مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز در تهران است. براساس برنامه اعلام شده، یوکیا آمانو امروز با علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار می کند و سپس به دیدار برخی دیگر از مقامات می‌رود.
به گزارش «وطن‌امروز»، آمانو در شرایطی به ایران آمد که آمریکایی‌ها ماجرای بازرسی از مراکز نظامی ایران را به صورت ویژه مطرح کرده‌اند. یک روز قبل از سفر آمانو به تهران، نامه 13 سناتور آمریکایی به نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل منتشر شد که در آن از هیلی خواسته‌‌اند ضمانت لازم برای انجام بازرسی از مراکز نظامی ایران را ایجاد کند. این سناتور‌ها به بند T از ضمیمه نخست برجام اشاره و با استناد به آن تاکید کرده‌اند دولت آمریکا باید از انجام بازرسی‌ها از مراکز نظامی ایران اطمینان حاصل کند.
در این نامه آمده است: «ما این نامه را تهیه کردیم تا بدین وسیله نگرانی خودمان را از نظام بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی برجام که از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عنوان ارگان سازمان ملل متحد در حال اجراست، اعلام کنیم... بسیار حیاتی است که اطمینان یابیم نظام بازرسی‌های آژانس از ایران به قدری عمیق و جامع است که با دقت و صحت بالا بتواند از هرگونه تلاش فوری یا تدریجی ایران برای خروج از برجام خبر دهد.» این 13 سناتور در ادامه این نامه آورده‌اند: «ما از شما می‌خواهیم تا این مساله را به دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای و به‌علاوه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یادآوری کنید. ما بر این باوریم که قادریم رژیم بازرسی و راستی‌آزمایی برجام را برای اطمینان از اجرای کامل و قابل راستی‌آزمایی بودن آن تقویت کنیم.»
انتشار این نامه یک روز قبل از سفر آمانو به تهران نشان می‌دهد مجلس سنای آمریکا که اخیرا در مصوبه تحریم جدید علیه ایران، موضوع بازرسی‌ها از مراکز نظامی ایران را نیز قید کرده است از نماینده آمریکا در سازمان ملل می‌خواهد در ادامه رایزنی‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، موضوع تفسیر دلخواه از بند T را تثبیت کرده تا آژانس بازرسی از مراکز نظامی ایران را دنبال کند.
البته مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این و پس از دیدار با نیکی هیلی در وین، مواضعی اتخاذ کرد که در آنها نشانه‌هایی از همراهی با تلاش آمریکا برای بازرسی از مراکز نظامی ایران دیده شده است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی 31 آگوست تاکید کرد: این سازمان در صورت لزوم می‌تواند از مراکز غیرنظامی و نظامی ایران بازدید کند. به گزارش آسوشیتدپرس، وی گفت: با توجه به بندهای مورد توافق در توافق هسته‌ای با ایران، آژانس می‌تواند بدون توجه به نظامی یا غیرنظامی بودن مراکز از آنها بازدید کند. بازرسی از مراکز نظامی ایران، بهانه‌ای است که دولت آمریکا با استناد به آن به دنبال تغییر در مختصات توافق هسته‌ای و اعمال محدودیت‌های جدید هسته‌ای و غیرهسته‌ای در این توافق است. با این حال اما در مقابل این مواضع آمانو، مسکو اعلام کرد تفسیر آمریکا از بند T ضمیمه نخست برجام اشتباه است و مرجع تصمیم‌گیرنده درباره فعالیت‌های ممنوعه هسته‌ای که دارای کاربرد نظامی هستند، کمیسیون مشترک برجام است. این موضوع باعث شد آمانو مقداری مواضع خود را تغییر دهد. او چندی بعد از مسکو و واشنگتن خواست تفسیرهای خود درباره بند T از ضمیمه نخست برجام را یکسان کرده و به آژانس ارائه دهند. روس‌ها البته اخیرا توسط سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه اعلام کردند بررسی بند T در حوزه اختیارات آژانس نیست و آمانو نمی‌تواند درباره موارد گنجانده شده در این بند از برجام اظهارنظر کند. در آمریکا اما کنگره در حال تصویب طرح‌هایی علیه ایران است که بازرسی از مراکز نظامی، بخشی از این طرح‌هاست. هم مجلس نمایندگان از طریق پیتر روسکام و هم سنا از طریق باب کورکر و تام کاتن طرح‌هایی در دست اقدام دارند که ضرورت بازرسی از مراکز نظامی ایران در این طرح‌ها گنجانده شده است. در چنین شرایطی حالا آمانو در راه تهران است و بیشترین گمانه‌زنی‌ها درباره سفر او به تهران، درباره همین موضوع بازرسی از مراکز نظامی ایران است. شاید به همین دلیل بوده است که دیروز قبل از حضور آمانو در تهران، بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی گفت موضوع بازرسی از مراکز نظامی ایران برای همیشه بسته شده است. کمالوندی در پاسخ به این پرسش که آیا آمانو زمینه‌ساز مطالبات غیرقانونی آمریکا برای بازرسی از مناطق نظامی ایران است، به خبرگزاری صدا و سیما گفت: متأسفانه رویترز در این باره خبرسازی کرد و اصلاً این طور نبود که مواضع آمانو اینگونه باشد. او اعلام کرد: موضوعی به عنوان بازرسی از مراکز نظامی در برجام وجود ندارد. وی افزود: وقتی در جایی هیچگونه فعالیت هسته‌ای صورت نمی‌گیرد، دلیلی بر ورود به آنجا وجود ندارد، در سال‌های گذشته در رسانه‌های بین‌المللی با تبلیغات بی‌پایه، وانمود کردند در سایت پارچین فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد و در نهایت مجبور شدیم یک بار برای همیشه به این موضوع پایان دهیم که چنین اتفاقی هم افتاد و این پرونده بسته شد و شورای حکام نیز آن را تایید کرد. معاون سازمان انرژی اتمی افزود: بر این اساس در آن مقطع دسترسی مدیریت‌شده‌ای در حد نمونه‌برداری دادیم و این پرونده بسته شد، پس موضوع ورود به سایت‌های نظامی، موضوعی انحرافی است تا بتوانند صداهای مخالفی در ایران ایجاد کنند و با مبنا قرار دادن همان صداهای مخالف، درخواستی را روی میز قرار دهند. وی تاکید کرد: باید بسیار مراقب باشیم که گرفتار اینگونه فضاسازی‌های رسانه‌ای نشویم چون اکنون در آژانس چیزی به نام بازرسی از سایت‌های نظامی مطرح نیست و هیچ‌گاه نیز نخواهد بود زیرا فعالیت‌های هسته‌ای ما متمرکز بر سایت‌های اعلام شده است که اطلاعاتش را به آژانس داده‌ایم. کمالوندی گفت: بر این اساس هیچ دلیلی وجود ندارد که بخواهند به جاهای دیگر اعم از نظامی و غیرنظامی دسترسی داشته باشند. وی تصریح کرد: آژانس به علت ساختارش به طور مستمر تحت فشار قرار دارد؛ شورای حکام آژانس مانند شورای امنیت سازمان ملل متحد اعضای دائم دارد که بخش مهمی از بودجه این نهاد را تأمین می‌کنند و ممکن است از طرق مختلف به آن فشار بیاورند. کمالوندی این فشارها به آژانس را سیاسی دانست و افزود: انتظار ما این است که این نهاد بین‌المللی وظایفش را حرفه‌ای، مستقل و بدرستی انجام دهد، همچنانکه به طور مستمر در جلسه با مسؤولان آژانس بر این موضوع تاکید کرده‌ایم.