گروه سیاسی: 1378 سال از عاشورای سال 61 هجری قمری گذشته ولی همچنان غم و اندوه شهادت جانسوز امام حسین (ع) و یاران باوفایش در صحرای کربلا بر دل مسلمین سنگینی می‌کند. به گزارش «وطن امروز» مراسم سوگواری سید و سالار شهیدان که دیگر این سال‌ها محدود به کشورهای اسلامی نمی‌شود و غیرمسلمانان نیز در بسیاری از کشورهای غربی به سوگ شهادت مظلومانه امام حسین (ع) می‌پردازند، در ایران پرشکوه‌تر از سال‌های گذشته برگزار شد. تمام کوچه‌ها، محله‌ها و حسینیه‌ها و تکایا در سراسر ایران با آغاز ماه محرم پیراهن سیاه بر تن کرد و به سوگ سید و سالار شهیدان نشست. در تهران، تکیه‌ها و حسینیه‌ها از اول محرم مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان را برپا کردند. مراسم عزاداری در هیات‌های باسابقه و قدیمی تهران ویژه‌تر از سال‌های گذشته بود. نخستین تکیه عزاداری که همزمان با پایتخت شدن تهران در حدود 250 سال پیش برپا شد، همچنان با همان سبک و سیاق گذشته عاشقان حسینی را گرد هم آورد. ظهر دیروز (یکشنبه) مراسم عزاداری روز عاشورای حسینی در حسینیه سادات اخوی با حضور پرشور عاشقان امام حسین (ع) برگزار شد. همچنین حسینیه صنف لباس‌فروش‌ها که از هیات‌های باسابقه شهر است در دهه اول محرم هر روز پس از اذان صبح و اقامه نماز، مراسم عزاداری امام حسین (ع) را برپا می‌کرد. اما مراسم عزاداری در 2 روز تاسوعا و عاشورای حسینی بسیار چشم نوازتر از سال‌های گذشته بود. مردم در این دو روز با حضور در حسینیه‌ها به عزاداری سید و سالار شهیدان پرداختند. برخی از هیات های مذهبی همچون هیات میثاق با شهدای بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع) در روز تاسوعا و عاشورا دسته بزرگ راهپیمایی در خیابان ها به راه انداختند.
ظهر عاشورا عزاداران حسینی در سراسر کشور پس از اذان ظهر، به تاسی از نماز اول وقت امام حسین در روز عاشورا، نماز باشکوه جماعت برگزار کردند. در تهران و شهرستان‌های استان تهران از جمله ورامین، پیشوا، قرچک، شهریار، ملارد، شهرقدس، پاکدشت، ری، رباط‌کریم، بهارستان، پردیس، دماوند و فیروزکوه نیز مردم عزادار و دلداده مکتب حسین(ع)، در ظهر عاشورا با اقامه نماز اول وقت به خوبی نشان دادند مکتب عاشورا زنده است و زنده خواهد ماند. همچنین لرستانی های مقیم تهران در بلوار فردوس همزمان با عاشورای حسینی مراسم سنتی «گِل مالی»
و عزاداری شهادت سرور و سالار شهیدان را برگزارکردند. علاوه بر تهران در سایر استان‌ها نیز عزاداران حسینی به سوگ شهادت سومین پیشوای شیعیان پرداختند. مشهد و قم، حرم مطهر امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) مرکز عزاداری دلدادگان حسینی بود. در یزد به رسم هر ساله آیین ملی نخل‌گردانی با حضور خیل عظیمی از مردم یزد و مسافران برگزار شد. در زنجان بزرگ‌ترین مراسم عزاداری در کشور در روز هشتم محرم برگزار شد. در لرستان نیز مردم در غم امام حسین(ع)، به رسم هر ساله در گِل غوطه‌ور شدند. در فسای استان فارس، تعزیه بزرگ صحرارود اجرا شد. در سایر شهرهای کشور نیز مراسم عزاداری به شیوه سنتی برگزار شد.
عزاداری شیعه و سنی در خراسان رضوی
در استان خراسان رضوی، عزاداری در شهر مشهد مقدس بویژه در حرم مطهر امام رضا(ع) و اطراف آن چشم‌نوازتر از سایر نقاط بود. از ساعت‌های ابتدایی روز تاسوعا و عاشورا عزاداران با حرکت در خیابان‌های منتهی به حرم رضوی و راه‌اندازی دسته‌های سینه‌زنی و زنجیر زنی و حمل بیرق‌های سیاه، با حضور در حرم مطهر ثامن‌الحجج حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع)، شهادت مظلومانه جد غریبش را به آن امام همام تسلیت گفتند. در حرم مطهر در شب عاشورا مراسم خطبه‌خوانی و شب گذشته نیز مراسم باشکوه شام غریبان برگزار شد. در این مراسم پس از اقامه نماز، خادمان بارگاه رضوی پس از طی مسیر چهارراه شهدا تا حرم مطهر رضوی، با قرائت صلوات خاصه حضرت رضا(ع) در ورودی حرم مطهر، با تجمع در صحن انقلاب اسلامی سوگواری و عزاداری کردند. عزاداری سید و سالار شهیدان شیعه و سنی نمی‌شناسد و همه در عاشورای حسینی بر سر و سینه می‌زنند. مردم اهل سنت صالح‌آباد تربت‌جام روز عاشورا در غم سرور و سالار شهیدان، اباعبدالله الحسین(ع) سوگواری و عزاداری کردند. در روستای فدیشه نیشابور هم مراسم باشکوه تعزیه‌خوانی روز عاشورا با قدمت 400 سال برگزار شد. در روستای خلیل‌آباد نیز عزاداران با برپایی مراسم سنتی نوای حیدر حیدر، در غم سالار شهیدان و یاران باوفایش سوگواری کردند. در این مراسم که در فهرست آثار معنوی عاشورایی کشور به ثبت رسیده است، عزاداران دور «علم نیشابوری» با در دست گرفتن کمربند نفر کناری با دست چپ حلقه‌ای مدور را تشکیل می‌دهند. یک نفر میاندار در وسط حلقه با فریاد برآوردن نام حسین(ع) را فریاد می‌زند و عزاداران که دست برکمر دارند با زدن بر سینه خود فریاد بر می‌آورند «حسین» و در ادامه و در اوج مراسم با بیان نام «علی» و جواب دادن عزاداران با عنوان «حیدر» این عمل تکرار و در آخر مراسم چاوشی‌خوانی برگزار می‌شود.
عزاداری در شهر حضرت فاطمه معصومه
شهر قم، شهر حضرت فاطمه معصومه نیز در سوگ ایام عزاداری سید و سالار شهیدان، سر تا پا سیاهپوش شده بود. به رسم هر ساله این شهر در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی صحنه اجتماع عظیم و پرشور عزاداران حسینی شد و دلسوختگان حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) با شور و شعور حسینی به خیابان‌ها آمدند و حماسه‌ای دیگر از عشق به
اهل بیت (ع) بویژه سرور و سالار شهیدان خلق کردند. دیروز در عاشورای حسینی جمعیت مشتاق و ارادتمند سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش با گذشتن از خیابان‌های اطراف و مجاور حرم مطهر از طریق مبادی ورودی این مکان مقدس خود را به صحن‌های آن رساندند و در آنجا اجتماع بزرگی را ترتیب دادند. عزاداران حسینی به صورت سیاهپوش در قالب هیات‌ها و دسته‌های عزاداری، سینه‌زنی و زنجیرزنی با حضور در بارگاه کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) این مصیبت بزرگ را به آن حضرت تسلیت گفتند. همچنین در بیوت و دفاتر مراجع تقلید حضرات آیات عظام مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، سبحانی و علوی‌گرگانی و دفتر مقام معظم رهبری در قم نیز مراسم سوگواری عاشورای حسینی با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد. در این مراسم خطبا در غم شهادت مظلومانه سالار شهیدان امام حسین علیه‌السلام و ابعاد مختلف حادثه عاشورا سخنرانی کردند و ذاکران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به مدیحه‌سرایی و نوحه‌خوانی پرداختند. در چند سال گذشته، عزاداران اباعبدالله‌الحسین در کنار برگزاری مراسمات باشکوه سوگواری، سنت حسنه اهدای خون را نیز به راه انداخته‌اند. در قم پایگاه انتقال خون حضرت روح‌الله در روزهای تاسوعا و عاشورا از ساعت 8 صبح تا 17 میزبان جمعیت انبوه عزاداران حسینی برای اهدای خون بود.
یوم‌العباس بزرگ‌ترین میعادگاه عزاداران
عصر روز هشتم ماه محرم که در زنجان از آن به «یوم‌العباس» یاد می‌شود، جمعیت چند ده هزار نفری عزاداران حسینی بعد از نماز ظهر و عصر در مسجد حسینیه اعظم گرد هم می‌آیند و به عزاداری دسته‌جمعی می‌پردازند. در این مراسم با شکوه که به عنوان میراث معنوی کشور ثبت شده است، بیش از 3 هزار و 500 خادم افتخاری شرکت کردند. یاعباس، یاحسین، یا زینب، یاران قیامت اولدی و ای شمع حرم خانه، قربانین اولوم عباس از شعارهایی بود که دسته حسینیه اعظم زنجان آنها را با مداحان همنوایی کردند. این مراسم همزمان از شبکه‌های مختلف ملی و فراملی از جمله شبکه یک، 3، کوثر، شما و خبر پوشش داده شد. زنجانی‌ها علاوه بر این مراسم باشکوه، در یازدهم محرم نیز مراسم زینبیه برگزار می‌کنند. دسته عزاداری زینبیه زنجان همه ساله 11 محرم از محل این مسجد به طرف امامزاده سید ابراهیم حرکت می‌کند. بر همین اساس و با هدف پیشگیری از ترافیک و تسهیل حضور ارادتمندان، استانداری زنجان امروز دوشنبه ادارات دولتی و مراکز آموزشی را از ساعت 12 ظهر تعطیل کرد.
عزاداری با رسم چند هزار ساله در لرستان
آیین عزاداری در استان لرستان را شاید بتوان یکی از ویژه‌ترین سبک های
عزاداری در کشور دانست. روز گذشته در عاشورای حسینی، از ساعات اولیه صبح دیروز، مراسم ویژه روز عاشورا در شهرهای مختلف استان لرستان برگزار شد. مردم لرستان در این روز بزرگ در مراسمی تاثیرگذار خود را به گل آغشته می‌کنند. «گِل‌مالی» سنت قدیمی و متفاوت مردم استان لرستان در ایام محرم است که این آیین دیرینه مردم لر با پیشینه‌ای مربوط به‌پیش از اسلام از اوج ارادت خالصانه این مردم برخاسته است. زمانی رنگ سیاه نماد غم بود و با توجه به اینکه پارچه سیاه کم بود دور (سیاه‌چادر) را می‌بریدند و روی شانه‌ها می‌بستند به این معنی که «دُور وَ شُو بُویی» یعنی عزادار باشی و گِل درست می‌کردند و روی شانه‌ها و سر که محل اندیشه انسان است، می‌گذاشتند به این معنی که جسم ما از خاک است و به خاک بازمی‌گردد. مردم لرستان بنا بر یک سنت دیرینه که در غم از دست دادن عزیزان‌شان خود را به خاک و گل آغشته می‌کنند در غم مولای‌شان نیز در روز عاشورا تمام بدن خود را به گل آغشته می‌کنند. در لرستان علاوه بر آیین گل‌مالی مراسم ویژه عزاداری ازجمله مراسم شام‌غریبان، گرداندن طوق، علم و سایر نشانه‌ها، کتل بستن، تعزیه‌خوانی، چهل‌منبر و آیین به گل افتادن نیز در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
بلند کردن نخل عزا پس از 70 سال
در عاشورای امسال پس از 70 سال قدیمی‌ترین نخل تعزیه در ایران بار دیگر از روی زمین بلند شد و روی شانه‌های عزاداران حسینی قرار گرفت. نخل‌برداری یا نخل‌گردانی از جمله آداب مرسوم عاشورا در شهرها و آبادی‌های اطراف کویر مرکزی ایران از جنوب خراسان تا سمنان، دامغان، خمین، نواحی قم، کاشان، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان، نایین و... است که در بین این مناطق، بیشترین و شاخص‌ترین نخل‌ها در استان یزد متمرکز است. به گونه‌ای که می‌توان گفت هیچ آبادی‌ای نیست که یک یا چند نخل امام حسین (ع) در آن یافت نشود. نخل‌گردانی که در ایران سابقه‌ای نزدیک به 500 ساله دارد، به معناى تشییع پیکر پاک سرور شهیدان در روز عاشورا است. همه ساله در نقاط کویری ایران و بویژه در یزد این مراسم برگزار می‌شود. امسال اما در یزد پس از 70 سال نخل امیرچخماق به عنوان قدیمی‌ترین نخل جهان با ۴۵۰ سال قدمت از زمین بلند شد تا مردم بار دیگر در کنار قدیمی‌ترین نخل جهان، در میدان امیرچخماق به عزاداری بپردازند.
عاشورای میلیونی کربلا
روز یکشنبه مصادف با روز عاشورا کربلا میزبان میلیون‌ها زائر عراقی و غیرعراقی بود که در مراسم عزاداری این روز حضور یافتند و توانستند مراسم عزاداری را در امنیت کامل برگزار کنند. به گفته مقامات مسؤول عراقی، بیش از 6 میلیون نفر در این ایام به زیارت حرمین در کربلا آمده‌اند. در این‌باره معاون مسؤول بخش اداره حراست و انتظامات تولیت حرم مطهر حضرت سیدالشهدا با اشاره به افزایش چشمگیر تعداد عزاداران عاشورا نسبت به سال قبل، گفت: به‌دستور نماینده مرجع عالی‌قدر شیعیان و متولی قانونی حرم امام حسین، بهترین خدمات امنیتی و بهداشتی به زائران آن حضرت در مراسم عاشورا و تاسوعای حسینی ارائه می‌شود و در حال حاضر 4 هزار نیروی داوطلب برای تسهیل ورود زائران از ورودی‌های کربلا تا صحن حرم امام حسین(ع) حضور دارند. همچنین هماهنگی‌های عالی با فرماندهی پلیس کربلا و گروه‌های داوطلب مردمی صورت گرفته است. وی ادامه داد: نیروهای نظامی در منطقه الاخیضر برای تامین امنیت مناطق اطراف کربلا از هرگونه حملات تروریستی حضور دارند و نیروهای امنیتی در تمام مناطق کربلا مستقر هستند. طبق این گزارش، همزمان با حضور میلیون‌ها زائر در استان کربلا، تدابیر امنیتی شدید در تمام ورودی‌ها و مناطق مختلف این شهر اتخاذ و ممنوعیت‌هایی برای آمد و شد و عبور و مرور خودروها و انواع وسائل نقلیه اعمال شد. علاوه بر این حدود 1000 دوربین مداربسته در نزدیکی مرقدهای امام حسین و حضرت عباس در استان کربلا جهت تامین امنیت زائران نصب شده است و مسؤولان امنیتی این استان بر لزوم همکاری همه زائران با نیروهای امنیتی تاکید دارند.
به گزارش العالم به نقل از آستان مقدس امام حسین(ع)، هزاران زائر از کشورهای آسیایی مثل هند، پاکستان، افغانستان و آذربایجان و صدها زائر از کشورهای عربی، مغرب عربی(شمال آفریقا) و حاشیه خلیج‌فارس برای عزاداری عاشورا از شب نهم محرم (تاسوعا) وارد کربلا شدند و ضمن عزاداری در روز عاشورا از نهضت ظلم‌ستیز امام حسین الهام گرفتند.
خنثی شدن نقشه داعش در عاشورا
دیروز وزارت کشور عراق از هلاکت اعضای یک گروه تروریستی وابسته به داعش خبر داد که برای هدف قرار دادن کاظمین در شمال بغداد در روز عاشورا برنامه‌ریزی کرده بود. به گفته وهاب الطایی، مشاور رسانه‌ای وزارت کشور عراق، این گروه متشکل از فرماندهان مهم داعش و تعدادی از عوامل انتحاری در منطقه الملالی در الکرمه در جوار پایتخت به هلاکت رسیدند.
محرم سیاسی در بلاد عرب
در منطقه الشرقیه عربستان نیز مانند هر سال شیعیان با وجود مخالفت رژیم سعودی مراسم پرشور عزای حسینی را برپا کردند. عزاداران حسینی از جمله در مسجد الزهرا(س) در شهرک سیهات در استان قطیف با برگزاری مراسم سوگواری یاد سیدالشهدا و اصحاب و یاران با وفای ایشان را گرامی داشتند و به مرثیه سرایی و سینه‌زنی پرداختند.
در لبنان، سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله در مراسم شب عاشورا با حضور ده‌ها هزار تن از مؤمنان مسلمان و حتی برخی مسیحیان این کشور در ضاحیه بیروت به تحلیل تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی پرداخت. در یمن جنگ‌زده نیز ده‌ها هزار تن از مردم صعده و صنعا در مراسم عزاداری امام حسین(ع) شرکت کردند. در اجتماع باشکوه عاشورایی صنعا، عبدالملک الحوثی، رهبر انصار‌الله بر ضرورت مبارزه با متجاوزان سعودی و مقابله با محاصره 2 سال و نیمه این کشور تأکید کرد. اما در بحرین، دیکتاتوری آل‌خلیفه در ادامه سرکوب شیعیان و تخریب حسینیه‌ها، در آستانه عاشورا بانیان 4 مجلس اصلی عزاداری عاشورا در الدراز را بازداشت کرد. این بازداشت‌ها در حالی صورت گرفت که اعمال فشار بر مردم از ابتدای ماه محرم آغاز شده بود اما ارعاب و بازداشت‌ها هم مانع از راه افتادن دستجات عزاداری به پیشداری علمای بحرین در خیابان مرکزی منامه نشد. حتی در اجتماعات شب تاسوعا، سخنان پرشور شیخ حسین الدیهی، معاون دبیرکل جمعیت الوفاق و به نمایندگی از آیت‌الله عیسی‌قاسم، رهبر معنوی در بند انقلاب بحرین پس از قرائت خطبه عاشورا در سراسر جزیره پخش شد. اما بعد از ظهر دیروز عزاداران حسینی با پایان سوگواری ظهر عاشورا در مناطق مختلف جزیره در حمایت از آیت‌الله عیسی قاسم، کفن‌پوش دست به تظاهرات گسترده تحت عنوان «فقیه ما در محاصره است» زدند. اهالی منطقه الدراز نیز به سمت منزل ایشان حرکت کرده و با ماموران امنیتی که منزل را در محاصره دارند درگیر شدند.
عزاداری باشکوه شیعیان ترکیه
ایام محرم امسال نیز شیعیان در اقصی نقاط ترکیه با وجود محدودیت‌های حکومتی، سوگواری سید و سالار شهیدان را به باشکوه‌ترین شکل برپا کردند. در حالی که تنها حدود یک میلیون شیعه 12 امامی عمدتا در حاشیه مرزهای ایران در استان قارص از یک سو و در شهرهای بزرگی همچون استانبول و آنکارا هر سال سوگواری ایام محرم را برپا می‌کنند، تقریبا16 میلیون نفر، یعنی یک پنجم کل جمعیت ترکیه را نیز شیعیان علوی تشکیل می‌دهند که به امامت و مقام امیرالمومنین علی (علیه السلام) و سایر امامان شیعه باور دارند. در عزاداری‌های عاشورایی امسال ترکیه نه‌تنها نواها و نوحه‌های مشهور ترکی و آذری شنیده شد بلکه حتی نوحه‌های فارسی نظیر «ای اهل حرم سید و سالار نیامد» نیز به گوش می‌رسید.
جغرافیای جهانی عاشورا
طی روزهای نهم و دهم محرم در نیجریه مسلمانان با وجود تهدیدهای مراجع امنیتی و پلیس مبنی بر جلوگیری از مراسم عزاداری، در دستجات و تجمعات بزرگ‌شان بر ادامه خط مشی امام حسین(ع) در مقابله با ظلم ظالم تأکید کردند. در لاهه، پایتخت اداری هلند، مراسم سوگواری تاسوعا و عاشورا با همت سفارت جمهوری اسلامی ایران و با مشارکت مجمع اهل بیت(ع) هلند و هیأت‌های عشاق‌الحسین(ع)، شباب‌العباس(ع) و متشکل از شیعیانی از ده‌ها کشور جهان برگزار شد. در بروکسل، پایتخت بلژیک و اتحادیه اروپا نیز سوگواری محرم برای نخستین‌بار در مرکز جدیدالتاسیس شیعیان برگزار شد. اسلو، پایتخت نروژ و وین، پایتخت اتریش نیز شاهد عزاداری بی‌سابقه برای سالار شهیدان بودند. همچنین به سیاق هر سال در خیابان‌های بمبئی، پرجمعیت‌ترین شهر هند، شهر «فوز د ایگواسو» در غرب برزیل و «دربند» جنوبی‌ترین شهر روسیه، دستجات عزاداری چند هزار نفری در روزهای تاسوعا و عاشورا به حرکت درآمدند.
در مسکو، پایتخت روسیه، مراسم عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی با شکوه هر چه تمام‌تر در 3 محل مختلف برپا شد که مهم‌ترین آن در مرکز اسلامی مسکو و با حضور 8 هزار تن از شیعیان عمدتا از جمهوری آذربایجان و مداحی «منصوری اردبیلی» بود. این در حالی است که با سرکوب‌های رژیم باکو در خود جمهوری آذربایجان امکان برگزاری چنین سوگواری عظیمی وجود ندارد. این مرکز اسلامی در جنوب غربی مسکو همچنین شاهد آیین تعزیه بود. مسجد خاتم‌الانبیا (وابسته به سفارت جمهوری اسلامی) و بیت‌الزهرا نیز از دیگر اماکن پذیرایی عزاداران حسینی در پایتخت روسیه بودند.