد. فردای خود را با جاه‌طلبی امروز تباه نکنید. تکان دادن پرچم‌های اسرائیل شما را نجات نخواهد داد، باید این را بدانید.» اردوغان با تاکید بر اینکه اقلیم کردستان تنها از طریق ترکیه قادر به فروش نفت خود است، گفت: «فلکه نفت در اختیار ماست. وقتی آن را ببندیم همه چیز تمام خواهد شد.» همزمان، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه از آمادگی کشورش برای انجام عملیات نظامی مشترک در صورت درخواست حکومت مرکزی عراق علیه اقلیم کردستان عراق خبر داده است.
مصوبه نهایی پارلمان عراق علیه همهپرسی
پارلمان عراق چهارشنبه 2 روز پس از برگزاری همهپرسی جدایی کردستان، با حضور نخست‌وزیر تشکیل جلسه داد. در این جلسه که وزرای دفاع، کشور و مشاور امنیت ملی عراق و بیش از 160نماینده نیز حضور داشتند، پارلمان عراق مصوبه نهایی خود درباره همهپرسی استقلال کردستان عراق را اعلام کرد. پارلمان به العبادی اجازه داد که در کرکوک نیرو مستقر کند. پارلمان عراق برگزاری همهپرسی استقلال کردستان عراق را غیرقانونی و باطل دانست و افزود، العبادی به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح عراق ملزم است هر اقدامی برای حفظ وحدت عراق انجام دهد. پارلمان عراق خواستار اتخاذ تدابیر قانونی علیه مسؤولان برگزاری همهپرسی و در راس آن مسعود بارزانی شد. پارلمان این کشور همچنین بستن همه گذرگاه‌های مرزی را که خارج از کنترل دولت مرکزی عراق است خواستار شد و افزود: دولت باید چاه‌های نفت شمال در کرکوک و مناطق مورد مناقشه را تحت نظارت وزارت نفت درآورد. همچنین پارلمان عراق افزود: دولت باید تمام تدابیر لازم را برای اجرای تصمیمات خاص درباره اقلیم از جمله برکناری استاندار کرکوک اتخاذ کند. پارلمان در این مصوبه افزود: دولت تنها زمانی مذاکره مشروط را بپذیرد که نتایج همهپرسی لغو شود. در عین حال پارلمان عراق بر احضار سفیران و نمایندگان کشورها در کردستان عراق تاکید کرد و گفت باید به آنها ابلاغ شود که کنسولگری‌های خود را بسته و نمایندگان خود را از کردستان خارج کنند.
حزب‌الله عراق: بارزانی روی دیگر البغدادی است
جعفر الحسینی، سخنگوی گردان‌های حزب‌الله عراق میگوید مسعود بارزانی همان نقش ابوبکر البغدادی (سرکرده ارشد داعش) را در اجرای طرح آمریکا و تقسیم عراق و وارد ساختن منطقه در بحران‌های جدید ایفا می‌کند. الحسینی گفت: «ما با مسعود بارزانی و تمام رفتارهای او با همان قاطعیت و قدرتی که با داعش برخورد کردیم برخورد خواهیم کرد. بارزانی اکنون به یکی از ابزارهای آمریکا تبدیل شده است و ما با او مقابله خواهیم کرد».
طرح برکناری معصوم از ریاست‌جمهوری
روز گذشته در حالی که پارلمان عراق میزبان نخست‌وزیر برای بررسی پیامدهای همهپرسی جدایی اقلیم کردستان بود، ائتلاف دولت قانون رهبری کمپینی را برای برکناری رئیس‌جمهوری عراق که از طایفه کردهاست، بر عهده گرفته است. حیدر المولی، نماینده ائتلاف دولت قانون گفت: امضاهایی جمع شده و به هیات ریاست پارلمان برای برکناری فؤاد معصوم، رئیس‌جمهور عراق داده شده است. همچنین تحرکاتی برای اتخاذ اقداماتی علیه مسؤولان، کارمندان، نمایندگان، دیپلمات‌ها و تمام مسؤولانی که کرد هستند به دلیل همهپرسی شده است. در صورتی که فؤاد معصوم از ریاست جمهوری برکنار شود این پست به معاون اولش یعنی نوری مالکی، رهبر ائتلاف دولت قانون و دبیرکل حزب الدعوه و نخست‌وزیر سابق عراق می‌رسد. این در حالی است که یک منبع در ریاست‌جمهوری عراق مشارکت فؤاد معصوم در همهپرسی را تکذیب کرد و گفت معصوم رأی نداده و همچنان بر موضعش درباره حفظ وحدت کشور تأکید دارد.
2 برابر شدن قیمت سوخت در اقلیم کردستان
به دنبال اقدامات دولتی جدید علیه اقلیم کردستان و تهدیدهای اقتصادی بزرگ‌ترین شریک تجاری آن یعنی ترکیه، استاندار اربیل میگوید هیچ نگرانی درباره احتمال بسته شدن مرزها و تأثیر آن بر صادرات مواد غذایی وجود ندارد. او همچنین طی یک گاف بزرگ درباره افزایش قیمت سوخت در اقلیم کردستان عراق همزمان با همهپرسی، مدعی شد: این مساله به دلیل مشکلات فنی است! طبق این گزارش، از یک ماه گذشته نرخ بنزین در اقلیم کردستان عراق از هر لیتر ٥٠٠ دینار به نزدیک هزار دینار عراقی افزایش یافته است. این در حالی است که براساس گزارشی که اخیرا بانک جهانی منتشر کرده شوک شدیدی که اقتصاد اقلیم کردستان عراق را تحت تاثیر قرار داده، کاهش شدید درآمدها است؛ امری که باعث تعویق در سرمایه‌گذاری‌ها و تاخیر در پرداخت‌ها بویژه حقوق کارمندان این اقلیم شده و مسؤولان آن مجبور شدند از شرکت‌های خصوصی داخلی یا خارجی و بانک‌های خارجی وام بگیرند. از سوی دیگر، بزرگ‌ترین ضربه اقتصادی به اقلیم کردستان زمانی خواهد بود که ترکیه خطوط لوله نفت اقلیم کردستان عراق را ببندد و صادرات نفت از این اقلیم به خارج را از طریق بنادر خود متوقف کند. این امر باعث قطع شدن بزرگ‌ترین منبع درآمد کردهای عراق خواهد شد. همزمان کشورهای اروپایی که بارزانی توصیه آنها برای تعویق همهپرسی را نپذیرفت، تهدید خود برای توقف کمک‌ها به این اقلیم را آغاز کرده‌اند.