گروه سیاسی: محمدجواد ظریف که شنبه هفته گذشته در راس هیاتی اقتصادی یک دوره سفر 6 روزه به مقصد 3 کشور آفریقایی را آغاز کرده بود، روز جمعه به کشور بازگشت. به گزارش «وطن‌امروز»، وزیر امور خارجه در شرایطی پس از سفر به کشورهای منطقه، «قاره سیاه» را مقصد دومین سفر خارجی خود در دولت دوازدهم انتخاب کرد که در دولت یازدهم، تمرکز سیاست خارجی معطوف به کشورهای اروپایی و غربی بود. حالا در روزهایی که دونالد ترامپ با همکاری قانونگذاران آمریکایی با نقض چند باره برجام، توافق هسته‌ای را تبدیل به کاغذپاره کرده است، دستگاه دیپلماسی کشور تلاش دارد به احیای رابطه با کشورهای منطقه و همچنین کشورهای آفریقایی که پیش‌تر جریان متبوع سیاسی دولت با تحقیر از این کشورها یاد می‌کرد، بپردازد تا آنچه دولت تدبیر و امید در 4 سال مذاکره، برجام و پسابرجام نتوانست به آن دست پیدا کند، در تعامل با کشورهای آفریقایی به دست آورد. بر همین اساس وزیر امور خارجه در راس هیاتی اقتصادی با همراهی شرکت‌های فناوری پیشرفته، سفری 6 روزه به مقصد 3 کشور آفریقای جنوبی، اوگاندا و نیجر داشت.
بر اساس این گزارش، مقصد نخستین کشور آفریقایی وزیر امور خارجه، آفریقای‌جنوبی بود. ظریف عصر روز یکشنبه هفته گذشته پس از سفری 18 ساعته وارد پرتوریا، پایتخت آفریقای‌جنوبی شد. نخستین برنامه رسمی وزیر امور خارجه در این سفر، افتتاح مجمع تجاری ایران و آفریقای جنوبی با حضور تجار و بازرگانان 2 کشور بود. یکی از محورهای اصلی سخنان ظریف در این مراسم، تاکید بر تقویت همکاری‌های بانکی بین 2 کشور بود. از مهم‌ترین بخش‌های توافق ایران و 1+5، تعاملات بانکی ایران با بانک‌های اروپایی بود اما فشارهای آمریکا و تلاش‌های ماموران وزارت خزانه‌داری آمریکا برای کارشکنی در این مسیر باعث شد عملا هیچ‌یک از بانک‌های بزرگ اروپایی حاضر به همکاری با ایران در دوران پسابرجام نشوند. در چنین شرایطی ظریف تلاش دارد از ظرفیت بانک‌های آفریقایی برای همکاری با ایران استفاده کند. او در این مراسم با اشاره به برداشته شدن تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران خاطرنشان کرد در حال حاضر با لغو تحریم‌ها چشم‌انداز همکاری‌ها بشدت افزایش یافته و امکان افزایش همکاری‌ها رو به گسترش است. ظریف با اشاره به همکاری‌های بانکی ایران با اروپا و آسیا، خواستار تقویت همکاری‌های بانکی بین ایران و آفریقای‌جنوبی شد. وی گفت مانعی بر سر راه گسترش روابط بین ایران و آفریقای‌جنوبی وجود ندارد.
ظریف خاطرنشان کرد: با این مقدمه و بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته و دریافت نقطه نظرات فعالان بخش خصوصی، فقدان سیستم بانکی بین 2 کشور، مهم‌ترین دلیل کاهش روابط تجاری غیرنفتی فی‌مابین بوده است. در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران سالانه بالغ بر 70 میلیارد دلار کالا و خدمات فنی و مهندسی از سایر کشورها-که بعضا روابط حسنه‌ای هم با ایران ندارند- وارد می‌کند، سهم آفریقای‌جنوبی بسیار ناچیز بوده و متاسفانه کمتر از 40 میلیون دلار است. همین شرایط نیز در طرف آفریقایی وجود دارد که می‌توانند کالاها و خدمات فنی و مهندسی جمهوری اسلامی ایران را با کیفیت بالا و قیمت کاملا رقابتی وارد کنند. البته حلقه وصل این دو بازار، سیستم بانکی است که در برهه‌ای به خاطر تحریم‌های ظالمانه و ناعادلانه غرب، لطمات زیادی را به بخش‌های بازرگانی 2 کشور وارد کرد. با این حال بعد از مذاکرات موفق جمهوری اسلامی ایران با گروه 1+5 و امضای موافقتنامه برجام، روابط بانکی و حمل‌ونقلی با اغلب کشورهای اروپایی و سایر همپیمانان اقتصادی جمهوری اسلامی ایران برقرار شده که جهان شاهد آن است. با توجه به روابط خوب، تاریخی، حسنه و برادرانه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آفریقای‌جنوبی و مذاکرات بسیار خوب و ثمربخشی که با مقامات عالی آفریقای‌جنوبی داشته و دارم، امیدوارم با حمایت 2 دولت، ظرفیت‌های بانکی و حمل‌ونقلی در گام اول به‌عنوان 2 بخش مهم و تاثیرگذار برای تحقق آرمان 5 میلیارد دلاری سهم مبادلات
2 کشور که در دیدارهای روسای جمهور 2 کشور مورد موافقت قرار گرفته بود، تحقق یابد.
در این مراسم که بیش از 50 بازرگان و روسای شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی و 100 شرکت آفریقای‌جنوبی شرکت داشتند، رایزنی‌هایی برای افزایش سطح روابط تجاری بین 2 کشور صورت گرفت.
دیدار با ماشابانه، وزیر خارجه آفریقای‌جنوبی و آغاز به کار سیزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آفریقای‌جنوبی به ریاست ظریف و ماشابانه در محل وزارت خارجه آفریقای‌جنوبی از دیگر برنامه‌های سفر ظریف به آفریقای‌جنوبی بود. در ادامه این سفر محمدجواد ظریف با جاکوب زوما، رئیس‌جمهور آفریقای‌جنوبی دیدار و درباره موضوعات دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کرد. دیدار با ایرانیان مقیم آفریقای‌جنوبی از دیگر برنامه‌های سفر وزیر امور خارجه به آفریقای‌جنوبی بود.
افتتاح مرکز درمانی ایران در اوگاندا
دومین مقصد محمدجواد ظریف در این سفر 6 روزه شهر کامپالا، پایتخت اوگاندا بود. نخستین برنامه سفر وزیر امور خارجه در اوگاندا، دیدار با ایرانیان مقیم اوگاندا بود. او در این دیدار نیز بر افزایش مناسبات اقتصادی با کشورهای آفریقایی تاکید کرد و با اشاره به همراهی شرکت‌های اقتصادی و دانش‌بنیان گفت: امیدوارم بتوانیم زمینه حضور کارآفرینان ایرانی را در بازارهای مختلف دنیا فراهم کنیم. افتتاح مجمع تجاری ایران و اوگاندا و دیدار با وزیر خارجه و رئیس‌جمهور اوگاندا، از مهم‌ترین بخش‌های سفر ظریف به اوگاندا بود. ظریف در مراسم افتتاح مجمع تجاری 2 کشور بر همکاری‌های تجاری 2 کشور تاکید کرد و با اشاره به هیات اقتصادی همراهش از جمله نماینده بنیاد مستضعفان و کشتیرانی، بانک مرکزی، جهاد دانشگاهی و مرکز رویان و رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی و... از آمادگی طرف‌های ایرانی برای همکاری با طرف‌های اوگاندایی در زمینه‌های مختلف تجاری و اقتصادی و دیگر زمینه‌ها خبر داد و ابراز امیدواری کرد این نشست زمینه گسترش همکاری‌ها بین بخش‌های خصوصی و اقتصادی 2 کشور را فراهم کند. وی همچنین با اشاره به حضور هیاتی از بانک مرکزی از آمادگی بانک‌های ایرانی برای همکاری‌های بانکی با طرف اوگاندایی خبر داد.
پس از این مراسم، ظریف در دیدار با ام کوتسا، وزیر خارجه اوگاندا از همکاری‌های دوجانبه و بین‌المللی ابراز خرسندی کرد. وزیر خارجه اوگاندا نیز ضمن ابراز خرسندی از حضور وزیر امور خارجه کشورمان و هیات همراه گفت: اوگاندا تلاش می‌کند تجهیزات لازم برای حضور بیشتر شرکت‌های ایرانی در اوگاندا را ایجاد کند. شرکت‌های ایرانی قادر خواهند بود در زمینه‌های مختلف بویژه صدور، تولید و مونتاژ ماشین‌آلات کشاورزی فعالیت کنند.
ظریف در ادامه برنامه‌های حضورش در کامپالا و در آخرین بخش این سفر به همراه یووری موسوینی، رئیس‌جمهور اوگاندا مرکز درمانی ایران و اوگاندا را افتتاح کرد. ظریف در مراسم افتتاح این مرکز عنوان کرد: برای من باعث افتخار است که در این مراسم حضور دارم. رئیس‌جمهور اوگاندا نیز طی سخنانی ضمن ابراز خرسندی از حضور ظریف و هیات همراه در این مراسم از کمک‌های ایران در زمینه احداث این مرکز قدردانی و بر تقویت همکاری‌ها و مناسبات دوجانبه ایران و اوگاندا تاکید کرد.
نیجر، مقصد آخرین سفر دیپلماتیک ظریف
آخرین مقصد سفر 6 روزه ظریف به آفریقا، کشور نیجر بود. وزیر امور خارجه پس از ورود به «نیامی» پایتخت نیجر با «بریجی رافینی» نخست‌وزیر نیجر ملاقات کرد. در این ملاقات درباره مسائل دوجانبه و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو شد. طرفین همچنین بر توسعه مناسبات بویژه روابط اقتصادی تاکید کردند. وزیر امور خارجه در ادامه دیدارها با مقامات نیجر، با «ایسوفو محمدو» رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. در ادامه این سفر، ظریف «مجمع تجاری ایران و نیجر» را با حضور وزیر خارجه نیجر افتتاح کرد. محور سخنان ظریف در این مراسم نیز متمرکز بر مسائل اقتصادی بود. او گفت: ما امروز در حضور رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر زمینه‌های مختلف همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی 2 کشور را بررسی کردیم و می‌توانم به شما اطمینان دهم اراده سیاسی لازم برای گسترش و تسهیل روابط بین بخش‌های تجاری 2 کشور وجود دارد. وی با بیان اینکه همکاری‌ها در بخش سلامت و همچنین عرصه‌های فنی و مهندسی و اتومبیل‌سازی بخوبی پیش رفته، گفت: امیدواریم در آینده نزدیک اقدامات وسیع‌تری را در این حوزه‌ها در نیجر انجام دهیم. محمدجواد ظریف پس از رایزنی‌های فشرده 6 روزه در 3 کشور آفریقایی روز جمعه به کشور بازگشت.