گروه اجتماعی: نرخ بازماندگی از تحصیل (نرخ سواد) در هر جامعه‌ای اهمیت بسزایی دارد ولی محاسبه این نرخ برای گروه سنی ۶ تا ۱۴ ساله از ضرورت بیشتری برخوردار است زیرا با توجه به تغییرات فرهنگی در جامعه امروز، انتظار می‌رود این نرخ برای گروه سنی مذکور مقدار ناچیزی را به خود اختصاص دهد.
به گزارش ایسنا، یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دنیای امروز امکان تحصیل برای تمام آحاد جامعه است. نظام آموزشی مدرن افراد را به کسب علم، شناسایی و شکوفایی استعدادها و عدم تبعیض(اعم از جنسی، قومی و نژادی) تشویق می‌کند. این امر علاوه بر آموزش دانش مقدماتی مانند خواندن و نوشتن، ریاضیات و علوم مقدماتی دریچه بزرگی را به دنیای دانش باز می‌کند. به گونه‌ای که هر فرد می‌تواند متناسب با علایق و استعدادهای خود در آن به کندوکاو پرداخته و ضمن یادگیری بر دانش خود بیفزاید.
عمدتا گروه‌هایی در معرض بازماندگی از تحصیل هستند که به‌طور مثال به دلیل کم‌توانی(معلولیت) یا دوری محل زندگی کودک فاقد دسترسی موثر به مدرسه یا معلم بوده، درآمد خانوار کفاف معیشت آنها را نداده یا خانواده‌های بدسرپرست، امکان ثبت‌نام و شرکت در مدرسه را ندارند. از علل عدم تحصیل می‌توان به عدم آگاهی از اهمیت آن، فقر و نبود امکانات لازم مانند مدرسه، آموزگار و... برای تمام اقشار جامعه را نام برد. مثلا خانواده‌ها به دلیل فقر، نبود امکانات آموزشی مناسب یا نبود زیرساخت‌های دستیابی به امکانات یاد شده، کودکان خود را از تحصیل منع می‌کنند تا از رهگذر آن امکان معاش خانواده فراهم شود اما عدم تحصیل این کودکان و ورود آنها پیش از سن مجاز به بازار کار ضمن تاثیرات مخرب بر آنان، این کودکان را در معرض آسیب‌های اجتماعی و سوء‌استفاده‌های مختلف قرار می‌دهد که پیامد آن نابود شدن آینده این کودکان و آسیب‌های بیشتر اجتماعی است.
جمعیت مردان بیسواد ۶تا ۱۴ ساله بیشتر از زنان
با توجه به نتایج به‌دست آمده از سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ کودکان لازم‌التعلیم در گروه سنی ۶ تا۱۴ ساله ۱۰ میلیون و ۷۷۲ هزار و ۷۸۷ نفر است که از این تعداد، 5 میلیون و ۵۱۶ هزار و ۶۳۷ نفر مرد و 5 میلیون و ۲۵۶ هزار و ۱۵۰نفر زن بوده‌اند. همچنین از این تعداد ۳۱۵ هزار و ۴۱۲ نفر بیسواد (۱۵۹ هزار و ۶۳۰ نفر مرد بیسواد و ۱۵۵ هزار و ۷۸۲ نفر زن بیسواد) در کل کشور وجود دارند. با توجه به اطلاعات حاصل شده، جمعیت مردان بیسواد نسبت به زنان بیسواد گروه ۶ تا ۱۴ ساله بیشتر است البته جمعیت مردان باسواد نسبت به زنان باسواد در همین گروه بیشتر است.
جمعیت زنان بیسواد ۱۰ تا ۱۴ ساله بیشتر از مردان
لازم به ذکر است، این امر درباره نسبت مردان و زنان گروه سنی ۶ تا ۹ ساله نیز صادق است. اما در گروه سنی ۱۰ تا ۱۴ ساله (با جمعیت کل 5میلیون و ۶۸۸ هزار و ۳۸۴ نفر) ۷۴ هزار و ۳۹۸ نفر بیسواد هستند که از این تعداد ۳۶ هزار و ۴۸۳ نفر مرد و ۳۷ هزار و ۹۱۵نفر زن هستند. بر خلاف گروه سنی ۶ تا ۹ ساله، زنان بیسواد گروه سنی ۱۰تا ۱۴ ساله نسبت به بیسوادان مرد همان گروه سنی جمعیت بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند.
کمترین و بیشترین نرخ بازماندگی از تحصیل
نرخ بازماندگی کل کشور برای گروه سنی ۶ تا ۱۴ ساله 61/2 درصد است که بسیار قابل تامل است. شایان ذکر است که با توجه به بالا بودن این نرخ، انتظار می‌رود مشکلات یاد شده که در مقدمه به آن اشاره شده است، پدید آید. در گروه سنی ۶ تا ۱۴ ساله، استان زنجان (42/1 درصد) کمترین نرخ بازماندگی از تحصیل در مردان و زنان را داراست و به ترتیب استان‌های گیلان (46/1 درصد) و اردبیل (95/1 درصد) در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند.
از سوی دیگر بیشترین مقدار این نرخ را استان سیستان و بلوچستان (61/7 درصد) به خود اختصاص داده است و پس از آن استان‌های کرمان (52/4 درصد) و یزد (52/3 درصد) قرار دارند. این یعنی نرخ بازماندگی از تحصیل استان‌های یاد شده از متوسط کشور (61/2 درصد) بسیار بیشتر است.
بررسی این نرخ در گروه‌های سنی ۶ تا ۹ ساله در استان‌های مختلف نشان‌دهنده نتایج حاصل برای گروه سنی ۶ تا ۱۴ ساله است. همچنین همان طور که انتظار می‌رود استان سیستان و بلوچستان در گروه سنی ۱۰ تا ۱۴ ساله نیز (اعم از مرد و زن) بیشترین مقدار نرخ بازماندگی از تحصیل را به خود اختصاص داده است.