گروه فرهنگ و هنر: روزهای ابتدایی آبان‌ماه معمولا همه ساله جزو اوقات پر خبر سینمای ایران محسوب می‌شود. روزهایی که می‌توان آن را فصل تکاپوی اهالی سینما برای تولید آثار جدید دانست و اساسا به همین خاطر بود که این هفته حجم عظیمی از خبرها و اتفاقات سینمایی به وقوع پیوست تا تمرکز اخبار فرهنگی اغلب رسانه‌ها در این هفته حول اخبار سینمایی باشد. هفته‌ای که در آن جدیدترین پروژه سینمایی کارگردان «ماجرای نیمروز» مجوز ساخت گرفت، تکلیف انیمیشن سینمایی «فیلشاه» بالاخره مشخص شد و دامنه تغییرات در شوراهای زیرنظر سازمان سینمایی به شورای پروانه نمایش رسید.
مهدویان بالاخره برنده لاتاری شد
«لاتاری» تازه‌ترین پروژه سینمایی محمدحسین مهدویان است. کارگردان جوانی که در دوره اخیر جشنواره فجر با ساخت 2 فیلم «ایستاده در غبار» و «ماجرای نیمروز» توانست جایزه بهترین فیلم این جشنواره را از آن خود کند و امسال برخلاف 2 دوره گذشته سراغ داستانی اجتماعی رفته است. داستانی ملتهب در ارتباط با ماجرای قاچاق دختران ایرانی به دوبی که این روزها بحث‌هایی نیز در ارتباط با آن وجود دارد؛ آنچنان که مدتی قبل مستند «پول و پورن» با محوریت همین موضوع توسط حوزه هنری و سازمان سایبری سپاه پاسداران رونمایی شد و این بار مهدویان قرار است این ماجراها را از زاویه‌ای داستانی روایت کند. «لاتاری» البته در مسیر دریافت پروانه ساخت با فراز و نشیب‌های بسیاری روبه‌رو شد؛ اتفاقاتی که یک بار تا آستانه انصراف مهدویان از ساخت این فیلم در سال جاری نیز پیش رفت ولی در نهایت با تغییر تهیه‌کننده و رایزنی با مدیران ارشاد، پروانه ساخت این اثر سینمایی با کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی سیدمحمود رضوی صادر شد تا علاقه‌مندان آثار مهدویان امسال نیز برای رسیدن روزهای میانی بهمن‌ماه و دیدن تازه‌ترین اثر این کارگردان جوان و خوش‌آتیه سینما لحظه‌شماری کنند.
سپردن کار سینما به اهالی تلویزیون
تغییر در ترکیب شورای پروانه نمایش آثار سینمایی نیز یکی دیگر از اتفاقات مهم فرهنگی در این هفته بود. اتفاقی که با توجه به تغییرات اخیر ایجاد شده در ترکیب شورای پروانه ساخت آثار سینمایی تا حد زیادی قابل پیش‌بینی بود اما نکته جالب توجه در ارتباط با این ترکیب حضور پرتعداد مدیران سابق و فعلی رسانه ملی در این ترکیب است. ترکیبی 9 نفره که 4 نفر از آنها یعنی حسین کرمی رئیس مرکز نمایشی سیما، حسن خجسته معاون سابق صدای سازمان صداوسیما و نایب‌رئیس اتحادیه رادیو تلویزیونی آسیا- اقیانوسیه، محمد احسانی‌زاده مدیر شبکه نسیم و معاون سابق نظارت و ارزشیابی سازمان امور سینمایی و شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صداوسیما از جمله مدیران سابق یا فعلی رسانه ملی در آن هستند. البته این اتفاق را از آن جهت می‌توان به فال نیک گرفت که با توجه به آشنایی مدیران صداوسیما با خطوط قرمز عرفی و سیاسی جامعه، می‌توان امیدوار بود در این دوره حداقل کمتر شاهد بروز اتفاقاتی عجیب در صدور پروانه نمایش برای آثاری حاشیه‌ساز باشیم. البته صدور این حکم باعث بروز برخی واکنش‌ها از سوی چهره‌هایی که پیش از این در شورا حضور داشتند نیز شد؛ واکنش‌هایی گلایه‌مندانه که بیشتر از مدیران ارشاد و به دلیل حذف بدون اطلاع این افراد از ترکیب این شورا بود.
فیلشاه در راه فجر
سرنوشت انیمیشن سینمایی «فیلشاه» ساخته هادی محمدیان این هفته بالاخره بعد از چند ماه مشخص شد. این انیمیشن سینمایی که از تولیدات گروه انیمیشن‌‌سازی «هنرپویا» است، دومین ساخته سینمایی هادی محمدیان محسوب می‌شود. اثری پرکاراکتر که در تولید آن تیمی 150 نفره مشارکت داشته‌اند و بیش از 50 انیماتور در این گروه مسؤولیت متحرک‌‌سازی انیمیشن «فیلشاه» را برعهده گرفته‌اند. یکی از چالش‌های اصلی این تیم بزرگ، متحرک‌سازی حیوانات چهارپا و دوپای پرتعدادی است که در این انیمیشن حضور دارند و از این لحاظ اثری شاخص در سینمای انیمیشن ایران محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد تبدیل به پدیده اکران سال آینده شود. فیلشاه پیش از این قرار بود مهرماه به اکران عمومی برسد ولی با توجه به پروداکشن قوی این اثر و کیفیت درخور توجه آن، سازندگان «فیلشاه» تصمیم گرفتند این انیمیشن سینمایی را برای نخستین‌بار در سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر رونمایی کنند.
روایت مظلومیت آوارگان میانمار در حوزه هنری
نسل‌کشی مسلمانان مظلوم میانمار موضوعی بود که چند هفته پیش مورد توجه بسیاری از هنرمندان قرار گرفت اما مانند بسیاری دیگر از اتفاقات مهم اجتماعی و سیاسی که معمولا در فضای شبکه‌های اجتماعی به سرعت تبدیل به یک موج فراگیر می‌شود و به سرعت نیز به دست فراموشی سپرده می‌شود، از یادها رفت. در این میان اما هستند مجموعه‌ها و گروه‌هایی که سعی می‌کنند مانع به فراموشی سپرده شدن اینگونه موضوعات مهم شوند. حوزه هنری یکی از نهادهایی بود که این هفته با برپایی نمایشگاه عکس «مرز تنهایی» با موضوع آوارگان میانماری در مرز بنگلادش سعی کرد در حد توان خود مانع فراموشی مظلومیت مردم مسلمان میانمار شود. احسان باقری، رئیس خانه عکاسان ایران که بانی برگزاری این نمایشگاه از سوی حوزه هنری است، در ارتباط با این نمایشگاه گفت: بیش از یک ماه پیش مذاکرات خود را برای جمع‌آوری عکس‌های هنری از بنگلادش با عکاسان این کشور آغاز کردیم. متاسفانه از فضای داخل میانمار هیچ عکسی موجود نبود اما طی مذاکره با عکاسان حاضر در بنگلادش با 2 تن از آنها به توافق رسیدیم که از بنگلادش و مهاجران میانماری که به آنجا آمده‌اند عکس تهیه کرده و برای ما ارسال کنند. به هر شکل ممکن این نمایشگاه را با حضور یکی از عکاسان تصاویر این نمایشگاه راه‌اندازی کردیم. بعد از برگزاری این نمایشگاه در نظر داریم با جمع‌آوری تصاویری که از سوی عکاسان ایرانی از فجایع مردم مظلوم میانمار تهیه شده است، نمایشگاهی را برپا کنیم.
سدانحصارگرایان در مسیر نمایشگاه کتاب
این هفته البته عرصه ادبیات کشور نیز خالی از اتفاقات فرهنگی مهم نبود. در کنار رونمایی از کتاب «آیینه‌های شعله‌ور» تازه‌ترین سروده‌های حسین اسرافیلی که جزو اخبار مثبت این هفته محسوب می‌شد، حواشی ایجاد شده برای انتخاب ترکیب شورای برگزاری سی‌ویکمین نمایشگاه کتاب تهران دیگر خبری بود که این هفته در رسانه‌ها منتشر شد. حاشیه‌هایی که با تصمیم غیرمنطقی ارشاد برای معرفی 2 چهره حاشیه‌دار برای نمایندگی از سوی این وزارتخانه در جمع شورای برگزاری نمایشگاه کتاب سال آینده آغاز شد و در ادامه با توجه به عدم هماهنگی ارشاد با شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه و البته سابقه قبلی این دو نفر، موجب اعتراض نهادهای انقلابی از جمله مجمع ناشران انقلاب اسلامی به این اتفاق شد. در بخشی از متن نامه ارسال شده از سوی مجمع ناشران انقلاب اسلامی به سرپرست معاونت امور فرهنگی ارشاد آمده است: اولا، برخلاف مشی سال گذشته، وزن‌دهی غیرمنصفانه از ناحیه ارشاد صورت گرفته است. ثانیا، ترکیب 7 نفره بدون هیچ منطق قابل قبولی و بدون هیچ مصوبه‌ای از ناحیه شورای سیاست‌گذاری، ناگهان به 9 نفر افزایش یافته است. چرا فشارهای سیاسی برخی ناشران سهم‌خواه و پرسروصدا باید اینچنین باعث تصمیم‌گیری شتابزده، تنش‌آفرین و نامعقول شود؟ چگونه به واسطه فشارها، ناگهان بدون هیچ منطقی ترکیب اعضای شورای برنامه‌ریزی از 7 نفر به 9 نفر افزایش می‌یابد؟ ثالثا، نادیده گرفته شدن تشکل‌ها و نیروهای انقلابی در ترکیب برنامه‌ریزی، تأسف‌انگیز و تعجب‌آور است. بویژه وقتی متوجه می‌شویم معاونت محترم فرهنگی، به‌رغم خواست و میل درونی‌شان برای 2 تن از ناشران نشان‌دار جریان روشنفکری سکولار و بعضا دارای سوابق سوء فرهنگی و فعالیت‌های سیاسی معارض با انقلاب اسلامی، حکم نمایندگی وزارت فرهنگ و ارشاد در آن شورا صادر کرده است!